Historisch Archief 1877-1940
Mijn eerste indrukken van New-York
Mr. E. Elias
DRIE weken ben ik nu n van de
zeven-en-een-half millioen
NewYorkers. Drie weken is niet zoo kort.
Ik ken een Griek zooiets van
Georgeopou'os of Metaxas die al
vijf maal driehonderd weken
NewYorker is en hij is minder op
TimesSquare geweest dan ik. Hij is kapper,
ergens in Hoboken. Hij eet in zijn
eigen Cafeteria, ergens in Hoboken.
Hij leest zijn Grieksche krant. Hij
heeft Grieksche klanten. En zijn vrouw
kerkt Grieksch. En wanneer een
Grieksch schip binnenvalt, snuift hij
de lucht van Piraeus en den Akropolis
op en krijgt tranen in de oogen. Hij
kan niet wennen aan New-York. En
ik ben al gewend aan New-York. Al
gewend aan nóg hoogere huizen dan
op het Daniël Willink-plein. Aan nóg
vluggere subways dan de Haagsche
tram. Het zegt mij niets meer dat in
n van de drie monsterhuizen van
Rockefeller.-Center mér menschen
op kantoor zitten dan er in heel
Deventer wonen. Het eenige wat ik
raar vind is dat er hier geen kwaaie
meisjes zijn zooals op het
Rembrandtplein en in de Korte Poten. Het eenige
wat ik mis is de Zaterdagavond bij
Reijnders en belangrijke mannen met
truien en ongekamde haren. En ik ben
onverbeterlijk in mijn verlangen naar
bief stuk en gebakken aarpeltjes in die
Porte van Cleve. Daar zou ik even voor
willen overkomen. Er zijn hier Syrische,
Mexicaansche, Spaansche, Turksche
en Hindustansche eethuizen, waar
iedere Syriër, Mexicaan, Spanjaard,
Turk en Hindoe, de kost
as-yourmother-used-to-bake-him kan krijgen.
Maar de zesduizend Hollanders hier
moeten chicken, hamburger en fried
scallops eten. Behalve eens in de
veertien dagen op de Hollandsche Club.
Daar, op Gramercy-Park, vlogen mij
Donderdag de gebraden blinde vinken
in den mond. Maar die heele Holland
sche Club heeft maar vijf-en-zeventig
leden. Ik zag er professor Barnouw
inVaderlandsche-geschiedenis; de heer
Delanoy in-de-(A.P.C.)-olie; de heeren
van den Toorn, Aronstein, Rypperda
Wierdsma in-vrachten-en-passagiers en
den heer Simons, n van de bekwaam
ste en best-gekleede medewerkers van
De Telegraaf.
IN Zalt-Bommel denken ze dat
Hagenaars altijd in The House of
Lords zitten en dat Amsterdammers bij
Louis Seize in- en uitloopen.... Ik
vroeg aan een meneer hier: Waar ga
je 's avonds heen wanneer je 's avonds
uitgaat?" Hij antwoordde: Datmoet
u niet aan mij vragen, ik ben
NewYorker". lederen avond gaan hier
50.000 provincialen uit. Ze gaan naar
Billy Rose's Horse Shoe Bar en Casa
Manana; ze gaan naar de Cotton Club
(Starring: Duke Ellington) en naar de
Manhattan Room, de Rainbow-room,
de Silver Spoon. Ze eten daar slecht
en zien een show waarvoor de heer
Tuschinski zich zou schamen. En ze
zijn dan tien of twintig of vijftig
dollar kwijt. Ik ben naar de Casa
Manana geweest. Ik heb tien dollar
neergeteld. En gezegd: is dat nou
alles?" Net als een Zalt-Bommelaar
die in The House of Lords geweest
is.
HOE meer de grijsheid mijn slapen
gaat veroveren, hoe beter ik de wijs
heid van Jacobus Speenhoffs lijfspreuk
begrijp: ,,'t is anders". Je
schoonpapa heeft gelijk, Pie't Rienks. 't Is
anders. Wanneer je aan de hooge
huizen gewend bent geraakt lijkt
New-York veel op Leiden .... 'sAvonds
is Broadway in de buurt van mijn
28ste Straat net zoo stil als de
Hooigracht, en de kleine kerk bij mij
tegenPAG. 15 DE GROENE No. 3215
over vrome dreumes tusschen
zakelijke reuzen van kantoorgebouwen
slaat de halve en de heele uren
precies zoo als de Marekerk.
IEDERE Europeaan denkt dat:
Vele Amerikanen gom kauwen.
Alle New-Yorkers haast hebben.
Je in New-York voor twintig cent
kunt eten.
Je voor een nickej den heelen dag
onder den grond kunt rijden en rossen.
Er hier vele salarissen zijn van een
ton dollars per jaar.
Bij iedere moord foto-reporters aan
wezig zijn.
En het gekke is dat dat zoo is.
Maar de meeste Europeanen weten
niet:
Dat tweehonderd dollar per maand
hier een heel behoorlijk salaris is.
Dat hier geen meisje (en wat voor
een mooie, goedgekleede meisjes!)
naar een meneer kijkt.
Dat wanneer een meneer te veel
naar een meisje kijkt, een politie
agent hem meeneemt naar beroo.
Dat er hier mér blootigheid op het
tooneel en mér blootigheid in
geillustreerde bladen staat dan in Parijs.
En het gekke is dat dat óók zoo is.
ER zijn in New-York achthonderd
schouwburgen. En met hun
achthonderden spelen die misschien acht
belangrijke stukken. Dat zijn: Oscar
Wilde met Robert Morley in de titelrol;
Rocket to the moon van Clifford Odets
(van Golden Bo>); Kiss the Boys
Goodbye; The Gentle People met
Franchot Tone en Sylvia Sidney in
persoon (with racketeers and comedy
and love and things like that); The
American Way (nogal Amerikaansch
en zér anti-nazi); Dear Octopus;
Henry IV (Falstaff in nieuwen vorm);
en: Here Come the Clowns. Verder is
er vél musical play, waarvan
Hellz-aPoppin de best-seller is. Olsen en
Johnson, de twee raskomieken, zijn de
zieJ van dit krankzinnige stuk, waarin
hij voorbeeld een stuk filmjournaal
voorkomt, een authentieke opneming
van een rede van Adolf Hitler, die zóó
is na-gesynchroniseerd dat de Führer
zuiver jiddisj spreekt. En verder: veel
eerlijke, ems i^emuziek-belangstelling;
vél film maar niet veel film. De beste
rolprent: Pygmalion, met Leslie
Howard als de professor en een voor
treffelijke juffrouw Doolittle die op
Péronne Hosang lijkt.
IK ben n van de zeven-en-een-half
millioen New-Yorkers. Een Versche.
Eén die heel veel indrukken opdoet in
deze reusachtige stad. Eén die de
biefstuk niet kan verge'.en. Maar die
het leven hier de moeite waard vindt.
Een leven met een millioen aspecten.
Een vermoeiend leven voor wie het
leven het leven waard vindt. Alle
NewYorkers hebben een vermoeiend leven.
Daarom gaan de meeste New-Yorkers
believe it or not om elf uur naar
bed. Daarom is Broadway om elf uur
zoo stil als de Apollolaai om elf uur.
Behalve Times Square, een feest van
vuur en licht, bewegend, in vele kleuren
fantastisch en verbijsterend. Daar
viert, avond aan avond, New-York
feest. Maar het zijn niet de New-Yorkers
die feestvieren. Het zijn de vijftig
duizend Zalt-Bommelaars.
Het kerkje van rev. Adrien Rijk
(uit Goes) aan den overkant slaat elf
uur.
De tweeduizend mede-bewoners van
mijn hotel slapen. De groote hall is leeg.
De 28th Street East is leeg.
Mijn vulpen is leeg.
Vvel te rusten, vrienden aan den
anderen kant van den Atlantischen
Oceaan.
nut!
V5CO 02<i A
En toch moet U elke morgen weer lijd
vinden om U te scheren en goed te
scheren, zodat U er welverzorgd uitziet. Dit
valt niet mee. Gelukkig, dat de nieuwe Vinolia
Shaving Cream er thans is. leder, die haar
gebruikt,is verbaasd over de ongekend vlugge
schuimvorming, waardoor ze zelfs de hardste
baard in een oogwenk volkomen zacht maakt.
En toch kost de grote tube maar 50 cent.
VINOLIA
Na het scheren, om de huid op te fristen, e«n
paar druppels Vinolia Eau de Cologne Kuise*
FA F. SINEMUS
20 Leldschestraat 22
AMSTERDAM C.
GEKL. OVERHEMDEN
NAAR MAAT
VAN Fl. 8. AF
PRIMA COUPE EN AFWERKING
EIGEN ATELIER
wordt slechts geretourneerd
indien voorzien van gefran
keerde envelop met naam
en adres van den afzender.
De red.
.miiiiii iitimii immuun 1111111:1 i mini 111.1,1,1,111,11.1111, i iiiliiiiiiu iiilm iiimiiu
Wie zich thans op De Groen e"
abonneert, krijgt het blad tot l Mei
a.s. gratis!
BON
Ondergeteekende abonneert zich voor het jaar 1939 op De Groene,
, gireert op postgirorekening 72880 van
waartoe hij het abonnementsgeld \ De Groene Amsterdammer Amsterdam
, , , -,r i per postwissel zendt aan de Administratie van
a ' -'-> ' DeGroene. Keizersgracht 355. Amsterdam-C
Hij ontvangt als premie het Poolnummer en Lichtnummer
Naam:
Straat: .
illllliilllilliilMIIIIIIIIIIIII:
Woonplaats
Handteekening
2S-3--39.
Abonnementen kunnen te allen tijde ingaan, doch slechts bij het
einde van een jaargang na opzegging voor l December eindigen