f" ' w r l' ONZE NIEUWE PRIJSVRAAG GEVRAAGD: een revolutie in onze zegswijzen Men zegt wel: de tijden veranderen, en wij veranderen met hen. Inder daad. Maar veranderen wij wel genoeg? Zijn in onze taal niet tal van zinlooze resten over, die een flauwe her innering vormen aan een reeds lang vergaan verleden? Zoo spreekt men nog van op de keien werpen". Welken zin hebben deze woorden, sinds de keien verdwenen zijn en vervangen door asfalt- en macadam-wegen ? Wij zouden deze uitdrukking, strikt genomen, moeten wijzigen tot: op het asfalt werpen." Tal van uitdrukkingen die tot op de Middeleeuwen teruggaan (?met open vizier strijden", in het krijt treden" enz.) schreeuwen om moderni seering. De Groene" geeft derhalve als nieuwe prijsvraag op: het vinden van nieuwe, moderne, bij dezen tijd aangepaste uitdrukkingen voor oude spreek woorden en zegswijzen. ledere inzender mag zooveel nieuwe uitdrukkingen inzenden als hij zelf verkiest. Bij de verdeeling der prijzen zal echter ook rekening gehouden worden met de qualiteit der voorgestelde wijzigingen. Als eerste prijs stellen wij beschikbaar een Dunhill-bureauvulpenhouder met standaard, als tweede en derde prijs telkens twee reproducties naar paneelen van het St. Ursulaschrijn van Memlinc. De inzendingen onder het motto Prijsvraag" moeten uiterlijk Dinsdag 31 Januari in ons bezit zijn. De uitslag zal men vinden in het nummer van 4 Februari. Ingekomen tijdschriften Bulletin van bet Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis te Amsterdam Brieven van Victor Hugo aan Alexander Herzen Bibliografie. Kroniek van Hedendaagschc Kunst en Kuituur Ir. Henri van Vreeswijk: Acoustiek en de vorm van muziekzalen; Paul Fierens: Charles Dufresne; Will Grohmann; Vordemberge-Gildewart. Beeldende Knust Paul Haesaerts: Picasso of de lust tot extremen. Met acht platen. Synthese Leo Chestov: Athènes et Jérusalem (fragment), Philosophie de la Tragédie (fragm.); Prof. Dr. A. H. de Hartog: Redelijkheid der religie (fragm.), De Heilsfeiten (fragm.); Prof. Dr. G. Heymans: Analyse en synthese (fragm. Dr. Albert Daan: Wijsbegeerte en geneeskunde. tliiiuiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiii iiiiiiiiiiiiiiiiitiii iiiuniiiiiiiiiiuniiiiiiiiiiniiiiiiiuiiuiiiitiiiiiiiiiiniiiiiiu = i t (jLitverftocm ! De uitverkoopen zijn al weer zoowat voorbij. Daarna zal het u niet meer zoo gauw overkomen dat u de teleurstellende mededeeling ,,uitverkocht" hoort. Maar.... als u het heele jaar door De Groene telkens aan een kiosk koopt, loopt u 52 maal de kans dat u te hooren krijgt: De Groene is uitverkocht!" Waarom zoudt u dat 52-voudige risico nemen, en bovendien altijd iets gaan halen dat u gebracht kan worden? Abonneert u thans. De in Januari reeds ver schenen nummers ontvangt u dan gratis, evenals het Poolnummer en het fraaie nummer gewijd aan Het Licht. Vult onder s taande n bon in. BON Ondergeteekende abonneert zich voor het jaar 1939 op De Groene, waartoe hij het abonnementsgeld a f 10.gireert op postgirorekening 72880 van De Groene Amsterdammer Amsterdam per postwlssel zendt aan de Administratie van De Groene, Keizersgracht 355, Amsterdam-C Hij ontvangt als premie het Poolnummer, het Lichtnummer en de in Januari verschenen nummers Naam: Straat :... Woonplaats : CHEMIE OF ALCHYMIE? ALLE curieuse liefhebbers der*na?**? tuurlijke wetenschappen, zij Geluk en Heyl van den Heer en Schepper van Alles, die ook zelve is 't All van Alles, Halleluja. Nademaal ik veel en lange tijd van verscheyde lief-hebbers gecaresseert ben, om mijne in de Chimie ge-experimen teerde wetenschappen te communiceeren, maar noyt hebbe willen resolveeren sulke hooge geheymenissen, dewelke ik ten deele self uytgevonden, en ook maar alleenig besit, te openbaren; overmits de arglistige veel stoffe tot luyigheyt en sonde soude daaruyt genomen hebben; nochtans heeft eyndelijk mijn mijn eige Conscientie overtuygt, dat het sonde sou wesen sulk een heerlijk Talent 'teenemaal te begraven, sonder woeker daar mede te doen: dusverre gekomen zijnde, hebbe ick geresolveert een Collegium Chymicum te houden. Eigenaar van dit heerlijk Talent is de heer DirckNutzman, Doctor Chimiae et Medicinae te Leiden, die op den 8en Juli van het jaar 1685 met deze veel belovende woorden een Catalogus in leidde, welke in werkelijkheid niets anders was dan een rooster van de college's die de genoemde heer Nutzman privéwilde geven aan de eveneens reeds genoemde curieuse lief-hebbers der natuurlijke wetenschappen. Dit privé-college was in drie leer gangen verdeeld. Het eerste deel zou leeren alle hand-handelingen die een volkome Chymicus nodig zijn: zeer dienstig voor alle jonge studenten, Apo thekers en Chirurgijns, omdat op een viel korter manier veel heerlijke Medi cijnen sullen geprepareert worden; het tweede deel was een normaal vervolgcollege; het derde daarentegen zou handelen van d'allergrootste geheyme nissen der nature: miraculeuse dingen, die de onverstandigen niet geloven, of ten minste voor bedrog of tovery sal hou den; maar den geaffectioneerden lief hebber sal ick 't soodanig tonen en doceeren, dat hij 't elke reyse sal nadoen kannen, tot lof f en prijs des almogenden Schepper en Heere van alle het all, wiens naem en wonderen verhoogt wor den van alle creaturen, die ons ook son der ophouden toeroepen : Halleluja. HET eerste deel. Het is, gelijk ge zegd, een overzicht van wat er in de natuur op chymisch gebied voor komt, keurig onderverdeeld in: Van demineralien,V&n de Souten als Vitriol, Salpeter etc., Van de Vegetabilien en Van de Animaliën. Zij die dit college hadden gevolgd, wisten hoe zij uyt fijn Goud een purgeerende en een sweetdrijvende Medicijne konden maken. Van het antimonium zou onze wonderdoctor een Tincture leeren maken, die sich niet precipiteert noch in Wijn, Bran dewijn, Bier, Azijn of Water, noch in geen vehiculum ter wereld, is heel raar, liefelijk en schoon. Soo ook uyt de Coralle sal men leeren maken een Oli Spiritus, Sout en Tinctuur, met ver wondering dat sulk een hard en droog Corpus alle deese dingen van, en uyt hemselven, sonder eenig bijvoegsel geeft. Het Twede Collegie brengt na dit schoons weinig nieuws, behalve dat men er de kunst leerde om uyt witte keisteentjes Rubijnen te smelten die men slijpen, in Goud vatten, en in plaats van de oprechten dragen kan.... H ET Derde College is interessanter. Eerst sal gedoceert worden hoe men sal uyt een donkere stoffe, een stoffe bereyde, (Phosphorus genaamt) die niet meer donker, maar bij nacht helschijnende is, kan in 't Water meer als 1000 jaar bewaert worden, en daar in altijd levend blijven; maar uyt het Water genomen zijnde, ontsteekt het sich datelijk van de lucht, en brant met vuur en vlam, steekt in den brand al 't gene verbrandelijk is, en daar mee aan geraakt word. Ten twede zal aangetoond worden dat de dieren- en plantenwereld uyt de vrije lucht voortkomen, uyt haar voort brengende levende beesjes, groeyende kruyden en harde metallen. Daardoor wordt de deur geopend, verder tot de hoogste geheymenissen in te gaan, en de Schepper deser wonderen soo veel te meer te verheerlijken. In de derde plaats zouden de leergierigen ingewijd worden in de gehei menissen van wat tegenwoordig een thermostaat" heet, een toestel, waarbinnen een constante temperatuur heerscht , en dattwee-honderd-vijftig jaar geleden aangekondigd werd als des Trebelii geheymen Oven, zijnde seer cu rieus : overmits men hem stellen kan op een vasten graad soo lauw, warm, ofte heet als men self s belieft, en deese graad houdt hij ook soo lange als men 't oordeeld nodig te wesen. Een Artist kan daarin putresceeren en figeeren wat hij maar wil, al wou hij ook maar eyers daar in uyt broeyen. Voorts had Dirck Nutzman nog een Lampe geinventeert die eeuwig brand de als men se maar alle weeken ofte alle jaren, soo lange men se wil apteeren, nutreert. Se geeft sulk een groot en kleyn vuur als men wil, heel curieus. J~)E Curieuse liefhebbers sullen mijn *-* vinden op de Blom-marckt (alias Houd-marckt). 't Huys word gekend aan een ysere leuning voor de deur, en die van andere plaatsen komen en lust hebben bij mij in 't Huys te wesen. om te beter en 't allen tijden geinformeert te wesen, sulten in mijn Huys goede plaats en commoditeyt vinden. Eynde. Heel curieus ! Handteekening. Abonnementen kunnen te allen tl|de Ingaan, doch slechts bij het einde vtn «en jaargang na opzegging voor l December eindigen PAG. 18 DE GROENE No. 3216