ANTTEEKENIIVGEN \ In afwachting J Het is dit keer een kwade week voor de schrijvers ? van politieke overzichten in de weekbladen. Zij hebben de pen ter hand genomen op het oogenblik dat over de redevoering van den Duitschen rijkskanselier nog slechts de tegenstrijdigste geruchten de ronde doen en wat zij schrijven, komt lezers onder oogen die de inhoud van genoemde redevoe ring reeds kennen. Het is zelfs mogelijk dat Hitler zoo spectaculaire mededeelingen zal doen dat het relaas der wekelijksche gebeurtenissen maar weinig aandacht zal vinden. Buitengewoon waarschijnlijk acht schrijver dezes dat echter niet. Hetgeen de Nazi's doen, is meestal spectaculairder dan wat zij zeggen, en vaak hebben zij hun meest onopvallende uitingen laten volgen door hun meest opvallende daden. Mocht Hitler daarom bij wijze van afwisse ling ditmaal schuchtere accoorden aanslaan eveneens weinig waarschijnlijk bij een figuur die zich ondanks tegengestelde verklaringen eingekreist" voelt dan zou dat voor ons geen reden zijn tot optimisme. Eerst op den dag dat Duitschland zijn bewapening verkleint, niet slechts zegt deze te zullen verkleinen, maar tot een werkelijke vermin dering overgaat eerst dan, en niet eerder, mag de wereld, naar het ons voorkomt, eenigermate vrijer ademhalen. Maar wanneer zal dat gebeuren ? De bewapening wordt, ook in Duitschland, in een steeds feller tempo opgedreven. Vandaar dat wij, alles overwegende, aan de rede voering van den Führer" in geen geval zoo veel gewicht kunnen toekennen als elders wel gebeurt. Het doel van de huidige Duitsche politiek, duizend maal uitgesproken, honderdmaal neergeschreven, staat vast: de hegemonie in Europa. Dat is het eenige feit waarop wij onze aandacht moeten richten een onplezierig feit, maar daar om niet minder waar. Engeland's maatregelen Ten slotte is dat ook de eenige maatstaf waaraan men de jongste Engelsche maatregelen dient af te meten: wat doet de Engelsche regeering om het Duitsche streven naar de hegemonie tegen te gaan ? Zijn haar pogingen in die richting geordend? Han delt zij consequent? Laat zij in Berlijn niet den minsten twijfel bestaan aan haar onverzettelijke wil om iederen nieuwen Duitschen aanvalsdaad tegen een der zich-niet-bedreigd-noemende-enschrijvende landen te beantwoorden met: dan maar oorlog? Of wekt zij den indruk, slechts schoorvoe tend tot de nieuwe politiek over te gaan, waardoor Von Ribbentrop c.s. zal meenen, met kans van slagen zijn chantage-pogingen nogmaals toe te passen? Het is, tusschen haakjes, bekend dat men op het Duitsche departement van buitenlandsche zaken er van overtuigd is, dat Engeland op het laatste moment niet voor Polen in de bres zal sprin gen, te meer omdat hij dien staat practisch toch niet of met groote moeite, te hulp kan komen. De invoering van de dienstplicht in Engeland, een maatregel die onder zeer sterken drang van de Parijsche regeering genomen is en die tegen alle tradi ties van dit op traditie gestelde land ingaat, pleit voor de oprechtheid der nieuwe Engelsche politiek. Wij vermoeden dat het volk als geheel deze ingrij pende wijziging ook wel zal goedkeuren. Slechts de Labour-partij welker politiek de laatste jaren een opeenstapeling van fouten is geweest en die er geen oogenblik in is geslaagd de oppositie tegen Chamberlain waarlijk te coördineeren, weigert, om redenen die voor democraten in een land als Neder land waar toch ook dienstplicht geldt, volslagen onbegrijpelijk zijn, het jongste voorstel der conser vatieven goed te keuren. Haar leiders schijnen de dienstplicht als een eerste stap in de richting van het fascisme te beschouwen. Aan den eenen kant verwijten zij Chamberlain een te slappe politiek, aan den anderen kant verzetten zij zich tegen de vrijwel eenige doortastende maatregel die hij neemt. Intusschen zal het nog wel eenige jaren duren voor Engeland over een leger beschikt dat met de groote continentale legers te vergelijken is. Door een-en-ander zijn intusschen de belastingen in Engeland eenigermate verhoogd verhoogingen die op het eerste gezicht niet onrechtvaardig ver deeld lijken. Zij zijn overigens onvoldoende om aan de kolossale eischen te voldoen; de rest wordt geleend. VOOR ELKE BEURS 'N BROCHES 20 STUKS Het Vredes-front Het belangrijkste punt waarop men o.i. bij de verwarrende reeks onderhandelingen die thans worden gevoerd, de aandacht moet richten, is de samenwerking met de Sowjet-Unie. Wanneer Du.tichland spoedig zélf Polen onder druk gaat zetten en, eventueel met behulp van Hongarije en Bulgarije, met Roemeniëhetzelfde probeert, dan zal het de Sowjet-Unie zijn waartoe deze staten zich in de eerste plaats om hulp moeten wenden. De regeeringen van deze staten in feite militaire clique's voelen niet veel voor deze hulp. Een vooraanstaand Poolsch blad schreef deze week nog zeer geringschattend over de Russische militaire macht. Deze houding is niet onbegrijpelijk, maar zij leidt slechts tot n gevolg: dat Duitschland zijn zin zal doorzetten, in de nabije of iets verder gelegen toekomst. Trouwens, ook de Sowjet-Unie aarzelt, en terecht. De Sowjet-Unie wil een vereenigd anti-Duitsch front, dat ieder slachtoffer van een nieuwe agressie te hulp zal komen. Engeland en Frankrijk willen een speciale overeenkomst die in eerste instantie slechts Polen en Roemeniëbetreft de beide landen die slechts door de Sowjet-Unie effectief geholpen kunnen worden. Moskou vreest nog steeds dat het de bewuste of onbewuste bedoeling van de Engelsche en Fransche politiek der laatste jaren is, Duitschland en de Sowjet-Unie in onderlingen strijd hun krachten uit te laten putten. Vandaar de aarze lingen van Litwinow. Hij zal niet spoedig overtuigd worden van de oprechtheid der Chamberlain's en Daladier's. De terugkeer van den Britschen gezant, Sir Nevile Henderson, een erkend vriend der Nazi's, naar Berlijn, zal weinig geschikt zijn geweest om hem die overtuiging bij te brengen. Men fluisterde dat Henderson met speciale voorstellen den Führer" moest opzoeken: indien Hitler zich vredelievend betoonde, zou Engeland niet ongeneigd zijn, Duitschland zekere economische concessies toe te staan. Liberale Engelsche bladen toonden zich zeer ongerust. Pertinax", de bekende, meestal goed ingelichte Fransche journalist, beweerde reeds dat Engeland opnieuw den weg van München wilde inslaan. Intusschen liet de Duitsche regeering Henderson rustig wachten. Hij werd nauwelijks ontvangen. Berlijn is van meening dat het geen raadgevingen of waarschuwingen van Londen behoeft te ac cepteeren. De As en de Balkan Op den Balkan wordt de situatie er niet over zichtelijker op, behalve dan dat de invloed van Rome en Berlijn er nog steeds groeit. Zuid-Slavië, geheel omsingeld, heeft zich deze week moeten inschakelen bij het systeem van de spil. Het is nog niet toegetreden tot het Anti-KominternPact; dat komt nog wel. De nationale tegenstellingen enminderheden-quaesties die op den Balkan in rui men getale aanwezig zijn, maken het den spil maar al te gemakkelijk, de diverse staten tegen elkaar uit te spelen. Hongarije wil het Noordelijke deel van Zuid-Slaviëhebben. De Italiaansche regeering is nu bezig, deze beide landen tot elkaar te brengen, met de bedoeling hun beider aandacht op Roemeni te richten. Bulgarije dat na den wereldoorlog daar het aan de zijde der Centralen stond, gehalveerd is, voelt zijn kans weer komen: het wil een deel van Roemeniëen van Zuid-Slaviëterug. De eenige mogelijkheid om zich op den Balkan werkelijk ernstig tegen den groeienden DuitschItaliaanschen invloed te verzetten, zou gelegen zijn in een eensgezinden Balkan-bond, die kan rekenen op den steun van de Sowjet-Unie, Frankrijk en Engeland. Maar zelfs de eensgezinde Balkan-Bond komt niet voor elkaar; Frankrijk en Engeland zijn ver weg; en voor de Sowjet-Unie zijn de meeste Balkan-regeeringen uitermate bevreesd. Conclusie: de Balkan behoort toe aan Italiëen Duitschland, beter: aan Duitschland allén, want Italiëis weinig meer dan zijn uitvoerende rechter hand geworden. Roemeniëdoet energieke pogingen om aan den Duitschen greep te ontkomen. Gafencoe, de minister van buitenlandsche zaken, heeft lang durige besprekingen te Londen gevoerd en keert terug, met de belofte van credieten voor wapen leveranties in de zak. Een Britsche handelsmissie die op het oogenblik te Boekarest vertoeft, onder zoekt de mogelijkheid van verdere samenwerking. Maar de Roemeensche West-grens is nog steeds onbeschermd, en het Hongaarsche leger ligt klaar, om Zevenburgen binnen te rukken. ... Wij zullen dit jaar waarschijnlijk den Balkan nog menigmaal op de voor-pagina's der dagbladen vermeld zien. Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE De versterking van Frankrijk Vijftien milliard frs. heeft de Fransche regeering van het land gevraagd ten behoeve van de landsver dediging. Eén pCt. de centimes du soldat" zal worden geheven op alle betalingen; de groote werken en de wegen-aanleg worden beperkt; de arbeidsweek wordt wederom verlengd. De finan ciering van de uitgebreide militaire maatregelen zal geschieden door de uitgifte van wapeningsbons met een looptijd van twee jaar. Eén-en-ander beteekent dat de overheid ongeveer de helft van het nationale inkomen voor bewapening noodig zal hebben, een angstwekkend hoog per centage, aanzienlijk hooger dan het Duitsche. Het zal echter geruim en tijd duren voor, dank zij de nieuwe credieten, de achterstand dien Frankrijk op vele onderdeelen der bewapening vertoont in de eerste plaats de luchtmacht ingeloopen is. De totale industrieele productie stijgt, maar slechts langzaam. Aan het verzet der arbeiders tegen de daling van het levenspeil is echter een einde ge komen. Op verschillende gebieden vertoont de regeering meer energie: in de afgeloopen week werden b.v. de Duitsche vereenigingen in den Elzas, organisaties van zeer twijfelachtig allooi, ontbonden. De versterking van Frankrijk is wel hoogst nood zakelijk, te noodzakelijker nu van week tot week duidelijker blijkt, dat Spanje gedwongen is, zich aan de zijde van Duitschland te stellen. Binnenkort wordt nu ook een handelsverdrag tusschen Duitsch land en Spanje gesloten: de Spaansche reserves aan kwik, ijzererts, hematiet, wolfraam, antimonium enz. verdwijnen straks naar de Duitsche fabrieken. Arme democraten, die gemeend hebben dat Spanje aan het einde van den burgeroorlog zijn volledige onaf hankelijkheid verworven zou hebben.. .. De bestrijding der werkloosheid De afgeloopen week bracht ons enkele maat regelen die van belang zijn voor de bestrijding van de werkloosheid. In de eerste plaats heeft de regeering besloten werkende dienstplichtigen die bij de grenstroepen zijn ingelijfd, te vervangen door werkloozen, een maatregel waarvoor slechts werkloozen van vijf-endertig jaar en jonger in aanmerking komen. In economisch opzicht is deze maatregel niet onrede lijk; het bedrijfsleven lijdt minder schade dan anders het geval zou zijn. Van menschelijk stand punt, is de maatregel wel heel bitter een bitterheid die vooral diegenen zullen veronachtzamen die in 't geheel niet in dienst zijn. Trouwens, er duiken ook practische bezwaren op: de werklooze dienst plichtige is waarschijnlijk van alle gelegenheid verstoken om werk te zoeken. Zijn lot wordt een voudig bestendigd. Kan de regeering hier niets aan doen? In de tweede plaats werd medegedeeld dat een afzonderlijke dienst voor de werkverruiming door het bevorderen van werken zou worden ingericht. De bestaande departementale afdeeling verdwijnt, het Werkfonds verliest aan beteekenis en zij n leider de heer Hacke, directeur-generaal van den arbeid, keert weer geheel naar de arbeids-inspectie terug. Veel stuwende kracht is van deze figuur niet uitge gaan. Hopelijk ontwikkelt de nieuwe dienst meer activiteit. Vreemd genoeg, is het noodig geoordeeld voor de voorbereiding van de werkverruiming een zelf standige stichting op te richten die zich speciaal met projecten zal bemoeien die beoogen de indus trieele outillage van ons land te verbeteren. Beperkt de nieuwe dienst zich dan tot de agrarische plannen ? In het bestuur der stichting hebben talrijke industrieelen zitting die tot de Negenmannen" behooren. Deze heeren schijnen geen bezwaar te hebben tegen verzwaring van 's lands budget wanneer daardoor de industrieele outillage verbeterd wordt. Ligt hun de bestrijding van de werkloosheid waar om het tenslotte gaat wel voldoende aan het hart ? Laat ons het beste ervan hopen. LITTHAUER ? MAGEN BITTER PAG, 6 DE GROENE No. 3230