Economie De economische arbeid van den Volkenbond DE militaire evenals de economi sche ontwapening, beoogd in het Handvest van den Volkenbond, hebben schipbreuk geleden op de natio nale belangen, zooals die door de staten leden werden gezien. Hiermee is ook de functie van de Economische Orga nisatie van den Volkenbond veranderd. Zij is thans niet meer zoozeer gericht op de onderlinge problemen der staten (in het bijzond r: de vrije randel) als wel op hun gemeenschappelijke pro blemen. Het simpele systeem der economische politiek: met betrekking tot het buiten land zoo groot mogelijke vrijhandel, zoo min mogelijk interventie met be trekking tot het binnenland, waarvan in de praktische politiek meer en meer werd afgeweken, werd door de meeste regeeringen largzaam aan als verouderd beschouwd. De economische politiek werd in de laatste jaren gecompliceerder. Er groeide een behoefte aan een centrale organisatie, welke de vele en gevarieer de gebeurtenissen en maatregelen in de verschillende landen registreerde, or dende en in overzichtelijken vorm ter beschikking der regeeringen stelde. Een dergelijke instantie zou tevens in staat zijn uit deze internationale ver gelijking, tegen den achtergrond der economische theorie, op onpartijdige wijze belangrijke conclusies te trekken over de resultaten, die met de verschil lende maatregelen bereikt waren, de voor- en nadeelen, die ermee verbonden waren en, dientengevolge, den besten vorm om bepaalde doeleinden van economische politiek na te streven; conclusies, welke voor de verschillende regeeringen, die in dit voor hen veelal nieuwe gebied slechts tastenderwijze te werk konden gaan, van groote waarde konden zijn. Geen instelling was voor deze taak beter uitgerust dan de Volkenbond. Zijn economische afdeeling had, in den loop der jaren, een aantal vooraan staande economische en financiëele experts tot zich getrokken, en kon tevens rekenen op de adviezen van vele anderen, die als lid van comité's aan de organisatie verbonden waren. DE arbeid van de economische sectie, de Financial and Eco nomie Organisation, and Economie Intelligence Service" bestaat derhalve thans in de eerste plaats in het ver zamelen van materiaal, dat jaarlijks in een aantal statistische publicaties wordt neergelegd. Deze statistieken zijn afgestemd" op de theoretische studie van de belangrijkste economische on derwerpen: productie, werkloosheid, internationalen handel, bankwezen en nog andere, die het onderwerp uit maken van eenige, eveneens jaarlijksche, geschriften. Een aantal van de meest urgente problemen zijn in het bijzonder in studie genomen. Materiaal is verzameld over den voedingstoestand in vele landen. Het toonde aan, hoezeer deze onvoldoende is zelfs in de rijkste landen, zooals de Vereenigde Staten en Engeland, krijgt een groot gedeelte van de bevolking (volgens een recent onderzoek bij Amerikaansche blanke, niet werklooze arbeidersgezinnen: twee a drie vijfde) een voeding, die niet als lichamelijk volkomen voldoende beschouwd kan worden. Welke beteekenis zou een verbetering hiervan niet alleen voor den gezondheidstoe stand van de bevolkingen doch ook voor de afzetmogelijkheden van landbouw en industrie hebben ! Deze onder zoekingen werkten in vele landen stimuleerend; meer dan twintig na tionale voedingscomité's, die via den Bond met elkaar contact houden, zetten dezen arbeid voort. Het vraag stuk, welke maatregelen in de ver schillende landen worden genomen om in het tekort aan goede en goedkoope woonruimte te voorzien, is eveneens bij den Volkenbond in studie. Er zijn menschen, die onvoldoende gevoed zijn, omdat zij hun inkomen onverstandig besteden doch de meesten zijn het, omdat zij een ontoe reikend inkomen hebben. Ds economi sche nood vormt eveneens den ach tergrond van vele andere onderwerpen, die bestudeerd werden: contingenteeringen, deviezencontröle, clearingstelsels. DAARMEE wordt het vraagstuk van de depressie geponeerd. Bijna alle onderwerpen van de Economische Afdeeling raken er aan. Sinds een beslissing van de Volkenbondsverga dering van September 1930 is het vraagstuk in zijn volle omvang aange pakt. Een klein comitévan economische deskundigen uit verschillende landen, de Delegation on Economie Depressions," bestudeert de maatregelen, die tegen de depressie genomen kunnen worden en hun mogelijk effect. Een groot gedeelte van den arbeid der econo mische afdeeling is gewijd aan de voorlichting van deze D.D.E., aan de bestudeering van bijzondere vraag stukken, die hierbij rijzen. Aan de leden van den Bond is een kort over zicht gevraagd van de maatregelen, die door hen ter bestrijding van de depressie zijn genomen. Van 22 landen is hierop een antwoord ontvangen; dat van Nederland alleen al beslaat 18 pagina's. De mogelijkheid, de depressie door het uitvoeren op groote schaal van openbare werken te bestrijden, is in een rapport behandeld. Door een bij zondere commissie van internationale deskundigen, waarvan Prof. Verrijn Stuart Jr. deel uit maakt, wordt de vraag bestudeerd, wat de invloed is van de bestaande belastingsystemen op de depressie. Is het juist, in tijden van gering inkomen, wanneer de staat groote uitgaven voor de ondersteuning van werkloozen en de instandhouding van kwijnende takken van bedrijf heeft te doen, de belastingen zoover op te voeren, dat de begrooting sluitend gemaakt kan worden? Of is het te verkiezen gedurende eenige jaren een tekort op de begrooting te hebben, dat in betere jaren weer kan worden ingeloopen? Wij tippen slechts het vraag stuk aan, waarmee deze commissie zich bezig houdt. Gelijktijdig met deze vragen van politiek werd de theorie van de con junctuur, de economische golfbewe ging, onder handen genomen. Er bestaat over dit onderwerp een ver bijsterende veelheid van theorieën die elkaar geheel of gedeeltelijk tegen spreken. Een inventariseering en zorg vuldige vergelijking van deze theorieën door Prof. Haberler in opdracht van den Bond uitgevoerd, toonde aan, dat veel van deze verschillen slechts schijnbaar zijn en dat in vele opzichten een synthese gegeven kan worden, (?Prosperity and Depression", Genève, 1936). Doch tevens bleek, dat de rede neering allén in vele gevallen niet tot een zekere conclusie kan leiden. In een tweede phase van deze studies, uitgevoerd onder leiding van Prof. Tinbergen, wordt getracht door een zeer verfijnde statistische waarneming der economische gebeurtenissen nadere kennis omtrent het conjunctuurm chanisme te verwerven, en in het bijzonder de werktuigen te verschaffen om de gunstige werking van verschillende vormen van economische politiek te meten. In politiek opzicht moge de Volken bond thans minder de aandacht trekken, hetgeen op economisch gebied te Genève geschiedt, verdient ten volle ieders belangstelling. Dr. J. J. POLAK Grondstoffen-babbels: PETROLEUM JIJ moet eens een boek schrijven over petro.. Economische humor leum !" Ik?" vroeg mijn vriend, de alwetende, die juist zijn tweehonderd-vijftigste tijdschriftartikel van de desbetreffende week had gelezen. Waarom ik?" Man, jij weet alles. En wat een goddelijke stof die petroleum ! Daar heb je onderzoekingstochten, en reuzenconcerns, en sluwe directeuren, en be drogen uitvinders, Mexico, Perzië, strijd om de wereldmarkt, tankvlooten, branden...." Draaf niet zoo door," lachte mijn vriend. Van de petroleum weet ik niets af !" Dat zeg je maar! Tusschen haakjes: is het waar, dat die kolonel Drake die bij Titusville in de Vereenigde Staten de eerste bron aanboorde, als millionair gestorven is?" Drake als millionair? Integendeel: hij had geen cent, toen hij doodging. Je weet misschien dat pe troleum al lang bekend was, vóór Drake aan het werk ging. Al in de Oudheid. Er zijn ongeloovige zielen die beweren dat Sodom en Gomorrha door een onderaardschepetroleum-ontploffing vernietigd zijn. In de Middeleeuwen hebben de Byzantijnen met drijvende petroleum de schepen van hun vijanden in brand gestoken. Grieksch vuur" heette dat. En in de Vereenigde Staten was het al twee eeuwen bekend eer de productie op grooter schaal begon. Maar omdat de petroleum ongezuiverd was, kon men haar niet branden: dat stonk te erg. Daarom werd ze maar tot gezondheidsdrank gepromoveerd onder den naam van Seneca-olie". En pas toen het raffineeringsproces uitgevonden was, had het zin, meer petroleum te produceeren. Die kolonel Drake, dien je zoo juist noemde, is daar mee begonnen. Als bijna elke uitvinder is hij gestorven zoo arm als een kerkrat. De winst is door anderen opgestreken. Weet je bij voorbeeld," ik merkte tot mijn genoegen dat mijn vriend op zijn praatstoel raakte dat er IIw 7pmiwpn worden 8ekalmeerd UW &CIIUWGII en gesterkt en Uw slaap wordt wrer rustig door het gebruik van Mijnhardt's Zenuwtabletten Glazen Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten ondernemers zijn geweest in dien romantischer] begintijd die in enkele jaren met vierduizend dollar kapitaal vijf millioen verdiend hebben? Interessant, hè? Wat ook leuk is: er werd ontzettend gespecu leerd. Zoo kon het gebeuren dat in 1859 een vat petroleum twintig dollar kostte, en twee jaar later tien dollarcenten. Maar de werkelijke kans voor de petroleum kwam pas, toen de explosie-motor werd uitgevonden. Toen begon ook de strijd om de petro leum tusschen de verschillende landen, een strijd om winplaatsen en afzetgebieden. De V.S. stonden steeds nummer n bij de productie; een tijdje lang is Rusland nummer twee geweest, tot Mexico op kwam. Na '25 is Mexico door Venezuela van de tweede plaats verdrongen, en in 1937 heeft de Sowjet-Unie na een langdurige nek-aan-nek-race met Venezuela de tweede plaats bezet." Dus in de V.S. wordt nog steeds het meest ge produceerd?" Verreweg: meer dan drie-vijfde van alle petro leum. De Sowjet-Unie en Venezuela halen elk ongeveer een tiende, dan komt Iran, NederlandschIndië, Roemenië, Mexico, Irak, Columbië, Trinidad, enzoovoort, enzoovoort." En die unfaire methoden, die in den strijd om de petroleum gebruikt zijn," zei ik, is dat nu waar of niet?" Wat zal ik je zeggen. ..." zuchtte mijn vriend. Veel bewijzen zijn er niet. Er zijn petroleumkoningen geweest die wel eens rare dingen hebben gedaan. Je weet misschien dat de oude Rockefeller aan alle Chineezen gratis lampjes heeft gegeven ? Toen móésten ze natuurlijk petroleum koopen. ..." En de lampjes heeft hij er wel uitgehaald?" Dubbel en dwars, denk ik. In Mexico heeft hij een tijd lang zijn petroleum met zevenhonderd percent winst verkocht ! Trouwens, het petroleumkapitaal dat Engelschen in buitenlandsche onder nemingen belegd hebben, werpt nog steeds meer dan twee maal zooveel winst af als het normale kapitaal. Het is menschelijk, om voor dien extra-winst veel over te hebben...." Tja...." zuchtte ik. Mijn dank voor je in lichtingen. Ik ben al weer weg !" Mijn vriend verdiepte zich in zijn twee-honderdn-en-vijftigste artikel. PAG. 7 DE GROENE No. 3230 D£ ZON GAAT ONüLR Japan bedreigt de Amerikaansche en Britsche beleggingen. (Syracuse Post Standard) OP GLAD IJS De bewapeningswedloop ter zee. (St. Louis Post Dispatch)