De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 22 april pagina 4

22 april 1939 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

De uitslag der verkiezingen voor de Provinciale Staten DE campagne voor de staten-verkiezingen heeft weinig opzien gebaard; ook de uitslag is niet in staat geweest om die belangstelling te wekken die in den regel slechts het gevolg is van zeer opmer kelijke verschuivingen. Het is bij deze verkie zingen kalmpjes-aan gegaan. Nederland voelde de buitenlandsche gebeurtenissen als belangrijker aan dan binnenlandsche verkiezingen, en deze lichte, echter niet onverklaarbare politieke apathie wordt, naar het ons voorkomt, in de cijfers van den uitslag weerspiegeld. Is er een strijd gevoerd om groote prin cipes, brandende problemen? Neen. Vrijwel iedereen was het in wezen met vrijwel iedereen eens een overeenstemming die trouwens ook de in soms vermoeiende gelijkvormigheid der verkiezingsleuzen haar uitdrukking vond. In deze omstandigheden is een beoordeeling van den uitslag niet eenvoudig, te minder omdat de maatstaf die naar ons oordeel aan deze cijfers aan gelegd moet worden, niet die van de vorige provin ciale staten-verkiezingen is, maar die van de Kamer verkiezingen van Mei 1937. Sinds 1935 is teveel ge beurd dan dat men, om de huidige verschuivingen in de verhoudingen te peilen, terug kan grijpen op verhoudingen van volle vier jaar geleden. De verge lijking met de Kamer-verkiezingen is ook daarom gerechtvaardigd, omdat men algemeen deze verkie zingen gevoeld heeft als een oordeel, niet over het provinciaal beleid maar over het nationaal beleid der verschillende partijen. Provinciale quaesties en belangen speelden ook ditmaal, met enkele uitzon deringen, geen merkbare rol. VERHEUGEND is de verdere achteruitgang van de N.S.B. Haar percentage van 1935 werd ge halveerd; zij verloor zelfs nog, vergeleken met 1937. Uit dezen stand van zaken blijkt eens te meer dat het nationaal-socialisme voor Nederland geen intern gevaar is, althans niet in den vorm van een bewe ging", welke deze betiteling ten volle verdient: be weging zit er in, zij het ook naar wij vermoeden niet in de gewenschte richting. Wij kregen de laatste jaren wel eens den indruk dat een buiten landsche regeering diézich vroeger ten zeerste voor 's heeren Mussert's partij scheen te interesseeren, tegenwoordig minder belang stelt in zijn doen en laten. Bestaan er effectievere methoden om de Nederlandsche democratie te ondergraven dan het stutten van een beweging van ontevreden klein burgers en verwaarloosde werkloozen? Zoo ja, dan is de hoogste waakzaamheid van de regeering ge boden ! Merkwaardig is voorts de achteruitgang der AntiRevolutionnairen die van 16,4 pCt. in 1937 daalden op 12,6 pCt. thans. Deze achteruitgang beteekent een persoonlijke nederlaag voor den minister-presi dent. De stemmen die hij van 1935 op 1937 gewon nen heeft, heeft hij van 1937 op 1939 vrijwel allen verloren. De partij van Colijn" is een benaming geworden, waar blijkbaar niet meer de vroeger aan trekkingskracht van uitgaat, ondanks het feit, dat de politieke gebeurtenissen den heer Colijn in de Was DE GROENE juist uitverkocht toen u er naar vroeg? EEN GOEDE RAAD NEEM EEN ABONNEMENT! gelegenheid stelden, kort vóór de verkiezingen, zij het ongewild, te poseeren als Neerlands sterke man en vaderlijke redder. Wat de Anti's verloren hebben, is grootendeels herwonnen door de christelijk-historischen, een partij waarin nogal wat jong en frisch bloed heet te circuleeren, alsmede door de liberale staatspartij, die zelfs haar positie van 1935 wist te versterken. Het herstel van het liberalisme, hoewel het zich in een wereld van geringe dimensies afspeelt, maakt op ons in de eerste plaats een eerlijken indruk: de practische en theoretische invloed van Thorbecke's nazaten was in ons land grooter dan in de verkie zingsuitslag van 1937 tot uitdrukking kwam. Merk waardig is, dat naast de liberalen ditmaal ook de vrijzinnig-democraten winst wisten te boeken, on danks dat zij de nationale aantrekkingskracht van minister Oud's activiteit en sympathiek uiterlijk ditmaal moesten ontberen. De centrum-partijen herstellen zich eenigermate. Van waarlijk groot be lang lijkt ons dit verschijnsel echter niet: het is niet spectaculair genoeg. Liberalen en vrijzinnig-demo craten die thans tezamen 74 zetels in de Staten ver kregen tegen 61 in 1935, bezaten er in 1919 nog 130. De Roomsch-Katholieken zagen hun stemmen aantal met dat van de inmiddels opgeheven Kath. Dem. Partij stijgen. De tweede partij des lands, de S.D.A.P., bleef ongeveer op peil. Slechts in Friesland leed zij aanzienlijk verlies, zulks door de activiteit van den geroyeerden heer Kies. De actie van zeker Amsterdam's dagblad bleek de positie der sociaal democraten in de hoofdstad slechts geringen afbreuk te hebben gedaan: hun percentage daalde van 33 op 30,8. De staatkundig-gereformeerden gingen miniem vooruit, de christen-democraten en de communisten miniem achteruit. STELLEN wij tenslotte de vraag: wat beteekent deze uitslag voor de regeering? Het huidige kabinet steunt op 54 zetels. Had de uitslag der staten-verkiezingen gegolden voor de Tweede Kamer, dan had de regeering haar meerder heid van 4 zetels zien slinken tot een van 2. Het is de vraag of zij in deze omstandigheden den steun van liberalen en vrijzinnig-democraten verder zou kunnen ontberen, die van 10 op 13 zetels gestegen waren. Aangezien het de heer Colijn is, die in feite tegenover het ordenend en actief optreden der roomsch-katholieke ministers het liberaal principe vertegenwoordigt, zien wij dat met de verzwakking van zijn politieke positie in het land een zekere ver sterking van zijn politieke positie in het kabinet gepaard gaat. Een votum tegen de regeering is deze uitslag echter niet geworden. In zekeren zin blijft daardoor de politieke onzekerheid in Nederland bestaan. En dit feit is dus te merkwaardiger omdat het huidige kabinet toch zeker niet als een waarlijk levende, sterk-scheppende kracht beschouwd mag worden. Wij willen niet de mérite's ontkennen harer leden waarvan jhr. Patijn voorging bij de erkenning van Victor Emanuel als keizer van Abessynië; minister Van Buuren het wisselspel met de vliegvelden ver toonde; prof. Slotemaker de Bruine spreekwoordelijk is geworden voor het spellingsbeleid en de hand having, der te groote klassen; minister Van Boeyen den volkswoningbouw belemmert en de luchtbescherming te weinig steunt; waarvan minister Steenberghe's naam verbonden is aan de eenzijdige protectie der Tariefmachtigingswet en die van zijn collega Romme naast eenige gunstige maat regelen inzake de nog steeds groote werkloosheid aan het vastgeloopen ontwerp inzake den vrouwen arbeid en het weinig gewaardeerd spaarkwartje; waarvan minister De Wilde als minister van finan ciën dezelfde beperkingen van de gemeentelijke autonomie heeft doorgezet als in zijn vorig minister schap van Binnenlandsche Zaken; en waarvan bovenal minister Goseling zich een reputatie heeft verworven van kracht te toonen wanneer het niet noodig of niet nuttig was tegenover vluchtelingen en wilde bussen b.v. en zwakheid wanneer er wél krachtig ingegrepen moest worden b.v. de bestrijding van antisemitisme en landsverraderlijke elementen in het nationaal-socialisme, en wiens beleid inzake Oss weinig tactvol en weinig door zichtig is geweest. Als geheel wordt dit ministerie door de huidige ver kiezingen gehandhaafd. Wij zien daarin geen reden tot bijzondere vreugde. HITLER Levensgewoonten en karakter» eigenaardigheden van den vijftigjarigen Führer" Het hiervolgend relaas over de levens gewoonten van den nu vijftig-jarigen Hitler is gebaseerd op vertrouwelijke mededeelingen van iemand uit den engeren kring van den Führer". Geweldenaar en imitator Wat zegt U nu eigenlijk, wanneer U bij een diplomat eke ontvangst den Sowjet-gezant verwel komt?" vroeg onlangs een zijner aanbidsters den Führer". Eenvoudig genoeg !" antwoordde deze, Ik kijk hem zeer diep in de oogen, tot hij er onrus tig van wordt. Dan vraag ik hem bijvoorbeeld: En hoe bevalt U het Berlijnsche klimaat, Excel lentie? Terwijl hij dan verlegen een-of-ander antwoord stamelt, begroet ik reeds den volgenden gast." Dikwijls heeft men zich afgevraagd hoe een zoo onopvallend man als Adolf Hitler, het klaarspeelt om staatslieden, generaals en industrie-baronnen die hem in afkomst en opvoeding verre de meerderen zijn, onmiddellijk ontzag in te boezemen. De een voudige reden is deze, dat de Führer" ontdekt heeft dat er, wanneer hij wil, een zeker fluïdum van hem uitgaat, waardoor ook de nuchterste mannen ont wapend worden. Daardoor is hij een verachter der menschen geworden. Voor niets en niemand heeft hij respect. Al langen tijd is hij uitermate slordig bij het houden van zijn afspraken. Welke bezoeker is zoo belangrijk dat hij niet even wachten kan? Zelfs de hertog van Windsor, gewezen koning van Engeland en keizer van Indië, heeft een uur lang moeten antichambreeren voor de Führer" hem ontving. Van diplomatieke ceremoniën wil Hitler niets meer weten. In intiemen kring kent hij geen grooter genoegen dan de verschillende ministers en gezanten te imiteeren. Göbbels en Göring imiteert hij beter dan welke cabaretier ook, en iederen keer dat hij bij den generaal-veldmaarschalk op bezoek is, moet hij dezen met dat nummer opvroolijken. Een van zijn geliefdste slachtoffers was kleine Phipps", de vroegere Britsche gezant te Londen. Dezen hardnekkigen liberaal kon hij niet uitstaan, en met vreugde placht hij voor te doen hoe Phipps, wanneer hij de werkkamer in de kanselarij binnentrad, met de eene hand zijn monocle vastklemde en met de andere den Hitler-groet poogde te brengen. Hitler is overigens zeer geprikkeld wanneer men hem belachelijk probeert te maken. Hij ergert zich over iedere caricatuur waarbij hij als huisschilder of kleinburger wordt voorgesteld. Tegen afbeel dingen als roover en oorlogsgod heeft hij geen bezwaar. Een nerveuze Napoleon De hooge dunk dien hij omtrent zichzelf koestert, is sedert September van het vorig jaar nog belang rijk gestegen. Toen Chamberlain te Berchtesgaden kwam, ontving de partij-photograaf Heinrich Hoffmann bevel, de begroetingsscène zoo op te nemen dat de premier tot den Führer" opzag. Door München" is een compleet Napoleon-complex in hem ontstaan. Toen hij het Sudeten-land binnenreed, draaide hij zich in zijn auto om, en riep zijn bege leiders toe: ,Ja, mijne heeren, de wereld wacht op mij, ik wacht niet op de wereld!" Echte vrienden heeft hij, deze nieuwe Napoleon, overigens al lang niet meer. Dat zou maar gevaarlijk zijn. Ieder moment wordt hij overigens omgeven door enkele leden van zijn lijfgarde, het zelf moord-corps", die gezworen hebben zichzelf te dooden wanneer Hitler vermoord zou worden. Deze lieden worden elk voortreffelijk behandeld. Toen zijn chauffeur Schreck, op wien hij zeer gesteld was, ten gevolge van een kaakholte-ontsteking stierf, liet hij het gebit van zijn geheele omgeving op zijn kosten nazien. Sedert Schacht's heengaan is Hitler nog nerveuzer UW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken nu over meer dan een half millioen gegevens. Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen, stamboomen etc. Heraldisch Genealogisch Bureau De Banier, Zeer billijk. Oranje Nassaulaan 87, Overveen. PAG. 4 DE GROENE No. 3229

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl