Historisch Archief 1877-1940
e ve
IL!
DE groote kladderadatsch kwam
per expresse-bestelling, en zulks
om tien-over-twee in den nacht. Ik
pakte mijn boeltje, en verdween met
een taxi naar de kazerne. De aanwezige
superieuren lachten me uit omdat ik
de eerste was. Ook dat nog. Maar van
een dienstplichtigen soldaat wordt nu
eenmaal terecht een grenzelooze lank
moedigheid verwacht. Naar verluidt,
zullen we deze geesteshouding geruimen
tijd moeten volhouden.
Wat er in de kazerne gebeurde, kunt
u in diverse roemruchte werken over
de jaren '14 tot '18 nalezen. Want de
manschappen mogen anderen zijn dan
in die dagen, het geschut beter en de
gevaren grooter op het stuk van
organisatie is op menig punt niet veel
veranderd. De commandanten lieden
wier taak er in bestaat om in de ure
des gevaars, bij het naderen van den
vijand luidkeels drie maal" te roepen,
behoudens hun bevoegdheid om b.v.
vijf maal" te zeggen zaten aan
lange tafels papieren en zoo te rang
schikken. De stemming was volmaakt,
want het waren om zoo te zien allemaal
oude kennissen.
talen!
D WIESEBRON
Leeraar M. O.
Beëedigd vert. opl. ex. privéen
clublessen. Nassaukade 381. Telefoon 82094
Amsterdam,
PRINSENGRACHT. 837.
TEL 37906
BEfiRRFENIHEIHREMRTIE-TRRNSPORTEII
NOU, en toen.... maar het had een
boel voeten in de aarde, die ik u
sparen zal; want wat hebt u er aan,
of ik u vertel, dat eenige duizenden
f rissche Hollandsche jongens een heelen
dag door de menigte werden aange
gaapt en met steentjes bekogeld door
de jeugdige burgerij? Toen werden we
in vrachtwagens geladen dezelfde,
die een volkomen incompetente
vaandrig 's ochtends had goedgekeurd en
naar de geheime mobilisatiebestemming
gebracht. Naar een plaatsje, ergens
midden in de vette klei, waar we in
een caféwerden opgeslagen om op
brancards te slapen.
Twee telefonisten-seiners deden nog
even model. Zoo van: Hier Anna 5,
met Pieter 7." Maar aan deze discussie
werd door een stevigen Mokummer een
eind gemaakt, toen hij zich bij het
duet voegde met: Paard G 8".
Het was ochtend geweest en avond:
de eerste nacht.
DES anderen daags werd ik cht
ingekwartierd bij vriendelijke
menschen, waar ik buiten de kost nog
gebed en danken toekreeg. Voor wie
het interesseeren mocht: de ménage
was er helaas zoo zoo, de sigaren
evenwel waren uitstekend.
Bovendien, en dit stemde me tot
groote vreugde, werd mij de meest
begeerenswaardige baan toebedeeld,
die een soldaat kan krijgen, en wes
halve ik dan ook van alle kanten benijd
werd. Ik hoefde niet meer af te stoffen,
te schrobben, te dweilen en, kortom,
te ploeteren, maar zou voortaan mijn
mobilisatiedagen mogen slijten in de
plezante atmosfeer van sokken, olie,
gasmaskers, verbandmiddelen, band
ijzer en onderbroeken (flanellen halve).
In de praktijd kwam het er op neer,
dat ik heerlijk in de zon op de veranda
zat te lezen, liggend op twee stoelen,
net als thuis, met dien verstande, d?, t
er om mij heen allerhande
krijgsrumoer geschiedde.
Dit verdroot den luitenant.
Zou je niet liever binnen gaan
liggen? 't Staat zoo gek als de generaal
komt inspecteeren. ..."
JAN FUSELIER
Theedriokeo met George
A. Viruly
DE automatische piloot vliegt koers
234 graden magnetisch, wat over
anderhalf uur Kopenhagen onder de
Wulp" moet brengen als de wind niet
verandert en ik kijk naar de instru
menten en de Zweedsche wolken. Die
drijven zonoverstraald en bijkans in
ongebroken dek over dit groote, nobele
land van rotsen, dennen en meeren.
Deze Wulp" is niet zoo maar een ge
wone D C 3; hij is de eerste machine van
den zomerdienst Stockholm?Amster
dam en al kan een mensch er nu hon
derd maal van overtuigd zijn, dat deze
zomer veel kans heeft om de verdrietig
ste van de wereldgc schiedenis te worden,
het stemt hem toch feestelijk om dit
nieuwe portie werk in zoo'n gouden
Zweedschen ochtend ten doop te hou
den. De automatische piloot heet, inter
nationaal, George. George vliegt. Ik
heb mijn beenen los van het
voetenstuur lui gekruist onder mijn stoel en
mijn handen van het wiel: George weet
den weg naar Kopenhagen. George weet,
wat een vliegend mensch in 1939 toe
komt. En zie: nu geeft George, be
halve zijn vele zakelijke inlichtingen,
ook nog een joviaal menschelijk teeken
van verstandhouding met den
kunstmatigen horizon. Daaraan geeft hij
namelijk een menschelijk tikje om
hoog, wat beteekent dat de neus van
de Wulp" wat omlaag gaat, wat be
teekent dat het evenwicht door ver
plaatsing van gewicht naar voren
verstoord wordt, wat beteekent dat de
airhostess met de thee voor de be
manning nadert. Kijk: daar gaat de
cockpitdeur al open. Fijn, geef ze
maar hier. Drie geurige koppen thee
komen op het kompas, de routekaart
en het werktafeitje van den marconist
te staan. De eerste zon van den
Zweedschen zomerdienst spiegelt in de
lepeltjes en het dun transparant
baktliet van de kopjes. De stuurhut
wordt er wat vriendelijker en wat
vrouwelijker van.
IIOE zeer voortreffelijk smaakt
** deze thee ! Wat een zeer voor
treffelijk oogenblik om deze thee te
drinken ! Veel jaren zwerven over de
Kleine perikelen
"TWEE beroemde mannen zijn
l vijftig jaar geworden ieder
afzonderlijk natuurlijk. De een
met het kleine snorretje heeft
altijd de wereld doen lachen. En
de ander, eveneens met het kleine
snorretje, houdt voortdurend de
wereld in spanning. Van beiden
weet men eigenlijk niet wat zij
van plan zijn. En beiden zijn zij
dictators. Charlie Chaplin en
Hitler. Van den eersten hoort men
eigenlijk niet veel meer. . . .
Ik wou dat het andersom was,"
zei Gisse.
De een woont in Amerika en
de ander dichtbij.
Ik wou dat het andersom was,"
zei Gisse weer.
Van den een vertelt men dat hij
verboden heeft hem aan te spreken
en aangezien hij zelden tot iemand
het woord richt, voert hij een
zwijgzaam leven.
Ik wou dat het andersom was,"
zei Gisse.
Mijn lieve vrouw begon mij te
hinderen door de eenvormigheid
van haar opmerkingen, die niet
in staat zijn een man aan te
moedigen tot diepzinnige be
schouwingen over dictatuur in
film en staatswezen. Hoe merk
waardig is het leven geweest van
deze twee mannen, die beiden uit
het obscure onbekende gekomen
zijn en de toppen van
wereldvermaardheid hebben bereikt. En
in beider lot is iets tragisch, want
zij streven beiden naar het onbe
reikbare. De een wil de wereld
van licht en schaduw aan zijn
dwingende macht onderwerpen,
hij wil de hoogste ernst, die van
den humor, op de meest tragische
wijze tot gestalte brengen en
bereikt dat men op béte wijze om
hem lacht, zonder dat veel
menschen begrijpen wat hij eigenlijk
wil. En de ander wil een droom
verwerkelijken, die van een groot
Germaansch Rijk. ... en buiten
zijn Rijk lacht men om hem. Ge
voelt dat alle lachers ongelijk
hebben en dat er niets te lachen
valt niet om den een en niet
om den ander. Het ongevaarlijke
bij den een is dat hij met scha
duwen werkt en de ander met
wezens van vleesch en bloed,
doch beiden zijn zij dichters en
zieners. Zij voelen zich beiden
ver verheven boven de wereld om
hen heen en kunnen die wereld
eigenlijk niet goed verdragen,
reden waarom zij beiden de stilte
en de eenzaamheid verkiezen.
Komen zij af en toe naar voren,
dan heeft de een een film ge
maakt, of zegt, er een te maken,
terwijl de ander weer een frag
ment heeft toegevoegd aan zijn
droom van het groote
Germaansche Rijk.
Ik wou dat het andersom was,"
zei Gisse. Doch dit sloeg op niets
en werd blijkbaar alleen gezegd
om mij te prikkelen. Wat zou
Chaplin met Bohemen en Moravi
moeten aanvangen ? De een kent
het hoogste menschelijke mede
lijden en het leed de ander
veracht elke sentimenteele over
weging en kent alleen het recht
dat door geweld ontstaat. De een
is een dictator van den geest en
de ander van de materie. Van den
een heeft men vermoedelijk niet
veel meer te verwachten en van
den ander nog veel onverwachts. .
Ik wou dat het. ..."
Toen heb ik de discussie ge
sloten.
J. VAN HOORN
wereld hebben mij geleerd, dat men
thee moet drinken met Engelschen of
met Chineezen, en zie: een mensch is
nooit te oud om te leeren, want wat
blijken Zweedsche ochtendwolken daar
ook bijzonder passend gezelschap bij !
Mijn wijze vriend Lin Yutang, die in
mijn oogen de levende bekrachtiging
is van het besef, dat de Chineezen van
alles drieduizend jaarlengten meer
verstand hebben dan een van ons,
weet veel van theedrinken af. Hij weet
dat men nooit thee moet drinken bij
schreeuwende zuigelingen of mannen,
die over politiek praten of bij wijn of
wanneer het sneeuwt, maar dat thee
de aangewezen drank is, wanneer men
een vers geschreven heeft, of in een
geschilderde boot onder een kleine
houten brug drijft, of diep in een
maanlichten nacht met een vriend schaak
speelt of op zijde gepenseelde land
schappen beschouwt terwijl men daarbij
op de ch'in tokkelt. Nu ervaar ik, dat
drieduizend jaren voorsprong ook Lin
Yutang niet geleerd hebben, hoe goed
het tevens theedrinken is, wanneer
men op zilveren vleugels tusschen
Zweedsche Aprilwolken drijft, en ik
neem mij voor hem dit bij aankomst
direct te schrijven.
George vliegt; thans 236 graden,
want de wind is nog iets geruimd.
Prachtig donker motorengeluid trekt
ons van de eene witte wolkencitadel
naar de andere; het doet goed daarnaar
te luisteren. Het overstemt met veel
gezonde macht alle geluid van een
frivoler wereld ergens beneden diegene,
waardoor Wulpen wieken. Vanaf ons
sobere metalen balcon leert men over
zijn thee wat uit de hoogte over zulk
een wereld uitzien. Het is hier, zooals
mijn verheven vriend T'ien Yikeng
(ook Yiking genaamd) zegt in zijn
beroemd essay over kokend Bron
water :, ,Men drinkt thee om het rumoer
van de lichtzinnige wereld te vergeten;
er zij geen thee voor wie duur voedsel
eten of zich in zijden pyama's kleeden".
T'ien Yikeng zei dat in 1560 en George
werd pas in 1937 geboren maar er is
dit verbindend aroma, dat mij aan
beiden even welwillend doet denken.
Het komt mij voor, dat ik nooit edeler
thee geproefd heb. En dat zegt veel.
VA/ANT jaren vóór George's
ge"" boorte dronk ik al nobele thee
aan het einde van de Parijslijn bij
Fast in de Rue Royale. Men zat daar
in die onvergetelijke boekwinkel-thee
salon in intieme hoekjes, charmante
meisjes brachten U bij de geurigste
thee van China en Ceylon de ver
rassendste nieuwe boeken van Frank
rijk. De selectste tijdschriften, de zeld
zaamste revue's, de onbestaanbaarste
verzen kreeg men daar ter inzage bij
de exotische aroma's van Darjeeling
Fast was zóó supérieur, dat het al
failliet was lang vóór er een Douglas
op Parijs vloog. Later dronk ik veel
thee bij prinses Murat, maar zijzelf
kwam nooit. Zij had ook een boek
winkel-theesalon gecreëerd op het
Ile de la Citénog wel. Het was er iets
minder select dan bij Fast maar het is
nu even failliet.
Sindsdien?
Thee met madzes bij Joodsche
vrienden als het Paschen was; met
muffins, scores en buns bij Engelsche
vrienden, ononderbroken van drie tot
half zes; met sukyaki bij Japansche
geisha's in Singapore als je weer bijna
in Batavia was. Thee bij pogingen tot
oplichting in de specerijenbazar van
Cairo, thee met levensgevaar in Bushir
en Jask, thee met geitemelk in Bagdad,
thee met whisky bij Corry Vonk.. . ; ik
weet wat thee is, en op dit oogenblik zeg
ik van harte: geef mij thee met George
op een lenteochtend boven Zweden.
PAG. 15 DE GROENE No. 3229