De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 15 april pagina 6

15 april 1939 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KATVTTEEKETVIÏVGEÏV Italiëdringt op Men kan niet zeggen dat de bezetting van Albani als een donderslag bij helderen hemel is gekomen. Daarvoor waren in den loop van de vorige week de berichten over Italiaansche troepenconcentraties te talrijk geweest. Toen koning Zog, die reeds onder een feitelijk protectoraat van Italiëstond, het ultimatum dat hem een juridisch protectoraat op legde, weigerde, was zijn lot bezegeld. Vrijdag bezetten Italiaansche soldaten de havensteden. Dappere verdedigers werden neergeschoten, en twee dagen later kon Ciano veilig aan land komen. Weer een onafhankelijke staat verdwenen.... Koning Zog die met zijn echtgenoote en zusters in het armelijke, schriele land een, zeker voor Balkan-begrippen uiterst luxueus leven voerde, is nimmer een figuur geweest die onze bijzondere sympathie vermocht te wekken. De Italiaansche klachten over zijn corruptie zijn waarschijnlijk niet geheel onjuist. Maar deze persoonlijke zijde van de ontwikkeling is niet het belangrijkste. Het be langrijkste is dat dit keer de as Rome-Berlijn niet heeft afgewacht tot het land zelf zijn nationaal bestaan verried, tot de Hacha's en Chwalkowski's het hoofd in den schoot legden, maar dat de as nu zoo maar, zonder eenige waarschuwing, als gold het de gewoonste zaak van de wereld, aan de onafhankelijkheid van een nog wel bevriende mogendheid een einde heeft gemaakt. De procedure wordt van geval tot geval brutaler en onbe schaamder. Engeland bepaalde zich tot het meer-en-meer gebruikelijke tamme protest. Vazal Franco Franco's toetreding tot het Anti-Komintern-pact is door de groote pers in de democratische landen besproken met de terughouding die een afgewezen minnaar betracht, wanneer zijn Dulcinea met een ander in het huwelijk treedt. Hoeveel schoone ver wachtingen, gekoesterd toen de Britsche kruiser Devonshire" Franco's afgezant naar Minorca mocht brengen, vervliegen wederom in rook! Frankrijk en Engeland werden door Franco een voudig genegeerd. Er is geen sprake van, dat de Italiaansche troepen zeer binnenkort Spanje zullen verlaten. Integendeel: De pittoreske geschiedenis van de Maas ? Vallei zal door kleurrijke optochten en openluchtspelen in beeld gebracht worden. Honderden deelnemers in prachtige costumeering, tegen een geschied kundigen achtergrond. INTERNATIONALE WATERTENTOONSTELLING LUIK 1939 MEI ? NOVEMBER HAVAS-GELDER zij worden regelmatig aangevuld. Maarschalk Pétain mocht zelfs naar Parijs melden dat aan de Fransche grens gevaarlijk veel troepen samen getrokken worden. Zou er een oorlog uitbarsten, dan wordt Frank rijk aan drie zijden bedreigd. Het gevaar waarop vele Fransche democraten in den loop van den burgeroorlog hebben gewezen: de vijand aan de Zuidgrens, dat gevaar is een realiteit geworden. Men zou waarlijk wenschen dat nu toch langza merhand de schellen van de oogen der democraten af zouden vallen. Zondag a.s. is het een jaar geleden dat Chamberlain triomfantelijk het Britsch-Italiaansch accoord omtrent den status-quo in de Middellandsche Zee onderteekende. Vrijwel geen bepaling van dit accoord is door Mussolini niet overtreden. Hij heeft herhaaldelijk beloofd, zijn troepen uit Spanje terug te trekken: zij blijven. In deze omstandigheden zou men geneigd zijn in Londen een zaak in heerenmode-artikelen te openen. Chamberlain heeft de parapluie weer populair ge maakt. Hij heeft echter tevens in den zomer van het vorig jaar verklaard dat hij, als het Britsch-Italiaansch accoord mislukte, zijn hoed zou opeten" (zijnde zulks een vaststaande Engelsche krachtterm). Wij vreezen dat het tijdstip nadert waarop hij zijn belofte moet nakomen . . Het verre Oosten De belangrijke gebeurtenissen die zich in de afgeloopen weken in ons werelddeel hebben voor gedaan, drongen het Verre Oosten eenigermate op den achtergrond. Ten onrechte, want wat zich daar heeft afgespeeld, is het moge ons minder recht streeks raken zeker niet minder belangrijk dan wat wij hier beleefden. De stille oorlog gaat in China onophoudelijk verder. De Chineesche guerillabenden pogen den Japanners afbreuk te doen, maar op veel positieve successen konden zij in den jongsten tijd niet bogen. Daarvoor zijn hun operaties te chaotisch. De Japan ners kunnen, daar zij althans over de verbindings lijnen beschikken, zich met succes verdedigen. Ten zuiden van den Jangtse-kiang, wisten zij kort ge leden het belangrijke Nantsjang in te nemen. De hoofdplaatsen die verder Westwaarts in China zijn gelegen, worden stelselmatig en meedoogenloos gebombardeerd. In Itsjang aan de Jangtse zijn bij n bombardement wederom duizenden dooden gevallen. Het is in deze omstandigheden voor Tsjang-kai-Tsjek bijna ondoenlijk om het verzet tegen Japan effectief te organiseeren. Hij is vrijwel afgesloten van de buitenwereld. Engeland en de Vereenigde Staten die China aan zijn lot hebben overgelaten, plukken nu de wrange vruchten hunner kortzichtige politiek. Stap voor stap dringt het Japansche leger de buitenlandsche beleggers uit het land. In het Engelsche Hongkong is de handel als verlamd. Van het trotsche Sjanghai is een verpauperiseerende, hongerende stad over gebleven. Tot overmaat van ramp heeft de Japan sche regeering besloten, haar administratieve instan ties buiten Sjanghai onder te brengen in een nieuwe nederzetting, vlak bij de nieuwe haven die Japan aanlegt. De scheepvaart op de Jangtse is trouwens voor buitenlanders nog niet vrijgegeven. De jaar verslagen van de groote Britsche, op China handeldrijvende firma's, wemelen dan ook van droeve klachten. Klachten die Japan niet zullen verhin deren, den economischen opbouw van China voor zich te reserveeren. Japan gaat trouwens verder. Tien dagen geleden zijn de Spratly-eilanden, iets ten noorden van Borneo gelegen, bezet. Deze eilanden, die van groote strategische waarde zijn, waren juridisch eigendom van Frankrijk. De Japansche marine heeft ze nu eenvoudig naar zich toegehaald, en Parijs moest het bij een papieren protest laten. Als Japan op de Spratly-eilanden een vliegtuig-basis inricht het geen, gezien de ervaringen elders, niet onwaarschijn lijk is , dan ligt Singapore binnen het onmiddel lijk bereik der Japansche bommenwerpers. FranschIndo-China is, naar het ons voorkomt, nu reeds ten doode opgeschreven. De bezetting door Japan is een quaestie van tijd. De spanning tusschen Japan en de Sowjet-Unie is eenigermate afgenomen. Er is een nieuwe visscherijovereenkomst gesloten, die gunstig is voor de SowjetUnie. Intusschen blijven er tal van tegenstellingen aanwezig die ieder oogenblik acuut kunnen worden. Zwaarbewapend liggen de Russische en de Japansche legers tegenover elkaar. Zij kunnen practisch elk moment slaags raken. De stemming in Nederland De internationale gebeurtenissen bij de Middellandsche Zee zijn niet spoorloos aan Nederland voorbij gegaan. De ministers Colijn en Van Dijk moesten haastig een vacantie-uitstapje onder breken, en in den nacht van Maandag op Dinsdag werden de grens-bataljons opgeroepen, nadat de militaire verloven al in het weekend ingetrokken waren geweest. De stemming is desondanks, naar het ons voor komt, minder nerveus dan in September vorig jaar, hoewel dat met den toestand zeer spoedig zou kunnen veranderen. De radiorede van den minister president, sober en eenvoudig, maakte wederom in breede kringen een uitmuntenden indruk. De aankondiging dat spoedig maatregelen zullen wor den getroffen om de effectieven van ons leger te versterken, werd aanvaard met de gelatenheid die bij de huidige situatie past. En zoo gaan wij dan de Provinciale-Staten-verkiezingen tegemoet. Deze mogen, gelijk elders in ons blad betoogd wordt, aan belangstelling ge wonnen hebben, toch dringt zich het verschil tusschen het gewicht dat men aan deze binnenlandsch-politieke gebeurtenissen moet hechten, en het gewicht der buitenlandsche verwikkelingen, wel heel schril aan ons op. De nationale gedachte overheerscht nu reeds de nationale geschillen. In die omstandigheden is een belangrijke wijziging in de opvattingen van het kiezerscorps sinds de ver kiezingen van 1937, vrij onwaarschijnlijk. Wij verwachten over de geheele linie een lichte ver schuiving naar rechts. Dat de N.S.B, haar per centage van 1935 zal handhaven, lijkt ons weinig waarschijnlijk. Aan gedetailleerdere voorspellingen wagen wij ons liever niet. Zwart op Wit: Goede Vrijdag Naar verluidt, zoo meldt Stefani uit Rome, zal een nieuwe regeering gevormd worden, bestaande uit ver antwoordelijke personen die Alba niëeen bewind zullen geven dat de heilige beginselen van gerech tigheid onder Italiaansch toezicht eerbiedigt. Aldus stond, zwart op wit, een kort berichtje in de avondbladen van j.l. Zaterdag. Men vraagt zich in gemoede af, hoe het mogelijk is dat de inkt waarmee een der gelijk bericht gedrukt werd niet van schaamte verbleekt. Het zou waarlijk een tour de force zijn, een dictator waardig, om in een luttele drie-en-dertig woorden meer hui chelachtigheid bijeen te schrapen dan hier is geschied. In vollen vrede een zwaargewapenden over val plegen op een volkomen weer loos bergvolk, en dan spreken van de nieuwe regeering, die gevormd zal worden, bestaande uit verant woordelijke personen - aan Itali verantwoordelijk, wel te verstaan ! die een bewind zullen vormen dat de heilige beginselen van ge rechtigheid heilig n.b. zal eerbiedigen, zulks onder Itali aansch toezicht. Schooner voor beeld van een contradictio in ter minis laat zich moeilijk denken, nu de Italiaansche regeering die de Abessijnen gegast en de Senoessi inLybiëgemitrailleerd heeft, de heilige beginselen van gerech tigheid onder haar toezicht gaat nemen. Albaniëperiit Albaniëis verdwenen. Op Goeden Vrijdag nog wel. Dat was een reden voor tal van bladen, Roomsch-Katholieke voor al, om de verontwaardiging te ver dubbelen waarmee men over het schandelijk gebeuren schreef. Een slecht ingelicht lezer had er den indruk uit kunnen krijgen dat men den overval minder erg zou hebben gevonden indien de Itali aansche regeering den Goeden Vrijdag geëerbiedigd had. Dat zou te ver gaan. Maar, eerlijk gezegd, kan ik moeilijk inzien waarom de mate waarin een zekere handeling indruischt tegen alle Christelijke moraal-principes, afhangt van den datum waarop zij wordt voltrok ken. In zichzelf was deze daad een misdaad. Was dat nog niet voldoende ? KANTEKLEER PAG, 6 DE GROENE No. 3228

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl