Historisch Archief 1877-1940
U1THUIZIGHEDEN
Stadsinventaris
Rembrandtsplein
VROEGER heette het de
Botermarkt en iets van die provinciale
sfeer is er nog steeds blijven hangen,
ondanks de mondaine lichtreclames. Het
Rembrandtsplein is de plaats der
provinciale mondainiteit van deze
stad. Café's en bars scharen zich
rondom het plantsoentje van den
schilder, waarmee Rembrandt en niet
Frits Schiller bedoeld is. Vlak om het
grasperk staan de boomen van het
plein, zooals het lied al zegt: Onder
de boomen van het plein, Daar kan je
zóó gelukkig zijn". Nu nog niet, maar
over een paar weken zitten we weer
op de terrasjes en genieten we dubbel.
Dan spelen de damesorkestjes en de
strijkjes hun geluid tot op het ge
oliede asfalt, waarover de taxis
voortschuiven. De uitgaande stedelingen en
meer nog de luidruchtige bezoekers
van buiten de stad jagen hier het
schaarsche plezier na dat deze ijverige
stad hun weet te bieden.
Op het Rembrandtsplein is, voor
menschen die niets te doen hebben,
altijd iets te doen. Daaraan ontleent
het zijn nut en gezicht. Ga er eens
heen en vermaak u zonder
Rembrandtsplein-vrees.
Rendez-vous op zee
U wilt ook wel eens zulk een
luxueusen zeereis aan boord van
een der super-zeekasteelen maken?
Net als de sterren van het inter
nationale wereldtooneel het elegante
societyleven aan boord van Normandie,
Queen Mary of Nieuw Amsterdam
leiden? Gaat dan naar het Damrak.
Gij leert er alle facetten van dit
schitterende en aangename bestaan.
Ziet die elegante vrouwen op de
landingsbrug van den Oceaanstoomer,
ziet die sportieve meisjes op het
sportdek van hun jeugd genieten.
Waar ik het over heb? Natuurlijk de
etalages van de Bijenkorf, die als
motto kozen: Mode rendez-vous op
zee". Ziet al die kleine tafreeltjes,
gluurt naar binnen door de patrijs
poorten in de luxe-hut van dat luxe
vrouwtje die in haar liefelijk néglig
aan haar ontbijt zit, met om zich de
sfeer van welverzorgde vrouwelijk
heid. Al die tafreeltjes verrukken en
vermaken omstanders en
omstandsters, of het nu is de elegante bar, of
het stormachtig bewogen dek, met de
hoogsteigerende golven en den waaien
den wind. Als groote kinderen ge
nieten we van de geënscè.ieerde ta
freeltjes: bij de douane, waar de
nieuwsgierige mannenhand woelt
tusschen flesschen parfum, dessous,
pantof f eitjes en al die dingen die in
een koffer zitten. Binnen in het
magazijn zet de oceaansfeer zich
voort met een compleet sloependek
en veel uitgestalde vrouwen en
vrouwekleeren. Spelenderwijs gaat men daar
kijken en.... koopen.
Tooneel
Volpone
DE laatste voorstelling in dit seizoen
der Fransche troepen was Vol
pone", het door Stefan Zweig
J ules Romain's bewerkte oud-Engelsche
stuk van Ben Jonson. Het is de
klassieke geschiedenis van den vrek,
die zelf tenslotte bedrogen wordt. De
opvoering en de hoofdrol is van
Charles Dullin met zijn gezelschap van
,,1'Atelier". Toe
schouwers zaten er
den heelen avond
voor hun plezier en
\ genoten van dit
tooneelspe/, dat kleurig,
boeiend, kluchtig en
wijs is. Als opvoe
ring alles n geheel,
"én geest en een
dienend en
brilleerend gezelschap.
Film
Gunga Din
ONTZETTEND veel negers worden
in deze film voor ons genoegen
afgemaakt. Negers zijn het niet, het
zijn voor-Indiörs en afgemaakt worden
ze natuurlijk ook niet, ze zijn gehuurd
om neer te vallen en mogen dan hun
zooveel dollar incasseeren.
Victor Mclaglen, de luidruchtige
Cary Grant, en de brutale Douglas
Fairbanks Jr. mogen ze met een glim
lach kapot maken en daarbij, als
Engelsche luitenants, zelf de gevaren
van de uitoefening van hun beroep in
een half-onderworpen kolonie onder
gaan. Ze doen het vermakelijk. De
regisseur heeft de ballade van Kipling
tot een romantische soms spannende
geschiedenis van strijd omgewerkt,
waarin Gunga Din, de inlandsche
waterdrager zich even soldattsk als
de blanke luitenants gedraagt. Het
soldateske, het blanke en flinke
Gunga Din
werd griezelig geromantiseerd, de
zwarten komen ellendig aan hun eind.
De film komt gelukkig aan zijn eind.
iStaosscïiouwDurg
N.V. HET NEDERLANDSCH TOONEEL - Directeur Cor Tan der Lug« Melsert
Zaterdagavond 25 Maart 8.15 uur l pREMIERE QNZE STAD
Gewone prnzpn l
Zondagmiddag 26 Maart 2 uur
Ma'inee prijzen F. 2.06 - F. 0.46
Zondagavond 26 Maart 8.15 uur
Popul. pr. van F. 1 76 - F. 0.46
MKNSGHt-N VAN orsZKiM STAND
50 ste opvoering
\Vegens uitverkochte zaal
MADAMK SANS GENE
Huiselijkheden
Toast met boter
IK weet niet, maar voor mij is er
niets wat meer den vrede symboli
seert dan toast met boter. De duif
schijnt mij in verband verouderd. Hij
ware nog te redden, door hem te ver
maken tot een gebraden duif. Dit is
ook een modern beeld van hoe de
politiek gaat.
Toast is natuurlijk niets anders dan
geroosterd dagelijksch brood. Het is
brood plus extra-warmte en dus een
combinatie van stof en iets
immaterieels, in zooverre dan onze broodrooster
n et-materieel te noemen is. Wij doen
er boter op, en dan geraspte kaas of
jam of kippenlever en dat zijn de
heerlijkste momenten, die ik in mijn
leven ken. Als kannibalen zende
lingen roosteren is dat ook meer uit
gezelligheid van het roosteren. Als het
Zondagmiddag is, zegt de black mama:
Kind, haal den zendelingenrooster
en een witten man en dan maken we
toast". En weldra vervult een heerlijke
geur de kraal. Voor den zendeling is
het een gebrek aan eerbiediging van
de oude Zondagswet en was er in dat
land een normaal stel sociale rege
lingen, dan was het op drie a vier
manieren een overtreding van het
verrichten van nachtarbeid in bakke
rijen. Zoo ziet men, hoe de eene wet
gevende maatregel de andere meesleurt.
Een grondwet hebben die menschen
niet en een guldensmeter ook niet en
dus kunnen ze onbevreesd roosteren.
Als wij roosteren hebben we den
tijd. Het zijn dus altijd onbekommerde
momenten. Het zijn vredige momen
ten en er heerscht verdraagzaamheid,
vriendelijkheid en vredige rust in de
schamele woning. Nu en dan klinken
er hysterische gillen als we een boter.
ham vergeten. Hij komt er zwart_
geblakerd uit, maar door met een mes
rwtiiiiiitiin iiiiuiiiiiiiiiiii IIIH
i
MIJN VRIEND, DE THUISZITTER
l over: SLAPEN
IK weet niet," zei mijn vriend, de Thuiszitter, of jij wel eens hebt
opgemerkt, dat de meeste menschen, nooit uitgeslapen zijn. Ik weet
trouwens niet," vervolgde hij en hij nipte aan zijn sinaasappelsap, ik
weet trouwens niet of jij ooit wel iets opmerkt. Dat zou wel kunnen zijn
omdat jij nooit uitgeslapen bent. Menschen, die niet uitgeslapen zijn,
denken niet nauwkeurig. Zij zijn tevreden als het al zoo'n beetje uitkomt
en zijn niet verlangend, alles zóó goed en accuraat te verzorgen, dat het
er uit ziet alsof de wereld eergisteren pas geschapen werd. Als je goed
uitgeslapen bent, is het of de wereld lichter is en schoener, of alles makke
lijker en eenvoudiger is en als je het mij vraagt is de wereld van vandaag
een typisch onuitgeslapen wereld. De een is knorrig en uitdagend omdat
hij te vroeg op moest staan om te werken. De ander is schuldbewust
en katterig omdat hij te laat naar bed gegaan is, om te feesten. De derde
is altijd zenuwachtig om maar op tijd naar bed te komen om op tijd op te
staan om eindelijk eens een nacht zijn vollen slaaptijd te halen omdat hij
dat zoo noodig heeft omdat hij zoo zenuwachtig is. Zoo zijn er millioenen
gevallen die met elkaar onze moderne menschenmaatschappij uitmaken.
En nu zou ik wel eens willen weten," aldus mijn vriend de thuiszitter en
hij keek mij vragend aan waarna hij een diepen teug van zijn verfrisschend
glas vruchtensap nam, of er aan al die onuitgeslapenheid niets te doen is.
We hebben wel de vijfenveertig urige werkweek. Zouden we dan ook niet de
50-urige slaapweek kunnen vaststellen ? En nu denk ik in eens aan Doorn
roosje. We moeten over de heele wereld slaapverwekkende aethergolven
rondzenden en dan valt de heele menschheid in slaap. De dictatoren in hun
fauteuils, de soldaten bij hun afweergeschut, de huismoeders aan hun
stofzuigers, de liefdespaartjes in de bioscoop en de radio-omroepers met
open mond voor hun microfoon. Dan is er in eens rust op de aarde. Bewa
peningswedloop, economische oorlog, werkloosheid, verkiezingsstrijd,
afgunst, haat, angst, alles is plotseling voor den duur van honderd jaar
afgeloopen. En als dan na honderd jaar de betooverde menschheid
geeuwend wakker wordt, is voor het eerst sinds eeuwen de mensch goed
uitgeslapen. Iedereen begint het te begrijpen, het lijkt eenvoudig en prettig
en voor wij het weten, zijn alle kwesties de wereld uit. Is dat geen
prachtidee? Alleen wel gek, dat jij, die toch het slaperigste van ons beiden bent,
daar niet opgekomen bent. Dat ik dat nu weer moest verzinnen !"
te schrapen is er veel te redden, hoe
wel er altijd een branderig smaakje
overblijft. Het roosteren dwingt tot
wachten en is op die manier een
oefening in tijdpasseering.
Paedagogisch in hooge mate; en vredig.
Merkwaardig is, hoe onvermijdelijk
de boter reageert op de toast. Hoeveel
tusscheninstrumenten je ook ge.bruikt,
altijd komen er zwarte krummeltjes
van het brood in het botervlootje.
Maar dan schraap je van de boter
weer een dik laagje af en het kan
weer van voren af aan beginnen. De
boter houdt net evenveel van toast
als wij. Zij vlijt zich op het warme
vlak van de geroosterde boterham, zit
eerst nog wat trots rechtop, geeft zich
langzaam gewonnen, laat zich ver
leiden en verzinkt in smeltende zalig
heid op het zoel-warme bed. Dan komt
de jam en vervolmaakt het home-made
gebak, dat onze stille uren tot eeuwen
van genieting maakt.
HET is natuurlijk onverantwoorde
lijk in de wereld op zulk een
onbegrensde wijze te genieten. Brood
is geen brood en boter is geen boter.
Brood is iets, wat vrijwel ieder met
moeite moet winnen. Boter is een
probleem van den zuivelhandel en
een hoofdstuk der crisiswetgeving.
Het is een factor in onze handels
balans en een ruilmiddel tegen kanon
nen. Het is plicht, zich bewust te
worden van den arbeid, die er moet
geschieden, voor het graan gezaaid,
de aren opgroeien en het koren gemaaid
is voor transport en malen tot een goed
eind gebracht zijn. Voor de douane
formulieren van in- en uitvoer vol
ledig zijn ingevuld. Men moet denken
aan bakkers, broodbezorgers, arbeids
verhoudingen en
plattelandsvraagstukken. Natuurlijk moet dat. Maar
dan is het plezier van de toast af. En
dat wil ik niet.
Want we hebben allen een tijd van
ongestoord genieten noodig. Sommigen
gaan daarvoor kegelen, anderen drin
ken, weer anderen gaan naar de bio
scoop. Er zijn menschen, die daarvoor
gedichten lezen of naar een lunapark
trekken. Wij halen onze broodrooster,
en snijden brood, roosteren brood,
bestrijken het dik met boter en laten
de vrede tot ons komen. Het is een
eigen gemaakte vrede, een huiselijke,
kleine, onbelangrijke vrede. Maar het
maakt het leven leefbaar. Het is natuur
lijk kinderachtig. Maar ik ben ten
minste oprecht geweest en ik heb de
armzalige kleinheid van mijn
menschelijk streven eerlijk uitgesproken. Dit
zijn mijn verontschuldiging. H. B. F.
illlllllllllllllllllllmlmlIHIIIlHIlHIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlmlIIIIIIII
Illllmlllllllllll.'
J
Aan onze abonné's wordt
beleefd verzocht adres
veranderingen duidelijk
op te geven, met ver
melding of deze blijvend
of tijdelijk zijn,
+
NA DES WOENSDAGS
12 UUR VOORMIDDAG
kunnen geen verande
ringen meer worden aan
genomen.
DE ADMINISTRATIE.
PAG. 14 DE GROENE No. 3225