Historisch Archief 1877-1940
KATVTTEEKETVIÏVGEÏV
Italiëdringt op
Men kan niet zeggen dat de bezetting van Albani
als een donderslag bij helderen hemel is gekomen.
Daarvoor waren in den loop van de vorige week
de berichten over Italiaansche troepenconcentraties
te talrijk geweest. Toen koning Zog, die reeds
onder een feitelijk protectoraat van Italiëstond, het
ultimatum dat hem een juridisch protectoraat op
legde, weigerde, was zijn lot bezegeld. Vrijdag
bezetten Italiaansche soldaten de havensteden.
Dappere verdedigers werden neergeschoten, en
twee dagen later kon Ciano veilig aan land komen.
Weer een onafhankelijke staat verdwenen....
Koning Zog die met zijn echtgenoote en zusters
in het armelijke, schriele land een, zeker voor
Balkan-begrippen uiterst luxueus leven voerde, is
nimmer een figuur geweest die onze bijzondere
sympathie vermocht te wekken. De Italiaansche
klachten over zijn corruptie zijn waarschijnlijk niet
geheel onjuist. Maar deze persoonlijke zijde van
de ontwikkeling is niet het belangrijkste. Het be
langrijkste is dat dit keer de as Rome-Berlijn niet
heeft afgewacht tot het land zelf zijn nationaal
bestaan verried, tot de Hacha's en Chwalkowski's
het hoofd in den schoot legden, maar dat de as nu
zoo maar, zonder eenige waarschuwing, als gold
het de gewoonste zaak van de wereld, aan de
onafhankelijkheid van een nog wel bevriende
mogendheid een einde heeft gemaakt. De procedure
wordt van geval tot geval brutaler en onbe
schaamder.
Engeland bepaalde zich tot het meer-en-meer
gebruikelijke tamme protest.
Vazal Franco
Franco's toetreding tot het Anti-Komintern-pact
is door de groote pers in de democratische landen
besproken met de terughouding die een afgewezen
minnaar betracht, wanneer zijn Dulcinea met een
ander in het huwelijk treedt. Hoeveel schoone ver
wachtingen, gekoesterd toen de Britsche kruiser
Devonshire" Franco's afgezant naar Minorca
mocht brengen, vervliegen wederom in rook!
Frankrijk en Engeland werden door Franco een
voudig genegeerd.
Er is geen sprake van, dat de Italiaansche troepen
zeer binnenkort Spanje zullen verlaten. Integendeel:
De pittoreske geschiedenis van de
Maas ? Vallei zal door kleurrijke
optochten en openluchtspelen in
beeld gebracht worden.
Honderden deelnemers in prachtige
costumeering, tegen een geschied
kundigen achtergrond.
INTERNATIONALE
WATERTENTOONSTELLING
LUIK 1939
MEI ? NOVEMBER
HAVAS-GELDER
zij worden regelmatig aangevuld. Maarschalk
Pétain mocht zelfs naar Parijs melden dat aan de
Fransche grens gevaarlijk veel troepen samen
getrokken worden.
Zou er een oorlog uitbarsten, dan wordt Frank
rijk aan drie zijden bedreigd. Het gevaar waarop
vele Fransche democraten in den loop van den
burgeroorlog hebben gewezen: de vijand aan de
Zuidgrens, dat gevaar is een realiteit geworden.
Men zou waarlijk wenschen dat nu toch langza
merhand de schellen van de oogen der democraten
af zouden vallen. Zondag a.s. is het een jaar geleden
dat Chamberlain triomfantelijk het
Britsch-Italiaansch accoord omtrent den status-quo in de
Middellandsche Zee onderteekende. Vrijwel geen bepaling
van dit accoord is door Mussolini niet overtreden.
Hij heeft herhaaldelijk beloofd, zijn troepen uit
Spanje terug te trekken: zij blijven.
In deze omstandigheden zou men geneigd zijn in
Londen een zaak in heerenmode-artikelen te openen.
Chamberlain heeft de parapluie weer populair ge
maakt. Hij heeft echter tevens in den zomer van het
vorig jaar verklaard dat hij, als het
Britsch-Italiaansch accoord mislukte, zijn hoed zou opeten"
(zijnde zulks een vaststaande Engelsche
krachtterm). Wij vreezen dat het tijdstip nadert waarop
hij zijn belofte moet nakomen . .
Het verre Oosten
De belangrijke gebeurtenissen die zich in de
afgeloopen weken in ons werelddeel hebben voor
gedaan, drongen het Verre Oosten eenigermate op
den achtergrond. Ten onrechte, want wat zich daar
heeft afgespeeld, is het moge ons minder recht
streeks raken zeker niet minder belangrijk dan
wat wij hier beleefden.
De stille oorlog gaat in China onophoudelijk
verder. De Chineesche guerillabenden pogen den
Japanners afbreuk te doen, maar op veel positieve
successen konden zij in den jongsten tijd niet bogen.
Daarvoor zijn hun operaties te chaotisch. De Japan
ners kunnen, daar zij althans over de verbindings
lijnen beschikken, zich met succes verdedigen. Ten
zuiden van den Jangtse-kiang, wisten zij kort ge
leden het belangrijke Nantsjang in te nemen. De
hoofdplaatsen die verder Westwaarts in China zijn
gelegen, worden stelselmatig en meedoogenloos
gebombardeerd. In Itsjang aan de Jangtse zijn bij
n bombardement wederom duizenden dooden
gevallen. Het is in deze omstandigheden voor
Tsjang-kai-Tsjek bijna ondoenlijk om het verzet
tegen Japan effectief te organiseeren. Hij is vrijwel
afgesloten van de buitenwereld.
Engeland en de Vereenigde Staten die China aan
zijn lot hebben overgelaten, plukken nu de wrange
vruchten hunner kortzichtige politiek. Stap voor
stap dringt het Japansche leger de buitenlandsche
beleggers uit het land. In het Engelsche Hongkong
is de handel als verlamd. Van het trotsche Sjanghai
is een verpauperiseerende, hongerende stad over
gebleven. Tot overmaat van ramp heeft de Japan
sche regeering besloten, haar administratieve instan
ties buiten Sjanghai onder te brengen in een nieuwe
nederzetting, vlak bij de nieuwe haven die Japan
aanlegt. De scheepvaart op de Jangtse is trouwens
voor buitenlanders nog niet vrijgegeven. De jaar
verslagen van de groote Britsche, op China
handeldrijvende firma's, wemelen dan ook van droeve
klachten. Klachten die Japan niet zullen verhin
deren, den economischen opbouw van China voor
zich te reserveeren.
Japan gaat trouwens verder. Tien dagen geleden
zijn de Spratly-eilanden, iets ten noorden van
Borneo gelegen, bezet. Deze eilanden, die van groote
strategische waarde zijn, waren juridisch eigendom
van Frankrijk. De Japansche marine heeft ze nu
eenvoudig naar zich toegehaald, en Parijs moest
het bij een papieren protest laten. Als Japan op de
Spratly-eilanden een vliegtuig-basis inricht het
geen, gezien de ervaringen elders, niet onwaarschijn
lijk is , dan ligt Singapore binnen het onmiddel
lijk bereik der Japansche bommenwerpers.
FranschIndo-China is, naar het ons voorkomt, nu reeds ten
doode opgeschreven. De bezetting door Japan is een
quaestie van tijd.
De spanning tusschen Japan en de Sowjet-Unie is
eenigermate afgenomen. Er is een nieuwe
visscherijovereenkomst gesloten, die gunstig is voor de
SowjetUnie. Intusschen blijven er tal van tegenstellingen
aanwezig die ieder oogenblik acuut kunnen worden.
Zwaarbewapend liggen de Russische en de Japansche
legers tegenover elkaar. Zij kunnen practisch elk
moment slaags raken.
De stemming in Nederland
De internationale gebeurtenissen bij de
Middellandsche Zee zijn niet spoorloos aan Nederland
voorbij gegaan. De ministers Colijn en Van Dijk
moesten haastig een vacantie-uitstapje onder
breken, en in den nacht van Maandag op Dinsdag
werden de grens-bataljons opgeroepen, nadat de
militaire verloven al in het weekend ingetrokken
waren geweest.
De stemming is desondanks, naar het ons voor
komt, minder nerveus dan in September vorig jaar,
hoewel dat met den toestand zeer spoedig zou
kunnen veranderen. De radiorede van den minister
president, sober en eenvoudig, maakte wederom
in breede kringen een uitmuntenden indruk. De
aankondiging dat spoedig maatregelen zullen wor
den getroffen om de effectieven van ons leger te
versterken, werd aanvaard met de gelatenheid die
bij de huidige situatie past.
En zoo gaan wij dan de
Provinciale-Staten-verkiezingen tegemoet. Deze mogen, gelijk elders in
ons blad betoogd wordt, aan belangstelling ge
wonnen hebben, toch dringt zich het verschil
tusschen het gewicht dat men aan deze
binnenlandsch-politieke gebeurtenissen moet hechten, en
het gewicht der buitenlandsche verwikkelingen, wel
heel schril aan ons op. De nationale gedachte
overheerscht nu reeds de nationale geschillen. In die
omstandigheden is een belangrijke wijziging in de
opvattingen van het kiezerscorps sinds de ver
kiezingen van 1937, vrij onwaarschijnlijk. Wij
verwachten over de geheele linie een lichte ver
schuiving naar rechts. Dat de N.S.B, haar per
centage van 1935 zal handhaven, lijkt ons weinig
waarschijnlijk. Aan gedetailleerdere voorspellingen
wagen wij ons liever niet.
Zwart op Wit: Goede Vrijdag
Naar verluidt, zoo meldt Stefani
uit Rome, zal een nieuwe regeering
gevormd worden, bestaande uit ver
antwoordelijke personen die Alba
niëeen bewind zullen geven dat
de heilige beginselen van gerech
tigheid onder Italiaansch toezicht
eerbiedigt.
Aldus stond, zwart op wit, een
kort berichtje in de avondbladen
van j.l. Zaterdag. Men vraagt zich
in gemoede af, hoe het mogelijk
is dat de inkt waarmee een der
gelijk bericht gedrukt werd niet
van schaamte verbleekt. Het zou
waarlijk een tour de force zijn, een
dictator waardig, om in een luttele
drie-en-dertig woorden meer hui
chelachtigheid bijeen te schrapen
dan hier is geschied. In vollen
vrede een zwaargewapenden over
val plegen op een volkomen weer
loos bergvolk, en dan spreken van
de nieuwe regeering, die gevormd
zal worden, bestaande uit verant
woordelijke personen - aan Itali
verantwoordelijk, wel te verstaan !
die een bewind zullen vormen
dat de heilige beginselen van ge
rechtigheid heilig n.b. zal
eerbiedigen, zulks onder Itali
aansch toezicht. Schooner voor
beeld van een contradictio in ter
minis laat zich moeilijk denken,
nu de Italiaansche regeering die
de Abessijnen gegast en de
Senoessi inLybiëgemitrailleerd heeft,
de heilige beginselen van gerech
tigheid onder haar toezicht gaat
nemen.
Albaniëperiit Albaniëis
verdwenen.
Op Goeden Vrijdag nog wel.
Dat was een reden voor tal van
bladen, Roomsch-Katholieke voor
al, om de verontwaardiging te ver
dubbelen waarmee men over het
schandelijk gebeuren schreef. Een
slecht ingelicht lezer had er den
indruk uit kunnen krijgen dat
men den overval minder erg zou
hebben gevonden indien de Itali
aansche regeering den Goeden
Vrijdag geëerbiedigd had. Dat zou
te ver gaan. Maar, eerlijk gezegd,
kan ik moeilijk inzien waarom de
mate waarin een zekere handeling
indruischt tegen alle Christelijke
moraal-principes, afhangt van den
datum waarop zij wordt voltrok
ken. In zichzelf was deze daad een
misdaad.
Was dat nog niet voldoende ?
KANTEKLEER
PAG, 6 DE GROENE No. 3228