De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 8 april pagina 6

8 april 1939 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KAÏVTTEEKENIIVGEN Chamberlain's reuzenzwaai Dat wij van onze traditioneele denkbeelden zijn afgeweken, vormt een zoo belangrijke gebeurtenis in de Britsche politiek, dat ik meen te mogen zeg gen, dat het een hoofdstuk op zichzelf zal zijn, wan neer de geschiedenis zal worden geschreven". Met deze woorden kenschetste Chamberlain per soonlijk bij het groote Lagerhuis-debat over de buitenlandsche politiek de verandering die in de Engelsche staatkunde zou zijn gekomen: van afzij digheid tot een stelsel-van-wederzijdsche-garanties. Polen is de eerste staat die van deze Engelsche bereidwilligheid kan profiteeren. In den loop van de vorige week deden alarmeerende geruchten de ronde over Duitsche troepenconcentraties ten Wes ten van den Oder. In zekere kringen zeide men, een onverhoedschen Duitschen aanval op den Poolschen Corridor te vreezen. Het was toen, dat Cham berlain door een verklaring in het Lagerhuis de Poolsche regeering zijn steun toezegde in geval Duitschland een oorlog provoceerde. Zooveel woede als deze verklaring in Duitschland wekte, zooveel vreugde in Polen en Roemenië, beter gezegd: bij het Poolsche volk, want de Poolsche regeering greep de gelegenheid tot het verkrijgen van een weliswaar verren, maar machtigen vriend niet met dat enthou siasme aan dat velen verwacht hadden. Maandag preciseerde Chamberlain zijn verklaring. Hij kondigde aan, dat deze ook zou gelden voor Roemenië. Enorme geestdrift in het Lagerhuis. De geheele oppositie juichte den kort geleden nog fel verguisden München-apostel toe. Men meent aller wegen dat de wereldgeschiedenis op een beslissend keerpunt is aangeland. Wij kunnen dit optimisme niet deelen. Trouwens, ook in Engeland zijn de tegenkrachten niet uitgebleven. Men zal zich herinneren dat de Times" in begin September van het vorig jaar een opzienbarend hoofdartikel plaatste, waarin aan Praag ronduit den raad werd gegeven, het Sudetenland aan Duitschland af te staan. De Engelsche regee ring heeft toen onmiddellijk verklaard dat zij part noch deel had aan dezen aanval-in-de-rug. Door inlichtingen uit volkomen betrouwbare bron kon den wij echter mededeelen, dat in werkelijkheid het bedoelde artikel door het Britsche kabinet van a tot z was goedgekeurd en slechts bij ongeluk twee weken te vroeg was gepubliceerd. De wereld heeft een slecht geheugen. Anders had men misschien meer aandacht geschonken aan het hoofdartikel in de Times" van Zaterdag j.l., waar in ditmaal de Polen den raad kreeg, den Corri dor aan Duitschland af te staan. In het licht van vroegere soortgelijke gebeurtenissen kan men aan de démenti's van het Foreign Office" niet die waarde hechten waarop zij aanspraak maken. Ook een gedeelte van de Engelsche pers begint wederom te aarzelen. En zoo moet men het van te voren niet uitgesloten achten dat diegenen in Enge land die in Chamberlain's reuzenzwaai een poging zien om de verontruste publieke opinie door een ALS HET STRAKS ZOMER IS.... Nog enkele weken en de zomer brengt U op het water. Zeilen en roeien, kano varen en vissen dat alles ligt in een nabij verschiet. Verhoog de genoegens van Uw watersport door de aanschaffing van een goede, betrouwbare buitenboord motor. Die motor is ARCHIMEDES Eén en al betrouwbaarheid, n en al degelijkheid. 6 Modellen, Zweeds fabrikaat Import voor Nederland N.V. Handel Mij. v) h M. Joosten & Co Singel 279 - Amsterdam-C. - Tel. 37225 AFD. MOTOREN Als ge deze zomer prettig wilt varen, vraag dan nu de geïllustreerde catalogus van de Archimedes buitenboord-motoren. spectaculaire, maar in wezen misschien niet zoo belangrijke wijziging tot bedaren te brengen, op den langen duur gelijk krijgen. Polen aarzelt Trouwens, de Poolsche regeering is nog steeds van meening dat een voorzichtige politiek harerzijds het verstandigste is. Beek heeft zich te Londen niet onherroepelijk gebonden. Hij koestert een heilzame angst voor papieren garanties. Wat staat er te ge beuren, wanneer Duitschland inderdaad zijn land binnenrukt? Moeten dan de Fransche soldaten de Siegfriedlinie forceeren ? De Britsche vloot een blok kade van de Duitsche havens afkondigen ? Of moet hij met de Sowjet-Unie samenwerken? Dat wil hij niet. Dat is ook een van de weinige positieve punten in zijn politiek. Hulp van de Sowjet-Unie kost hem op zijn minst dat deel van Wit-Rusland dat in Polen ligt. Men vergete voorts niet, dat Polen innerlijk bij lange na niet zoo krachtig is als Tsjecho-Slowakije was, vorig jaar. Het land is militair veel zwak ker. In geval van een oorlog dreigt het Oekraïnische Zuiden, dat wemelt van Duitsche agenten, af te vallen. De reactionnaire Poolsche regeering is uiter mate onpopulair: zij steunt in hoofdzaak op de bajonetten harer soldaten. Energiek verzet tegen Duitschland zou beteekenen, dat het land een veelen-veel democratischer koers in zou slaan, hetgeen, als niet alle teekenen bedriegen, teveel gevergd is van een Poolschen kolonel. En, laat ons hieraan toevoegen: ook de regeering van de Sowjet-Unie is maar matig geneigd op dit moment, nu zij niet haar eigen grondgebied ver dedigen zou, tegen Duitschland in het krijt te treden. Deze regeering eischt eerst geheel andere beloften van Fransche en Britsche trouw aan de collectieve-veiligheids-gedachte, dan verklaringen, hoe agressief ook. Men is te Moskou het verraad van München niet vergeten. Bovendien verlangt men een veel breeder politiek dan Londen en Parijs voorstaan: men verlangt eensgezind verzet tegen alle agressoren. Hetgeen beteekent: verzet mede tegen Japan. Het is niet zoo heel waarschijnlijk dat Londen op dat voorstel zal ingaan. Maar zonder den steun van de Sowjet-Unie is iedere anti-Duitsche coalitie tot mislukken gedoemd. Italiëdringt op spoed aan Uit vrees, wederom bij Duitschland ten achter te blijven, dringt Italiëthans op grooter spoed aan. Op haast vertwijfelden toon roept het Frankrijk toe: Maar onderhandelt toch met ons ! Enkele kleine concessies en wij zijn tevreden !" De Fransche regeering voelt echter op het oogenblik slechts weinig voor deze politiek, hoewel er ook in Frank rijk invloedrijke kringen zijn, die een spoedig accoord met Italiënoodzakelijk achten. Naar het ons voorkomt: ten onrechte, want in geval van oorlog zal Mussolini zich wel tweemaal bedenken, voor hij zijn lot aan dat van Hitler bindt. En zijn aarzeling zal niet van de concessies afhangen die een beangst Frankrijk hem thans doet. Van het grootste belang is de houding die Enge land in deze affaire inneemt. Voor zoover wij op het oogenblik conclusies durven trekken, komt het ons voor, dat het zich wonderwel schikt in de bemidde laarsrol die het door de as Rome-Berlijn is toege dacht. Democratische kringen in Frankrijk maken zich den laatsten tijd ernstig ongerust over den Engelschen gezant te Rome, Lord Perth die als Sir Eric Drummond secretaris was van den Volken bond die openlijk voor zijn pro-Italiaansche ge voelens uitkomt en de Italiaansche regeering regel matig verzekert dat hij haar aanspraken op Tunis rechtvaardig acht. Albanië, dat onder een feitelijk protectoraat van Italiëstaat, is op het oogenblik dat wij dit schrijven, nog gespaard gebleven voor annexatie door zijn machtigen overbuurman. Misschien zet Mussolini toch in de naaste toekomst door. Naast Tsjechi en Memel mag hij toch ook wel een klein succesje hebben, al ware het slechts voor het psychologisch evenwicht. Verkiezingen in Europa De verkiezingen voor de Deensche Tweede Kamer zijn geëindigd met een kleine nederlaag voor de sociaal-democraten. Liberalen en communisten wisten een geringe winst te boeken. Belangrijke politieke verschuivingen naar aanleiding van deze verkiezing worden niet verwacht. Trouwens, men voelt ook in Denemarken de binnenlandsche politiek niet langer als het belangrijkste aan. Wat wél be langrijk is, is dat de nationaal-socialisten voor het eerst enkele zetels verwierven, en dat in NoordSleeswijk waar de Duitsche minderheid woont, enkele ongeregeldheden zijn voorgevallen. Dene marken ziet de toekomst met bezorgdheid tegemoet. De Belgische verkiezingen hebben Degrelle's ,,Rex"-beweging vernietigd. De Vlaamsch-nationalen wisten hun positie iets te versterken, met plaatselijk (Antwerpen) groote winst. De liberalen gingen, dank zij hun anti-Vlaamsche campagne, vooruit, de katholieken vingen hen op die van Rex" afvielen, en de sociaal-democraten leden een flinke nederlaag. Het is niet geheel zeker of zij weer in een kabinet zitting zullen nemen. In zekeren zin is dat ook minder belangrijk. Immers, de koers van het land staat vast: een weinig-vooruitstrevende politiek, milde deflatie, richting-Daladier. Belgiëheeft het phase-verschil met Frankrijk ingehaald. Frankrijk heeft intusschen zijn nieuwen presi dent gekregen. Ondanks den tegenstand van links die hem als een symbool der slappe politiek-a-laBonnet beschouwde, is Albert Lebrun herkozen. Zijn representatieve qualiteiten zijn nog onlangs, tijdens het weinig opzienbarende bezoek aan Lon den, gebleken. ledere andere candidaat zou minder stemmen op zich vereenigd hebben. Vandaar deze herbenoeming die in strijd is met de Fransche tradities, maar die volgens de meerderheid van Kamer en Senaat, door den nood van het oogenblik geëischt werd. ZILVEN l BEEKHUIZEN l STAMEREN UOENEN (VEL.i MAARN <U.) VAN DE Zwart op wit HET is alweer tien dagen ge leden dat Madrid gevallen is. In die tien dagen is zooveel ge beurd dat men ternauwernood nog piekert over de vraag hoe het mogelijk was dat een stad die zich twee-en-een-half jaar lang heroïek verdedigd heeft tegen schier dagelijksche aanvallen, vrijwel zonder moeite den overwinnaar in handen viel. De vijfde colonne", zegt men. Inderdaad: Madrid wemelde van halve en heele verraders. De honger", zegt men. Dat zal het wel geweest zijn; de honger, de taaiste en geniepigste aller vijanden. Het volgende be richt wij vonden het in de Nieuwe Rotterdamsche Courant kan u misschien een indruk geven van de realiteit van den honger. Madrid is leeggehaald, la'ïen wij, geruïneerd, tot de steenen afgeschuurd. Men vond er geen levensmiddelen, open winkels, voed sel in blik, brood noch tabak. Op een plein lag een haveloos gekleede jongen van ongeveer tien jaar op de knieën, een vinger in de inkt gedoopt, met moeite een ,,Arriba Espana" te schrijven. Een officier stak hem een reep chocolade toe, waarvoor de knaap zelfs niet be dankte. Roerloos bekeek hij den soldaat, de lekkernij in de hand, terwijl zijn oogen langzaam vol tranen liepen, die op eens over zijn wangen biggelden. Toen de corres pondent voor het hotel zijn auto koffer opende om er mondkost uit te halen, viel er wat suiker op straat. Toen stortten vijf boefjes, die elkaar de eer betwist hadden, de valiezen te dragen, zich plat op het plaveisel, gezamenlijk likten ze met gulzigen tong den steen ! Zwart op Wit. Anno 1939. En dat noemt, en laat zich noemen de Christen-generaal", door wiens daden menschen tot een dergelijk dierlijken toestand vervallen.... KANTEKLEER PAG. 6 DE GROENE No. 3227

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl