De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1938 3 december pagina 4

3 december 1938 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

^ ? / <=U-)mt^ck % 7 A hetgeen wij de vorige week over het vraagI V stuk van de vluchtelingen hebben geschreven, * " is er helaas nog niet veel voortgang gekomen in deze aangelegenheid. Een commissie, bestaande uit de heeren F. J. W. Drion, mr. dr. G. J. van Heuven Goedhart en mr. G. C. M. van Nijnatten heeft een onderzoek ingesteld naar de practijk der toelating, en daarover een uitgebreid rapport gepubli ceerd. Zij bepleit daarin dat voor gevallen waarin ernstig levensgevaar bestaat en zijn dat niet de meeste? tijd en gelegenheid moet voorden geschapen tot nauwkeurig onderzoek van elk afzonderlijk geval. Een doeltreffend middel ware het oprichten langs de grens van barakken, waarin achtervolgden die over de grens komen en tot wier onmiddellijke toe lating niet kan worden overgegaan, voor enkele dagen onder bewaking zouden kunnen verblijven, tot tijd en wijle de daartoe ingestelde comité's in contact met de plaatselijke autoriteiten een onderzoek zouden verricht hebben. Thans is echter de toestand zoo, dan niet dan met de grootste moeite en na uren lang aandringen in een enkel geval bereikt wordt dat de onmiddellijke terugzending, die de instructies voorschrijven, gedurende een zeer korten termijn, doorgaans van slechts enkele uren, bij hooge uitzon dering van n dag, wordt opgeschort. Het rapport documenteert deze mededeeling met de concrete beschryving van niet minder dan elf gevallen van terugzending of niet-toelating, met fatale gevolgen voor de betrokkenen. Naar aanleiding van dit rapport heeft het Tweede Kamerlid mevrouw Mackay-Katz zich met schrifte lijke vragen tot den minister van justitie gewend. Van het beschikbaar stellen van gebieden, het mitigeeren der grensregelingen of andere resultaten der intergouvernementeel besprekingen is intusschen tot nu toe niets naders vernomen. En elk uur, elk oogenblik maakt nieuwe slachtoffers van deze traagheid in tempo en ..... ,traagheid des harten" f TTAN particuliere zijde echter worden met bekwa" men spoed offers gebracht. De te 's-Gravenhage gevestigde Jewish Colonisation Society heeft een kapitaal van vier millioen gulden bijeengebracht als basis van de totaal benoodigde middelen. Naar men weet is haar doel, duurzame immigratiemogelijkheden ook buiten Palestina te openen. In een persgesprek heeft het bestuur van genoemde organisatie verklaard, dat de leiders van de Zionistische beweging te Londen met deze plannen hun instemming hadden betuigd. In een persconferencie te Amsterdam heeft evenwel de heer Hoss, vice-burgemeester van Tel Aviv, gezegd dat de Zionistische organisatie afwijzend staat tegen over kolonisatie in andere gebieden dan Palestina, omdat deze voor directe hulp volstrekt onmogelijk is. Waarschijnlijk als een soort van antwoord op het in den aanvang van dit artikel genoemde rapport, heeft onder leiding van den regeeringspersdienst de secretaris-generaal van het departement van Justitie, mr. J. R. M. van Angeren, op een persconferentie een uiteenzetting over het vluchtelingenvraagstuk gegeven. Toegelaten, zoo verzekerde deze autoriteit, worden de Als GRIEP dreigt Hondenweer AFLUKIN weer! Neemt tijdig ARUKIN. Het voorkomt Griep - Verkoudheid - Influenza. Prijs 50 cent per buisje. Bus van 1000 pillen f. 6.50. Btchl den naam AFLUKIN op elk pilletje. AFLUKIN verkrijgbaar bij a f Ie apothekers en drogisten vluchtelingen naaste familieleden van reeds in ons land vertoevende Duitsche Joden, degenen die bij familie kunnen wor den opgenomen onder voldoenden waarborg voor hun verzorging. Voorts zij, die rechtstreeks doorreizen naar een ander land waar hun blijvende toelating is toegestaan. (Maar waar is dat land, behalve voor de enkelen die Palestina binnen mogen? Redactie). En ten slotte de uiterste noodgevallen". Wat die uiterste noodgevallen dan wel moeten zijn, vraagt men zich ontzet af als men van de elf in het rapport-Drion c.s. beschreven gevallen heeft kennis genomen. MR VAN ANGEREN maakte er nog melding van, dat na 7 November 2500 volwassenen zijn toegelaten en .... 130 (zegge honderddertig !) kin deren ! In den loop van zijn verklaring deelde hij voorts nog mede, dat op zijn departement dag en nacht in deze aangelegenheid wordt gewerkt. Wij verheugen ons uiteraard erover, dat de enorme beweging ten gunste van een ruimere toelating, o. a. zich uitend in tallooze adressen, requesten, petitionnementen uit alle lagen en groepen der bevolking van alle gezindten en (op n na) alle richtingen, blijkbaar niet heeft nagelaten weerklank te vinden bij de regeering. Zoo sterke afschuw van wat ten oosten van ons land plaats vindt leeft in de massa, dat de burgemeester van Rotterdam uit vrees voor ordeverstoring den Duitsch-Nederlandschen voetbal wedstrijd moest verbieden. Deze algemeene reactie van het publiek moet der regeering wel tot steun zijn bij de maatregelen die zij nam en, naar innig te hopen is, nog op grooter schaal zal nemen. Ook stemt het tot voldoening, dat de minister-president dr. Colijn voor de radio in treffende bewoordingen de nationale inzameling ten behoeve der uitgewekenen heeft aanbevolen. Maar toch; dit alles is verregaand onvoldoende in vergelijking van wat men zou mogen verwachten. De tijd dringt. Geen oogenblik mogen de verant woordelijke bewindslieden vergeten zij het met volle in acht neming der voorzorgen voor de eigen bevolking dat op datzelfde moment nieuwe, tal'.ooze slacht offers van hen de eenige redding, lijfsbehoud en uitkomst wachten. Een boek van Prof. Huizinga EEN nieuw boek van prof. Huizinga is een evenement. Daarom willen wij hier de aan dacht vestigen op het groot opgezette werk, dat zoojuist van zijn hand verschenen is: Homo Ludens, Proeve eener bepaling van het spel-element der cultuur". Huizinga ziet het spel-element als het wezen der menschelijke beschaving. Dit inzicht is reeds in 1903 in zijn geschriften aan te treffen. Hier dan is deze gedachte in den breede uitgewerkt, en gedo cumenteerd met alle eruditie die, naast den meeslependen stijl, het werk van dezen kunstzinnigen geleerde zoo boeiend maakt. Want die eruditie vindt men nergens overbodig of om haar zelfs wil getoond; zij dient slechts als staving van het heldere en belangwekkende betoog. NIET in de eerste plaats psychologisch of ethnologisch heeft de schrijver het spel be schouwd, maar bovenal cultuurwetenschappelijk. Hij behandelt achtereenvolgens aard en beteekenis van het spel als cultuurverschijnsel; conceptie en uitdrukking van het begrip spel in de taal; spel en wedijver als cultuurscheppende functie; spel en rechtspraak; spel en krijg; spel en wijsheid; spel en poëzie; de functie der verbeeldng; spelvormen der wijsbegeerte; spelvormen der kunst; beschavin gen en tijdperken sub specie ludi; en ten slotte het spel-element der hedendaagsche cultuur. Er is schier geen aspect van het menschelijk leven, dat niet van dezen nieuwen, verrassenden gezichtshoek uit in dit werk wordt behandeld. Toch heeft dit ge3n eenzijdigheid ten gevolge. Met de voorzichtigheid en het voorbehoud van den wetenschapsman heeft Huizinga vermeden, het terrein van de vaststaande feiten te verlaten. Behalve wellicht in het religieus gestemde slot, waar de ethische normen gesteld worden als het eenige gebied, waar de onderscheiding spel of ernst geen toegang meer heeft. PAG. 4 DE GROENE No. 3209 Sint Nicolaas Over gelegenheidspla L. J. JORDAAN ONDER gelegenheids-caricaturen" verstaat de beroepscartoonist de jaarlijks terugkeerende prenten, die door een onverbidde lijke traditie aan bepaalde kalendergebeurtenissen vastgeklonken zijn. Het kenmerk van deze pro ducten is, dat zij den teekenaar in de grootst moge lijke ongelegenheid plegen te brengen.... vandaar waarschijnlijk de naam ! Want dit even strenge als ritueele gebruik houdt niet de minste rekening met inspiratie, omstandig heden of redelijkheid: het is Sinterklaas of het is Kerstmis en dus moet er een Sinterklaas respec tievelijk Kerstprent gefokt" worden. Waarom?.... Daarom ! Sla welken ouden jaargang van welk tijdschrift gij wilt, op en de historie zal u bewijzen dat het altijd zoo geweest is ergo: dat het altijd zoo behoort te blijven. Intusschen brengt iedere occasie zoo zijn eigen moeilijkheden mee. Sinterklaas onderscheidt zich door de ietwat hinderlijke omstandigheid dat het halve gelaat van dien heilige in een weelderigen baard schuil gaat terwijl zijn gebenedijd hoofd bovendien steeds door een mijter gekroond wordt. Zoolang de kindervriend zelve optreedt is dit natuurlijk geen bezwaar maar voor de uiteraard talrijke travesti-gevallen schept het vaak onover komelijke moeilijkheden. Waar moet de teekenaar een passabele gelijkenis vandaan halen, wanneer de praegnantste karakteristieken (mond, kaak, kin, voorhoofd en haar-inplanting) aan het oog ont trokken zijn? Wat moet er van een Colijn terech komen zonder de rechtzinnige lippen en het fameuze haar-plateautje ? Wat van een Mussolini zonder worstelaarskin wat van een Mussert zonder Napoleonslok? Om van den goeden Sint met een Hitler-snorretje nog te zwijgen.... ! En je kunt den eenigen geboren Sinterklaas onder deze ministers toch niet overal met den baard bij-sleepen ! Overi gens stelt de vertolking van Zwarte Piet geen geringere problemen gezien 's mans negroïde kenmerken. Met dankbaarheid gedenkt dan ook de politieke teekenkunst den tijd, toen Excellentie Oud deze zware rol met gratie op zich nam. Tegen Kerstmis en Nieuwjaar wachten den tee kenaar weer andere obstakels. Daar is om te be ginnen het verraderlijke seizoen. Een Kerstprent zonder sneeuw is nu eenmaal hazepeper zonder haas maar zelfs de koenste onder ons siddert, wanneer hij de blanke ongereptheid van zijn sereen winterlandschap aan de kiosken ziet bungelen in een druiligen motregen. Ernstiger zijn echter nog de moreele bezwaren van de altijd weer terugkeerende onveranderlijke motieven. Steller dezes Zoo jtiist verschenen:-. Dr. P. J. BOUMAN Van Renaissance tot Wereldoorlog VIER EEUWEN EUROPESE CULTUURGESCHIEDENIS Ing. / 3-75 - Geb- / 4öo Hei terugzien op het verleden kan het begrip scherpen voor de culturele mogelijkheden der naaste toekomst." Bestelt dit boek nog heden ! bij Uw Boekhandelaar H. J. PARIS - UITGEVER

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl