Romantiek in het bedrijfsleven van den dienst De chef: Mr. Dr. A. H. W. Hacke, directeurgeneraal van den arbeid. T "OEN de controleur het kantoor weer wilde verlaten, werd hij in de gang met geweld c p zij geduwd, waarop de steendrukker de voordeur afsloot. Er ontstond een klein gevecht tusschen den patroon, iemand van bijna herculischen lichaamsbouw, en den veel kleineren controleur, waar bij de patroon den controleur, ondanks diens verzet, door een deur in de hal van zijn woning wist te drukken. Toen de controleur naar buiten wilde gaan, greep de steendrukker hem beet en eischte de aanteekeningen op, waaraan de controleur, door overmacht ge dwongen, voldaan heeft. Met gehavende kleeding en bloedend verwonde hand begaf de laatste zich daarop naar het hoofdbureau van politie, waar hij aangifte deed." Waar vindt men zulk een spannende episode verhaald? Is het in een Wallace, een Conan Doyle of een Ivans ? Neen, wij citeerden het Centraal Verslag der Arbeids-inspectie in het Koninkrijk der Nederlanden, over 1937, uitgegeven door het departement van sociale zaken". Men zou denken: een saai geschrift. Het tegendeel is waar. Dit boekwerk waarin jaarlijks verslag wordt gedaan van de veelzijdige activiteit der arbeids-inspectie is de interessantste lectuur die men zich kan indenken. U dacht dat in Nederland alles tip-top in orde was, wat betreft de werk- en rusttijden en de veiligheid van arbeiders en personeel? 't Is een feit dat ons land zér gunstig afsteekt bij vele, zoo niet alle andere landen. Des te noodiger is het, om de puntjes op de i's te zetten en door gestrenge controle en, eventueel, gestrenge be straffing, de stipte naleving der sociale wetten te verzekeren. Vorig jaar heeft de politie in zekere gemeente bij voorbeeld een chemische fabriek ontdekt, waarin vijf jeugdige personen zonder toezicht van ouderen bezig waren, zeeppoeder, kalk en schuurmiddelen te verpakken. De werkplaats kon van buiten af niet gezien worden. De dagverlichting be stond uit eenige ramen in het dak, de kunstverlichting uit een petroleumlamp. Ventilatie was er niet, de W.C. was onbruikbaar, een waschgelegenheid ontbrak. De uitlaatgassen van den aanwezigen benzine-motor kwamen gewoon in het lokaal terecht. Machinist was een zeventien-jarige jongen, terwijl de veiligheidsslinger voor het aan zetten van den motor ontbrak. Besef t men, aan welke gevaren de jon gens in zulk een werkplaats bloot staan ? in Een ander geval. Een vijftienjarige jongen is in dienst bij een wegenbouw maatschappij en werkt als stoker op een locomotief, onder toezicht van een machinist, die nog geen twintig jaar oud is. Overtreding van de wet. Waar schuwing. Bij herhaling: proces-ver baal. Veroordeeling. Op een scheepswerf in het noorden werken vier-en-veertig arbeiders. Er hoort volgens de wettelijke bepalingen een verbandtrommel aanwezig te zijn. Deze is er inderdaad, maar er zit in de plaats van leukoplast, gewoon zwart isolatie-band in. Leukoplast is zoo duur", zegt de ondernemer. Overtreding van de wet. Waarschuwing. Bij her haling: proces-verbaal. Veroordeeling. Het is de dienst van de Arbeids inspectie, die, over tien districten ver deeld en samengebundeld in een Centralen Dienst te Den Haag, toezicht houdt op de naleving der sociale wetten. DEZE Arbeidsinspectie moet jaar lijks een heroïschen strijd voeren tegen de personen die het belang eener goede sociale wetgeving niet inzien. In dezen strijd worden werkplaatsen versperd en ramen dichtgeplakt. Hier worden, wanneer de arbeidsinspectie na den officiëelen sluitingstijd op be zoek komt, de arbeiders gauw op afge legen plaatsen, vooral W.C.'s verstopt, daar wordt regelmatig de klok bij het einde van den werktijd teruggezet om nog rustig een uur te kunnen door werken. Nu eens is het een bakker die zich door een belletje laat waarschuwen wanneer de controleur in aantocht is, opdat de knechts tijdig naar den zolder snellen, dan weer is het een sigarenfabrikant die op listige wijze de wet ontduikt, door, blijkens contract, iederen morgen de tabak aan zijn arbeiders te verkoopen", hun zitplaatsen" te verhuren" en 's avonds hun dagproductie te koopen". Aldus zijn zijn arbeiders volgens de letter der wet zelfstandige werkers, als hoedanig zij buiten de arbeidswet vallen. Eveneens buiten de arbeidswet vallen de chefs bij administratieven arbeid. Op een bankierskantoor te Amsterdam waren kort geleden vijf-en-veertig personen werkzaam, van wie men maar liefst elf als chef" liet fungeeren ! r Laat ons eerlijk zijn: dat de arbeids wet ontdoken wordt, ligt vaak niet alleen aan den ondernemer, maar ook aan de arbeiders. Krijgen de arbeiders overwerk extra betaald, dan zijn zij maar al te dikwijls geneigd om, wanneer er geen vergunning voor is verstrekt, geen inlichtingen te ver schaffen aan de controleerende ambte naren. Een ander voorbeeld: in een fabriek van radio-apparaten werd ge werkt met trichloor-acthyleen. De ar beiders verzetten zich tegen het aan schaffen van een gesloten bak, waarbij de schadelijke dampen van die vloeistof afgezogen konden worden. Zij vonden den geur van tri" zoo lekker, en sliepen er zoo goed op ! Dat de veilig heid hier kwalijk mee gediend is, behoeft geen betoog. Hoewel er zijn menschen die bij geen wet of ver ordening ooit baat zullen vinden l Wij rekenen hiertoe den timmerman die, luidens het verslag van de Arbeids inspectie, vorig jaar een vierkant gat in een vloer uit moest zagen, de planken aan drie zijden doorzaagde, daarop op het ir't te zagen gedeelte ging zitten, dapp..» aan het doorzagen van de vierde zijde begon en prompt met het uitgezaagde deel naar beneden viel. Dan is er de vrouwelijke ijdelheid: tal van meisjes weigeren veiligheidskleeding te dragen, omdat deze hen niet flatteert. Flattant is zij inderdaad niet maar zij is veilig. Behoeft het nog een wijdloopig be toog om u er van te overtuigen dat de taak van de arbeidsinspectie even veel omvattend als verantwoordelijk is? En vooral buitengewoon moeilijk? U denke zich in de gemoedsgesteldheid der Amsterdamsche controleurs in, die toezicht moeten houden op de vijftienhonderd zelfstandige patroons ir. het confectie-bedrijf, die tezamen maar liefst vijftien-duizend thuiswer kenden personen arbeid verschaffen. Doeltreffende controle is hier schier onmogelijk. HAD de Arbeidsinspectie nu alleen nog maar toezicht te houden op de Huisarbeidswet, dan zou de toestand nog dragelijk zijn. Maar de Arbeids inspectie moet letten op de naleving van dertien wetten en acht-en-dertig koninklijke besluiten, waaronder zoo gecompliceerde wetten als de Arbeids wet en de Veiligheidswet. Haar ambte naren legden op hun controle-tochten in het laatste verslagjaar dan ook meer dan honderd-dertig-duizend bezoeken af I Gemeentepolitie, rijkspolitie en marechaussee namen daarnaast nog tezarmn ruim twee-honderd-duizend maal in de verschillende ondernemin gen een kijkje. Men voege hier nog aan toe de honderd-vijf-en-twintig duizendarbeidslijsten en zestienhonderd dienstroosters, die op de bureaux der inspectie ingeschreven en gecontro leerd moesten worden (een derde er van is verkeerd ingevuld !) en men zal wel beseffen dat op de districtsbureaux niet bepaald geluierd wordt. Het is een altijd bezig leger van ambtenaren dat dag in, dag uit door de steden en over het platteland zwerft, op zoek naar overtreders. En wanneer men met het hoofd van dien hiërar chisch opgebouwden dienst, wanneer men met den heer Hacke, directeurgeneraal van den arbeid, spreekt, dan krijgt men ook niet bepaald den indruk van iemand, die zijn dagen in ledigheid doorbrengt! Hetgeen trouwens be zwaarlijk zou kunnen bij een man, die naar hij ons mededeelde, lid is van vijf-en-veertig commissies en raden, van den beknopten Economischen Raad" tot de langademige Interdepar tementale Commissie van Advies in zake aangelegenheden, het Werkfonds en de Werkverschaffing betreffende". l N Maart van het volgend jaar zal de l Arbeidsinspectie feestvieren. Het zal dan vijftig jaar geleden zijn dat de eerste inspecteurs van den arbeid het land introkken. Hun werk heeft vrucht gedragen. Dat, ondanks de inzinking in de crisisjaren, de arbeidsomstandig heden van den gemiddelden Nederlandschen arbeider, internationaal be zien, een uitstekend figuur slaan, is niet in de laatste plaats te danken aan de onvermoeide activiteit van den dienst der Arbeidsinspectie. De nog op den half-legendarischen Engelschen koning Alfred den Groote teruggaande spreuk: acht uur werk, acht uur slaap, acht uur ontspanning !" moge nog niet voor ieder mensch werkelijkheid zijn ge worden, dat wij er wat bij voorbeeld de werktijden betreft, aanzienlijk beter aan toe zijn dan een eeuw geleden, zal niemand ontkennen. Wanneer onder nemers de gezondheid van hun ar beiders in gevaar brengen, of wanneer arbeiders langer werken dan geoor loofd is, dan is het de Arbeidsinspectie die op heilzame wijze corrigeerend ingrijpt. Moge zij spoedig overbodig zijn ! van JU, t S' i URINAME l" De kenners spreken de naam van dit land zacht en warm uit, als van een geliefd huisdier. Natuurlijk, Oost-Indiëis mooier, het leven is er interessanter, maar Suri name". ... en dan droomen ze weg zonder nadere verklaring, of wel ze zeggen: het is zoo gezellig, dat je met je kokkie Hollandsch kunt praten." Misschien is het dat: Suriname is zoo Hollandsch, de menschen, de huizen, de opvattingen, en toch.... het is er warm en levendig, licht en vroolijk, kleurig in de zon en droomerig in de maan. Het is een Holland met fantasie, een Holland zooals we het ons zouden wenschen. Van deze liefde is Onze West" het werk van den Hollandschen Amerikaan Hendrik de Leeuw dat kort geleden bij de Wereld-Bibliotheek is verschenen, doortrokken. De schrijver heeft met veel pleizier gereisd en hij laat het ons op onze beurt doen. Zijn beschouwingen gaan niet diep, zijn ethnografische beschrijvingen zijn interessant, maar zelden ver klarend, zijn historisch inzicht lijdt hier en daar onder zijn ethnologische sympathieën, tal van kleine bijzonderheden zijn fout (de Chineezen kwamen oorspronkelijk ook als contractanten in Suriname, de Javanen kennen slechts vijfjarige contracten, de laatste contracten van BritschIndiërs vervielen reeds in 1921, er zijn geen suiker plantages langs de Suriname-rivier, geen ras is immuun voor lepra, er is wel een hygiënisch ver schil, enz. enz.) maar wat belangrijker is: de be schrijvingen zijn levendig en de sfeer is juist, we trekken mee in korjalen en boschnegerhutten, achter bruidstaarten en doodenbaren aan, we verdroomen een ochtend op het terras van het Palacehotel, we vergeten het grauwe Holland voor het rood van een flamingo tegen een strak blauwe lucht en we voelen ons weer gelukkig en rijk in Hollandsch Suriname. Van de overige beschrijvingen (Curacao, Saba, Sint-Eustatius en Sint-Martin) heeft die over Saba mij het meest getroffen door zijn begrip voor de evenwichtige rust op dit afgelegen eiland. Onze West" zal door een ieder, die belang stelt in Hollandsch West-Indiëmet genoegen gelezen worden. Zij, die dit gebied kennen, zullen er veel dierbaar ouds in vinden, de overigen veel interessant nieuws. E. F. VERKADE-CARTIER VAN DISSEL J PAG. 7 DE GROENE No. 3218