Historisch Archief 1877-1940
KANTTEEKENINGEN
De Fransch-ltaliaansche spanning
MENSCHEN met gevoel voor humor beleven
gulden dagen. Ziehier een land, het heet
Italië; het wordt geleid door een dictator;
geen mensch klimt er op tot een maatschappelijke
positie van eenige beteekenis indien hij niet behalve
over de vereischte capaciteiten beschikt over een
voldoende dosis slaafsche gehoorzaamheid; geen
mensch waagt er openlijk een woord te zeggen dat
deze regeering onaangenaam zou kunnen zijn;
in de vertegenwoordigende kamer van dat land
wordt een demonstratie gehouden tegen een bevrien
de mogendheid, niet zoo spontaan of zij was een
uur voor de zitting begon, reeds aan den corres
pondent van een buitenlandsch persagentschap be
kend, en wanneer de regeering van deze bevriende
mogendheid protesteert, schuift de regeering van
het eerste land alle verantwoordelijkheid van zich af.
O tempora, o mores l Hoe deze houding te rijmen
met de gepatenteerd oud-Romeinsche openhartig
heid, met den strijd tegen de zoogeheeten burgerlijke
levensvormen waartoe nevens naastenliefde ook
zou behooren: gebrek aan moed om voor de eigen
overtuiging uit te komen?
Of is inderdaad deze Tunis-affaire een rel van de
Italiaansche regeering ? Laat zij kamerleden
demonstreeren, journalisten schrijven en studenten
betoogen, uitsluitend om het Parijs duidelijk te maken,
dat zij ook anders kan ? Dat de handhaving van den
status-quo in de Middellandsche Zee geen onwrik
baar dogma is, maar dat het voor Frankrijk wel
eens gewenscht kon zijn om een wat concilianter
houding tegenover generalissimus Franco aan te
nemen ? Anders zou Italiëzijn expansie wel eens
kunnen richten op deelen van het Fransche rijk
in plaats van op het Iberisch schiereiland....
Spanje
DE Italiaansche regeering kan aldus redeneeren:
Eischen wij uitsluitend Spanje voor ons op,
dan wordt ons dat geweigerd. Laat ons daarom actie
voeren voor Spanje n Nice n Tunis n Corsica
en misschien sleepen wij dan het eerste object
in de wacht." Deze methode van overvragen, van
twee of meer eischen te stellen, teneinde de eerste
eisch ingewilligd te krijgen, is niet geheel nieuw in
de Europeesche politiek der laatste jaren....
De Spaansch-republikeinsche regeering schijnt
het hier geschetst gevaar ook te beseffen. Zij ver
mijdt alles wat haar bij Frankrijk en Engeland kan
discrediteeren, temeer omdat Parijs op het oogenblik
minder belangstelling voor Barcelona toont dan in
de lente van dit jaar het geval was, en Londen zijn
traditioneele dubbelzinnige Spanj e-politiek nog
steeds voortzet. Franco heeft oorlogsrechten
geeischt. Hij heeft ze niet gekregen. Geen nood: hij
usurpeert ze. Vijftien Engelsche vrachtschepen,
bestemd voor Spaansche havens, zijn opgebracht.
Chamberlain zendt een tam protestje aan Burgos
en daar blijft het bij. Poogt men de motieven te
ontsluieren die deze schijnbaar onzekere Engelsche
staatkunde ten aanzien van Spanje bepalen
deze staatkunde neemt met de linkerhand weg,
wat de rechterhand heeft gegeven, den indruk
wekkende alsof beide handen van eikaars bestaan
niet op de hoogte zijn , dan lijkt het nog het
redelijkste om aan te nemen, dat de Engelsche
regeering in geen geval een volledige overwinning
van Italiëin Spanje duldt; dat zij met genoegen
ziet dat haar oude tegenstander in de Middel
landsche Zee steeds vaster in het Iberische schier
eiland verstrikt raakt en zich daar offers moet ge
troosten waartegen geen latere voordeelen zullen
opwegen; dat zij om die reden allerminst gebrand
is op een spoedig einde van den oorlog en zal pogen,
een verdeeling van Spanje in een democratische en
een autoritaire helft te bewerkstelligen. Noch rechts,
noch links krijgt aldus zijn zin. Medio tutissimus
ibis. De Britsche leeuw houdt van den middenweg.
Woelig Belgi
HET is zacht uitgedrukt, wanneer men zegt dat
er op dit oogenblik in Belgiëpolitieke ver
warring heerscht. De constellatie wisselt er met den
dag, behalve dan dat de behoudende krachten er
voortdurend aan invloed winnen. Of Spaak op het
oogenblik dat deze regels gelezen worden, nog aan
het bewind is, kan men niet voorspellen. In zekeren
zin is dit ook onnoodig, omdat, hoe onklaar ook de
staatkundige verhoudingen zijn, de richting waarin
zij zich ontwikkelen, toch wel zichtbaar is. Deze
richting is, laat ons zeggen: de richting-Daladier,
waarbij het merkwaardige is dat de leidende figuren
angstvallig de deflationistische terminologie ver
mijden om de Belgische Werklieden Partij niet nog
kopschuwer te maken dan zij reeds is. Van deflatie wil
Spaak niet weten maar hij schermt wel met
verlaging der salarissen. Aan den anderen kant is,
om de liberalen niet te verontrusten, een geleide
economie" uit den booze. Niet echter een soort
van gecontroleerde industrieele tucht", zooals de
eerste minister het noemde. Begripsverwarring,
die slechts de uitdrukking is van de onzekerheid
der politieke verhoudingen.
Waarheen gaat België?
Gelijk gezegd: voorloopig waarschijnlijk het pad
van Frankrijk op. Het is aan geen twijfel onder
hevig dat, evenals in dat laatste land, ook bij onze
Zuiderburen de sociaal-democraten sterk aan in
vloed hebben ingeboet. Dat een sociaal-democraat
nog steeds premier is, ligt minder aan zijn politieke
overtuiging dan wel aan zijn persoonlijke eigen
schappen en aan den angst van zijn partijgenooten
voor het optreden van een rechtschen rste-minister
en een rechtsch ministerie, dat, zooals wij het zien,
toch in de lijn der ontwikkeling ligt.
iHifniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiifinniinniiit
i
i
Licht!
Het Kerstnummer?1938 van De Groene" |
dat volgende week verschijnt, is gewijd aan |
| ,,Het Licht". Het bevat een keur van degelijke, |
f populair-wetenschappelijke en humoristischearti- |
| kelen. De rijke illustraties en de boeiende, geva- f
| rieërde inhoud maken dat Kerstnummer tot een |
| unieke uitgave. l
i !
: Verkrijgbaar aan alle kiosken tegen clcii |
| gewonen prijs: slechts twintig cent! \
| Nieuwe aoonnc's voor 1939 ontvangen dit |
l nummer gratis. :
i
ftiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiniiimiiiiiiiiitimiiiiiiiiiimnitiHiiiiimHiiiiiiiiiiiiiHii IIIIIIIUR
De oorlog in China
GELIJK bekend, bezit Engeland aan den mond
van de Parelrivier niet alleen het eiland
Hongkong, maar ook een gebied op het vasteland.
De Japansche troepen die na de landing in de
Biasbaai naar Kanton zijn opgetrokken, hebben oor
spronkelijk het Britsche gebied links laten liggen. Op
het oogenblik echter naderen zij met hun
zuiverings-actie" van den driehoek
Kanton-Bias-baaiHongkong steeds dichter het Engelsche territoir.
Duizenden Chineesche vluchtelingen zoeken daar
beangst een toevluchtsoord. Kort geleden poogde
echter ook een Japansche compagnie de grens te
overschrijden, een poging die spoedig werd her
haald. Engelsche en Japansche soldaten stonden
ten deele met geladen geweer, ten deele met ge
velde bajonetten tegenover elkaar. Waarlijk, een
,,Schicksalsstunde der Menschheit". Een Japansche
gewapende aanval op Hongkong zou tot niet te
overziene complicaties kunnen leiden. Na lang
durige onderhandelingen trokken de Japanners
echter af. Engeland heeft zijn eerste waarschuwing
gehad. Hoe lang nog, eer de tweede komt?
De Japanners gedragen zich als heer en meester
in het Verre Oosten. De mondelinge en schriftelijke
vertoogen uit Londen en Washington, de eischen
tot openstelling van de Jangtse, de waarschuwingen
tegen het sluiten van de open deur" in China,
het wordt alles genegeerd. Zeker de regeeringen
die nu te Peking, Nanking en Hankou, straks ook
te Kanton fungeeren, zijn officieel niet afhankelijk
van Tokio. Dat zij het practisch echter wel zijn,
bewijst elk van hun besluiten. Wanneer het zoover
komt, zal het overigens nog geruimen tijd duren
voor zij hun gezag ook buiten de hoofdplaatsen
en thans bezette, spaarzame verbindingslijnen
hebben uitgestrekt. Er wordt in China nog hard
gevochten, al zijn de vette koppen uit de dagbladen
verdwenen. Herhaaldelijk doen de Chineesche
troepen, nu weer bij Kanton, dan bij Hankou,
vooral ook in het Noorden energieke tegenaan
vallen. Een verbitterde strijd is gaande om het
bezit van den verbindingsweg naar de Sowjet-Unie,
de eenige route waarlangs Tsjang-kai-Tsjek nog
oorlogsmateriaal in noemenswaarde hoeveelheden
toegezonden krijgt. Zijn positie wordt er niet
sterker op. Mogen zijn aanhangers ook beweren
dat het Japan niet zal lukken zijn macht volledig
te breken, ernstiger is het feit, dat hij er zeker niet
in zal slagen de Japanners van het vasteland te
verjagen. De oorlog dien hij voert, is een defensieve
oorlog.
