Historisch Archief 1877-1940
UITHUIZIGHEDEN
Cullnarla
Indisch eten
ER zijn menschen, die in elk res
taurant, zij het Napolitaansch,
Russisch, Chineesch, Noorsch of In
disch, steevast zeggen: Ober, geef
mij maar een halve biefstuk met
kruimige aardappelen en lekkere vette
jus". Dat is de levenshouding, die in
een oesterbar naar een boterham met
appelstroop doet vragen. Doe zulks
niet. Eet kool bij de boeren en rijst bij
de Indiërs. In Amsterdam kan dat op
verschillende plaatsen. Maar ontdek,
gelijk wij deden, op het
Rembrandtplein Waroong Djokja, in een rustig
bovenzaaltje. Ook oorspronkelijke
biefstuketers kunnen hier terecht. Het
geëmancipeerde Inlandsche personeel
zal u, zoo gij leek zijt, het eten uit
leggen, toebereiden, toelichten en ser
veeren. Op die wijze leert hij de vreugde
van de tafel der rijst kennen, a prix
reduit, zeker niet duurder dan gij
elders uw gebakken aardappels be
taalt. De technische omschrijving der
culinaire vreugden laat ik gaarne aan
geverseerder rijsttafelkundigen over.
Mij dringt dit tropische eten slechts
tot lyrische uitingen. Deze rijst is
droog gelijk de steppen van Azië, vol
gelijk de maisvelden van Centraal
Amerika, licht gelijk helium en voed
zaam als biefstuk met gebakken aard
appelen plus spinazie. En daarbij:
eere het varken, dat zijn aan stukjes
geroosterd vleesch een zoo geurigen
braadsmaak medegaf. Eere der kip,
wier gebraden zijden en vleugelen ons
door rijst omgeven hart zoo weet te
verkwikken. En welke goede en soms
ook kwade geesten zijn gevaren in de
bijgerechten, in de wrang-zure en
bitter-scherpe groenten en baksels?
Hun namen ken ik niet. Hun geesten
zijn krachtig en levendig en verkwik
ken hart en gemoed, verwarmen maag
en ziel. Blusch den brand met bier,
frisch Pilsener, schuimend in het glas.
En hierna kunt gij er weer tegen. Het
humeur is op goede temperatuur ge
komen. Gij wordt joviaal en vriende
lijk bepeinzend het goede dezer aarde,
die verder zooveel slechts heeft.
Tooneel
Frénésie
DE reizende Fransche troep van de
Galas Karsenty heeft ook Am
sterdam aangedaan en zal dat in de
komende weken wederom eenmaal
doen. Ik had dus mijn smoking aange
daan. Want buitenlandsch tooneel
vereischt smoking, zeker tooneel, dat geor
ganiseerd wordt door de Alliance
Francaise. Prachtige avondjurken l Vooral
viel mij op een zwart zijden smoking
voor een blonde dame, met lange
zijden rok, zeer strak en toch vrouwe
lijk. Dan ook nog een dame met een
leelijke fluweelen paarse jurk en een
in het rood. Allerlei smokings werden
er door de heeren gedragen. De mijne
is van 1928 en dus al elf jaar oud.
Indertijd heeft de kleermaker de kraag
fout gesneden en wat hij er sindsdien ook
aan gedaan heeft, het verloop van de
revers is nooit meer goed gewordenj
De pantalon is zeer wijd, zooals toen
mode was. Maar de stof is te goedkoop
geweest. Zij was waarschijnlijk te
zwaar voor een smoking, want het
heele ding heeft iets onhandelbaars en
ik zie erin uit, of het de smoking van
een ander is. Wat helaas niet zoo is.
Het dasje, dat ik er bij droeg, was niet
heelemaal goed meer. Het is zoo gek,
dat je pas aan je kleeren gaat denken,
als je ze gaat aantrekken. En dan is
het te laat. Als ik het geweten had,
had ik natuurlijk 's middags nog een
ander dasje gekocht. Maar nu moest
ik het aan. Mijn vrouw heeft er de
rafels een beetje afgeknipt. En nu
zag het er nog heel behoorlijk uit.
Ik was er heen gegaan om, als ik
gezien had hoe geweldig die Franschen
speelden, iets onaardigs over het
Nederlandsche tooneel te zeggen. Maar daar
is geen sprake van. Het stuk was
eenzijdig, hoewel het een knap
pen dialoog had. De uitbeelding was
middelmatig, hier en daar zwak. De
vrouwelijke hoofdpersoon, een ver
droogde en vroeg-oude jongejuffrouw
uit een provincieplaatsje, had wel de
felheid, die vereischt was, maar zij
borg niet diep in zich de teederheid
en de passie die zij, wanneer zij de
liefde ontdekt en de liefde haar ont
dekt, moet toonen. Het stuk is een
Parijsch succes geweest. Juist de een
zijdigheid, het hypothetische van het
heele geval kan dat teweeggebracht
hebben. Maar dan moet dat alles tot
in de laatste finesses kristalhelder en
vlijmscherp geteekend en uitgebeeld
zijn. Dat was het niet. Ik ben nu be
nieuwd naar de opvoering van het
blijspel Barbara", over eenige weken.
Film
Champagne (De Uitkijk)
CHAMPAGNE is een al oudere film
'-^ van Duvivier, den maker van
?????????? Stadsschouwburg
N.V. HET NEDERLANDSCH TOONEEL - Directeur Cor yan der Lugt Melsert
Vrijdag 3 Februari 8 15 uur
Zondagmiddag 5 Februari 2 uur
Zaterdag 4 en Zondagavond
5 Februari 8 15 uur
26 ste en 27 ste Voorstelling
Menschen van onzen Stand
MADAME SANS-GENE
Het Balboekje". Deze film is lang
niet zoo brillant.
De plaats van handeling is een haven.
Twee mannen die naar overzee willen.
En een meisje, dat een, den gelukkige,
bij zich houdt. De ander vertrekt
alleen .... De haven is domineerend.
Niet de menschen. Zuiver is de sfeer,
weinig overtuigend het geheel.
Vrouwengevangenis (Rialto
Theater)
FRANCIS CARCO, publicist en
schrijver, heeft zijn reportageboek
Vrouwengevangenis" doen verfil
men. Hij treedt in Guitry's voetstap
pen, speelt zelf mee in de rol van den
schrijver Francis Carco. Dat is niet uit
ijdelheid, zegt hij in een voorrede van
de film, het is om door zijn persoon de
echtheid van zijn verfilmde en
verromande reportage te documenteeren.
Wellicht doet hij dat zoo ook. Het ge
heel heeft den schijn van echtheid en
Carco is geen slecht acteur, vooral in
aanmerking genomen, dat hij een
schrijver is en zich geeft voor wat hij
is. Maar door het inschakelen van de
figuur van den schrijver wordt de han
deling telkenmale onderbroken. Die is
n vriend de Thuiszitter
?FTR is maar n ding," aldus
/?/ sprak mijn vriend de
Thuis?1?1 zitter, ,,dat ik liever doe dan
uitgaan. En dat is thuis zitten. Ik
begrijp jou niet. Zie nu zoo'n avond
van mij eens aan", aldus vervolgde mijn
vriend, en hij nam een slok van den
cognacgroc, die dampend naast hem
stond, ,,ik trek na het eten mijn kamer
jas aan, ik haal mijn pantoffels uit de
kast, ik laat me een groc maken, leg een
deken over mijn knieën en zet mij bij
het vuur. Dan neem ik de kranten, ik
steek een sigaar op en geen revolutie
van links of van rechts krijgt mij nog
het huis uit.
Maar jij?
Al na de soep aan tafel word je
zenuwachtig. Je laat de aardappelen
en de varkenscarbonade geen tijd meer
om te verteren en de pudding kan je
niet eens meer opeten. Zoo'n haast
heb je. Het avondblad, dat bij mij een
tijdpasseering en een gezellig spiegelen
aan een anders ellende wordt, is bij jou
alleen maar een hinderpaal om nog
tijdig uit het huis weg te komen. Voor
thee heb je geen tijd meer, laat staan
voor een after-dinner of een grogje.
En terwijl binnen de kachel snort en de
radio klinkt moet jij er uit, in regen
en koude, in wind en narigheid.
En waarvoor?" aldus vroeg mijn
vriend de Thuiszitter, ,,waarvoor ? Om
in een bioscoop te assisteeren bij een
gelukkig einde, dat zonder jou even
gelukkig, zoo niet gelukkiger geweest
zou zijn. Zou er ooit iemand
tevredener in een bioscoop gekomen
zijn dan hij er in ging? Neen, zeker
niet", en mijn vriend nam een
hartigen teug van zijn warmen groc. ,,Je
komt er uit met pijnlijke oogen van
het huilen, maar je zegt dat het van de
rook is. Het is echter niet van de rook.
Dan is het al half tien, maar ik heb
in dien tijd net een prettig dutje gedaan,
waarbij ik nog veel gelukkiger dan het
gelukkigste end gedroomd heb. En nu
spreek ik," aldus zei mijn vriend, ,,nog
niet eens van het tooneel en alles wat
daar aan vast zit. Eerst al om er te
komen. Als het niet regent ga je met
de tram. Het begint om acht uur vijftien.
Zou er wel ooit iemand zoo tijdig van
huis weggegaan zijn, dat hij nog in
rust op de tram kon wachten? Ik ken ze
niet, zeker niet onder getrouwde men
schen. Want daar laat de vrouw zoo lang
op zich wachten, dat de man totaal
vergeten is, dat hij zich nog moest
aankleeden, en dus komen ze beiden te laat,
zonder dat iemand weet, wie hij de schuld
moet geven. En dus nemen ze een taxi.
Behalve als het regent, want dan is er
geen te krijgen. Dan gaan ze met de
tram, hoewel die vol is, en komen een
half uur te laat. Mevrouw's jurk is van
onderen modderig, meneers boord is
verslapt en zijn schoenen zijn vuil.
Aan de kassa zijn alleen nog de duurste
plaatsen. In de donkerte en de haast
geeft meneer te veel uit voor zijn program
ma en heeft daarover het heele eerste
bedrijf het land. In de pauze ontmoet
mevrouw de lieve overburen, die haar
er vriendelijk op attent maken, dat ze
modder aan haar japon heeft. Daarna
gaan ze metz'n allen in een cafézitten.
Maar ik, die thuis zit, heb me nog een
tweeden groc ingeschonken en geen cent
uitgegeven. En jij komt berooid thuis
en komt tot de conclusie, die ik al van
te voren had: dat het niet de moeite
waard was.
Uitgaan zooals ik me dat voorstel",
aldus mijn vriend, ,,is heel iets anders.
Als ik ooit uitging, zou ik als conditie
stellen, dat ik mijn pantoffels mee
mocht nemen. Ze zouden in den Schouw
burg of bioscoop voor mij een grooten
ouderwetschen leunstoel moeten hebben
en een deken voor over mijn knieën.
Een vriendelijk meisje zou mij een
warmen groc moeten brengen en ik zou
een krant over mijn gezicht leggen om
een dutje te doen als ik mij verveelde.
Op het tooneel zouden ze dien tijd
natuurlijk wat zachter moeten praten.
En je zou eens zien", alsdus vervolgde
mijn vriend, wat een opbloei het tooneel
dan zou nemen. Gek", aldus besloot
mijn vriend, jij gaat zoo veel uit. Dat
ik nou weer op die idee moest komen!"
boeiend genoeg. En vooral attractief
door het optreden van dat zwarte
duivelinnetje, dat sensueele vulcaantje:
Viviane Romance, in de film nog niet
lang geleden gedebuteerd en nu reeds
een geslepen zwarte diamant. Viviane
Romance heeft, om het zoo maar uit
te drukken: alles bij zich". Talent,
temperament en de rest. En met die
opbruisende bron van hartstocht
geeft zij haar spel en daarmede alle
scènes waarin zij speelt een diepen
onderstroom van passie en oplaaiende
vrouwelijkheid.
De geschiedenis is heerlijk opwin
dend, met chantage en gevangenis en
wordt alleszins voortreffelijk gespeeld.
Cabaret en revue
Otto Dürer's Lachrevue
(Rika Hopper Theater)
IK heb niet gelachen. Maar ik heb
het maar tot de pauze gezien. Een
slechte mop wordt niet beter, als hij
in het Duitsch verteld wordt, in de
meeste gevallen wordt hij er ook niet
minder indecent van.
Hollandsche jongens imiteeren
jazzgeluiden en een radiotoestel, waar men
diverse stations uit draait. Ik houd niet
van radio, maar dit was aardig. Het
ballet Ludowsky danst alles na, wat je
ergens anders al eens beter hebt gezien.
Deze revue, tot de pauze, was niet erg
de moeite waard. Gaat daarom pas na
de pauze.
Cabaret Paul Ostra
(Leidscheplein Theater;
DE cabaret-revue ,,Hoera, we gaan
op reis" gaf ons een avond vol
humor en afwisseling, al was de humor
wel eens ietwat. . . . primitief. Joh,
Elsensohn zien we ais dronkaard,
menschenredder, St. Nicolaas en moor
denaar, en hij was dat ook allemaal.
Om hem brulden we van het lachen.
L
Wat de muziek betreft, onder de
liedjes meenden we een paar oude
bekenden aan te treffen, zij het ook
met anderen tekst. Dit had het voordeel
dat we spontaan mee konden zingen.
Zooiets is gezellig.
Lilian Sarris danst opmerkelijk goed.
Haar verschijning en haar danskunst
zijn volkomen in harmonie, dat is stijl.
Zoo had het middelmatige pro
gramma hier en daar hoogtepunten
welke het geheel tóch bevredigend
maakten.
PAO. 14 DE GROENE No. 3218