UITHUIZIGHEDEN Tooneel De ondergang van De Vrijheid" (Ned. Tooneeï) EEN tooneelschrijver van amper vijfentwintig jaar, die in staat is, op het tooneel zulke krachtige en zulke hevige conflicten te scheppen, heeft een toekomst. Het publiek in de zaal dacht, dat de goede dagen van Heijermans weer gekeerd waren. Daar leek het ook wel een beetje op. Het gevecht van de be manning van de laatste vrije sleep boot tegen den machtigen reeder, welke strijd eindigt met den economischen en daarmee ook feitelijken ondergang van die sleepboot, de atmos feer van armoede en zorgen, van ver beten vechten tegen de ellende in, is Heijermanesk. Maar het eigene van den schrijver is de strijd van den jongen kapitein Speelmans tegen zijn vader: de jongen, die om het loon wel kapi tein bij den rijken reeder zou willen worden en de onverzettelijke vader, die hem spreekt van vrijheid en onaf hankelijkheid en eergevoel en hem smeekt en dwingt stuurman te worden op de wrakke schuit, die hij zelf com mandeert. De vader en de zoon harre warren het heele stuk door. Tenslotte, die nacht, dat het schip zal vergaan, wil de vader niet, dat de zoon, die thans getrouwd is en een kind heeft, zijn leven in de waagschaal stelt. De vader gaat dan, met de overige bemanning, den dood tegemoet. Belangwekkend, als kern, is de strijd tusschen den vader en den zoon. Daaruit komt de geheele heftigheid voort; dit conflict is de drijvende kracht in het stuk. En al is de heele ombouw daaromheen niet steeds even zuiver, de andere personen en de om standigheden ontleenen hieraan toch hun krachtig eigen leven. Het komt tusschen vader en zoon echter eerst na heel groote moeilijkheden tot een oplossing. Een mislukte poging tot moord door de aanstaande schoon dochter, felle aanvallen over en weer, ellende en ongeluk, zijn noodig om tot de oplossing te geraken. Maar in ieder geval geen bloedarm, mat stuk. Een groote bezetting, met een pracht van een kapitein van Elsensohn, met een sympathieke jonge vrouw van Jos. van Gasteren, met een wat te ver fijnden zoon (Theo Frenkel), met zee lieden, kapiteins en uitvoerig decor in groote bezetting maakten er een goede opvoering van. De wrekende god (Centraal Tooneel) GOED gespeelde spanning heerscht er op het tooneel in de Amstelstraat. Moord en diefstal, door Veter man 15 jaar geleden geschapen, houden het voorjaarspubliek in zijn greep gevangen. Een scherpzinnige detec tive (Jan van Ees) lost op luchtige en geestige wijze alle geheimen op, zoodat het 4de bedrijf voor onze gerustgestelde oogen glad verloopt. Het ten onrechte verdachte jonge meisje (Elly Weller) blijkt niet slechts onschuldig maar bovendien schatrijk en een hertogin te zijn. Het is bijna niet te gelooven, ook niet als je 't weet. Een waardige Kaffer koning (Remmelts) is een edelmoedig mensch wat niet gezegd mag worden van den blanken schurk, al noemt hij zich Lord (Cor Hermus). Een jonge minnaar (Teulings) en 'n amusante hertogin (Sophie Stein) met nog diverse leden van den hoogen Engelschen adel onder strenge en vlotte regie van Cees Laseur. In een klein Parijsch Hotel (Leidscheplein Theater) IK bewonder het keer op keer, hoe blijspelschrijvers steeds weer nieuwe intrigues en verwikkelingen kunnen vinden. Ik zou haast gaan denken, dat er ergens een slimme Hongaar is, die een onderneming gesticht heeft, waar ze en gros gefabriceerd worden. Ook de schrijver van In een klein Parijsch Hotel" heeft hier ingekocht. Intrigue: jongeman wordt, zonder dit zelf te weten, gebruikt door een schrijver (n.b. een schrijver m het stuk!) om de handeling van een tooneelstuk mee te helpen opbouwen. Daartoe wordt hem een lieftallige actrice in zijn hotel kamer gestuurd, die hem, eenerzijds voor de intrigue in het stuk (in het stuk), anderzijds voor zichzelf, ver overt. Plaats van de handeling: de hotel kamer. Personen: de lieftallige actrice, de jongeman, de schrijver, de verloof de van den jongeman, een kamermeis je, een hotelkellner, de vader van het meisje (die haar vader niet in werke lijkheid is, maar hem alleen speelt). Piquanterieën: het bed; de dessous van de actrice. Moppen: de jongeman wil zijn trein halen; komt er echter niet toe, door de lieftalligheid van de actrice. De dessous van Anny Schuitema, die de actrice speelt, zijn zalmkleurig. Saumon. Ze staan haar erg lief. Anny Schuitema is een lieftallig meisje, en dat is al een heele hoop. Sylvain Poons is moppig en dat is ook al een heele hoop. De schrijver van het stuk is een Hongaar. Wat wil men meer? Niets meer. En met name niet, dat er ook nog in gezongen wordt. Film Ultimatum (City Theater) DEZE. film gaat over den oorlog, den vorigen. Het ultimatum van Oostenrijk aan Servië. Erich von Stroheim speelt dus een hooge Servische officier van den geheimen dienst en zit derhalve in een rolstoel met kruk ken. Dita Parlo speelt een Oostenrijksche, die met een Serviër gehuwd is. Zij is een brave vrouw maar vervelend. Dan is er haar man .en een oude vriend, die Oostenrijker is. Die nationaliteitenkwestie is een dankbare voedingsbodem voor het conflict, dat door dood en edelmoedig heid tot een einde komt. De Fransche acteur Abel Jaquin geeft, als de vriend, een brutale copie van Louis Jouvet. Otaosscnouwourg N.V. HET NEDERLANDSCH 1 Zaterdagayond 13 Mei 8.15 uur Zondagmiddag 14 Mei 2 uur Zondagavond 14 Mei 8.15 uur X)ONEEL . Directeur Cor ran der Lugt Melsert Het bekroonde tooneelwerk DE ONDERGANG VAN DE VRIJHEID" DE MOEDER tooneelspel in 3 bedr. door Dr. Karel Capèk MENSCHEN VAN ONZEN STAND pr. d. pi. van Fl. 2.06 - Fl. 0.46 a.r.i. NA 3 MAAN DEN VERLOOFD TE ZIJN ??t begon Karels belangstelv; l ing al te verflauwen en lelie hy meer op de krant dan Toen vertelde Toos t/%. my' de oorzaak. ,Je hebteen ? vermoeide huid'jze^' ze. Dat bederft je uiterlijk. ]e moet eens LUX TOILET ZEEP gaan gebruiken/" Nu zyn de gelukkige *?«/? \dagen weer teruggekeerd'/ * Karel zegt, dat ik elke ' mooier word f Uw charme gaat verloren door een onaantrekkelijke huid laat daarom de moderne levenswijze geen nadelige invloed uitoefenen op Uw teint. Het dagelijks gebruik van Lux Toilet Zeep voorkomt een ,,vermoeide huid". Deze zuivere, witte zeep bevrijdt de poriën van elke onzuiverheid. Lux Toilet Zeep voor jeugd en charme! LUX ^.VERMOEIDE HUID' TOILET ZEEP UZ I7l-0l<il Als een oorlog na vijfentwintig jaar zulke films voortbrengt, moeten wij voor den volgenden bespaard blijven. Muziek Pianoavond Peter Stadlen HET ovale kleine zaaltje van het Concertgebouw heeft al heel wat binnen zijn wanden gehoord. Het houdt van muziek, het is vaak gedul dig, soms heeft het een feestdag. Toen Peter Stadlen speelde, was het zulk een feestdag voor het zaaltje, dat in zijn goedheid een vijfhonderd toehoor ders er van mee liet profiteeren. Een feestdag is het, als er een musi cus speelt, die put uit de volheid van een kunstenaarschap, dat niet beperkt wordt door enge eischen en moeilijk heden der techniek, maar dat ver daar bovenuit uit de schatkamer der muzieklitteratuur werken te voorschijn brengt, en die zoo voordraagt, dat het ieder is, of hij ze voor de eerste maal hoorde. Dan hoort het zaaltje en zijn bezoekers den componist zelf spreken. Peter Stadlen speelde bijvoorbeeld de tweede Rhapsodie van Liszt en het was een nieuw stuk; niet meer het overbekende pianolastuk; maar frisch, tintelend, grappig, speelsch, ernstig en ontroerend. Dat was een werk van het programma; een tweede toegift, uit een sonate van Mozart, besloot den avond. De stille, diepe en spiritueele vertolking, het in het werk opgaan van den pianist, wees op de sterkste kanten van zijn groot talent. Ja, het was een feestdag. Lohengrin en hulde HET weekblad ,,De Kunst" bestaat dertig jaar, en deze verjaardag werd verkondigd en gevierd door een opvoering van Lohengrin in den Stads schouwburg. Voor Wagnerliefhebbers en anderen was het een avond om niet gauw te vergeten; de opvoering was in alle opzichten goed verzorgd. Na het middernachtelijk uur werd de heer N. H. Wolf, de hoofdredacteur van het weekblad, een man die in de kunstwereld veel goeds gedaan heeft, gehuldigd en hem werd de eer gegeven die hem toekwam. Met voldoening konden we naar huis gaan, en, hopen we, de heer Wolf ook. Revue IJsrevue St Moritz" (Carré) ZWAARTEKRACHT, traagheid, wrijving schijnen overwonnen als de snelle figuren over het tooneel van Carrézweven. Een revue, waarvan de balletten in snelheid verdrie- of ver viervoudigd zijn. Een danseres wier snelle wendingen soms verrukken, wier weinige originaliteit soms teleur stelt. Een danspaar, dat sportief, mu zikaal, mooi en elegant is, een clown, die spot met ijs, schaatsen of wat ook, maar die in z'n eentje gekheid zit te maken, een bronzen schaatser op stel ten, die beangstigend is. En verder een gewone revue, met rococo, Weenen, Strauss, girls, beenen (met schaatsen) en grappen. In ieder geval is ijs iets frisch. PAG. H DE GROENE No. 3132