Het wekt dan ook geen verbazing dat de geruch
ten over vredesonderhandelingen tusschen de strij
dende partijen in aantal winnen. De nieuwe Chi
neesche ambassadeur te Washington heeft Maandag
jl. zelfs openlijk medegedeeld dat China na den val
van Kanton en Hankou aan Japan officieuse
vredesvoorstellen heeft gedaan. Er is geen reden
om aan de betrouwbaarheid van deze mededeeling
te twijfelen. Zij wijst er wel op dat de Chineesche
generalissimus het hopelooze van zijn positie inziet.
Zij maakt het voorts aannemelijk dat in den boezem
der Chineesche leidende kringen een heftige strijd
is gevoerd tusschen hen die vrede willen en hen die
den oorlog tot eiken prijs, hetzij in den vorm van
den open oorlog, hetzij in dien van den kleinen of
grooten guerilla willen voortzetten. Deze strijd is
slechts een voortzetting van den ouden strijd tusschen
den rechtervleugel van de Kwomintang en den
thans met de communisten versterkten linker
vleugel.
Wordt er geen vrede gesloten, dan zal het aantal
deserteurs uit het kamp van Tsjang-kai-Tsjek
slechts grooter worden.
Centraal vliegveld Schiphol
WEL zelden heeft een Nederlandsche regeering
de laatste jaren een zoo droevig figuur
geslagen als de huidige, nu zij bekend heeft gemaakt
dat Schiphol het centrale vliegveld wordt.
Wij zeggen dit niet omdat wij het met de thans
gevonden oplossing niet eens zijn. Van meet af aan
is dit blad van oordeel geweest dat in de quaestie
van het centrale vliegveld, in het conflict Schiphol
of Leiderdorp?", óók Amsterdam, indien noodig,
zekere gevoeligheden zou moeten overwinnen. De
hoeksteen voor elk voorstel was voor ons dan ook
niet het plaatselijk belang van Amsterdam, van
Rotterdam of van welke stad ook, maar uitsluitend
het belang des lands. Dit sloot niet uit dat de te
nemen beslissing, die in het belang des lands zou
moeten zijn, tevens een groot voordeel kon
beteekenen voor Amsterdam. Hetgeen thans het geval is.
Nu de zaak uit en te na in de pers is besproken, nu
in diverse nummers van Economisch-Statistische
Berichten" voor-en-tegenstanders van het centrale
vliegveld de degens hebben gekruist, nu Schiphol is
aangeprezen, en Leiderdorp, en Woerden, en Bode
graven nu lijkt ons toch, alle argumenten over
ziende, de thans getroffen beslissing de beste voor
het land als geheel, in welke meening wij slechts
versterkt zijn na lezing van de vlotte brochure
Schiphol, centrale luchthaven", die dezer dagen
van de hand van Mr. G. C. Spruyt, administrateur
ter gemeente-secretarie van Amsterdam, is ver
schenen. De Groene" wenscht derhalve
Amsterdam's Gemeentebestuur geluk met de thans geval
len beslissing, die, behalve aan de logica der feiten
en cijfers, toegeschreven mag worden aan de energie
die zij voor het behoud van Schiphol" heeft ont
wikkeld stellig niet aan de energie van het
K.L.M.-bestuur.
Wat echter te zeggen van een regeering die het
voornemen kenbaar maakt, een centraal vliegveld
aan te leggen bij Leiderdorp, die daardoor een enor
me agitatie in het land ontketent en nu plots beslist
dat Schiphol" de centrals luchthaven zal worden?
Het tragi-komische is, dat zij bij haar verdediging
van het Leiderdorp-plan tal van argumenten heeft
ontwikkeld die thans het verontwaardigd Rotter
dam, dat zich achteraf gezet voelt, ten dienste staan.
De wapenen die de regeering in Mei tegen Amster
dam heeft gericht, worden thans, in December, door
Rotterdam tegen haar zelf gekeerd. Wekt deze
regeering niet den indruk, alsof zij het Leiderdorp
plan geheel onvoldoende heeft voorbereid, alsof zij
voor kortzichtige pressie van bepaalde zijde niet
van die der gemeentebesturen is geweken?
Afgezien van de verdiensten der thans aangepre
zen oplossing, hopen wij dat de kamers een on
gezouten oordeel zullen uitspreken over deze politiek
die wankelmoedigheid paart aan ondoordachtheid.
Dit was geen vaste staatsmanskunst, dit was
aarzelend geschipper.
Een leger van meer dan 100.000 actieve
Ivorol-schuimblaasjes dringt bij elke poetsing met Ivorol reinigend door tot in de gevaarlijke schuilhoekjes tusschen tanden en kiezen en in de onzicht
bare barstjes en gaatjes waar de borstel en gewone tandpasta niet komt. Zóó voorkomt U tandhederf. Tuhe 60-40-25 et. Doos 20
etPAG. t DE GROENE No. 3210