De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1938 3 december pagina 6

3 december 1938 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

K A N T T EEKENIJVGEN De Fransche staking DE atgemeenéstaking die het Fransche Vak verbond voor Woensdag j.l. had geprocla meerd als protest tegen het deflatie-program van Reynaud en Daladier, is mislukt. Mislukt, in zooverre zij niet algemeen was, in zooverre de stakingsleiding niet heeft kunnen verhinderen dat de openbare diensten normaal functioneerden. Hoe merkwaardig het moge klinken: het is niet onmogelijk dat de vakbewegingsleiding deze staking niet heeft gewild. Zij heeft haar vijf dagen van te voren aangekondigd met de duidelijke bedoeling (en hoop!) dat de regeering, geïntimi deerd, over de brug zou komen vóór de fatale : Woensdag was genaderd. De socialistische fractie had, in de verwachting dat de staking een succes zou worden, de parlementsleden tegen Vrijdag bijeengeroepen, met de bedoeling een parlementszitting te houden en een oordeel over het gebeurde te vellen, over de hoofden der ministers heen. De -spanning steeg: noch de leiding van de vakbeweging noch die van de S.F.I.O. wilde wijken; zij pokerden door en blijken nu het spel verloren te hebben. Deze roekelooze politiek veroordeelt zichzelf. Wat nu? Dat is de vraag waarvoor Frankrijk staat. Dat het prestige van Daladier belangrijk is gestegen behoeft geen betoog. Iets anders echter is, of het door hem en Reynaud voorgestelde plan-vanherstel kans van slagen heeft. Daladier moge den tegenstand der arbeiders nu practisch overwonnen hebben dat beteekent nog niet dat hij zijn deflationistische maatregelen nu zal kunnen uitvoeren. In politiek opzicht is deze deflatie thans mogelijk, hetgeen zij ten tijde van Doumergue en Laval niet was maar of zij in economisch opzicht dit ook is? Dat staat nog te bezien. Inmiddels zal het politieke evenwicht in Frankrijk door het ge beurde een machtig eind naar rechts verschuiven. Er breken voor de aanhangers der grondwettige vrijheden donkere dagen aan. De algemeene staking heeft deze ontwikkeling helaas verhaast. Bezoeken over-over-en-weer NAUWELIJKS is het eene bezoek geëindigd dat van Chamberlain en Halifax te Parijs , of een reeks nieuwe bezoeken wordt aan gekondigd. Begin December zou Von Ribbentrop bij de Fransche regeering op bezoek gaan, in den loop van Januari gaan Chamberlain en Halifax naar Rome en, waarschijnlijk wel uit meer motieven dan alleen maar beleefdheid, kort daarna zal Mussolini zijn eerste bezoek aan Londen brengen. Het is moeilijk om achter de verwarrende reeks aankondigingen de vaste lijnen der politiek te ontdekken. Op het eerste gezicht is deze veronder stelling het eenvoudigst, dat alles inderdaad pais en vree is tusschen de vier groote mogendheden van Europa. Vriendelijke bezoeken over en weer, harte lijke gemeenschappelijke verklaringen kan het idyllischer ? Bovendien nog de aankondiging, dat Duitschland van zins is in de lente een stabiliseering der bewapening voor te stellen het is verlokkend om de toekomst met groot vertrouwen tegemoet te zien. De aan deze hoopvolle verwachting tegen gestelde opvatting: dat de periode van relatieve rust die wij nu beleven, slechts de overgang is van de eene machten-constellatie naar de andere, slechts het stiltecentrum wanneer de cycloon half is ge passeerd, die straks met verdubbelde kracht uit de andere richting zal gaan blazen, deze opvat ting vindt voorshands in slechts weinig actueel feitenmateriaal steun, zooveel te meer echter in de historie die bewezen heeft dat het pure machtsstreven meestal slechts korten tijd op den achter grond gedrongen wordt. Chamberlain en Halifax zijn uit Parijs ver trokken. Er is weinig bekend geworden van de besprekingen. Buitengewoon hartelijk schijnen ze niet te zijn geweest. Althans de aankondiging van het Engelsche bezoek te Rome, waar men nog steeds van geen verzoening met Parijs wil weten, zou op Frankrijk een eigenaardigen indruk hebben gemaakt in tijden, waarin de binnenlandsche toestand minder de aandacht trok. Niettemin: welk een erkenning en welk een genoegdoening moet dit bezoek voor Mussolini zijn ! De Britsche regeering, de regeering van de sancties en van Nyon, die hem nu te Rome komt opzoeken. Men zou het hem Holland?Duitschland.... J~)E wedstrijd Holland-Duitschland gaat U niet door. Afgelast wegens kans op verstoring der open bare orde. Aldus het besluit dat burgemeester Oud van Rotterdam Dinsdag j.l. bekend maakte stellig na rijp beraad, stellig na menigvuldige ruggespraak. Wij juichen dit besluit toe. Ziet de Duitsche regeering er een demonstratie in van den afkeer dien het Nederlandsche volk in breede lagen koestert tegen de hondsche wijze waarop deze regeering een weerlooze minderheid te lijf gaat, dan zij haar dit vergund: wien de schoen past, trekke hem aan. Wij voor ons zien in den ge troffen maatregel niet zulk een demonstratie, maar een uiting van verstandig bestuursbe leid: geen mensch had kunnen voorspellen op welke wijze de tienduizenden in het Stadion het blijft nu leeg, gelijk onze teeke naar heeft afgebeeld gereageerd zouden heb ben op de hakenkruisvlaggen en het HorstWessel-lied, weinig geziene symbolen van een op dit moment nog minder gezien regime. Sport mag met politiek niets te maken hebben" beweren de velen die het besluit van burgemeester Oud betreuren, beweert onder meer de heer Lotsy van den K.N. V.B. De heer Lotsy c.s. heeft volkomen gelijk: sport mag inderdaad met politiek niets te maken hebben. Wij herinneren ons echter niet dat de heer Lotsy indertijd geprotesteerd heeft tegen het feit dat de Duitsche regeering Joodsche athleten uitgesloten heeft van deelneming aan de Olympische Spelen. Of geschiedde dat soms op onpolitieke gronden? Wij betreuren het op zich zelf ook, dat dit besluit genomen moest worden. Het was echter noodzakelijk. En zij wier handelwijze deze noodzakelijkheid in het leven heeft geroepen, wonen niet aan deze zijde van de HollandschDuitsche grens. Retour de Paris AI» gij Uw vrouw iets moois wilt «cfaenken Moet g'aan 'n lamp van JASPERS denken. JASPERS CEINTUURBAAN 308 en LEIDSCHESTRAAT 11 ZIJN N! Zondag geopend van 12-5 uur. waarlijk vergeven, indien het succes hem naar het hoofd steeg.... Geschiedt dit inderdaad ? Of is het soms een handelwijze die van politieke bezonnenheid getuigt, om de kamerleden spontaan" maar liefst n Tunis n Corsica n Nice op te laten eischen ? Waarom niet?" zal de Duce denken. Mijn noordelijke confrater heeft met intimidatie ook het een-en-ander bereikt". Verwikkelingen in Centraal Europa HET is weer bijna oorlog geweest. Bijna en nu, terwijl de kranten niet om het uur met extra-edities uitkwamen. Maar het was dan ook geen groote", geen chte oorlog, maar een kleintje: Hongarije had troepen samen getrokken aan de grens van Roethenië, Tsjechoslowakije had haastig gemotoriseerde afdeelingen naar de Oostelijke landsdeelen gestuurd, de Poolsche soldaten stonden gereed om de grenzen te over schrijden toen werd de wedstrijd afgelast en keerde de rust terug. De Duitsche regeering wil niet dat Roetheniëdoor Polen en Hongarije wordt verdeeld, en daar blijft het nu voorloopig bij. Intusschen heeft dit echec der waarschijnlijk door Italiëgeïnspireerde Poolsch-Hongaarsche politiek geleid tot den val van den Hongaarschen minister-president Imrédy. Een phoenix gelijk is hij sedertdien uit de asch (gebruik van de nieuwe spelling zou hier wél zoo gemakkelijk zijn!) her rezen. Admiraal Horthy heeft hem een nieuw ministerie laten vormen, dat geheel gelijk is aan het oude, behalve dat de behoudzuchtige grootgrond-bezitter Von Kanya zijn portefeuille van buitenlandsche zaken heeft moeten afstaan. Hon garije zal zich weer nauwer bij Duitschland moeten aansluiten, nog nauwer dan reeds het geval was. Tsjechoslowakije dat thans ook over een nieu wen neutralen president en een nieuw ministerie beschikt is tijdens deze jongste crisis uitermate kalm geweest. Geen wonder: het wist zich door den grooten broer uit het Noorden gedekt. Dat het voor de hulp moet betalen, ligt voor de hand: op deze wereld niets voor niets. De Tsjechische districten die Duitschland ter afronding" van het reeds verworven gebied noodig had, zijn reeds over gedragen. Men kaatst elkaar tegenwoordig de landstreken toe in Midden-Europa. En dit spel wordt dan gespeeld door hen die de vredesverdragen van na den wereldoorlog gebrandmerkt hebben als in strijd met het zelfbestemmingsrecht der volkeren. De macht heeft beslist, ook in Roemenië. Koning Carol, blijkbaar geheel verkwikt en opgefrischt van zijn reis naar Londen en München teruggekomen, heeft met de fascistische Ijzeren Garde", die hem in doelstelling en methoden vaak scherpe concurrentie had aangedaan, korte metten gemaakt: de leider, Codreanoe, en zestien aan hangers zijn, gelijk meer en meer gebruikelijk wordt, op de vlucht doodgeschoten" .... Poolsch-Russische toenadering EINDE vorige week vierde het Anti-Kominternpact gelijk men weet, het ideologische scherm waarachter Japan en Duitschland, met Italiëmeer als aanhangsel dan als Dritte im Bunde", den strijd tegen de Sowjet-Unie voeren zijn tweeden verjaardag. Ter gelegenheid daarvan is tusschen Duitschland en Japan een cultureel accoord" geteekend, dat de verbindingen tusschen beide landen wil versterken. Zelfs werd reeds de mogelijkheid van het sluiten van een militair pact met een al heel weinig verholen agressieve strekking over wogen. Het is duidelijk: zoowel te Berlijn als te Tokio acht men den gemeenschappen j ken grooten strijd tegen de Sowjet-Unie nog slechts een quaestie van tijd. Heeft Hitler het niet duidelijk gezegd: de Oekraïne moet bevrijd" worden? Dit streven heeft te Warschau reeds lang ernstige bezorgdheid gebaard. Polen heeft tenslotte een groote Oekraïnische minderheid binnen de grenzen. Deze bezorgdheid heeft zich nu ook in een daad ge manifesteerd en wel in een verlenging (tot 1945 maar liefst) van het Poolsch-Russisch niet-aanvalsverdrag. Tevens worden de economische betrek kingen tusschen beide landen uitgebreid. Over-enweer wordt in de pers veel vriendelijks gezegd. Beteekent dat nu, dat Polen zich aan de zijde van de Sowjet-Unie heeft geschaard? Wij meenen van niet. Polen zal zich wel hoeden zich aan den kant van een van twee straks strijdende partijen te plaatsen. Polen wil links en rechts te vriend houden. Het heeft met Duitschland een non-agressie-pact gesloten waarom dan ook niet met de SowjetUnie ? De wereldoorlog heeft van Polen een woestenij gemaakt waarom dan niet te pogen, bij een tweede conflict tusschen de twee machtige buren buiten schot te blijven? Wordt er toch oorlog ge voerd, dan maar liever in het Zuiden, bij de Roemeensche grens. Intusschen zijn de berichten van deze PoolschRussische toenadering te Berlijn weinig vriendelijk ontvangen. De Poolsche regeering acht zich echter door de gebeurtenissen van de laatste weken tekort gedaan. Zij is in er het bijzonder gebelgd over, dat de verdeeling van Roetheniëop het laatste moment is afgelast, zoodat de geliefkoosde gemeenschap pelijke grens met Hongarije haar den neus voor bijgaat. Vandaar dit voor Berlijn weinig vriendelijk gebaar. Het is merkwaardig dat de as-partner vrij wel niets van zich heeft laten hooren. Ziet Itali soms met graagte, dat de anti-Duitsche krachten in Midden-Europa sterker worden? Poogt Rome via Belgrado en Warschau een brug te slaan naar Moskou, uit vrees dat de Duitsche penetratie op den Balkan tenslotte de Italiaansche belangen zal schaden? Reeds in het begin van dit jaar doken herhaaldelijk geruchten op, dat er een toenadering tusschen Italiëen de Sowjet-Unie werd voorbereid. Men verwerpe deze toenadering niet aanstonds als een onmogelijkheid ! Ten tijde van den moord op Rohm c.s. heeft Mussolini zich over de regeering van het Derde Rijk minder vleiend uitgelaten. De staatkunde kent geen vaste allianties. Tweka pullovers en Tweka ondergoed. Een zeei groote collectie. Alles even mooi. PAG. «, DE GROENE No. 3209

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl