Historisch Archief 1877-1940
UITHU1Z1GHEDEN
Stadsinventaris
Het Station Willemsparkweg
HET symbool van ons land is: het
station Willemsparkweg. Het is
er schoon, onschuldig en klein. Het
ziet er keurig uit, van goed onder
houden gevernist beukenhout. Alles
gaat in rust en op tijd. De locomotief
die hier zijn kinderlijke wagentjes
door de landerijen naar toe trekt, be
hoort meer tot Aalsmeer dan tot
Amsterdam. Hij is meer als een paardje,
dat eiken morgen naar stad moet,
maar dat dan terugverlangt naar de
stal buiten.
Reis eens naar Amstelveen of Aals
meer. Het prettige sukkelgangetje is
een oogenblik van rust in een haastig
leven, het parmantig schril gefluit
doet verteerderd glimlachen als om een
keffend hondje. De wagentjes hebben
een vóór- en achterbalcon, en daarop
kun je, als dat noodig is, je warme
slapen laten afkoelen. Bij elk halte
plaatsje staat het locomotiefje te
zuchten en het snuift bevredigd als het
Aalsmeer bereikt heeft.
Het stationnetje Willemsparkweg
maakt een uitzondering op het slechte
en wreede van deze wereld. Het is een
klein vergeten eilandje van tevreden
heid en vertrouwen.
Boekenweek
Gala-avond in den
StadsSchouwburg....
IN Parijs zouden ze hebben gefloten,
gejoeld en gehoond. Ons tamme
publiek klapte zelfs nog, inplaats van
en bloc de zaal te verlaten als protest
tegen een dergelijken avond. De bloem
der Nederlandsche letteren, een echte
Excellentie en een publiek in avond
japon en rok zagen het gebeuren. Ter
eere van het boek droeg Charlotte
Kohier 'n gedicht voor, waarin zij tel
kens apartjes had met den souffleur.
Twee een-acters uit den vreemde wer
den vertoond in een opvoering, die men
van een H.B.S.clubje nog vrij poover
zou hebben gevonden. De Coulissen
der Ziel", waarover in het programma
een samenraapsel van onzin was ge
drukt, met vermelding van Freud,
Fichte en Ribot (het is heusch waar!)
wekte hilariteit. Dit werd inderdaad
sommigen te machtig. Het onder
bewuste, voorgesteld door een meneer
in pyama, die in een ongemakkelijke
houding lag opgekruld op den grond,
wordt, als de mensch" zich heeft
doodgeschoten, door iemand met een
bioscoop-lantarentje aan den schouder
geschud: U kan hier niet blijven,
U moet ergens anders heen". Het
onderbewuste staat gemelijk op, geeft
een snauw en zegt: Het is immers
toch overal het zelfde".
Neen, overal het zelfde is het niet.
Er zijn nog landen, waar een eere
avond voor het boek gén beschamend
fiasco wordt. Waar men zich moeite
geeft, iets te brengen, dat oorspronkelijk
en van goeden huize is. Hier had men
de kans moeten grijpen, om nu eens
Nederlandsen werk ten tooneele te
voeren, in een sublieme vertooning,
die door onze eerste kunstenaars met
liefde was voorbereid. Maar het Boek
was zooveel niet waard ! De letteren
zijn en blijven in Nederland niet in tel.
Tooneel
Schijn en werkelijkheid
(Het Nederlandsch Tooneel)
TOEN we halverwege waren zei
een dame naast me: Zou ik even
uw programma mogen zien, ik dacht
dat het Madame sans gêne" was,
maar dat kan toch niet?" Het was
Schijn en Werkelijkheid" en de ma
dame naast me was stampvol gêne,
toen ze mij het programma terug gaf.
Helaas: schijn en werkelijkheid....
Dat zijn de nadeelen van een veel
zijdig repertoire: n voor de kas en
n voor de kunst. Dit was voor de
kunst. Albert van Dalsum regisseerde
en speelde de eene hoofdrol. Hij was
de pater Malachius van dit stuk, een
kanunnik, die slechts de klassieke ui
tingen der religiositeit waardeert en
van Dalsum
Charlotte Kohier
niet de profane zijner kapelaans. Me
vrouw Charlotte Kohier speelde het
dienstmeisje, dat een wonder ziet:
een verschijning van de heilige
Brigitta. De menschen meenen, dat zij
ziek is en overspannen. Ik kan dat dien
menschen niet kwalijk nemen. Op een
afstand gezien, zooals wij publiek dat
uiteraard doen, leek het ook zoo. Hoe
dan ook: het wonder gebeurt dat de
kanunnik en de atheïstische school
meester bij het doode lichaam van het
dienstmeisje beseffen, dicht bij elkaar
te staan, ondanks schijnbare
verwijderdheid.
Er zijn echter wonderen, die ons
niet overmatig interesseeren. En ik
had te weinig sympathie voor den
onbekookten, querulanten schoolmeester
om ook maar n minuut te huilen als
hij rechtuit ter helle ware gevaren.
Het dienstmeisje van mevrouw Kohier,
dat deze verzoening met haar leven
bekoopt, was, wat mij betreft, dus te
vergeefs gestorven.
Zesde Etage (Het Masker)
OP de zesde verdieping leven men
schen. Wij leven met ze mee en
zijn in den zevenden hemel. Want we
MIJN VRIEND L
>E SPORT
over:
J~\E sport", aldus sprak mijn
?U vriend de Thuiszitter, en hij
strekte zijn beenen lang uit onder zijn
stoel, geeuwde, rekte zijn armen en trok
zijn kamerjas weer warm om zich heen,
is het mooiste wat er bestaat. Jij moest
wat meer aan sport doen, inplaats van
in deze kamer mij uit mijn middagdutje
te houden. De sport is iets voor men
schen, die het prettig vinden, zich over
matig in te spannen en daar behoorde
jij toe te behooren. En als, wat ik uit je
angstige gezicht meen op te mogen mer
ken, jij niet voor sport voelt, laat mij je
dan zeggen, dat jij voor sport best in
aanmerking zou komen. Of dacht je
soms, dat alle menschen, die een heelen
Zondagmiddag op de open tribunes van
het stadion zaten, dat al die menschen
werkelijk sportief waren? Zou niet bij
hen, net als bij jou zooals ik vermoed,
het gekraak van vastgeroeste beenderen
te hooren zijn, als ze op kantoor een
gevallen potlood op moeten rapen ? Nee,"
aldus mijn vriend en hij nam een hartige
teug van zijn glas thee met rum, ,,sport
kan jij best bedrijven. Tegenwoordig is
het al sport als je in je kamer de radio
aanzet en dus ben ik sportiever dan jij.
Want als ik luister naar de meest
sporiStaosscnou-wourg
N.V. HET NEDERLANDSCH TOONEEL - Directeur Cor van der Lugt Melsert
ZATERDAG 4 en ZONDAG 5 MAART 8.15 u.
Een avond van groote en ontroerende Kunst: U. d. P.
SCHIJN EN WERKELIJKHEID
spel door PAUL VINCENT CARROLL
konden ons een heelen avond amu
seeren. Al werd alles, wat daarboven
gebeurde, niet ideaal uitgebeeld, er was
toch zooveel sfeer, dat zesde ver
dieping" werkelijkheid voor ons is
geworden. Dat wereldje kennen we nu.
We kennen den don Juan", die geen
don Juan maar een don sjan" speelde,
we kennen het gebrekkige meisje, dat
wel ontroerend kon zijn, we kennen
den braven jongen, die zoo veel van
haar hield en we kennen de pralende,
verslenste artistenvrouw. De wat ijdele
vader, de over-ijdele artist, de huis
eigenaarster, al die menschen zijn
gaan leven, zooals ze uit het trapgat
opdoken naar onze zesde verdieping.
Ze hebben het hoog gezocht, maar
niet te hoog gegrepen.
De zeven sleutels van Baldpate
(Rika Hopper theater)
DE zeven sleutels van Baldpate is
een echt griezelstuk. Dank zij de
zes sleutels die er te veel schijnen te
zijn, zitten we van het begin tot het
eind in bijna ademlooze spanning: hoe
zal het afloopen ? En het loopt natuur
lijk heel anders af, en daarom be
antwoordt het stuk aan zijn doel.
Constant van Kerckhoven is de schrij
ver die een roman moet schrijven in
een verlaten landhuisje. Zijn spel is
ietwat te erg op het publiek ingesteld,
maar desondanks heel onderhoudend.
De huiveringwekkende geest" (Daan
van Ollefen Jr.) is bijna téangstwek
kend, maar er is niemand uit de zaal
weggeloopen. Aangezien we evenveel
gelachen als gegriezeld hebben, konden
we tevreden naar huis gaan.
Tentoonstellingen
Mathis Grünewald (Rijks
museum)
DIT is plotseling een blijde ver
rassing. Een schilderij van
Mathis genaamd Grünewald, samen
met eenige origineele teekeningen en
kostbare reproducties. Het schilderij
Kruisiging" is van een zoo ontroerende
kracht, de kleuren zoo fel van
leven en zoo teeder van overgang dat
het een openbaring van schoonheid
wordt. De tentoonstelling is ingericht
ter gelegenheid van de opvoering van
de Wagnervereeniging: Mathis der
Maler".
Film
Sta op en vecht (Royal)
L E beau Taylor als bokser, onver
slaanbaar, onoverwinnelijk, een
tweede Golden Boy, nu niet met een
viool, maar met een gouden stem (in
z'n jeugd) en met 'n exploiteerenden
vader, die op het einde van de film
bloedig voor zijn euveldaden moet
boeRobert Taylor
ten. Crue realiteit van opwindende
boksmatches naast een naieve idylle op
het platteland. Op beide terreinen wint
Taylor, eenerzijds met zijn onoverwin
nelijke vuisten, anderzijds met zijn
dito glimlach, maar de parasiteerende
vader van Frank Morgan wint 't door
zijn spel; een mooie rol vol onbe
schaamdheid en lacherige lafheid. Hij
sterft op het einde en niets belet dan
een gelukkig huwelijk der hoofdperso
nen. Bij de inzegening heeft een der
koorknapen een blauw oog. Dat is stijl !
Operette
THUISZITTER Dixie (HolL
tieve verslagen sta jij ergens in de kou
op een vluchtheuvel rustig te wach
ten op een tram; terwijl ik het verslag
in de krant lees van een spannenden
wedstrijd hol jij over het stationsplein
om een of anderen trein te halen; terwijl
ik de foto's van een levensgevaarlijke
autorace zit te bekijken, f iets jij, onspor
tief als je nu eenmaal bent, door het ver
keer van de Leidschestraat.
Sport", aldus sprak mijn vriend, en
hij keek mij verachtelijk aan, sport is
iets voor edele geesten, die er thuis den
tijd voor hebben en pas in de tweede
plaats voor zulke menschen als jij, die
altijd maar rondhollen en geen greintje
gevoel hebben voor de schoonheid der
lichaamsbeweging. En daarom zal ik je
wat zeggen : er moest meer sport bedre
ven worden. Er moesten
snel-schrijfwedstrijden voor journalisten komen, wed
strijden, wie over een verkeersongeval
het mooiste stuk kon maken, en onder
linge competities, wie de meeste concer
ten en tooneelstukken op een avond kon
zien en recenseeren. Jij", aldus mijn
vriend, ,,moest zoo iets organiseeren,
maar daar denk je natuurlijk niet aan.
Het is toch wel merkwaardig, dat ik
nu weer op die goede idee moest komen."
EEN operette, die niet van Léhar
en niet van Strauss is. Geschreven
door een tweemanschap, waarvan n
deel, Farkas, thans bij Nelson in de
Gaitéte bewon
deren is. Lichte
moderne muziek,
lichte moderne
decors (Hein
Salomonson). Jopie
Koopman als
meisje van het
Leger des Heils,
Kurt Gerron als
man van het on
heil. Hij is zoo ge
weldig van volu
men, datje op het
tooneel in hoofd
zaak hém ziet. Of
zou dat ook een kwestie van talent
zijn? De komiek Sylvain Poons als
jeune premier. Hij is echter niet de
jongste de beste. Ik zie hem liever als
komiek dan als held. De operette zit
prachtig in elkaar geknutseld. Je vraagt
je af, hoe menschen in korten tijd de
boel zoo door elkaar kunnen gooien,
terwijl een kind zou kunnen zien, hoe
het in werkelijkheid moest zijn.
Dat is trouwens het recept van elke ope
rette. Men neme. . Men neme een plaats
in den Hollandschen Schouwburg.
PAG. 14 DE GROENE No. 3222