De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 18 maart pagina 14

18 maart 1939 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

UITHUIZIGHEDEN Stadsinventaris De Leidsche Straat DE Leidschestraat is als een kaleidoscoop: altijd weer anders en toch altijd weer aan zichzelf gelijk. Het is een tube verf, waarvan de pasta door de verkeerslichten telkenmale in stukken gesneden wordt. Het is inder daad een ader, waarvan het bloed bij schokken pulseerend voorwaarts ge stuwd wordt. Heen en weer gaat het verkeer. Leidscheplein en Konings plein zijn communiceerende vaten. Via hun communicatie rijden de Amsterdamsche zakenlieden naar hun werk, doen hun vrouwen boodschappen, fla neeren hun dochters en sukkelt de tram. Sukkelt: want evenals oude postkoe'.s;n wachten de motor- en bijwa gens op de vluchteilanden op aflos sing. Als de baan vrij is, omdat de tegenligger tevreden naast hem op het heuveltje is komen staan in- en uit te laden, maakt de bestuurder zijn hand remmen los, schakelt de stroom in zijn rijdende strijkbout in, en voort gaat de vliegende Hollander weer tot de volgende gracht. Ja, dat moderne ver keer l Auto's schieten tusschen tram en trottoir door en wee den fietser, die er tusschen komt. De stadsreiniging, die 's nachts na tweeën de asfaltstraten komt spuiten en afdrogen kan hem dan wel opvegen. Toch is de fietser de heerscher van de straat van Leiden. Hij is dictator en slaaf tegelijk. Een zeer modern figuur. Fijne kousen loopen op het trot toir. Als ze ladderen kunnen ze in de winkels meteen vernieuwd worden. Kousen, wandelschoenen van zes tot zestig gulden, boeken, corsetten, kof fers, dassen, hoedjes, sigaretten, heerencostuums, drank en oesters kunt gij in deze straat verkrijgen. Eigenlijk leidt de Leidschestraat niet naar Leiden, maar rechtuit naar Parijs. En dat komt geografisch wel zoo ongeveer uit ook. Film De twee zusters Kleh (City-Theater) DIT is een retrospectieve film- zij begint bij het einde en eindigt bij het begin, n.l. met de scène, dat Catherina Kleh een schot lost op haar zuster Claire. Claire is niet dood, want Anny Ducaux schiet op Corinne Luchaire zij moet het verhaal doen, waarvan wij alleen het dramatische einde kennen en ik mag er niet aan denken, wat voor complicaties zich zouden voorgedaan hebben, als Catharina beter gemikt had. Waarschijnlijk was er dan een larmoyante Fransche film minder geweest en dat zou niemand opgevallen zijn. Sneeuwwitje en de keuring NADAT de dwergen en Sneeuw witje keer op keer hun neus gestoten hadden tegen de fatale deur der keuring, en er steeds meer uitge knipt werd totdat de teedere jeugd onder de veertien jaar er van mocht genieten, wordt de film nu in zijn geheelen gevaarlijken, verschrikkenden vorm getoond, gelukkig in sappig Amerikaansch, zoodat de jeugdigen van veertien jaar en ouder er niet te veel van zullen schrikken. Het is anders met die keuring merk waardig. Zoo hebben ze de heks" er heelemaal uitgeknipt. Waarom? Het Stadsschouwburg N.V. HET NEDERLANDSCH TOONEEL - Directeur Cor Tan der Lugt Melsert Zondagavond 12 Maart 8.15 uur Donderdagavond 23 Maart 8.15 uur Oflicieele Volks voorstelling Het groote tooneelsucces Schijn en \Verkelijkheid Madame Sans Gêne pr. van Fl. O 90 Fl. 0.15, alle r. inbJaarbeurs te Utrecht De deur der keuring zal toch niet zijn, dat ze daarin een toespeling op de filmkeuringscommissie vermoed hebben? Opera Mathis der Maler HET muzikale evenement, de op voering van Hindemith's opera heeft zich in de belangstelling die het verdiende mogen verheugen. Een bijzondere gebeurtenis op zich zelf was al een uitverkochte schouw burg. Zoo'n van top tot teen bezette zaal met feestelijk in avondtoilet uitge doste dames en heeren veroorzaakt een plechtige feestelijke stemming, althans voor hen die toegang hebben kunnen krijgen. Het is jammer dat er bij een dergelijke belangstelling slechts twee voorstellingen werden gegeven. ZOO gij niet precies weet, wat de Jaarbeurs is, behoeft gij het ook niet te weten. Een Jaarbeurs is voor wetenden. Het is wat het congres voor de medici, het festival voor de musici en de conferentie voor de politici is: alleen voor ingewijden en niet voor het profane publiek. De Jaarbeurs, die overigens een half-jaarbeurs is, is voor groot-, tusschen- en kleinhandelaren. Producenten en importfirma's exposeeren hier naast elkaar. Het motto van de Jaarbeurs, dat den bezoeker in alle toonhoogten op vele manieren tege moet klinkt, is: Hebt u interesse?" Dat wil zeggen: Kan de vrager door u wellicht iets in zijn orderboek schrij ven ?" Dat is namelijk de tweede pool van deze jaarmarkt: Het Orderboek. Het orderboek van den vertegenwoor diger is als het poëziealbum van de bakvisch en het zakboekje van den ver keersagent. Het regelt zijn eetlust, zijn humeur en den vrede in huis. En zoo zijn die machtige en machtig leelijke gebouwen van de Jaarbeurs te Utrecht, gewijd aan het Orderboek. Het klinkt religieus en het is ook vrijwel een religie. In de vijf verdiepingen is daartoe opgetast en uitgestald al wat menschenhoofden en -handen ooit aan nut en schoonheid, leelijkheid en onpractischheid hebben bedacht en gefabriceerd. Monstrueuze vazen, scheerapparaten, kunstbloemen, theelichtjes, kleerenborstels, Queen-Anne-meubelen, dak pannen, heerenhoeden, brandblusschers, stofzuigers, haardrogers, fietsen, koel machines, wandelstokken.... etc., etc.! siiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiii j MIJN VRIEND DE THUISZITTER | over: DE TOETS DER WAARACHTIGHEID = l r~R is geen tijd geweest," aldus sprak mijn vriend, de Thuiszitter, en l -.C hij schoof zijn schommelstoel tot voor de openslaande deuren, | waardoorheen een heerlijk Maartsch zonnetje zijn stralen naar binnen | wierp, er is nog geen tijd geweest, waarin zooveel gepraat is over energie. | Het is, alsof ik in mijn stoel zit en er aldaar over praat, hoe flink ik ben, | dat ik nu direct zal gaan opstaan, om dat glas kwast van de tafel te halen. l O, wat ben ik energiek! Oh, wat een tempo van dezen tijd ! Oh, wat een | efficiency ! Oh, wat een zakelijkheid ! Nee," aldus mijn vriend, en hij begon | zachtjes te schommelen in het warme zonnetje, ik ken mezelf. Ik maak l mij niets wijs met energie en doortastendheid. En daarom vraag ik jou | vriendelijk, of jij even op zoudt willen staan, om het glas voor mij te l halen. Zoo, dank je. Zie je, dat is de fout van dit geslacht. Inplaats van te = genieten van hun luiheid, beroemen ze zich op hun flinkheid. Of dacht je, | dat het er in de wereld zoo beroerd uit zou zien als wij werkelijk zoo flink l en doortastend waren als we doen voorkomen? Wel nee. Wij zijn nog | dezelfde onverbeterlijke fantasten en bange droomers van altijd. Jan Salie, | beste kerel, inplaats van Johnny Sorbet ! Deze tijd lijdt aan de energieke | Kitsch, de zakelijke Romantiek, de verspilling der Efficiency. En alleen | verstandige menschen als ik worden zich van hun roeping bewust. Alleen | zulke menschen vervullen hun taak naar behooren: die zich niets wijs | maken en anderen niets voortooveren. En daarom: weg met het masker ! | Laten we toch ons toonen zooals we zijn. Laten we onze brandende liefde l voor de vrijheid en de democratie" toetsen aan onze werkelijke gevoelens. | Laten we onzen moed en vastberadenheid op hun gehalte eerlijk onder| zoeken. En als er niets overblijft, wel, wat is het dan waard geweest ? En = daarom heb ik een idee. We vinden een apparaatje uit, waarmee alle ge| dachten en woorden op hun inhoud getoetst kunnen worden. Het moet | een chemisch praeparaat zijn, waarmee je het krantenpapier kunt bestrijken, jj een soort denkend lakmoes, dat een roode kleur krijgt als, waterstaat, niet | heelemaal waar is. Als menschen tegen ons praten, houden we het vóór | ons in de lucht en we kijken hoe het verloop der paarse en roode tinten | is. En als we zelf spreken houden we het bij onzen mond. Dat zal ons | leeren! We houden het bij den luidspreker, we leggen het als bladwijzer | in boeken, we nemen het mee naar den schouwburg en we houden het | in onze hand in de bioscoop. En als we dat maar genoeg propageeren, dan = is er binnen de drie maanden twee maal zooveel waarheid in de wereld. | En de man, die die lakmoezen fabriceert is schat- en schatrijk. Voel jij | daar niets voor, beste jongen ? Ja? Nou, dat was dan weer een prachtidee. | Alleen begrijp ik maar niet, dat jij, die met al die begrippen zooveel te = maken hebt, er niet op gekomen bent. Dat dat nu weer van mij moest i komen !" Hebt u interesse" in een flesschenspoel- en droogmachine. Ik ben trots, dat mijn bescheiden uiterlijk de be hoefte aan een zoo geweldig ding zou doen vermoeden. Ik koop geen cemen ten deuren, geen namaakparels, geen grammofoontoestel dat 8 platen achter elkaar speelt (tweezijdig), noch een rijdende etenswagen (oh nee, die be hoort reeds aan een restaurant. Daar kan je koffie krijgen en lunchpak ketten). Zoo zie je vertegenwoordigers in hun stands, naast koelmachines met pasteien, kreeften, salades, rollades, en taarten rustig aan het eten van magere broodjes met Hollandsche kaas. Tegenstellingen.... Overigens is hier alles tamelijk in harmonie. Een bordje: Particulieren geen toegang" schokt in den beginne den mensch die op zijn particulierschap tot nu toe tamelijk trots geweest was. Maar alras begrijpt hij de bedoeling: slechts serieuze menschen met serieuze interesse toe te laten tot het heiligdom van de drie clubfauteuils of stalen stoelen, die midden in den stand of in een apart spreekkamertje de rustgevende stel ling voor het heilige Orderboek moeten zijn. Deze serieuze menschen begrij pen elkaar goed. Een buitenstaander is een storend element. Zij kennen elkaar al jaren, vernieuwen hun zakenvriendschap of relatie telken halven jare ter Jaarbeurs en koopen van elkaar huistelefoontjes, binnenbanden of moquette loopers en varen daar, naar het schijnt, allen wel bij. Zij heb ben stevige, hoewel niet steeds ver geestelijkte, gezichten, en, al naar ge lang van de grootte van de plaats van waar zij naar Utrecht togen, hel of minder hel gestreepte dassen en min of meer goedzittende boordjes. De vrouwen komen mee en zoeken mee uit. Zij zijn eerder moe dan de mannen en probeeren overal te zitten. Mannen in stands rooken sigaren, praten over de pijn in hun knieën van het staan (het zgn. jaarbeursknietje") en gaan daarom ook gaarne zitten. Zij knoopen praatjes aan met andere mannen van andere stands die weer andere sigaren rooken en vragen voor bijgangers naar hun interesse. Zoo zij interesse-hebbenden vinden, zijn zij ge lukkig. Zij stralen ! Zij leggen uit, zij schitteren met hun geest, zij leggen hun sigaar weg en trachten te over reden en iets in hun orderboek te schrij ven. Inderdaad laten sommige geïnter esseerden dit toe. Zij schaffen voor werpen aan, kleeden, lampen, schilde rijen, glazen of kannen. Soms mooi en soms leelijk, al naar straks hun koopers het weer willen hebben. Daarna rusten zij uit bij een van de buffetten of het Jaarbeursrestaurant. Daar eten zij broodjes met kaas of gebakken aardappelen, spreken over de politiek en zijn, zoo naar het uiter lijk te oordeelen, zeer tevreden. Utrecht spant zich dan in om met mondaine vermaken de provincialen het groote leven te suggereeren. Dat zij daarbij voor geen middelen terugschrikt blijkt uit de ruïnes van de Galeries Modernes, die verreweg de grootste attractie van de Jaarbeursstad vormt ! Ingezonden en niet geplaatste copy wordt slechts geretourneerd indien voorzien van gefrankeerde envelop met naam en adres van den afzender De red. PAG. 14 DE GROENE No. 3224

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl