De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 15 april pagina 14

15 april 1939 – pagina 14

Dit is een ingescande tekst.

UITHUIZIGHEDEN Stadsinventaris N. Z. Voorb urgzoal WIJ hebben onze krantenwijk. De spanning uit de heele wereld ont laadt zich hier op de N.Z. Voorburg wal, op het gladde asfalt en in vurige debatten. ,,Hep Mussolini geen tanks? En of nep Mussolini tanks." Meneer wat weet u er van ? U gelooft toch zeker niet dat het Russische proletariaat, proletariaat, meneer...." Ach meneer, gaat u gauw door, de mensch, meneer, daar gaat het om, het menschelijk we zen als zoodanig...." De wereld als zoodanig" wordt hier bediscussieerd. Grage oogen, angstige blikken lezen de snelgeschreven blauwe letters van de bulletins, die uitslaande vlammen of gloeiende vonken van overal in de wereld na weinige uren hier bij het Paleis zichtbaar doen wor den. Zwarte klompen menschen vor men zich, zij gaan weer uiteen, zij zwermen weer samen. In de redactiebureaux zijn de lijnen bezet. Telegrammen en telefoonberich ten stroomen binnen. Een snelle blik, een vlugge vertaling, een commentaar en het brengt rust of onrust in honderd duizenden Nederlandsche gezinnen. Zetmachines ratelen, buizenpost suist en ploft rusteloos. Rotatiepersen denderen; het papier, als snelstroomende beeken, schiet er door. Auto's vliegen af en aan. Ja, wij hebben een krantenwijk. Concurreerende bladen met n wil: voorlichting. Langs straat en strategie De kaart van Battefeld ER is verband tusschen kanonnen en sigaren: uit beiden komt rook. En er is een verband tusschen vredes verdragen en sigaretten: beiden zijn papier met inhoud. Vredesverdragen en kanonnen zijn nu aan de orde van den dag en dan verschijnt weer de kaart van Battefeld". In den wereldoorlog was de kaart van Battefeld beroemd. Toen had de heer Battefeld zijn sigarenmagazijn nog op den hoek van We teringschans en Vijzelstraat. Nu is het aan het Spui. De kanonnen zijn in dien tijd nog iets geraffineerder geworden en de vredesverdragen ook. De kaart werd dienovereenkomstig ingewikkel der. Nu staat de Duitsche Drang nach dem Osten" er in keurige koperen spijkertjes en gekleurde wollen draden op te lezen en vele andere Drangen" zijn er uit te raden. De heer Battefeld maakt deze kaarten-zoo-groot-als-zijnwinkelraam voor zijn genoegen en voor zijn zaak. Hij schrijft het er zelfs op: Deze kaart werd door mij geteekend en van toelichting voorzien om U een beeld te geven van een zeer belangwek kende periode van de wereldgeschie denis. Hieraan moest een belangrijk deel van de etalageruimte worden op geofferd hetgeen, naar ik hoop, geen nadeelige invloed zal hebben op den verkoop. Integendeel, de teekenaar hoopt weer op evenveel belangstelling binnen als buiten." De belangstelling is er. Er staat altijd een troepje toeschouwers voor te kijken en te discussieeren. De kaart is een meesterwerk en spreekt met keu rig geteekende woorden en figuren. Dat is alles altruïsme van den heer Batte feld. Per week komt er door de kaart 20 tot 30 pCt. meer koopers in zijn win kel. Dat is geen altruïsme maar koop manschap. In zekeren zin maakt de heer Battefeld oorlogswinst. Gelukkig zijn de dictatoren dus niet de eenigen die profiteeren. Voor jong en oud Artis1 Aquarium NU in de Paaschvacantie neefjes en nichtjes van buiten de stad en even tueel het eigen kroost bezig gehouden moet worden, zou men naar Artis kunnen gaan. Denk daarbij aan het Aquarium. De visschen zwemmen in het licht der belangstelling, wij staan in het schemerdonker der bewonde rende menigte. Groen, emerald, violet, goud en zilver schemert dooreen in de bakken. Glijdende en vloeiende edelsteenen lijken de visschen. Denkt u zelf in het duister weg. Het is niet moeilijk. Dit is de wereld onder water, waar andere wetten heersenen dan er boven. Het is een andere we reld, waar anemonen spelen voor bloe men, roofvisschen voor menschen, en schildpadden voor volken. Zij hebben den tijd en zijn zoo oud, dat niemand precies hun leeftijd kent. Ook niet de bewakers, van wie er toch een, al vijfenveertig jaar is. Hij heeft visch tot leven zien komen in broedbakken, hij heeft de nieuwe aanwinsten in de bassins gebracht en de kunstige rots partijen ontworpen en gemetseld. Hij zorgt voor de waterverversching, voor de verwarming en het voederen. Hij heeft meer zorgenkinderen dan de vader van een weeshuis maar een even groot hart. Hij moet wel een kunste naar zijn, als hij zooveel van de schoon heid houdt. Tooneel Pygmalion (Nederlandsen Tooneel) DE moderne tooneelschrijver van dit oogenblik, althans te Amster dam, is Shaw. Candida werd hier zoo juist door de Engelschen gespeeld. En in n week in den stadsschouw burg Pygmalion en Een dokter's dilemma. In Pygmalion wordt uit een bloemenmeid een dame gemaakt. Er werd een filmster uit een actrice geboren, toen het verfilmd werd. En nu werd van de ster weer een doodgewone actrice. Dat is niet, omdat celluloid vriendelijker zou zijn dan een driekwart leege schouwburg, of omdat nabijheid ont luisterend zou werken, maar heel een voudig, omdat de prestatie niet boven behoorlijk tooneel uitkwam. Otaosscnouwourg N Z Z Z pr V. HET NEDERLANDSCH TOC aterdagavond 15 April 8.15 uur gewone pnjzeii ondagmiddag ondagavon van Fl. 16 April 2 uur d 16 Apri 2.06 - Fl. 1 8.15 uur 0.46 a. r. i. iNEKL - Directeur Cor yan der Lugt Melsert 30ste opvoering SCHIJN EN WERKELIJKHEID ONZE STAD Tel. Een van de mooiste stukken der PYGMAL aatste seizoenen ION Voor Uw verblijf m MONTE CARLO Neem Uw intrek in HOTEL DES PRINCES Centrale ligging Uitstekend Restaurant MATIGE P K IJ Z E X GEDIPLOMEERD MASSEUR, HEILGYMNAST J l . J. LIJSTERLAAN 29, Tel. 56O9, l Jmuidon-Oost Instituut voor heilgymnastiek Massage -hoogte zon -licht therapie Nu is er voor scheppen een schepper noodig. Pygmalion was beeldhouwer, vormer, kunstenaar. De fonetische PygLily Bouwmeester malion zij dus scheppend en domineerend. Deze actrice en deze bloemen verkoopster beiden behoefden een bezielenden schepper. Frits van Dijk speelde den Pygmalion-Higgins en voor regisseur. Ik stel mij Higgins anders voor. Een stevig man, niet zoo zenuwachtig, ondanks dat hij met zijn sleutels in zijn broek zakken rammelt. Een man, die een ge zelschap domineert doordat hij er is; niet omdat hij zich zoo aanstelt. Slechts een krachtige Higgins kan den groei van het bloemenmeisje be werkstelligen; slechts een krachtig regisseur had de actrice Lily Bouw meester een groote prestatie kunnen doen verrichten. De Doolittle, van De Bree, werd het prachtige type, dat Shaw hem ge schonken heeft. Een lieve en waardige mevrouw Higgins van Mien Duymaer van Twist en niet meesterlijk gespeelde bijfiguren bevolkten het tooneel. «"" HUI Illlllllllll Illl IIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIII1V MIJN VRIEND, DE THUISZITTER over: FEESTDAGEN JIJ voelt je," aldus mijn vriend, de Thuiszitter, en hij nipte vol wel behagen aan zijn morgensherry, jij voelt je nu een heele Piet, omdat je vandaag vrij hebt. Het is vandaag nu een feestdag voor jou en jouws ge lijken. Feestdagen voor werkenden zijn vrije dagen en dat noem ik nu in waarheid immoreel. Voor een zedelijk hoogstaand mensch is een feestdag een dag, waarop hij zich voorneemt, eens wat werk te doen en zoo wil ik vandaag mijn vacantiefoto's van het vorige jaar in gaan plakken. En jij, die nu met je vrijen feestdag zoo gelukkig bent, als een kleinkind, dat een half uurtje buiten de box mag kruipen, moest eens beter bedenken, dat de menschen, die op feestdagen werken, de werkelijk wijze menschen zijn. Jij en velen met jou, zijn van meening, dat een dag maar een feest dag behoeft te zijn, opdat de schepping in kinderlijke en paradijsachtige onschuld en gemeenzaamheid in vrede leeft Als gevolg van die dwaling wordt de politie tot op de helft verminderd, worden de legers en de eerste ministers uit visschen gestuurd en de jonge dochters aan het flaneeren gelaten. Als je de historie echter doorkijkt, zul je zien, dat er nooit meer slechtigheid geschiedt dan op de feestdagen. Nu bedoel ik nog niet eens de familieruzies op Zondagmiddag drie uur. Neen," aldus mijn vriend de Thuiszitter, en hij keek mij achterdochtig aan, ,,ik bedoel de moorden, de diefstallen, de aanrandingen, de bezettingen en annexaties. En daarom zal ik je wat vertellen. Deze wereld gaat te gronde aan haar feestdagen. Zonder feestdagen leefde de wereld nog in vrede. Wat heb jij vandaag gedaan? Je hebt ge vloekt bij het scheren, iets waar je anders geen tijd voor hebt, je hebt naar de meisjes op straat gekeken en je zwager een rijksdaalder afgezet om sigaren voor te koopen. En in het groot gaat het net zoo. En daarom moeten we de feestdagen afschaffen. We maken een jaar met louter werkdagen. En om het evenwicht te bewaren krijgen sommigen een heel jaar vrij. We gaan twee soorten menschen creëeren: de werkers, die te onbetrouwbaar zijn om feest te vieren, en de feestvierders, dien men vrijen tijd zonder gevaar kan toevertrouwen. Jij hoort natuurlijk bij de eerste soort. Het is toch wel gek," aldus mijn vriend, en hij zette zijn leege glas op tafel neer, het is toch wel gek, dat ik, die nooit last van werkdagen heb, dat ik die idee weer moest hebben en dat jij, die er toch veel dichter bij staat, er nooit op gekomen bent." Hoe was 't ook weer" (Centraal Theater) DIT was geen vraag maar een tooneelstuk, waarvan je je dus af vraagt: hoe was 't ook weer". De schrijver is Herman Roelvink. Van onze sporadische tooneelschrijvers niets dan goeds. Koopt toch uit den vreemde niet, wat het eigen land u biedt. Het biedt: gordijnen en muziek en lichten die aangloeien en weer wegflauwen. Het is erg ingewikkeld maar de intrigue blijkt gering. Van deze moeilijke veelheid gaven Laseur en de zijnen een voorstelling, die als voorstelling in orde was. Wat er met intelligent spel te maken was van deze verdeeldheid in tijdperken, van deze verkleedpartijen en toch wel heel kunstmatigen dialoog, is er van ge maakt. Is dit ondankbaar? Is dit ondank baar voor de lieftallige en geestige hoofdrol van Mary Dresselhuys en voor de overige met toewijding ge speelde figuren? Misschien is het on dankbaar. Maar het is teleurstelling, om de vreugde die ons hier meestal geschonken en thans onthouden werd. Een dokter's dilemma (Residentie Tooneel) ZOO is Shaw nu eenmaal: hij laat doktoren wijze domheden over de geneeskunde en een a-moreele kunstenaar domme wijsheden over de moraal zeggen en hij laat tenslotte aan de toeschouwers het dilemma, of zij het stuk al dan niet begrepen hebben. Shaw's dilemma is niet bepaald van dezen tijd, maar het Residentie Tooneel heeft dit zooveel-mannen-en-een-meisje stuk goed bezet en de geestige dialogen kwamen vlot over het voetlicht, ook al Shaw opereert weer.... vonden zij daar maar een half volle zaal. Alleen de kunstenaar van Johan de Meester dacht er a-moreeler uit te zien, als hij maar vlug en onduidelijk sprak en vooral maar den charmeur in deze rol over het hoofd zag. En Dirk Verbeek als Sir Colenso nam alles te tragisch op en acteerde met ver stikte stern en hijgenden boezem. Als gewoonlijk op onze vaderlandsche plan ken speelde de regisseur (Johan de Meester) een belangrijke rol mee, waar door hij de verantwoordelijkheid van eenige minder geslaagde scènes, waarin hij zelf voorkwam, ontliep. niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiMiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin: Xvunstzaal Van Lier ROKIN 126 AMSTERDAM * Doorloopend Tentoonstellingen PAG. 1-4 DE GROENE No. 3228

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl