De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 8 april pagina 13

8 april 1939 – pagina 13

Dit is een ingescande tekst.

ADVERTENTIEH n «t, lundolndv. N et- taMt. . ln«tn dubtMi Urtat BotreUd *..._ &«?«?£ "SB. %ss IS woorden f IM, ?& woord meer 10 ot Tuftt voor wn bopuld lUitBl rcfBto op UBTDUC verkrtjgbur bl) d* AdminMrM* " A«v«rtent AVONDBLAD A NIEUWE ROTTERDAMSCHE COURANT i K. IttJGR T*L Hottttdan» 27000 «B 27500. TUI SLM uur ?* 175» i tot U uut 27001. D.n Hug 11800. A'dim 3U50. Vrijdag 31 Maart 1939 ?bl* JAARGANG Ho. IS4 tt Hlraw* RoÖ«d»mieb» Courant N.V. l» Ho t i» t d tm. HoofdndietMn Mr. P. O, BW ART. Poitrttonlne RatttKUn Ho. 40 ? Den Hug Me. 17». Fcuttnu Ho. «4 . TOtgrun-AdTMi MIJGH B'dun. WEERBERICHT v. h. Kon. Ned. Meteor- Inst. <Ie Bilt. VERWACHTING: Zwakke tot ma tige, krachtige tot sterke wind rut Noor delijke. Oostelijke, Zuidelijke en Wes telijke richtingen. Bewolking. Tempe ratuur. Neerslag. De noodzaak eener liberale politiek * Uit Berlijn heeft ons gisteren het bericht bereikt, dat Napoleon Buonaparte, keizer der Franschen, na ampel beraad besloten heeft per decreet een aantal maatregelen te nemen, dewelke tezamen onder den naam ,,het Continentale Stelsel" op geschreven zullen worden in het Boek der Historie, en, vergissen wij ons niet, van groot gewicht zullen blijken te zijn zoo voor de oeconomische positie van ons land als voor die der ons omringende staten. Het is algemeen bekend dat men zaken als deze dient te beschouwen in haar principe en haar uitwerking. Vooreerst wagen wij er dan op te wijzen dat de maatregelen Waartoe thans per decreet besloten is, in be ginsel kwalijk te rijmen zijn met die verlichte, liberale staatkunde de welke dit blad reeds geruim en tijd voorstaat. Leefde noch de Nestor der oeconomische wetenschap, hij die in zijn Wealth of Nations" (eerste druk: 1776) het fondament heeft gelegd voor een vrijzinnige staatkunde, in ruimen geest gehou den, hoe zou hij, Adam Smith, niet oordeelen over besluiten die slechts tot resultaat kunnen hebben dat het vrij verkeer tusschen de vol keren, conditie sine qua non voor de verhooging van het algemeene Welvaartspeil, belemmerd wordt. Leggen wij aan de besluiten van Berlijn den maatstaf aan van het gezond verstand, dan moeten wij apqfx mar 12- blkzer £ dav fl. g x r niet beantwoorden aan de principes eener gezonde liberale oeconomische volkshuishouding. Er is meer. Wij vreezen dat de maatregelen niet slechts in principe doch ook in uitwerking een rem zullen blijken te zijn voor de ontwikkeling der volke ren. Het recente voorbeeld van den handelsoorlog tusschen Guatemala en Nicaragua is daar om het te be wijzen. Gelijk onzen lezers bekend zal zijn, heeft de handel tusschen deze twee staten steeds bijzonderlijk gefloreerd. De benepenheid eener bekrompen staatkunde heeft, alle beginselen van het op het gezond verstand berustende liberalisme ver getende, geleid tot het aannemen van een reeks wetgevende maatrege len die aan de eens bloeiende handel een einde hebben gemaakt. Blijkens de statistieken heeft zich de totale handelsbeweging tusschen de beide staten gedurende de afgeloopen zes jaar aldus bewogen: in tientallen pesos 1800 7.398.000 1.212.083 602.034 12.051 29 12 1801 1802 1803 1804 1805 (Zie voor vervolg: tweede kolom onderaan) HISTORICHE ONTMOETING TE TILSIT Van groote beteekenis Onze correspondent te Tilsit telefoneerde ons vanmid dag: Reichskanzler" Adolf Hitler en Josef Stalin, secretaris der Communistische Partij der Sowjet-Unie (Bolsjewiki) hebben hedenmorgen van elf uur tot elf uur twee een har telijk onderhoud gehad op den brug over de Njemen. Wij teekenen hierbij het volgende aan: Het plaatsje Tilsit was reeds in de vroege Middeleeuwen bekend om de plaatselijke productie van Tilsiter kaas. Deze kaas heeft, gelijk onze lezers elders (Blad B, pag. 3, tweede kolom) kunnen nalezen, een bijzonder laag vetgehalte. Onder Stanislas I Bogiatumin wisten de graven van Tilsit hun zeggingsgebied uit te brei den over het nabijgelegen Proplacka. In 1313 ging dit bezit hen echter in den slag bij Wladiwocice verloren. Onder de langdurige heerschappij van keurvorst Paul III Paplaka, bijgenmpqrstbr eqoSgrw dnofstta Nwciy)k Roemrijke, sloot Tilsit een verbond met de overige plaatsen van de Kuhrische Nehrung. De handelsrela ties breidden zich inmiddels uit. De plaats werd in de zeventiende eeuw bekend als de geboortestad van den bekenden philosoof Nikulaus Skwatowski, bijgenaamd den Poolschen Kant" (Zie Blad C, pag. l, vierde kolom, onder Wijsbegeerte"). In de achttiende eeuw werd de stad tot driemaal toe door een springvloed ge teisterd. Keizerin Oatharina van Rus land vertoefde er van den Hen tot den De hoofdstraat in Tilsit (eigen opneming). 14en November van het jaar 1742. Ter herinnering aan dat gedenkwaar dig bezoek bevindt zich nog een fontein op de marktplaats. In 1763 verloren de graven van Thun en Taxi's hun zeggingschap over het gebied waarin Tilsit lag. Konstantin XIV Feodor Konstantin XIV Feodor vestigde er daarop gedurende eenigen tijd zijn zomerverblijf, tot hij in den nacht van 7 op 8 October 1772 door een opstand van zijn garde-luitenants het leven verloor. Te zijner nagedachtenis bevindt zich in de gewezen Allee, thans Przemysler Strasse" een ge denksteen in het huis op no. 73. Na Konstantin XIV Feodor was het een hetman der kozakken die na hevigen strijd met de inwoners van Dorpat ( Vervolg: zie pag. 2 van dit blad) VONDEL BOEKHOUDER Naar wij vernemen is de dichter Joost van den Vondel benoemd tot boekhouder bij de Stadsbank van Lee ning. De nieuwbenoemde functionaris zal Maandag a.s. zijn ambt aanvaar den. Hieronder volgt een beknopte bio grafie van den dichter. Joost van Vondel, of Van den Vondel (ook wel Van Vondelen) is te Keulen geboren, op 17 Nqvember 1587, des namiddags te twee ure. Zijn vader, die in Antwerpen twaalf jaar lang lid was geweest van de Doopsgezinde broederschap was op 8 Februari 1586 naar Keulen uitgeweken, en aldaar gehuwd met Sara Kranen, eveneens uit Antwerpen geboortig. In het jaar 1595 hebben zij Keulen verlaten. Na twee jaren in. Oost-Nederland te hebben rondgezworven, vestigden zij zich op 22 Augustus 1597 te Amster dam (Poortersboek, register 198, folio 2b), waar de man, die meestal Joost van Duislant werd genoemd, een hoeden-, later een kousenhandel dreef (Voor vervolg, zie Blad C, vierde kolom) Er is meer. Met het oog op het hooge Nederlandsche prijspeil kunnen wij moeilijk onze bezorgdheid ontvein zen dat door het Continentale Stelsel de kosten van levens onderhoud zullen stijgen, wat niet zal nalaten van invloed te zijn op de loonen die de arbeidende stand hier te lande reeds geniet. Ten nadeele van het particuliere initiatief, bron ader van allen oeconomischen voor uitgang, zullen de bedrijfswinsten (voor vervolg, zie blad D, derde kolom). Belangrijke benoeming Postkantoor Rochussenstraat Onze stadgenoot, de heer P. A. Nienaber Berkhout is heden benoemd tot directeur van het postkantoor Rochus senstraat. De nieuw benoemde func tionaris zal Dinsdag a.s. zijn nieuwen werkkring aanvaarden. De heer P. A. Nienaber Berkhout is 19 Mei 1894 geboren op den Coolsingel 1296. Oudere stadgenooten zullen zich nog zijn vader herinneren, die aldaar een winkel had in tabak en koloniale waren. De jonge Nienaber Berkhout bezocht van zijn derde tot zijn vijfde jaar de bewaarschool van de dames Meyenhoven. op den Goudschen. Singel. Van zijn zesde tot zijn twaalfde jaar volgde hij met veel succes het onderwijs op de Lagere school, genaamd Aagje Wolff-school. Vervolgens genoot hij het onderwijs op School 7 voor Meer Uitgebreid Lager Onderwijs. Hier bleek zijn speciale begaafdheid voor rekenen en aardrijks kunde. Met het oog daarop besloot Nienaber Sr. zijn zoon te plaatsen bij den Dienst der Posterijen. De jonge Nienaber werd, na met goed gevolg eind-examen te hebben afgelegd, oor spronkelijk geplaatst op het hulppost kantoor op den Delflandschen weg. Na daar drie jaar tot volle tevreden heid van zijn superieuren werkzaam te zijn geweest, volgde zijn benoeming tot looper in vasten, dienst in vak 23(5 (Boompjes en omgeving). Inmiddels wist de heer Nienaber zich nog door ingespannen zelfstudie het diploma Staathuishoudkunde en Statistiek te verwerven. Van. zijn hand verschenen verschillende interessante bijdragen in (Voor vervolg: zie Blad C, pag. 4, eerste kolom) Transsubstantiatie^der metaphysische zijnsleer * Lezing van Dr. P. M. Kersenboom In de kleine Doelenzaal hield gister avond Dr. P. M. Kersenboom een be langwekkende voordracht over: Kant en Hegel, een specimen van Transsub stantiatie der metaphysische Zijnsleer, zulks voor de leden van het Rotterdamsch Wijsgeerig Genootschap. Wij publiceeren hieronder een kort verslag van deze lezing. Spr. begon met er op te wijzen dat men er verkeerd aan doet nadien men de antinomieën der zuivere rede, zooals zij door Kant zijn gesteld, ver bindt met de monadenleer van Leibniz eenerzijds, de Zijnsphilosophie van den grooten Descartes anderzijds. Z.i. is hier eerder sprake van praenatale beïnfluenceering van den grooten Koningsberger wijsgeer door de mathe matische school van Frege en Bolzano. Hegel's absoluut idealisme heeft hier den schakel gelegd tusschen het criticisme der achttiende eeuw en de op de differentiaal- en integraal-rekening ge baseerde theorieën, der genoemde wiskundigen. In dat verband besprak spr. den invloed die van prof. Casimir is uitgegaan. Terugkeerende naar Hegel merkte hij op dat men diens philosophie misverstaat wanneer men, zooals reeds Feuerbach foutievelijk deed, een strenge scheiding maakt tusschen subject en object, begrip en werkelijkheid, absoluut en relatief, tafel en bed. Veeleer moet. men het in Hegel's genie bewonderen dat hij, anticipeerende de geniale ontdek kingen van Russell, Laubensperger, Hauck en De Séchéhaye, verband heeft gelegd tusschen het lallen van den dronkeman en het kraaien van den haan. Nergens heeft de groote Berlijnsche wijsgeer scherper de Een heid van het Zijnde aangetoond. Spr. betoogde voorts tot welke opmerke lijke resultaten men komt, zoowel voor de metaphysica als voor de kook(Voor vervolg: zie blad C, pag. 2, eerste kolom) Meisje en grootmoeder in ernstig gevaar Te Kleindorp in de nabijheid van het Meer Flevo heeft een booze wolf een mislukten aanslag gepleegd op een zevenjarig meisje en haar twee-enzestig jarige grootmoeder. NIEUWS IN DIT NUMMER Binnenland: De Eerste Kamer is vandaag bijeen gekomen (Staten-Generaal). (BI. B, p. 3) Vandaag herdacht de heer W. J. Rijkema het feit dat hij twaalf-en-eenhalf jaar verbonden is aan de G.G. en G.D. (Rotterdam). (BI. C, p. 4) De Rotterdamsche kantonrechter acht het R.A.P. '39 wel verbindend (Nederland). (BI. C, p. 3) Beleggingsmarkt niet veranderd. (BI. C, p. 2) Buitenland: Katoen lusteloos; metalen hard; suiker zoet; petroleum vettig. (BI. C, p. i) Artikelen: Over de schijn-manipulaties van het geconsolideerde egalisatie-fonds. (Oec. en Fin.). (BI. C, p. i) Dit nummer bestaat uit 16 bladzijden.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl