De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1938 19 november pagina 9

19 november 1938 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

Van volksman tot Antwerpsch raadslid Leo Frensscn , . , . geschetst door ,, . n . . Maunce Koclants DE groote verrassing der gemeenteraadsver kiezingen in Belgiëwerd geleverd te Ant werpen door den technocraat'' Leo Frenssen, den volksman met den Tolstoï-baard en de Isadora ?Duncan-sandalen. Hij vereenigde op zijn naam, buiten al de gevestigde partijen om, de aandoenlijke en ontroerde stem van 21.000 mannen en vrouwen. Een stem is een stem, een rekenkundige eenheid, althans voor wie moet uitcijferen hoeveel gekozenen elke partij heeft, en het doet niets ter zake of de hand, die een wit stippeltje zwart heeft gemaakt, gevoelig heeft gebeefd. Maar voor den moralist is het van buitengewoon belang te kunnen getuigen, dat 21.000 Antwerpenaars Och arme !", Leve het ideaal der zachtmoedigen !" of Laat ons allen vroolijk zijn !" hebben gemurmeld, toen zij Leo Frenssen's verkiezingsvakje bewerkten. Zoo zijn met den zachtzinnigen technocraat" gekozen om voortaan den oolijk en vaak vinnig spottenden bur gemeester van Antwerpen, conférencier over den duvel en zijn trawanten, dr. C. Huysmans, in den gemeenteraad van antwoord te dienen: een violist, een harmonikaspeler, een ontslagen politieagent, een metselaar en een metaalarbeider, die den oproep van den idealist hebben beantwoord, toen hij in zijn lijnkrantje, De Voorlichter, met een advertentie om kandidaten vroeg. Leo Frenssen is Limburger, uit Maaseik. Zooals alle Limburgers heeft hij een zangerige volle stem. Dr. C. Huysmans, eveneens gulden bariton uit Limburg, heeft er steeds van gehouden, behalve over den duvel, Tijl Uilenspiegel en Reinaert de Vos, te conferenceeren over het Vlaamsche volkslied, met uitvoering van exem pelen door hem zelf. Welk een fraai kwartet zal thans kunnen samengesteld worden uit den zangerigen burgemeester, heelemaal glad geschoren adamsappel, Leo Frenssen, heelemaal weelderig met baard overgroeid, den vedelaar en den harmo nikaspeler. Er staan te Antwerpen aantrekkelijke raadsvergaderingen te wachten. Leo Frenssen, gelukkig gekozene, stapt levend in de legende. Er kan niet meer uitgemaakt worden wat in zijn geschiedenis echt is en goedgunstig ver zinsel. Maar aangezien de legende geïdealiseerde waarheid is heeft zij minstens evenveel belang als de magere en arme waarheid zonder meer. Onmor gelijk deze beide soorten waarheden geheel uit elkaar te houden. In een gezelschap van schilders en beeldhouwers werd mij navolgende historie ver teld. Er was een tijd dat Leo Frenssen in alle rangen der maatschappij, bij vergaderingen van socialisten, drankbestrijders, biljartspelers, middenstandbetoogers, De Roode Vaan ventte, Leo Frenssen's communistische tijd. En zoo ventte hij lijdzaam, geduldig, overtuigd en door hooge idealen bewogen De Roode Vaan voor de poorten van een katholiek college. De wilde jeugd bestormde den Tolstoiaanschen propagandist en rukte aan hem, dus aan zijn baard. De goedige Leo verdedigde zich alleen met een echte Ghandi-aansche passiviteit, benevens met eenige zachtzinnige woorden: Dat heeft men twintig eeuwen geleden reeds met uw Christus ge daan " En hij ventte verder mild en zalvend: De Roode Vaan !" Prachtig !" zeiden mijn gevoelige artisten. Op acht Antwerpsche kiezers heeft er telkens n als gevoelig artist voor Leo Frenssen gestemd. De Antwerpsnaars hebben als 21.000 artisten gestemd. 21.000 artisten hebben Leo Frenssen, een violist, een harmonikaspeler, een ontslagen politieagent, in de gemeenteraadszetels gezet, allemaal op grond der deugden van den man, die niets dan zachtmoedig geduld is, menschenvriend en baard. LEO Frenssen is een eenvoudig man, die middel bare school heeft geloopen, maar vooral als hervormer in de school van het leven zijn politieke wijsheid heeft opgedaan. Met de zachtaardige hard nekkigheid, die Francis Jammes, de Heer hebbe zijn angelus- en dageraadsziel als de beminne lijkheid der ezels heeft geprezen, liet hij zich als fabrieksarbeider as n menige deur zetten om zijn vreedzamen strijd voor lotsverbetering, in het teeken van sikkel en hamer. Onder den oorlog werd hij voor de Corneilliaansche keuze gesteld: de wapens dragen of munitie maken, een van die pijnlijke ge vallen, waarin een apostelgemoed besluit: Geef mij liever een whiskey-soda, maar zonder whiskey." Toen er met dat laatste besluit geen uitkomst bleek Muziek in den Antwerpschen Raad Teekeningen van Frits v. d. Berghe te zijn sprak hij zich uit voor de amunitie. Wat er ook van zij, hij leerde aldus Engeland kennen. Later toog hij naar Rusland, Mekka van het com munisme, dat hij afzweren zou, als zijnde een utopie, en wellicht ook als te zeer zijn teederen eerbied voor het leven kwetsend door een te ver doorgedre ven uitzuiveringsmethode. In Amerika liet hij zijn hart veroveren door de technocratie. Molière leerde reeds, dat het dansen den grondslag legt voor het geluk der menschheid: als niemand meer een mis stap begaat dan heerscht er orde in den gang van de wereld. Als de techniek, als de technici alle moei lijkheden hebben opgelost, dan kan de economische wereldorde gevestigd worden. Vandaar dat de tech nocratie den hoeksteen vormt van de politieke over tuiging, die deze Leo, Leo zooals Tolstoi, ten be hoeve van 21.000 Antwerpenaars heeft ontworpen. Maar laten wij niet vooruitloopen op den ontwik kelingsgang van den leider der technocratie. Na zijn verwijdering uit de Antwerpsche fabrieken begon Leo een zaak" voor eigen rekening in den Seefhoek, de levendige volkswijk: koffie en cichorei zouden naast zijn vlugschriften, en propagandablaadjes zijn voornaamste waren zijn. Zoo klaagde Tristan Derème eens dat van zijn verzenbundel de kruidenier pakpapier maakte: Et l'épicier que je connais De ses pages fait des cornets. Et parfois dans une elegie Le garcon roule une bougie. Leo Frenssen leverde Arabica-kof f ie in oude exem plaren van De Voorlichter. Cichorei en manifesten werden aan huis besteld. Door Leo Frenssen in hoogst eigen persoon. In zijn populairen driewieler. De drie wieler van Leo Frenssen is namelijk in alle stegen en straten van het havenkwartier en de fabriekbuurten bekend. Met zijn driewieler voerde hij zijn verkiezingscampagne. Naast zijn baard moet zijn driewieler hem ontzaglijk veel stemmen hebben bezorgd. Zijn driewieler was een monument ge worden: Stemt voor Frenssen. Stemt onder No. 8. Kiezers...." Zonder andere attributen dan zijn driewieler, zijn Voorlichter en zijn milde stem won hij het hart, laten wij zeggen de stem van duizenden vrouwen, en niet alleen uit de volksbuurten. Dames, die hem bij 't verlaten van den bioscoop jarenlang hebben gezien, gehuld in zijn baard, terwijl hij be zield zijn propagandageschriften ventte, wenschten dien braven duts" in den verkiezingswedloop goed heil toe. Leo Frenssen leverde niet alleen Arabica-koffie en ideeën om 't geluk der menschheid door de tech nocratie te verzekeren, maar ook een massa goede voorbeelden. Hij is de goedheid zelf. Om zijn vrouw het omwasschen van vaatwerk te besparen eet hij zijn aardappelen uit de braadpan, daar hebt gij reeds een eerste doelmatige toepassing van de tech nocratie. Om de deugdelijkheid van een systemati sche lichamelijke opvoeding te bewijzen gaat deze 58-jarige fluks als een athleet op de beide handen staan of springt met aanloop over een 1,25 m hoog touw, voor een gezelschap van straatzwervers en kinders. De politieke hoogspringers krijgen het weldra lastig om zich met hem te meten. MEN zou ongelijk hebben te denken, dat deze gemoedelijke zonderling de minst verstandige zal zijn van den nieuwen Antwerpschen gemeente raad" verzekerde mij een oude medewerker van een Antwerpsch schepene of wethouder, die van zijn twee voornaamste helpers placht te spreken als van zijn twee rechterarmen". Leo Frenssen heeft veel politieke ideeën doorgewerkt. Zou een politiek, waarin het beste van alle politieke systemen is ver werkt, soms geen goede politiek zijn? Leo Frenssen wil Antwerpen en voorsteden tot n groote stad samensmelten. Technocratisch wil hij de eenheid en de samenwerking van alle productiekrachten tot stand brengen. De politieke vrijheden wil hij zoodanig uitgebreid zien, dat meetings op den open baren weg niet langer verboden blijven, als ten minste het verkeer niet gehinderd wordt. Van sub sidies aan katholieke scholen wil hij niets hooren, de eenheidsschool" is zijn ideaal, school voor geloovigen en ongeloovigen, maar met een hooger opgevoerd onderricht in de zedenleer, want als iedereen weet hoe zich te gedragen, kan de rol van de politie en het gerecht, en in internationaal op zicht, van de legers, gereduceerd worden. Er wordt nog vaak over het Vlaamsch-Waalsch probleem gekletst. Met de toepassing van de bestaande wetten kan verder volstaan worden, maar om de mogelijke kloven te overbruggen kan van het esperanto ge bruik gemaakt worden. Verder vindt men niets in zijn politiek stelsel terug van de fantasieën van dien anderen politieken Antwerpschen wonderdokter, Armand Janssens, die alle trouwende paren 2000 francs uit de kas der gemeenschap beloofde en, om de economische crisis op te lossen, alle loonen ver dubbelde, alle belastingen afschafte en den Staat in overvloed liet baden door den Belgischen franc tot zijn vooroorlogsche waarde terug te brengen bij officieel decreet. De goede philosoof Leo Frenssen heeft, na zijn verkiezingssuccessen, zijn medegekozenen aan het publiek voorgesteld en hun een eed van houw aan zijn persoon en zijn leer doen zweren. De technische volmaaktheid zal door de technocratie in de wereld worden gebracht. Moreel en intellectueel zal dan de orde intreden, die het verloren paradijs zal doen terugwinnen in zijn eersten, eenigszins communistischen staat. Gelukkige Antwerpenaars. In afwach ting kan men zich gedurende zes jaar in den Ant werpschen gemeenteraad gaan amuseeren. Want dat duo's of duels tusschen de twee Limburgers, die scherpe zeis van een burgemeester en dat zacht aambeeld van deemoedig technocraat, niet amusant zouden zijn ware al te teleurstellend voor velen onder de 21.000 kiezers, die een grapje hebben gewild. De nieuw gekozen stads bestuurder Leo Frenssen PAG. 9 DE GROENE No.3207

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl