boog l a m p de Imperia) Continental Gas Association het noemde, dat hij meteen nieuwe fabriek veel goedkooper gas zou kun nen leveren. Toen hij dan ook een aantal menschen bereid vond om gas van hem af te nemen, besloot hij een eigen fabriek te stichten, en aldus verrees op het terrein waar thans de Den Texstraat en omgeving ligt, de tweede particuliere Amsterdamsche gasfabriek, de Hollandsche" in tegen stelling tot de Engelsche. Het behoeft wel geen betoog dat beide maat schappijen elkaar fel beconcurreerden, waarvan de verbruikers profiteerden, di« overstroomd werden met voordeelige aanbiedingen van lampen en leidingen. Het gasverbruik nam dan ook sterk toe, zoo sterk zelfs dat er menigmaal, vooral in de Sint Nicolaas-weken, als de etalages hel verlicht waren, tekort aan gas dreigde te ontstaan. De directie van de Imperial, die voor de geheele Amsterdamsche straatverlichting gas moest leveren, begon na het midder nachtelijk uur, wanneer de schouw burgen uit waren, meestal flink te knijpen", d.w.z. men liet den gasdruk dalen. Verafgelegen feestlokalen moes ten in de zeventiger jaren altijd, behalve gasverlichting, ook petroleumlampen hebben, wilden de gasten er niet plots in halfduister zitten. Hoe sterk de beide maatschappijen elkaar ook bestreden, zij maakten toch flinke winsten. Langzamerhand doem de dan ook bij den gemeenteraad het inzicht dat het een voordeel zou zijn voor de gemeente om de gasvoorziening in eigen beheer te nemen. In Juli 1881 deden B. en W. het voorstel om een gemeentelijke lichtfabriek op te richten. Gaslicht, wel te verstaan. Het electrisch licht", schreven zij in hun toelichting is tot dusver voor huiselijk gebruik ongeschikt en zal het wellicht nooit worden." HET spreekt vanzelf dat de parti culiere maatschappijen, de Engel sche en de Hollandsche, zich met hand en tand verdedigden. Wat de eerste betreft, met succes. In 1883 kwam het, ondanks de gemeentelijke onteigeningsplannen, zoover dat de Imperial Con tinental concessie kreeg voor geheel Amsterdam. De Hollandsche gasfa briek moest dus verdwijnen. Per i November 1885 mocht zij geen gas meer leveren aan de Amsterdammers. De maatschappij weigerde, waarop de gemeente besloot op dien datum de gas-toevoer-buizen af te snijden. Het werd een spannende dag. De directie van de Imperial Conti nental vreesde dat een deel der Am sterdamsche bevolking uit chauvinisme een aanval zou doen op haar Engelsch" bedrijf. De poorten waren er gesloten en stevig gegrendeld. Schildwachten deden de ronde. Het bleef echter rustig, terwijl zich aan de Weteringschans de ondergang der Hollandsche Maat schappij had voltrokken. Honderden nieuwsgierigen waren daar aanwezig toen men om half vijf onder toezicht van het volledige gemeentebestuur overging tot het afsnijden van de gas leiding. Voor alle zekerheid lag de Jan van der Heijden" klaar om te spuiten, in de Singelgracht. De af snijding had echter geen gevolgen. DE Imperial Continental heeft niet lang van haar monopolie-positie mogen genieten. Steeds agressiever werd de stemming van de bevolking tegen deze invloedrijke maatschappij, die enge verbindingen had met andere concessionarissen als de Duinwater leiding, de Omnibus-maatschappij en de Bell-Telefoon. De naam Imperial Continental Gas Association (I.C.G.A.) parafraseerde men derhalve tot Ik Commandeer Geheel Amsterdam. On der het wethouderschap van Treub ging de gemeente tenslotte tot den grooten stap over: zij leende ruim zestien millioen en kocht daarmee de geheele maatschappij per i Augustus 1897 op. Het Angelsaksische juk is afgeworpen", constateerde onder ap plaus van de tribune, het raadslid Sutorius toen het besluit genomen werd. Niet alleen de dagen van de Imperial Continental, de dagen van de gas verlichting in het algemeen waren geteld. Via een omweg over het gasgloeilicht belandde men bij het elec trisch licht. Ten behoeve van de tram en het huiselijk gebruik had de gemeente in 1903 de groote centrale aan de Hoogte Kadijk laten bouwen en bij deze centrale werd in den loop der jaren ook de geheele straatver lichting aangesloten. Wat hierna volgde, bracht geen ingrijpende wijzigingen en is ten deele ook nog geen geschiedenis. Weshalve de schrijver, blijvend bin nen het kader van dit nummer, de vrijheid neemt, dit historisch schetsje als een nachtkaars te laten uitgaan. L. DE JONG Het vullen en aansteken der oude olielantaarns PAG. 27 DE GROENE No. 3211 Het openen van een Kerstpakket is al tijd een spannend moment. Zorg bij h.et kopen van Uw Kerstverrassingen, dat zij voldoening schenken! Maak Uw keuze uit de aantrekkelijke serie Vinolia Kerstcassetten met gedistingeerde, smaakvolle verpakking en verrukkelijke inhoud! De Vinolia parfumerieën en toiletpreparaten vormen een aparte klasse en in elke goede parfumeriezaak of drogisterij zijn ze tot Uw beschikking. Uw vrienden en kennis sen zullen U voor een Vinolia Kerstgeschenk nog dankbaar zijn, als Kerstmis reeds lang voorbij is! ap OUD GOUD JUWEELEN enz. tegen hoogsten prlji F* LANQEDIJK Frederiksplein 11, A'dam Inkoop Gouden Tientjes II. 12.80?U. 12.60 r l Jet* voot Ui ( Zie den bon op pagina 35 FA F. SINEMUS 20 Leldschestraat 22 AMSTERDAM C. GEKL OVERHEMDEN NAAR MAAT VAN Fl. 8. AF PRIMA COUPE EN AFWERKING EIGEN ATELIER Dezer dagen werd door eenige kunsthandelaren het initiatief genomen, om ter verkrijging van een groot gel delijk bedrag ten behoeve van kinderen uit Duitschland in Nederland komende, een collectie kunstvoorwerpen en schilderijen bijeen te brengen en die openbaar te laten verkoopen. De Fa. Mensing & Zn. (Frederik Muller & Co.) zal zich belangeloos met de veiling belasten en deze in haar zalen, Doelenstraat 20 te Amsterdam, op Dinsdag- en Woensdag avond 20 en 21 December a.s. verkoopen. De geheele opbrengst komt ten goede aan het Centraal Steunfonds voor uitgeweken Kinderen", Voorzitter de heer H. L. van Eeghen, Penningmeester C. J. Baron Collot d'Escury. Het gebruikelijke opgeld (10%) zal worden afgestaan aan de Amsterdamsche Vereeniging Liefdadigheid Naar Vermogen". Intusschen was de stroom van bijdragen zoo groot, dat er 2 avonden zijn vastgesteld. Er komen oude en mo derne schilderijen en beeldhouwwerken, antieke meubels, klokken, porcelein en boeken. Er is een Eere-Comitéter aanbeveling van de veiling geconstitueerd, door Dr. E. Heidring, Voorzitter van de Vereeniging Rembrandt" (de Ministers van Justitie, Binnenl. Zaken en Onderw. zijn voorz.). Een rijk geïllustreerde catalogus wordt bekostigd uit bijzondere bijdragen voor dat doel ontvangen De kijkdagcn zijn: 17,18 en 19 Dec. a.s.