Historisch Archief 1877-1940
ADVERTENTIEH
n «t, lundolndv. N et- taMt.
. ln«tn dubtMi Urtat BotreUd
*..._ &«?«?£ "SB. %ss
IS woorden f IM, ?& woord meer 10 ot
Tuftt voor wn bopuld lUitBl rcfBto op
UBTDUC verkrtjgbur bl) d* AdminMrM*
" A«v«rtent
AVONDBLAD A
NIEUWE ROTTERDAMSCHE COURANT
i K. IttJGR
T*L Hottttdan» 27000 «B 27500. TUI SLM uur ?* 175»
i tot U uut 27001. D.n Hug 11800. A'dim 3U50.
Vrijdag 31 Maart 1939
?bl* JAARGANG Ho. IS4
tt Hlraw* RoÖ«d»mieb» Courant N.V. l» Ho t i» t d tm.
HoofdndietMn Mr. P. O, BW ART.
Poitrttonlne RatttKUn Ho. 40 ? Den Hug Me. 17».
Fcuttnu Ho. «4 . TOtgrun-AdTMi MIJGH B'dun.
WEERBERICHT
v. h. Kon. Ned. Meteor- Inst. <Ie Bilt.
VERWACHTING: Zwakke tot ma
tige, krachtige tot sterke wind rut Noor
delijke. Oostelijke, Zuidelijke en Wes
telijke richtingen. Bewolking. Tempe
ratuur. Neerslag.
De noodzaak eener
liberale politiek
*
Uit Berlijn heeft ons gisteren het
bericht bereikt, dat Napoleon
Buonaparte, keizer der Franschen, na
ampel beraad besloten heeft per
decreet een aantal maatregelen te
nemen, dewelke tezamen onder den
naam ,,het Continentale Stelsel" op
geschreven zullen worden in het
Boek der Historie, en, vergissen wij
ons niet, van groot gewicht zullen
blijken te zijn zoo voor de
oeconomische positie van ons land als
voor die der ons omringende staten.
Het is algemeen bekend dat men
zaken als deze dient te beschouwen
in haar principe en haar uitwerking.
Vooreerst wagen wij er dan op te
wijzen dat de maatregelen Waartoe
thans per decreet besloten is, in be
ginsel kwalijk te rijmen zijn met die
verlichte, liberale staatkunde de
welke dit blad reeds geruim en tijd
voorstaat. Leefde noch de Nestor
der oeconomische wetenschap, hij
die in zijn Wealth of Nations"
(eerste druk: 1776) het fondament
heeft gelegd voor een vrijzinnige
staatkunde, in ruimen geest gehou
den, hoe zou hij, Adam Smith,
niet oordeelen over besluiten die
slechts tot resultaat kunnen hebben
dat het vrij verkeer tusschen de vol
keren, conditie sine qua non voor
de verhooging van het algemeene
Welvaartspeil, belemmerd wordt.
Leggen wij aan de besluiten van
Berlijn den maatstaf aan van het
gezond verstand, dan moeten wij
apqfx mar 12- blkzer £ dav fl. g x r
niet beantwoorden aan de principes
eener gezonde liberale oeconomische
volkshuishouding.
Er is meer.
Wij vreezen dat de maatregelen
niet slechts in principe doch ook in
uitwerking een rem zullen blijken te
zijn voor de ontwikkeling der volke
ren. Het recente voorbeeld van den
handelsoorlog tusschen Guatemala
en Nicaragua is daar om het te be
wijzen. Gelijk onzen lezers bekend
zal zijn, heeft de handel tusschen
deze twee staten steeds bijzonderlijk
gefloreerd. De benepenheid eener
bekrompen staatkunde heeft, alle
beginselen van het op het gezond
verstand berustende liberalisme ver
getende, geleid tot het aannemen
van een reeks wetgevende maatrege
len die aan de eens bloeiende handel
een einde hebben gemaakt. Blijkens
de statistieken heeft zich de totale
handelsbeweging tusschen de beide
staten gedurende de afgeloopen zes
jaar aldus bewogen:
in tientallen pesos
1800 7.398.000
1.212.083
602.034
12.051
29
12
1801
1802
1803
1804
1805
(Zie voor vervolg: tweede kolom onderaan)
HISTORICHE ONTMOETING TE TILSIT
Van groote beteekenis
Onze correspondent te
Tilsit telefoneerde ons vanmid
dag:
Reichskanzler" Adolf
Hitler en Josef Stalin, secretaris
der Communistische Partij
der Sowjet-Unie (Bolsjewiki)
hebben hedenmorgen van elf
uur tot elf uur twee een har
telijk onderhoud gehad op den
brug over de Njemen.
Wij teekenen hierbij het volgende
aan:
Het plaatsje Tilsit was reeds in de
vroege Middeleeuwen bekend om de
plaatselijke productie van Tilsiter
kaas. Deze kaas heeft, gelijk onze
lezers elders (Blad B, pag. 3, tweede
kolom) kunnen nalezen, een bijzonder
laag vetgehalte. Onder Stanislas I
Bogiatumin wisten de graven van
Tilsit hun zeggingsgebied uit te brei
den over het nabijgelegen Proplacka.
In 1313 ging dit bezit hen echter in
den slag bij Wladiwocice verloren.
Onder de langdurige heerschappij van
keurvorst Paul III Paplaka,
bijgenmpqrstbr eqoSgrw dnofstta Nwciy)k
Roemrijke, sloot Tilsit een verbond
met de overige plaatsen van de
Kuhrische Nehrung. De handelsrela
ties breidden zich inmiddels uit. De
plaats werd in de zeventiende eeuw
bekend als de geboortestad van den
bekenden philosoof Nikulaus
Skwatowski, bijgenaamd den Poolschen
Kant" (Zie Blad C, pag. l, vierde
kolom, onder Wijsbegeerte"). In de
achttiende eeuw werd de stad tot
driemaal toe door een springvloed ge
teisterd. Keizerin Oatharina van Rus
land vertoefde er van den Hen tot den
De hoofdstraat in Tilsit (eigen opneming).
14en November van het jaar 1742.
Ter herinnering aan dat gedenkwaar
dig bezoek bevindt zich nog een
fontein op de marktplaats. In 1763
verloren de graven van Thun en Taxi's
hun zeggingschap over het gebied
waarin Tilsit lag.
Konstantin XIV Feodor
Konstantin XIV Feodor vestigde
er daarop gedurende eenigen tijd zijn
zomerverblijf, tot hij in den nacht
van 7 op 8 October 1772 door een
opstand van zijn garde-luitenants het
leven verloor. Te zijner nagedachtenis
bevindt zich in de gewezen Allee,
thans Przemysler Strasse" een ge
denksteen in het huis op no. 73. Na
Konstantin XIV Feodor was het een
hetman der kozakken die na hevigen
strijd met de inwoners van Dorpat
( Vervolg: zie pag. 2 van dit blad)
VONDEL BOEKHOUDER
Naar wij vernemen is de dichter
Joost van den Vondel benoemd tot
boekhouder bij de Stadsbank van Lee
ning. De nieuwbenoemde functionaris
zal Maandag a.s. zijn ambt aanvaar
den.
Hieronder volgt een beknopte bio
grafie van den dichter.
Joost van Vondel, of Van den
Vondel (ook wel Van Vondelen) is te
Keulen geboren, op 17 Nqvember 1587,
des namiddags te twee ure. Zijn vader,
die in Antwerpen twaalf jaar lang lid
was geweest van de Doopsgezinde
broederschap was op 8 Februari 1586
naar Keulen uitgeweken, en aldaar
gehuwd met Sara Kranen, eveneens
uit Antwerpen geboortig. In het jaar
1595 hebben zij Keulen verlaten. Na
twee jaren in. Oost-Nederland te
hebben rondgezworven, vestigden zij
zich op 22 Augustus 1597 te Amster
dam (Poortersboek, register 198, folio
2b), waar de man, die meestal Joost
van Duislant werd genoemd, een
hoeden-, later een kousenhandel dreef
(Voor vervolg, zie Blad C, vierde kolom)
Er is meer.
Met het oog op het hooge
Nederlandsche prijspeil kunnen wij
moeilijk onze bezorgdheid ontvein
zen dat door het Continentale
Stelsel de kosten van levens
onderhoud zullen stijgen, wat niet
zal nalaten van invloed te zijn op de
loonen die de arbeidende stand hier
te lande reeds geniet. Ten nadeele
van het particuliere initiatief, bron
ader van allen oeconomischen voor
uitgang, zullen de bedrijfswinsten
(voor vervolg, zie blad D, derde kolom).
Belangrijke benoeming
Postkantoor Rochussenstraat
Onze stadgenoot, de heer P. A.
Nienaber Berkhout is heden benoemd tot
directeur van het postkantoor Rochus
senstraat. De nieuw benoemde func
tionaris zal Dinsdag a.s. zijn nieuwen
werkkring aanvaarden.
De heer P. A. Nienaber Berkhout is
19 Mei 1894 geboren op den
Coolsingel 1296. Oudere stadgenooten
zullen zich nog zijn vader herinneren,
die aldaar een winkel had in tabak
en koloniale waren. De jonge Nienaber
Berkhout bezocht van zijn derde tot
zijn vijfde jaar de bewaarschool van
de dames Meyenhoven. op den
Goudschen. Singel. Van zijn zesde tot zijn
twaalfde jaar volgde hij met veel
succes het onderwijs op de Lagere
school, genaamd Aagje Wolff-school.
Vervolgens genoot hij het onderwijs
op School 7 voor Meer Uitgebreid Lager
Onderwijs. Hier bleek zijn speciale
begaafdheid voor rekenen en aardrijks
kunde. Met het oog daarop besloot
Nienaber Sr. zijn zoon te plaatsen bij
den Dienst der Posterijen. De jonge
Nienaber werd, na met goed gevolg
eind-examen te hebben afgelegd, oor
spronkelijk geplaatst op het hulppost
kantoor op den Delflandschen weg.
Na daar drie jaar tot volle tevreden
heid van zijn superieuren werkzaam
te zijn geweest, volgde zijn benoeming
tot looper in vasten, dienst in vak 23(5
(Boompjes en omgeving). Inmiddels
wist de heer Nienaber zich nog door
ingespannen zelfstudie het diploma
Staathuishoudkunde en Statistiek te
verwerven. Van. zijn hand verschenen
verschillende interessante bijdragen in
(Voor vervolg: zie Blad C, pag. 4,
eerste kolom)
Transsubstantiatie^der
metaphysische zijnsleer
*
Lezing van Dr. P. M. Kersenboom
In de kleine Doelenzaal hield gister
avond Dr. P. M. Kersenboom een be
langwekkende voordracht over: Kant
en Hegel, een specimen van Transsub
stantiatie der metaphysische Zijnsleer,
zulks voor de leden van het
Rotterdamsch Wijsgeerig Genootschap. Wij
publiceeren hieronder een kort verslag
van deze lezing.
Spr. begon met er op te wijzen dat
men er verkeerd aan doet nadien men
de antinomieën der zuivere rede,
zooals zij door Kant zijn gesteld, ver
bindt met de monadenleer van Leibniz
eenerzijds, de Zijnsphilosophie van
den grooten Descartes anderzijds. Z.i.
is hier eerder sprake van praenatale
beïnfluenceering van den grooten
Koningsberger wijsgeer door de mathe
matische school van Frege en Bolzano.
Hegel's absoluut idealisme heeft hier
den schakel gelegd tusschen het
criticisme der achttiende eeuw en de op de
differentiaal- en integraal-rekening ge
baseerde theorieën, der genoemde
wiskundigen. In dat verband besprak
spr. den invloed die van prof. Casimir
is uitgegaan. Terugkeerende naar
Hegel merkte hij op dat men diens
philosophie misverstaat wanneer men,
zooals reeds Feuerbach foutievelijk
deed, een strenge scheiding maakt
tusschen subject en object, begrip en
werkelijkheid, absoluut en relatief,
tafel en bed. Veeleer moet. men het
in Hegel's genie bewonderen dat hij,
anticipeerende de geniale ontdek
kingen van Russell, Laubensperger,
Hauck en De Séchéhaye, verband
heeft gelegd tusschen het lallen van
den dronkeman en het kraaien van
den haan. Nergens heeft de groote
Berlijnsche wijsgeer scherper de Een
heid van het Zijnde aangetoond. Spr.
betoogde voorts tot welke opmerke
lijke resultaten men komt, zoowel
voor de metaphysica als voor de
kook(Voor vervolg: zie blad C, pag. 2,
eerste kolom)
Meisje en grootmoeder
in ernstig gevaar
Te Kleindorp in de nabijheid van
het Meer Flevo heeft een booze wolf
een mislukten aanslag gepleegd op een
zevenjarig meisje en haar
twee-enzestig jarige grootmoeder.
NIEUWS IN DIT NUMMER
Binnenland:
De Eerste Kamer is vandaag bijeen
gekomen (Staten-Generaal).
(BI. B, p. 3)
Vandaag herdacht de heer W. J.
Rijkema het feit dat hij
twaalf-en-eenhalf jaar verbonden is aan de G.G. en
G.D. (Rotterdam).
(BI. C, p. 4)
De Rotterdamsche kantonrechter
acht het R.A.P. '39 wel verbindend
(Nederland). (BI. C, p. 3)
Beleggingsmarkt niet veranderd.
(BI. C, p. 2)
Buitenland:
Katoen lusteloos; metalen hard;
suiker zoet; petroleum vettig.
(BI. C, p. i)
Artikelen:
Over de schijn-manipulaties van het
geconsolideerde egalisatie-fonds.
(Oec. en Fin.). (BI. C, p. i)
Dit nummer bestaat uit 16 bladzijden.