ZON EN GEZONDHEID Iets over stralen met genezende kracht Dr. J. Oudenbosch HET gebeurde in 1903, dat dr. Bernhard, een Zwitsersche dorpsdokter, bij een Italiaan werd geroepen. De man had een woorden wisseling gehad met een dorpsgenoot, waarbij tenslotte de messen getrokken waren, om het pleit te beslechten. Hij was er nogal slecht afgekomen, en moest met zeven steekwonden naar het kleine hospitaal vervoerd worden. Het mes had den borstwand op n plaats doorboord, gelukkig zonder hart of longen te treffen, maar het was erger gesteld met den buik, die door twee diepe steken getroffen was, welke lever en milt geraakt hadden. "jNadat men de milt verwijderd had, werd de wond op de gebruikelijke wijze gedesinfecteerd en ge sloten maar genezen wilde zij niet; integendeel: er ontstond een afscheiding, die voortdurend sterker werd en dr. Bernhard met zorg vervulde. Zoo was het met den Italiaan gesteld, toen de dokter op een prachtigen, helderen morgen zijn visite langs de bedden ging maken. De ramen stonden wijd-open, de zon scheen naar binnen, de frissche, krachtige berglucht vulde de zaal. De zuster verwijderde de lagen verband en mistroostig moest dr. Bernhard vaststellen, dat de wond er allerminst beter ging uitzien. Plotseling hoe wist hij niet schoot hem de eigenaardige wijze te binnen, waarop de bergbewoners hun slachtvleesch tegen bederf vrijwaren: zij hangen het een paar dagen buiten op, zoodat zon en lucht hun reinigende en klaarblijkelijk bacterie-doodende werking kunnen uitoefenen. Dat een wond schoongemaakt, gedes infecteerd wordt, goed maar waarom haar voort durend bedekken met gaas en watten, afsluiten van de lucht, beschermen tegen het zonlicht? Zou de natuur de genezing hier niet kunnen bewerk stelligen? Zuster, hier komt gén nieuw verband op! We laten de wond nu eens open en bloot. En wilt u zorgen, dat het bed voor het raam wordt gezet, zoodat de zonnestralen direct op de wond vallen?" Zoo gezegd, zoo gedaan. Anderhalf uur later was er een duidelijk zicht bare verbetering en binnen een week had de wond zich gesloten. De eerste, bewuste, schrede op het pad der lichttherapie was gedaan. HET behoort tot het domein der wetenschap, om de factoren welke het leven in den ruimsten zin des woords in stand houden, te bestudeeren, Het is hier niet de plaats dieper op dit vraagstuk in te gaan, maar n van de belangrijkste, zoo niet de belangrijkste, factor is ongetwijfeld de zon. Hoewel haar temperatuur langzaam maar gestadig daalt, is deze nog steeds hoog genoeg, om de aarde en haar atmospheer op een warmtepeil te houden, dat met het leven vereenigbaar is, en het in de naaste" toekomst nog wel zal blijven óók. Men kent weliswaar bacteriën, die bij honderd graden Celsius onder nul in hun element zijn, maar het komt ons onwaarschijnlijk voor, dat hoogere en oneindig gecompliceerde wezens als de mensch, een voortdurenden Poolnacht met evenveel genoegen zouden doorstaan. Dadelijk zou om te beginnen de voedselvoorziening spaak loopen: de groene planten vormen uit koolzuur, dat in de atmospheer en water, hetwelk in den bodem voorkomt, suikers, die als brandstof voor ieder dierlijk en menschelijk organisme onontbeerlijk zijn. Voor de vorming der suikers is energie noodig, die door het zonlicht geleverd wordt. Als dit laatste ontbreekt en ns zal het zoo ver zijn kan de reactie niet plaats vinden en zijn plant en dier gedoemd, een ellendigen hongerdood te sterven. Is het dan te verwonderen, dat vele volkeren instinctief de zon aanbidden zonder iets af te weten van photochemische reacties of ultraviolet licht? JA het utraviolet licht l Werklust, energie, krachtsinspanning.... bij alles schijnt men het tegenwoordig noodig te hebben. Bekend is het verhaal van een slimmen directeur in Amerika, die het gewone vensterglas dat ultraviolette stralen niet laat passeeren voor vele harde dollars liet vervangen door kwartsglas, T.b.c.-pot/ënt/es die te Leysin in de zon onderwijs genieten waar ze wél doorheen gaan, natuurlijk in de mee ning, dat hij de onkosten met rente goed zou maken wijl zijn personeel nu harder zou gaan werken, gezeten als ze waren in het kostelijk ultraviolet' iederen dag zes uren lang. Het effect was natuurlijk nihil en wat de stralen betrof, zouden de kantoor bedienden dagelijks evenveel absorbeeren, als hij ze van twaalf uur tot twee minuten over twaalven buiten in het zonnetje liet wandelen! De geringe hoeveelheid, die zij per dag noodig hadden, zou op deze wijze wel wat goedkooper verworven worden. Het is evenmin noodig, dat de stralen op het geheele lichaam inwerken. Indien dus de marechaus sees aan het Zandvoortsche strand angstvallig er tegen waken, dat een teveel aan licht, lucht en vreemde oogen wordt blootgesteld, dan gaan zij van een althans physiologisch gezond principe uit, dat overdaad schaadt. Zelfs de kunstzijde van de kleurige japonnetjes vormt geen barrière tegen ultraviolette stralen zulks in tegenstelling met crêpe-de-chine en flanel. DAT de mensch in den zomer dus ruimschoots genoeg krijgt, is boven allen twijfel verheven anders staat het echter in den winter. Hoewel wij dan een kleinere portie zonlicht, met vél minder ultraviolette stralen ontvangen, is de hoeveelheid, behalve bij jonge kinderen, voldoende, en aan een hoogtezon- of andere lamp in ieder Nederlandsch huisgezin, die met haar stralen de vereenigde familie koestert om ziekte en ouderdom op een afstand te houden, bestaat o.i. geen behoefte. Het kan trouwens aanleiding geven tot complicaties, getuige het in de litteratuur beschreven geval van een twee-enzeventig jarige, die iederen avond een kunstmatig zonnebad placht te nemen. De lamp was boven het bed bevestigd en vóór de grijsaard ging slapen, liet hij gedurende tien minuten de weldadige stralen op zich inwerken. Alles ging goed, tot hij op een noodlottigen avond blijkbaar zoo vermoeid was, dat hij al zonnebadende indommelde, om na anderhalf uur, gekweld door heftige pijnen wakker te worden en bij zichzelf een uitgebreide tweede graads verbranding kon constateren, die hij pas na weken te boven kwam. Afgezien van dergelijke, sporadische ongelukken kan de lichtbehandeiing in serieuze handen op goede resultaten wijzen. De schoonste triomph geldt naast de Engelsche ziekte de tuberculose, voorzoover deze niet de longen heeft aangetast. Merkwaardig, dat hierbij de toepassing van een kunstmatige bron, de koolspitslamp, voorafgegaan is aan de natuurlijke: de zonbestraling. Finsen, de Deensche Nobelprijs winnaar, had reeds talrijke gevallen van huidtuberculose met goed gevolg behandeld, toen Rollier in Leysin er mee begon, lijders aan been- en gewrichtstuberculose zonnebaden te geven. Het is een felle strijd geweest tusschen zon en koolspits, Natuur en Techniek, maar men is tenslotte meer en meer gaan inzien, dat de zon de beste bron is, en dat een surrogaat slechts dan even goede resul taten geeft, indien diens spectrum dat van de zon zooveel mogelijk benadert. De medische staf van het Finsen-instituut te Kopenhagen staat op het standpunt, dat ook stralen met langer golflengte dan de ultraviolette, zooals de zichtbare lichtstralen VICTORIAWATER verhoogt Uw GEZONDHEID ECHT NATUURLIJK BRONWATER en de infraroode warmtestralen, van belang zijn bij het genezingsproces. Het is hier uiteraard niet de plaats, diep op de techniek van de behandelwijze in te gaan. Lang zamerhand heeft echter de overtuiging veld gewon nen, dat paradoxaal uitgedrukt de duisternis er even belangrijk bij is, als het licht. Het was nl. bekend, dat de grootste therapeutische invloed werd uitgeoefend door de morgenzon, hoewel diens stralen veel minder sterk waren dan die van 's middags. Dit kon slechts daardoor verklaard worden, dat de tegenstelling: zwak licht?duisternis, het organisme meer stimuleerde, dan welke sterkere prikkel ook: voortdurende zonnebaden zouden niet zulke goede resultaten geven als de afwisseling van licht en schaduw, warmte en koude. Een week van bewol king en regen is dus bij een zonnekuur gedurende Juli of Augustus van het grootste gewicht. Het grillig klimaat van onze koele Noorderstranden kan volgens deze redeneering dezelfde geneeskrachtige werking hebben als het constant-zonnige van de Zwitsersche bergdalen. IEDER kent het simpele gedichtje van Adema van Scheltema, dat begint met de woorden: O zon, gij komt mij weer genezen...." Waar de dichter zich tevreden stelt met het bezingen der feiten, graaft de wetenschappelijke onderzoeker dieper: ook hij is verheugd, dat het licht hem helpt in zijn strijd, maar hij wil tevens weten, hoe het effect tot stand komt. In honderden publicaties hebben vele geleerden hun experimenten beschreven, hun theorieën uiteengezet, het resultaat is echter vrij onbevre digend. Vast staat, dat het licht door reflexwerking het rhythme van pols en ademhaling beinvloedt, de bloeddruk doet dalen, maar hierdoor wordt het pathologisch proces niet beïnvloed. Alleen bij de Engelsche ziekte heeft men zich een goede voor stelling kunnen verwerven: de ultraviolette stralen zetten sterolen, die in de huid voorkomen, orn in vitamine D, dat gelijk bekend rachitis geneest en voorkomt. Hoe het zonlicht bij de tuberculose een specifieke werking kan uitoefenen, is op het oogenblik nog speculatie: wij weten niet in welken vorm de energie gebruikt wordt, welke reactie aan de gang wordt gebracht of beïnvloed. Waarschijn lijk zal de bestraling ook hier bepaalde stoffen doen ontstaan, hetzij eindproducten van beschadigde of door het licht gedoode cellen, stoffen, die door verhoogde activiteit ontstaan, of producten, die in het bloed voorkomen en door de opgenomen energie veranderd, elders in het lichaam de zieke weefsels tot genezing kunnen brengen. Wij weten het niet hopenlijk gunt de zon ons nog voldoenden tijd, om deze raadselen te ontwarren ! PAG.21 DE GROENE No. 3211