Spanje KA NTTEEKENINGEN Ronduit.erkend: de berichten uit Spanje zijn de eersten, waar wij 's avonds en 's morgens naar kijken. Hoever zijn de republikeinen in Cataloni weer teruggetrokken? Hoe staat het met hun energieke offensieven ten Zuidwesten van Madrid? Zullen zij er in slagen, Franco te dwingen een aanzienlijk gedeelte van zijn troepen naar het Estremadoera-front te sturen ter bescherming van zijn verbindingslijnen? Of, indien hij zich door niets laat afleiden en al zijn kracht op Cataloniëconcen treert: hoe lang zal Barcelona dan nog stand houden r DM zijn de vragen die in dit tijdsgewricht van wereldbelang zijn. Het lot der Westersche demo cratie is op het oogenblik goeddeels verbonden met het lot van Barcelona. Valt Barcelona, dan is de verovering van Cataloniëeen quaestie van tijd. Is Cataloniëveroverd en hebben de republikeinen daarmee n hun arsenaal n hun verbindingen met Frankrijk verloren, dan zijn ook Madrid en Valencia ten doode gedoemd. Dan is Franco heer en meester in Spanje. Dan wordt 'Frankrijk dermate aan de Zuidgrens bedreigd dat het welhaast gedwongen wordt, tot een ongunstig vergelijk met Italiëte komen. Dan heeft de democratie wederom een harer kostbaarste steunpunten verloren. Het is om deze reden voor ons nog geen uitgemaakte zaak, dat het offensief van Franco snel tot het gewenschte resultaat zal leiden. De Times" heeft Dinsdag jl. de Fransche regeering verzekerd, dat haar vrees inzake een Italiaansche bezetting van Spanje ongerechtvaardigd is en dat het dus overbodig is, verdere hulp aan Barcelona te verleenen. Het bericht typeert de Engelsche houding maar het bewijst tevens, dat men zich te Parijs minder veilig voelt dan te Londen; dat men er de goedgeloovigheid der Engelschen niet geheel deelt, en nog allerminst geneigd is, het republikeinsche Spanje volkomen los te laten. Of dit de redding van Catalonië, en daarmee van Spanje, zal beteekenen ? Het is mogelijk. Zeker is het helaas niet. Misschien wil Daladier alsnog steun verleenen, Bonnet echter, de minister van buitenlandsche zaken, pleegt stipt en snel bevelen die uit Londen komen, op te volgen. Chamberlain is tevreden Wanneer het van meet af aan de bedoeling is geweest van Italiëen Duitschland om door de verscherping der Spaansche affaire en door het speculeeren op den Engelschen vredeswil en de Fransche beduchtheid voor een bedreigde Zuid grens,,, verdeeldheid te zaaien tusschen Londen en Parijs dan heeft deze tactiek succes gehad. Chamberlain en Halifax zijn te Rome met groot enthousiasme ontvangen, rondgeleid, toegejuicht, gefêteerd zij zijn er onder enthousiasme begraven. Heeft dat enthousiasme de koele Engelsche heeren met hun stijve paraplu's eenigermate overdonderd ? Heeft het hen er toe gebracht de aanvankelijk wellicht aanwezige gevoelens van twijfel het zwijgen op te leggen? Of stond het reeds, toen zij Londen verlieten, voor hen als een paal boven water, dat men ditmaal Mussolini op zijn eerewoord kon vertrouwen? Dat laatste lijkt ons nog het waar schijnlijkste. Of het ook het meest juiste is, mag men betwijfelen, gezien de haast waarmee Mussolini het gentleman's agreement" van Januari '37 en het Britsch-Italiaansch accoord van April '38 geschonden heeft. Verraad of geen verraad, lichtgeloovigheid of geen lichtgeloovigheid het republikeinsche Spanje betaalt het gelag. Mussolini heeft plechtig verklaard, dat hij al zijn troepen uit het Iberisch schiereiland zal terugtrekken, wanneer daar maar eenmaal generaal Franco den scepter zwaait en Chamberlain en Halifax nemen aan, dat hij zijn woord niet wederom zal breken. Zij zijn naar Londen teruggekeerd, verheugd over de psychologische" resultaten die dit uitstapje heeft op geleverd. Chamberlain zal straks in hoogsteigener persoon Mussolini's plechtige belofte even plechtig in het Lagerhuis herhalen. Words, words Halifax is nog even te Genève uitgestapt, heeft Bonnet aan zijn verstand gebracht dat Frankrijk slechts op eigen risico Barcelona kan bijspringen, heeft pro-forma ook nog de zitting van den Volken bondsraad bijgewoond en daar eenige ontroerende woorden gewijd aan den Spaanschen oorlog en daarmee is het afgeloopen. Rome" ligt al weer achter ons. De catastrofale gevolgen van deze vriend schappelijke" besprekingen zullen ons eerst later duidelijk Worden. Wanneer het te laat is. Schacht'* jongste wonder" Toen dq gewezen Duitsche minister van financiën, Schacht, drie weken geleden te Londen vertoefde voor een z.g. particulier bezoek, heeft hij aldaar een voorstel overgebracht van zijn regeering inzake de emigratie der Duitsche Joden. Hun was het leven onmogelijk gemaakt. Uitstekend", zei de heer Schacht, zij mogen emigreeren, maar dat mag Duitschland geen cent kosten. Integendeel: Duitsch land wenscht in ruil voor deze grootmoedigheid een leening van zes milliard Mk. te ontvangen, alsmede de garantie dat de buitenlandsche Joden jaarlijks een bepaalde hoeveelheid waren van Duitschland afnemen". De besprekingen sprongen af. Ieder weldenkend mensen beschouwde terecht dit voorstel als een poging, een premie op de onmenschelijkheid te verkrijgen. Daarop reisde de heer Rublee, de directeur van het bureau van het Evian-comité, waarvan de Engelschman Winterton voorzitter is, naar Berlijn. Nieuwe besprekingen volgden. Schacht bleef op zijn stuk staan en Rublee moest het hoofd buigen. Hij keert nu naar Londen terug met een plan, dat weliswaar aanzienlijk verschilt van het oorspron kelijk plan van Schacht, maar toch niet tornt aan het principe, dat de buitenlandsche Joden een hoogen losprijs betalen moeten om hun Duitsche geloofsgenooten te verlossen. Duitschland eischt nu een leening van twee milliard Mk. Voor den export zullen vooral industrieën in aanmerking komen uit het Sudetenduitsche gebied, industrieën wier positie met name door het jongste Engelsch-Amerikaansche handelsverdrag verzwakt is. Er bestaat voor deze handelwijze der Duitsche regeering een goed Hollandsen woord: afpersing. De situatie der Joden is eigenlijk nog erger dan die van iemand die in de klauwen van een chanteur is geraakt. Deze laatste kan zich tenminste nog tot een hoogere instantie wenden om van zijn kwellingen verlost te worden. Dit is den Joden onmogelijk. Zij staan voor de keus, Duitschland het geld te ver schaffen voor verdere bewapening of hun geloof s r genooten in "den steek te laten. Men vraagt zich af, in wat voor een tijd men leeft. Het Verre Oosten Uit een verslag van de jongste zitting van den Vol" kenbondsraad citeeren wij: Wellington Koo slaagde er in, zijn zooveelste pleidooi voor steunverleening aan China bij de verdediging van de onafhankelijkheid van dit land tegen Japan, nogmaals een interessanten inhoud te geven. Wellington Koo is werkelijk een meester in de kunst om dezelfde voortdurend her haalde verlangens telkens weer in een nieuwen treffenden vorm tot uiting te brengen." Men is geneigd hieraan toe te voegen: De Volkenbond is een meester in de kunst om Wellington Koo met een kluitje in het riet te sturen." Men moet waarlijk bewonderi ng hebben voor het zedelijk uithoudings vermogen van China's gedelegeerde, die er nog nimmer toe gebracht is, in verontwaardiging den Engelschen en Franschen diplomaten toe te roepen waar het op staat: dat zij China wel kunnen, maar niet willen helpen. Japan kan rustig zijn gang gaan. Wederom heeft Londen, ditmaal in navolging van Washington, een scherpe nota naar Tokio gezonden. Het heet dat Parijs hetzelfde van plan is. Zoolang de daden echter ontbreken, hebben de woorden weinig zin. Het is mogelijk dat er daden komen. Het is mogelijk, dat men het jongste terug wijken van Engeland inzake Spanje in verband moet brengen met voorbereidselen of plannen tot een collectieve actie tegen het agressieve Japan. Het is mogelijk maar wij durven het ternauwer nood als waarschijnlijk" aanduiden. Noch de Vereenigde Staten, noch Engeland de laatste mogendheid zeker niet! willen, naar het ons voorkomt, iets risqueeren in het Verre Oosten. Zij sturen protestnota's naar Japan, geen oorlogs schepen. Gaatjes in de ruiten Twee berichten: ten eerste: de Diplomatisch. politische Korrespondenz" heeft geprotesteerd tegen de aanslagen", die op de Duitsche consulaten te Amsterdam en Den Haag zouden zijn gepleegd, getuige het voorkomen van kleine kogelgaatjes in de ruiten van perceelen behoorende tot de consulaats-gebouwen. Ten tweede: bij de Amsterdamsche politie is reeds van vijfhonderd bewoners bericht ontvangen dat zij soortgelijke gaatjes in hun ruiten hebben ont dekt als die, welke de Duitsche regeering aanleiding gaven Nederland te waarschuwen, de vernietigende pogingen van den Joodschen invloed" onmogelijk te maken. Men zou om deze heele geschiedenis willen lachen maar het gaat moeilijk. Moeilijk, omdat men hier zoo zuiver kan constateeren, hoe geraf fineerd een campagne tegen een democratisch land op touw kan worden gezet, en hoe weerloos zulk een democratisch land eigenlijk daartegen is. Stellig is een groot deel der Duitsche bevolking er thans van overtuigd dat Nederland wemelt van rondsluipende agitatoren met bloedbeloopen oogen, wier eenig streven is, de jammerlijke daad van Grynspan zoo spoedig en zoo grondig mogelijk te herhalen. Wat baten hier regeeringsprotesten ? De menschen voor wie zij bestemd zijn, krijgen ze niet onder oogen. Niet dat wij liever zouden hebben, dat de regeeringspersdienst deze zaak niet tot de juiste proporties had teruggebracht! Het is goed dat dit wel geschiedt, en op vastberaden toon. Het is goed dat de Nederlandsche regeering haar vasten wil toont voor geen onzinnige intimidaties zinloos zijn zij allerminst ! uit den weg te gaan. Het is goed dat zij, door aldus op te treden, diegenen in den lande een hart onder den riem steekt die zich innerlijk reeds eeniger mate beangst maken en in de illusie verkeeren dat men den toorn van Duitschland kan afwenden, door zich zoo onderdanig en gewillig mogelijk te toonen. Vastberaden, zakelijke zelfstandigheid is hier de eenig juistejpolitiek. ZWART OP WIT IK ben maar blij dat ik geen diplomaat ben geworden ! Dat dacht ik, toen ik het verslag las dat het Giornale d'Italia" gaf van de besprekingen die de Itali aansche en Engelsche vertegen woordigers gewijd hebben aan het Spaansche probleem: Italiëis van meening, dat de Spaansche politiek moet worden overgelaten aan den vrijen wil van het nationale Spanje, zooals deze in de beweging van generaal Franco zijn uitdrukking vindt. Ware ik Engelsch diplomaat, dan zou mij op het hooren van deze woorden een zucht van verlichting ontsnappen: einde lijk .... de Italiaansche troepen verdwijnen.... de non-interventiepolitiek heeft succes gehad.." Italiëis bereid zijn nog op Spaansch grondgebied vertoevende legionnaires terug te trekken.... that's fine !" wanneer de buitenlandsche miliciens uit het roode leger" zijn verwijderd. En die zijn er al vier weken uit ver wijderd ! Raar...." Doch Itali moet opmerken, dat Frankrijk en Sowjet-Rusland voortgaan met zich te mengen in de nationale vrij heden en het politieke recht van Spanje, en voortgaan de politieke onschendbaarheid en den militairen status quo in de Middellandsche Zee te kwetsen.... Het gebeurt me wel eens, dat ik een mop hoor, zonder dat ik er om lach ook wanneer ik hem wél begrijp maar waarlijk, ik, als diplomaat, zou mij toch op het hooren van die woorden niet goedgehouden hebben. Reden, waarom het mij voorkomt dat het in het belang is geweest van het prestige van het Britsche diplomatieke corps, dat het mij niet onder zijn leden heeft geteld. Italië, dat voor het vrije Spanje opkomt ! Een onbetaalbare mop ! Het ergste is nog dat bijna al mijn kennissen over deze zinsnede heen gelezen hadden, zonder zich in den arm te knijpen, of ze wakker waren of droomden. Het stond er zwart op wit. KANTEKLEER *t, 'i Met de 3 Dampo producten bestrijdt U alle verkoudheden zoowel bij U zelf als bij Uw kinderen. Dampo-verkoudheids-balsem, hiermede 's avonds keel, borst en rug inwrijven, dit lucht op en 's morgens is Uw verkoudheid weer verdwenen. Pot 50. Tube 40. Doos 30 et. Dampo-bonbons bij schorheid, pijnlijke keel en hoest. Doos 25 et. Dampo-neusdruppels bij neus-catarrh en verstoptheid in het hoofd. Flacon met druppelspuitje 60 et. Uw waarborg: 't Komt van Mijnhardt! PAG. 6 DE GROENE No. 3216