K AIV t'ïE E K E N I N G E N tag of Barcelona-reeds gevallen was» jwij Vorige week van secundair belang. met het fdt dat Eng|$rta.j|ach definitief - fê\ ^itoqvinnmg ? had neergelegd en niet yaa'ziïis was, op het laatste oogenblik f e mte¥yewe>ren. Petjjtuatie was, toen wij dit schre ven, ni«* anders. $e vijand stond«an de poorten van d*n zetel def regeering en hét leek ons weinig waarschijnlijk dat Barcelona een tweede Madrid ZOU worden» Madrid waar, gelijk bekend is, nog Steeds een kopje koffie voor generaal Franco staat koud te worden. Immers, terwijl de voedselvoor ziening van Madrid geen oogenblik serieus bedreigd was, had Barcelona langen tijd een hongerende millioerienbevolkirig. Ook was sinds November 1936 de militaire uitrusting der rebellen ontzaglijk ver beterd, terwijl de republikeinen, dank zij de non interventie-politiek, hun bewapening niet in het zelfde tempo konden opvoeren. ? Het zag er dus zeer donker uit. Voor Barcelona. Voor Catalonië. Voor geheel Spanje. De val van Cataloniëmoet immers het einde beteekenen van den geheelen strijd. Negentig procent van de oprlogsfabrieken van het republikeinsche Spanje, waren in Cataloniëgevestigd. Het verlies van dat jgébied is onherstelbaar, temeer omdat Franco met zijn bondgenooten wel voor een effectieve blokkade z$rg zal dragen. ' Het schier ongeloofelijke dreigt dus te geschieden: enkele ebelleerende generaals, trouw geholpen door een reactionairen aanhang van priesters en groot grondbezitters, slagen er in, dank zij den nauw verheelden steun uit Italiëen Duitschland, geheel Spanje te onderwerpen. Het land wordt geschrapt uit de reeks der democratieën. Wat nu'? De onwaardeerbare Canard Enchainé"van deze Week, bracht het volgende grapje: De eene Franschman zegt! tot den ander: Je zult zien, dat de Span jaarden nooit zullen dulden, dat zich vreemdelingen op hun grondgebied vestigen l" Wie heeft je dat verteld?" Een Engelschman te Gibraltar." Inderdaad, het staat te vreezen dat allen die Verwachten dat het na Franco's overwinning wel los zal lobpen, dat het Spaansche volk veel te trotsch is om , zich onder een Duitsch-Italiaansch of Italiaansch-Duitsch juk te buigen, en wat dies meer zij, dat al deze onverbeterlijke optimisten van een onjuiste en gevaarlijke veronderstelling uitgaan. .Wij, twijfelen er niet aan of Mussolini's vin dingrijkheid zal wederom de methoden vinden, 'waarmee hij zich wellicht ook aan de letter maar stellig aan den geest van het Britsch-Italiaansch verdrag zal onttrekken. Trouwens, de dreigementen van Frankrijk, door Engeland zwak jes gesteund, dat het er aan denkt als tegenwicht tegen Oen groeienden Italiaanschen invloed het eiland*'Minorca te bezetten, spreken een andere taal dan het gesignaleerde optimisme. Het verdient aandacht dat Berlijn thans reeds heeft verklaard, een Franschen ^cpup" volstrekt indiscutabel te achten. En dan waren er nog lieden die aan de Fransch-Duitsche nóoit-meer-oorlogs"-verklaring van zeven weken geleden eenige waarde hebben gehecht l Het is waarschijnlijk dat de Italiaansche invloed in Spanje zal blijven domineeren. Dat zal beteekenen dat de verbindingslijnen tusschen Frankrijk en zijn kolo niaal gebied door Italiëbeheer acht worden. In die omstandigheden kan Frankrijk op den duur moeilijk anders doen dan op de een of andere wijze een vergelijk met zijn Latijnschen nabuur zoeken. Of oorlog? Het is een mogelijkheid maar wij achten haar niet groot, hoewel het niet aan ver ontrustende mededeelingen ontbreekt, zooals daar zijn: de geruchten over Duitsche troepenzendingen naar Noord-Afrika en troepen-concentraties aan de ver schil lende grenzen, de berichten over Italiaansche preparajtfes invde Middellandsche Zee, het feit van de onbeperkte'militairiseering van de S.A. Nog £en,>a|pect van de Spaansche affaire, dat hier aandacht verdient vooral omdat er elders zoo weinig aandacht aan wordt besteed: de ontevredenheid in de Vereenigde Staten over de houding van Engeland in casu Spanje. Franco is in Zuid-Amerika het symbool van alles wat zich daar tegen Washington verzet. De Amerikaansche regeering zal Engeland vporloopig de overwinning van Franco niet ver geven. Dit feit kan van wereld-historische beteekenis zijn. Schacht exit. Het aftreden (men leze: de afzetting) van Schacht als president van de Rijksbank, baarde einde vorige week, veel opzien. Hij is vervangen door Funk, minister van economische zaken, tegelijk een der beste handelsreizigers-en-gros waarover Duitschland beschikt. Dr. Brinkmann, zijn kundige rechterhand, is onderdirecteur van de Rijksbank geworden. Schwerin von Krosigk, de minister van financiën, heeft zijn ontslag ingediend, hetgeen niet aanvaard is. Dat zijn zonder twijfel belangrijke gebeurtenissen. Wat zit er achter? ziedaar de vraag die men zich stelt. Er zijn op deze vraag verschillende antwoorden gegeven. Sommigen beweerden dat Schacht's ver dwijning een schijnvertooning is, bedoeld om het buitenland schrik aan te jagen voor den groeienden invloed der extremisten". Anderen zagen in zijn heengaan een teeken van de naderende economische ineenstorting van Duitschland. Immers, Schacht was de man der klassieke economie" en werd deze eenmaal verlaten, dan ging het land een wissen ondergang tegemoet. Het is niet ondienstig, in dit verband op te merken dat, zoo er ooit iemand ge weest is, die zich niet aan de regels der klassieke economie" gehouden heeft, dan Schacht. Om redenen die uitvoerig uiteengezet zijn in ons nummer van 7 Januari j.L, lijkt ons de veronder stelling dat het Duitsche economische leven on stabiel is, niet gefundeerd. Men kan echter niet ont kennen dat de omschakeling van geld-economie op arbeids-economie?dat is nog de beknoptste formule om eenige van de Duitsche wijzigingen aan te duiden groote moeilijkheden met zich brengt. Een dier moeilijkheden is het gebrek aan geld. Het is bekend dat de Duitsche schatkist moeite heeft, om de salarissen op tijd uit te betalen. Schacht heeft steeds gewaarschuwd tegen het gebruik maken van de bankbiljetten-drukpers in dat geval. Het is mogelijk dat men thans, met de bedoeling de inflatie na korten tijd weer ongedaan te maken hetgeen in beginsel stellig mogelijk is gebruik heeft gemaakt van deze methode. Vandaar Schacht's ontslag. Het is ook niet buitengesloten dat hij verdwenen is, omdat hij geen nieuwe belastingen wilde goed keuren, die de staat dringend noodig heeft, o.a. voor de financiering van de enorme industriëele projecten. Hoe het ook zij, men doet er, naar het ons voor komt, in elk geval verkeerd aan, in het verdwijnen van een der paladijnen van het nationaal-socialisme een serieuse bedreiging van Duitschland's macht te zien. Deze macht is immers niet zoozeer op indivi duen gebouwd, als wel op groote maatschappelijke groepen. De waarde die het individu heeft in dat systeem, is de waarde van het symbool. Het symbool Schacht is niet onvervangbaar. Het is trouwens de vraag of hetzelfde niet van alle nationaal-socialistische symbolen geldt, met uitzondering van den Führer". Studenten In actie De raad van Nederlandsche studenten-faculteiten, een lichaam dat uit vertegenwoordigers van de faculteitsverbonden der universiteiten en hoogescholen bestaat, en zich deswege als de officieuze vertegenwoordiger der Nederlandsche studenten wenscht te beschouwen, heeft zich dezer dagen met een adres tot de Staten-Generaal gewend, waarin de huidige collegegeld-regeling becritiseerd en een nieuwe voorgesteld wordt. Vroeger betaalde geen student meer dan viermaal ? 300.?aan collegegeld. Sinds een zevental jaren echter heerscht de bepaling dat de student voor ieder jaar dat hij of zij ingeschreven is, ? 300. moet betalen. In allerminst abnormale gevallen kost daardoor menige studie al tegen de tweedui zend gulden aan collegegeld. Dit heeft tot gevolg gehad, dat tal van studenten n of meer jaren thuis gaan werken, zoodat het universitaire onderwijs eenvoudig genegeerd wordt. In het algemeen pogen velen, teneinde de kosten te verminderen, de studie in den kortst mogelijken tijd af te doen. Om aan deze en dergelijke ongewenschte toestanden een einde te maken, heeft de bovengenoemde raad nu het voor stel ingediend, de betaling der collegegelden te laten staken na een bepaalden tijd, gelijk aan het aantal jaren waarin men normaliter het eindpunt van de studie het doctoraal-examen kan bereiken, een aantal dat voor de verschillende studies varieert. Volgens zijn berekening zou de regeering, indien deze regeling werd toegepast, slechts een zeer gering bedrag aan inkomsten derven. Dit plan verdient een enkele kantteekening. Het is op zichzelf een verheugend verschijnsel, dat de studenten zich bezig houden met vraagstuk ken die hun maatschappelijke positie raken. Iets anders is, dat wij het voorstel van den raad niet bijster aantrekkelijk vinden. Onbemiddelde studen ten zullen in het algemeen toch moeten pogen zoo spoedig mogelijk gereed te zijn voor een functie in de maatschappij. Van de voorgestelde nieuwe rege ling zouden zij dan ook minder profiteeren dan wel de studenten bij wie het er om verschillende redenen weinig op aankomt of zij in vijf of in acht jaar het doctoraal-examen in een bepaalde richting afleggen. Bovendien komt het ons voor, dat de voorgestelde wijziging op een onjuisten grondslag staat. Deze onjuiste grondslag is de uniforme betaling van ? 300.?collegegeld door eiken student, ongeacht den inkomens-toestand van zij n ouders. Deze grond slag is onrechtvaardig, want niet progressief. Ziet het rijk zijn inkomsten uit het hooger onder wijs niet gaarne verlaagd: welnu, dan verdeele men volgens het genoemde progressiviteits-beginsel het totaal-bedrag over de verschillende inkomens groepen. Het wordt tijd, dat aldus een vaak pijnlijk anachronisme uit ons belasting-stelsel verdwijnt. N.v. ARNHEMSCHE HYPOTHEEKBANK HYP. KAPITAAL BESCHIKBAAR TEGEN UITERST BILLIJKE VOORWAARDEN De Directie: Mr. J. F. VERSTEEVEN?Mr. H. G. VAN EVERDINGEN ZWART OP WIT LITTHAUER? MAGENBITTER ? ;.*? MIJN illusies verdwijnen met het klimmen der jaren. Deze week heeft er wederom een, en een zeer dierbare, het tijdelijke met het eeuwige verwisseld. Tot dusver leefde ik namelijk in de veronderstelling, dat, hoe spontaan (minder euphemistisch uitgedrukt: ongemanierd) men zich ook in sommige milieu's van tijd tot tijd gedroeg, er toch- n milieu was waarin een onbeperkt deccr-im gold: het milieu der correcte diplomaten, waar de champagne bescheiden schuimt, lusters flonkeren en schoone vrou wen een passende decoratie vor men. Menigmaal dacht ik met weemoedig verlangen aan de uiter ste geciviliseerdheid in deze aristo cratische kringen, die zooal niet de belangrijkste, dan toch in elk geval de hoogste waren in staat en maatschappij. Voor mijn inner lijk oog dat naïef was en smach tend, verscheen daarbij het beeld van den onaandoenlijken diplo maat, symbool van koele rust en voornaamheid. Helaas, geen teleurstelling blijft ons, menschen, bespaard. Zoo moest ik in de Zaterdag avondeditie van een vooraanstaand Nederlandsch blad de beschrij ving lezen van het jongste gala diner dat de president der Fransche Republiek heeft gegeven, een galadiner waarbij honderd-zevenen-zestig uitgelezen gasten aan wezig waren, ministers, gezanten en wat er verder met hooge deco raties rondloopt. Er was, aldus de verslaggever, een overvloed aan gehemeltestreeling in alle vormen ! Men zou echter, aldus de schrijver, jokken met te beweren, dat alle aanwezigen door een hieraan be antwoordende houding blijk gaven dit op prijs te stellen. Een deel van de toegelatenen scheen het huiselijk maal verwaarloosd te hebben om zich hier te goed te kunnen doen. Men zou zeggen, dat ze uitge hongerd waren. De maskers van betamelijkheid vielen weg. Deze heeren en dames stelden zich on verstoorbaar aan den buff<.trand op, vastbesloten zich niet te laten verdringen. Ze tastten toe, gedach tig aan het doe of je thuis bent !", monopoliseerden schalen met zoe tigheid en aanvaardden den doop met champagne. En ten langen leste klaagden ze, zich niet uit het kluwen te kunnen loswinden! O tempora, o mores l Het stond er, zwart op wit.... KANTEKtEER i.* !?" PAG. 6 DE GROENE No. 3217