Historisch Archief 1877-1940
5e reportage van de week
Het Instituut voor goochelkunst
te Amsterdam
NOG liever dan bedrogen worden bedriegt
de menschheid zelf. Een goochelaar doet
niet alleen zijn publiek genoegen, hij geniet
ook zelf van zijn wonderen die hem een wonderlijk
gevoel van superioriteit schijnen te verleenen. Met
dat wonder is het trouwens merkwaardig gesteld.
Het bestaat daarin, dat het niet bestaat. Zelfs de
onbegrijpelijkste tour van den wonderman heeft een
perfect nuchtere verklaring, waarbij geen van de
wetten der natuur ook maar een tikje te lijden heeft.
Het wonder is dus geen wonder. Men kan er les
in nemen en men kan het wonder thuis be
stellen, franco of onder rembours.
DAT alles doet voor u het Instituut voor
Goochelkunst" te Amsterdam, waar gevestigd
is de Nederlandsche Verkoopcentrale van Moderne
Goocheltrucs" en waar de meester-goochelaar
Larette zijn pied a terre heeft.
Waarom zoudt gij leeren goochelen? Luister
maar naar deze brochure: Hoe dikwijls gebeurt
het niet, dat de gezellige stemming op een avondje
of partijtje dreigt te zakken? Mevrouw A. heeft
piano gespeeld, Mijnheer B., die gezellige causeur,
is uitgepraat en nu . . . . ? Stelt u zich eens voor,
dat u in zoo'n geval de volle aandacht en bewonde
ring op u weet te richten. Geheel onverwacht
brengt u de aanwezigen in extase met een amusant
en onbegrijpelijk mysterie. En ziet, u heeft niet
alleen de situatie gered, doch u beleeft meteen een
geheel nieuwe sensatie: U staat m 't middelpunt
der belangstelling! Men zal u vragen om meer.
En steeds weer zult u uw omgeving weten te ver
bluffen. Er zal met geheel andere oogen naar u op
gezien worden want niemand had immers dat van
u verwacht. U wordt als het ware omhuld door
een waas van geheimzinnigheid, waarmede u een
ieder imponeert. . .."
Dat waas van geheimzinnigheid is fabrikaat
Larette. Hij zelf zegt wel is waar, dat er geen waas
en geen geheimzinnigheid bestaat en toch heeft hij
iets over zich van wonderman. Dat hoort er bij.
Het is de eene helft van een goochelaar: de artist.
De andere helft is een handige technicus, getraind
manipuleerder, mnemotechnicus en bezitter van
een aantal zuiver onartistieke vinger- en
herseneigenschappen. De artist maakt van de technische
touren eerst het wonder. Hij schept het geheim
zinnige waas. Hij maakt van een goochel-mug een
toover-olifant. Hij verandert iets logisch in iets
onlogisch. Hij simuleert en hij dissirr.uleert. Hij
toovert ons iets voor, wat er in werkelijkheid niet
is. Hij doet ons foutieve gevolgtrekkingen maken
en met zijn vingers, zijn praatjes en zijn vlugge
bewegingen suggereert hij ons telkenmale dingen, die
niet gebeuren en doet hij dingen wel die hij niet toont,
om, achter het mom van zijn gegoochel, in alle rust
zijn zuiver technische manipulaties uit te voeren.
Hij geeft ook les. Hij leert het vasthouden van
kaarten, eieren, guldens in de palm van de hand,
zonder dat aan den voorkant iets daarvan te zien is.
Zijn eigen handigheid is wonderlijk. Vijfendertig
guldens houdt hij onzichtbaar in de palm van zijn
hand, een biljartbal klemt hij op de spieren van zijn
pols, met n hand schudt hij een spel en coupeert
het in zessen. Dat alles, in bescheidener mate, leert
hij zijn scholieren: doktoren, juristen, aankomende
goochelaars, conférenciers, zakenlieden en zelfs een
oude dame van zeventig jaar, die tot zijn ijverigste
en meest enthousiaste leerlingen behoort. Die leer
lingen en anderen koopen zijn apparaten, die hij
deels vervaardigt, deels importeert: Zie bijvoor
beeld no. 280 uit den catalogus:
INDURA. Een stuk koord en een massieve, ge
sloten ring van metaal, fraai vernikkeld, worden ter
onderzoeking gegeven.
U laat het koord met de einden om elke pols
stevig vastmaken, zoodat wanneer u de handen uit
elkaar brengt, het koord tusschen beide handen
gespannen is. De knoopen mogen van e:n lak
voorzien worden, ja, de toeschouwer die u bindt,
kan zelfs een label met zijn handteekening aan het
koord bevestigen, zoodat elke varwisseling of wat
ook, volkomen uitgesloten is!
Hierop wordt u de ring overhandigd en als bij
tooverslag hangt plotsaling voor ieders oogen de ring
midden aan het koord tusschen beide handen. De
lakken zijn ongeschonden, de label bevindt zich
nog aan het koord en toch heeft u dit mysterie vol
bracht.
Op dezelfde geheimzinnige manier kunt u daarna
de ring weer van het koord af nemen, waarna koord
Larette laat zijn leerlingen met behulp van den spiegel vóór- en achterkant van het wonder zien (Foto Eva Besnyö)
zoowel als ring direct onderzocht mogen worden.
Vertoond als een spiritistische demonstratie wordt
het effect van dit fenomenale experiment aanmer
kelijk verhoogd. Hoewel dit absoluut niet noodzake
lijk is, laat u heel even het licht uitdraaien en zoodra
het licht weer opgaat, bengelt de ring reeds aan het
koord. Een ondoorgrondelijk mysterie. Een werke
lijke sensatie.
Zonder kunstgrepen, zonder vervelende oefe
ningen, onder de scherpste controle direct te doen.
Geheel compleet, met alle hulpmiddelen ? 1.50"
ZOO kan Larette zijn leerlingen tot goochelaars
maken, mits... zij aanleg hebben. Dat wil zeggen:
aanleg om te tooveren heeft iedereen. Die handig
heid is gewoon te leeren. Maar de vraag is, of zij
aanleg hebben om de touren voor te dragen. Of
zij over het voetlicht komen". Want dat spreekt
hier ook mee. Ook hierin krijgen zij les. Zij leeren,
van alle mogelijkheden gebruik te maken: van
chemische, electro-magnetische, draadlooze (voor
telepathische" experimenten), en zij leeren, op het
toeval te vertrouwen, d. w. z. gebruik te maken van
kansrekening.
Er is een uitgebreide vaklitteratuur, vrijwel in alle
talen en er zijn veel boeken, die het onderwerp be
handelen. Larette's bibliotheek is goed voorzien.
Zelfs oude goochelboeken als het Natuurlijk Tover
boek, met Plaaten" of ook de uitvoerige nieuwe
Encyclopedia of Card Tricks" staan daar ter in
structie van komende wondermannen en-vrouwen.
Maar even nuttig en noodig is voor hen Die Psycho
logie der Tauschung", of Suggestion", werken die
hun een wetenschappelijke basis voor hun
goochelarij moeten verschaffen. Op een tooneeltje kan de
aspiranttoovenaar oefenen, een spiegel geeft hem
en den leeraar een controle over den achterkant van
hun prestaties. Zoo kunnen zij de toovenarij leeren.
En a'tijd weer nieuwe toeren instudeeren. Want de
meester Larette is dag en nacht in de weer, nieuwe
trucs te bedenken, of oude in nieuw gewaad te
steken. Hij krijgt ook nieuwe uit het buitenland toe
gestuurd.Daarvoor is hij lid van het genootschap The
Mystic 12", twaalf goochelaars van allerlei nationali
teit, die onderling overeengekomen zijn om iedere
maand een volkomen nieuwen tour uit te denken,
en die elkaar toe te doen komen. Zoo krijgt auto
matisch ieder der twaalf elke maand elf nieuwe
toeren toegestuurd. Het is te begrijpen, dat deze uit
wisseling van ideeën voor ieder bevruchtend werkt.
Zoo kan dus elkeen het wonder leeren beoefenen.
Het wonder met eieren, kaarten, geldstukken, touw
en ringen. Hij kan leeren voorwerpen te doen ver
dwijnen, weer te voorschijn komen en zoodoende
een bewonderd en gezocht lid der maatschappij
worden.
Kleine perikelen
IN den huiselijken kring volgen
wij met bijzonder interesse
het proces-Weidmann en een
gevoel van respect bevangt ons,
wanneer wij zien dat de Fransche
Justitie niet over n nacht ijs
gaat. De massa-moordenaar heeft
vijf moorden toegegeven, doch
daarmede is men er in Frankrijk
nog niet af, want men zou zich
schamen iemand voor vijf moor
den onder de guillotine te brengen,
wanneer men voor hetzelfde geld
zes moorden ten laste kan leggen.
En zoo hangen wij dan aan de
lippen van Weidmann en fotogra
feeren hem in alle standen, met
en zonder berouw, en de beste
advocaten van Frankrijk verdedi
gen het crapuleuze individu, dat
zoo onsportief is geweest zijn
moorden te bekennen, inplaats
van de juristerij een kans te geven
en Weidmann een nieuwe carrière
te openen in de cinematographie
of iets dergelijks.
Het is verheffend te weten dat
er ergens in de wereld een plekje
is waar het wilde dier zijn kans
krijgt en ik hoop niet dat ik een
aanklacht wegens beleediging te
wachten heb van den heer Weid
mann, massa-moordenaar te Parijs.
Er worden op dit oogenblik hon
derdduizenden menschen door
Europa opgejaagd, die geen enkel
len moord ten hunnen laste heb
ben en toch niet beter gelogeerd
zijn dan de heer Weidmann zij
hebben ook geen toekomst, terwijl
de toekomst van den heer Weid
mann gegarandeerd is, tenzij men
op het laatste moment een bijzon
dere kronkel in zijn hersens ont
dekt, die hem recht geeft op een
levenslang internaat.
Wij hebben gelukkig in Neder
land geen massa-moordenaars en
als ze er zijn, dan zijn zij van klein
formaat en doen half werk. Op
hen kan dus niet de aandacht van
den Minister van Binnenlandsche
Zaken gevallen zijn, waar hij aan
de gemeentebesturen schrijft dat
er te veel wilde dieren ontsnappen.
Het is namelijk bij de wet niet ver
boden er wilde dieren op na te
houden; ge kunt desnoods een
olifant, een jaguar of een slang
aan uw huishouden toevoegen,
zonder in conflict te komen met
de hinderwet. . . .
Een slang," zei Gisse. Ik zou
liever een boa-constrictor in huis
hebben dan dat mensch van hier
naast. De kwitanties zijn niet van
de deur en de dienstboden krijgen
niet te eten. En toch draagt ze een
soort van Florentijnsche haar
dracht, met drie onderkinnen en
ze is nooit thuis."
Ik gaf als mijn meening te
kennen dat dit irrelevant was. Een
mensch kan een worst in zijn nek
dragen en geen gifttanden heb
ben.
Men kan in den omgang met
buren niet te gereserveerd zijn, en
wanneer ik bij den pianist aan
den overkant een zolderraam zie
slingeren, bel ik den man niet
meer op hij is mij tóch niet
dankbaar en tot mijn satisfactie
zie ik dat de ruiten eindelijk kapot
geslagen zijn. Wat heeft dit alles
met wilde dieren te maken?" zeg
ik tegen mijn vrouw. De krant
staat vol wilde dieren. Er worden
menschen doodgeschoten omdat
zij de een of andere nationale
kleur dragen, die juist
vier-entwintig uur vervallen is. Wij gaan
terug naar tijden waarin
ministerieële aanschrijvingen omtrent
het houden van wilde dieren tot
de rubriek Eventjes lachen"
gaan behooren. Wanneer een
slang een geit heeft ingeslikt, kan
zij uren lang opgerold liggen en
annexeert voorloopig geen geiten
meer. Een verzadigde tijger atta
queert niet en zelfs een haai met
een buik vol hapt niet naar dren
kelingen. Waarom zou ik niet een
wild dier aanschaffen dat proto
collen eerbiedigt, zoolang het iets
te verteren heeft?"
Ik begrijp je niet," zei Gisse.
En ik hoop dat u me óók niet
begrijpt.
J. VAN HOORN
PAG. 7 DE GROENE No. 3225