KANTTEEKEIVIIVGEIV Het licht, dat maar niet branden wil.... HET licht van den vrede dat maar niet branden wil, en Chamberlain die ijverig maar vruchte loos poogt, het te ontsteken.... Zoo ooit het beeld van onzen teekenaar gerechtvaardigd was, dan toch wel nu. Peace fpr ourtime" Vrede voor deze generatie" dat waren de triomfantelijke woorden waarmee Chamberlain uit het vliegtuig stapte dat hem, tien weken geleden, uit München terugbracht. Wij nemen aan dat hij deze optimistische uitlating niet spottend, maar ernstig heeft bedoeld. Des te droeviger voor hem: er zijn hem waarlijk geen teleurstellingen bespaard: een hernieuwde Duitsche actie om koloniën, een onmenschelijke vervolging eener weerlooze minderheid en, als klap op de vuurpijl, de Italiaansche eisch: Nice, Corsica, Tunis Drie weken geleden is het Engelsch-Italiaansche pact van kracht geworden. In de eerste bepaling van de er bij gevoegde verklaring, erkenden beide regeeringen den status-quo in de Middellandsche Zee. Helaas ! Terwijl Lord Perth, de Britsche gezant te Rome, aanzat aan den galamaaltijd die graaf Ciano ter eere van het in werking treden van het accoord gaf, hielden onder goedkeuring van de politie en van het geheele machtsapparaat waartoe zijn hooggeschatte gastheer behoorde, studenten en schoolkinderen hartstochtelijke demonstraties waar bij een wel zeer ingrijpende wijziging in den statusquo in de Middellandsche Zee werd verlangd. Is het wonder dat, óók in Engelsche regeeringskringen, een zeker pessimisme zich baanbreekt over de effectivi teit van Chamberlain's verzoeningspolitiek? Ver zoening alles goed en wel, maar de liefde kan niet van n kant komen. Zoo redeneeren de critici van den eersten minister. Chamberlain geeft het niet op HET lijkt ons echter onwaarschlijnijk dat deze spoedig het roer zal wenden en dien vastberaden en directen toon tegen de totalitaire mogendheden zal aanslaan, waarbij dezen getuige bijvoorbeeld Nyon meest snel de moed in de schoenen zinkt. Chamberlain heeft Woensdagavond een buitenge woon merkwaardige redevoering gehouden voor de buitenlandsche pers te Londen. Merkwaardig vooral, om het vertrouwen dat er uit sprak. Itali heeft ettelijke beloften geschonden. Woensdag j.1. moest onderminister Butler erkennen dat Itali wel troepen uit Spanje had teruggetrokken .... maar dat de verdwenen manschappen door nieuwe zijn vervangen! Er is, gezien ook de flagrante con tractbreuk die de Italiaansche regeering dóór haar jongste eischen heeft gepleegd, waarlijk moed voor noodig om als het doel van een reis naar Rome op te geven: het scheppen van een grooter vertrouwen om op de een of andere manier het algemeene gevoel van stabiliteit en zekerheid te bevorderen"! Merk waardig waren ook die woorden, die de premier aan Duitschland wijdde. Ik ben persoonlijk geen nationaal-socialist, zei Chamberlain. Daarom kan ik chter wel met Duitschland samenwerken, en, bovendien leert ons de geschiedenis, dat geen regeeringsvorm altijd hetzelfde blijft: een verandering op een of andere wijze is onvermijdelijk." Aangenaam voor den Duitschen rijkskanselier, die vast van den duizendjarigen duur van het Derde Rijk overtuigd is, zijn deze woorden niet. Wel geven zij een diepen kijk op de motieven die de poli tiek der Engelsche conservatieven bepalen. Deze zien aan het nationaal-socialisme goede" en slechte" zijden. Als een goede" zijde geldt bij voorbeeld, dat het nationaal-socialisme, zooals het zelf althans niet moede wordt te beweren, Duitsch land gered heeft van het communisme. Deze goede" zijde wordt door de conservatieven hoogelijk ge waardeerd. Dan is er de slechte" zijde: de concen tratie-kampen, de Jodenvervolging, de geweldspolitiek, enz. enz.,,Neen", zegt Chamberlain, deze daden behoeven niet noodzakelijk aan dit stelsel inhaerent te zijn". Wel merkwaardig, dat zij zoowel door het nationaal-socialistische als door andere totalitaire stelTE KOOP FORDWAGEN 1934 Fl. 150.TE ZIEN IN 's-HERTOGENBOSCH Brieven onder N r. 11495, De Groene sels stelselmatig verricht worden ! Men moet het nationaal-socialisme zien als een geheel. De vrees is dan ook gerechtvaardigd, dat deze optimistische politiek der Engelsche conservatieven die de keer zijde van de medaille zoo gaarne scheiden wil van het geheel, op een illusie zal blijken te berusten. Maar hoeveel concessies zullen zij inmiddels weer aan deze illusie hebben gebracht. . . . Italie's eischen MEN moet het feit der Italiaansche eischen ernstig nemen. Afgezien van de vraag of het Italiëwerkelijk te doen is om het verkrijgen van alle gebieden waarop het thans zijn aanspraken laat gelden Corsica, Nice, Tunis en Djibouti , kan niet worden ontkend, dat het vast besloten is, zijn invloedssfeer in de Middellandsche Zee te vergrooten. Waarheen, is een tweede vraag. De Italiaansche regeering weet, dat Duitschland er in is geslaagd, Tsjechoslowakije tot het doen van concessies te brengen, die men jarenlang voor onmogelijk had gehouden. Daar stond echter een volk van vijf-en-zeventig millioen tegenover een volk van vijftien millioen, dat uit vier, vijf nationaliteiten bestond en strate gisch een op den duur vrijwel hopelooze positie innam. Tusschen Italiëen Frankrijk liggen de zaken anders. Dit zijn twee staten van op zijn minst gelijkwaardige kracht en zoo n van hen in een gunstiger militaire positie verkeert, dan is dat Frank rijk, dat over de beste verbindingslijnen beschikt. Een spoedig gewapend conflict tusschen de beide landen lijkt ons daarom, ronduit gezegd, een on mogelijkheid. Het spel dat thans gespeeld wordt, waarbij Italiëmet oorlog dreigt, Frankrijk met tegen maatregelen, en Duitschland nu reeds laat ver klaren dat Italiëop zijn welwillende neutraliteit kan rekenen, zoolang het conflict gelocaliseerd blijft en de Fransch-Duitsche vriendschaps"verklaring dan.... ? , dit spel heeft meer met de operette dan met de werkelijkheid te maken. Het is een diplomatiek tournooi, dat daarom echter nog niet van zin ontbloot is. De zin ligt in Spanje. Spanje ITALIËheeft teveel offers voor Spanje gebracht l dan dat het zich er thans zoo maar uit wil terug trekken, gelijk het heeft beloofd. In Januari komt Chamberlain te Rome. Welnu,wanneer Mussolini dan verklaren kan: Goed?van Tunis, Corsica en Nice zien wij af, maar geef ons dan in ruil de vrije hand in Spanje !", dan heeft de gewenschte operetteactie haar doel bereikt. De politieke situatie van het oogenblik heeft dan ook, zooals wij het hier zien, voor het republikeinsche Spanje overwegend ongunstige aspecten. Een republikeinsche overwinning zal immers niet wor den geduld. Het aanschaffen van effectieve verweer middelen wordt Barcelona door de z.g. non-inter ventie-politiek onmogelijk gemaakt. De soldaten moeten nu reeds soms met onvoldoende oorlogsmiddelen aanvallen en zich met onvoldoende oorlogsmiddelen verdedigen. Nog ernstiger is de toe stand voor de burgerbevolking. De nood die zij, vooral in de groote steden lijdt, tart alle beschrijving. Daar de regeering Negrin, uit bezorgdheid om wederom voor communistisch" uitgekreten te worden, weigert tot gedwongen requisities bij de boeren over te gaan, heerscht in de voornaamste centra een schrikbarende voedselnood. De bewoners van Barcelona ontvangen om den dag anderhalf ons brood, eens in de maand een kwart liter petro leum, eens per kwartaal een stukje zeep, eens in de negen maanden vijf kilo steenkool, per week drie ons visch, een half ons suiker, een ons bevroren vleesch, een ons rijst en twee ons busgroenten. Lucifers, cigaretten, tabak, versche groente en fruit ontbreken. Zoo gaat republikeinsch Spanje den derden oorlogswinter tegemoet. Dat het zich straks bukken zal voor de Italiaan sche eischen, kan men veilig ontkennen. Dit volk strijdt door tot het uiterste, ook wanneer de situatie nog nijpender zal worden, indien Franco oorlogs rechten krijgt en dus de kust kan blokkeeren. De Times" voert voor de toekenning dezer oorlogsechten reeds een bedeesde campagne. Veeg teeken ! Twee Duitsche verkiezings-overwinningen MET een overweldigende meerderheid heeft de bevolking van het Litausche Memel zich Zon dag j.l. zum Reich bekannt" zooals dat heet. Het zal wel niet bij deze verkiezingsoverwinning blijven. De Memelsche nationaal-socialisten zijn er rond voor uit gekomen dat hun doel is: de terug keer van Memeiland tot het Duitsche Rijk. In Memelland zelf en in Litauen rekent men daar al meer en meer op; getuige de massale uittocht der Joden uit het straks in te lijven gebied. Er zitten aan deze inlijving echter groote economische moeilijkheden vast. Memeiland en Litauen zijn op elkaar aangewe zen. Het is daarom niet onwaarschijnlijk, dat, zoo als Tjsechoslowakije heeft gedaan, ook Litauen zich, wanneer zijn uitvoerhaven Duitsch is geworden, onder een zeker protectoraat van het Duitsche rijk zal stellen. De Sowjet-Unie lijdt hier dan de neder laag: Litauen was tot voor kort een harer trouwste vazallen. Echter, reeds in April van dit jaar, tijdens de dreiging van een Poolsch-Litauschen oorlog, is gebleken dat de Unie dezen kleinen staat min of meer had losgelaten. Zij heeft sindsdien haar hou ding blijkbaar niet gewijzigd. Een tweede verkiezingsoverwinning behaalde Duitschland in Zuid-Slavië, waar de Duitsch-gezinde minister-president Stojadinowitsj de vooreen Balkanpremier uitzonderlijk groote meerderheid van 60 pCt. van alle stemmen wist te behalen laat ons althans naievelijk aannemen, dat de stemmen naar waarheid zijn geteld . Deze overwinning is overi gens geen verrassing. Hoewel Zuid-Slaviëzich niet de luxe van een z.g. zelfstandigheidspolitiek permit teert en dus altijd nu van dezen, dan van genen wal eet soms ook van twee tegelijk , heeft Stojadi nowitsj toch wel een eenigszins vaste lijn in de politiek van dit nog steeds schier hopeloos verdeelde land gebracht. Deze lijn was: voorwaardelijke aan sluiting bij Duitschland. Hij heeft op het juiste paard gewed en is voor zijn moeite beloond. De conferentie te Lima VRIJDAG j.l. is de Pan-Amerikaansche confe rentie in Peru's hoofdstad, Lima, geopend. Redevoeringen zijn er gehouden, debatten zijn er gevoerd, commissies hebben vergaderd en jour nalisten hebben telegrammen geseind naar alle windstreken. Met welk resultaat? Met betrekkelijk weinig positief resultaat, hetgeen ook niemand verwacht had, maar toch wel met een belangrijk negatief resultaat: dat er eenige eensgezindheid komt in den strijd van het Amerikaansche continent tegen den invloed van Japan, Duitschland en Italië. Het is aan geen twijfel onderhevig dat de regee ring van de Vereenigde Staten energiek poogt de kracht van het tegen den driehoek Berlijn-RomeTokio gerichte front te vergrooten, hetgeen ook wel mag, want er is nog menige zwakke broeder onder de een-en-twintig Latijnsch-Amerikaansche republieken. Bovendien bezien deze, der traditie getrouw, de Washingtonsche politiek met een zeker wantrouwen: menigeen hunner heeft affaire" en onaangename ervaringen met de machtige Vereenig de Staten gehad. Vandaar dat van een werkelijk be langrijke positieve samenwerking voorloopig weinig zal komen. Toch een overwinning van de democratie? In zekeren zin ongetwijfeld: in den buitenlandschpolitieken zin namelijk. De perscommentaren uit Duitschland, Italiëen Japan toonen wel aan dat zij, wien de schoen paste, hem ook aangetrokken hebben. Wanneer echter minister Huil in zijn rede voering verklaart, dat de Latijnsch-Amerikaansche republieken een onwrikbaar geloof hebben in demo cratie en vrijheid, dan moet men helaas ter corectie vermelden dat dit geloof bij menige LatijnschAmerikaansche regeering een wel heel abstract karakter draagt: goed voor anderen, maar niet voor ons. De verre toeschouwer kan dan ook niets anders doen dan betreuren, dat Washington zulke harte lijke verbindingen met de landelijke autocraten on derhoudt. Zijn strijd tegen Berlijn-Rome-Tokio is daarom echter niet minder belangrijk. "W 11 onze lezers naar den bon op pagina i e JT JT 0 \y *J rtiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiHiiiiiil PAG. 6 DE GROENE No. 3211