KANTTEEKENITVGEN De versterking van de as Rome-Berlijn Het was een Duitscher die gezegd heeft dat de geschiedenis slechts n ding schijnt te leeren: dat de menschen er niets uit leeren. Het zijn echter Duitschers, die de laatste jaren aantoonen dat zij n les der historie niet vergeten hebben: het ver raad van Italiëin 1914. Toen ten gevolge van de Italiaansche verovering van Abessyniëtoenadering tusschen Italiëen Duitschland ontstond, schijnt men te Berlijn be sloten te hebben: Dat nooit meer ! Wanneer wij ons met Italiëverbinden, dan moeten wij de zeker heid hebben dat het ons niet op het laatste oogenblik in den steek laat!" De geschiedenis sinds 1936 is de geschiedenis geweest van de Duitsche pene tratie in Italië. Het staat vast dat de bevolking den Duitschen horden die Italiëinstroomen, weinig vriendelijk gezind is. Maar waar zou zij, die al meer dan vijftien jaar gedrild is tot slaafsche navolging, plotseling den moed tot zelfstandige actie vandaan halen? Zij moppert, en berust. Moet berusten want langzamerhand nemen de Duitschers in het geheele economische en politieke leven een uiterst belangrijke plaats in. Het moge te veel gezegd zijn dat zij het land volledig beheerschen, zij controlee ren het wel. Geen belangrijke Italiaansche stad, of de Gestapo heeft er zijn agenten; geen belangrijke Italiaansche onderneming, of er zit een Duitscher in de directie. Mussolini heeft eenige malen gepoogd, het Duit sche juk van zich af te schudden. In September vorig jaar hield hij wel dagelijks een agressieve redevoering, maar het woord: Wij staan onder alle omstandigheden aan de zijde van Duitschland", werd niet gehoord. Ook niet te Berlijn. Berlijn heeft dat niet vergeten. En toen Mussolini er op wees dat het zoo langzamerhand tijd werd om de krachten van de as in dienst te stellen van de Italiaansche belangen, antwoordde Berlijn: Uitstekend! Dan kunt ge tegen Frankrijk beginnen, maar: onder onze leiding". Het zijn Duitschers die op het oogenblik den bouw van Italiaansche versterkingen in de Povlakte leiden; het zijn Duitsche troepen die daar gelegerd zijn; het zijn Duitsche vliegtuigen die er op de vliegvelden klaar staan om Zuid-Frankrijk in De groote Internationale WaterTentoonstelling biedt U sensationeele attracties: wedstrijden, acrobatie. het wondere " GoudPaviljoen ", enz... Het geheel een grootsch en origineel schouwspel. Bezoekt de INTERNATIONALE WATERTENTOONSTELLING LUIK 1939 MEI-NOVEMBER geval van oorlog te bombardeeren. Ziedaar het resultaat van de politiek van Ciano, die aan Duitsch land verknocht is (volgens sommigen heeft het laatste woord n letter te veel): Italiëis aan han den en voeten aan Duitschland gebonden. De as Rome-Berlijn is tot as Berlijn-Berchtesgaden inge krompen. De besprekingen die Von Ribbentrop in het week einde te Milaan heeft gevoerd, hebben geleid tot het sluiten van een formeel militair verbond tusschen Italiëen Duitschland. Italiëdat den laatsten tijd eenige sympathie voor Polen toonde het be schouwde Polen als tegenwicht tegen de Duitsche hegemonie in Centraal en Zuidoost-Europa is weer tot rede gebracht. Het zal Duitschland tegen Polen steunen. En Duitschland zal Italiësteunen tegen.. . . Tunis? Egypte? Gibraltar? Het zijn alles mogelijkheden. Dat er dit jaar belangrijke dingen gebeuren in het Middellandsche Zee-gebied, staat wel vast. Polen zet zich schrap De redevoering die minister Beek Vrijdagmorgen te Warschau hield en het memorandum dat 's mid dags aan de Duitsche regeering werd overhandigd, getuigden niet van defaitisme. Het Rijk eischte Danzig op en vroeg om een extra-territorialen autoweg? Geen sprake van", zei Beek: Dat is de Poolsche Lebensraum" Het wapen dat Hitler gebruikt had om zijn overweldigingen goed te praten, keerde zich tegen hem. Polen deed echter niet alle deuren dicht: de moge lijkheid tot onderhandelen bleef bestaan. Het lijkt ons echter weinig waarschijnlijk dat er verder onder handeld zal worden over de Poolsch-Duitsche quaestie. Zal Duitschland de zeggingschap van anderen dulden in een gebied waar het heer en meester meent te zijn? Zal het van het Vaticaan of van Londen en Parijs raadgevingen aannemen, wat het wel en wat het niet moet doen? Geen sprake van. Het zal troepen concentreeren aan de Poolsche grenzen, steeds meer troepen en steeds meer bom bardementsvliegtuigen. En dan afwachten. Dezelfde afmattings-strategie heeft tegen Tsjecho-Slowakije de schoonste resultaten gehad. Zou Polen stand vastiger zijn? Oorlog of München?" Er zijn twee omstandigheden die het voor Berlijn waarschijnlijk maken dat het, door verder te gaan met het uitoefenen van stillen druk, op den duur succes zal hebben. Daar is in de eerste plaats het Fransche en Engelsche defaitisme. Fransche en Engelsche bladen wemelen weer van uitingen dat het dwaasheid is voor Danzig te sterven", en soort gelijke. Minister Bonnet schijnt er niet aan te denken, zijn verdragsverplichtingen na te komen. Maar ook te Londen zal men gaarne zien, dat Duitschland en Polen het eens worden. Conclusie: de situatie gelijkt als twee druppels water op die vóór München. Met dat verschil, dat als het nu tot een München komt, de Chamberlain's en Daladier's naar alle waar schijnlijkheid geen uitnoodiging krijgen. Voorts zal Berlijn met groote vreugde geconsta teerd hebben dat het Fransch?Engelsen?Russisch Vredesfront" een phrase blijft. Het officieuze Russische telegraafagentschap Tass" verspreidde Dinsdag een bericht, waarin op bitteren toon verklaard werd: Als Frankrijk en Engeland Polen en Roemeniëte hulp komen, moet de Sowjet-Unie meevechten. Maar indien de Sowjet-Unie Litauen of Letland gewapenden bijstand verleent, zullen Londen en Parijs zich afzijdig houden. Dat was het jongste Britsche voorstel. Londen en Parijs willen duidelijk onder alle omstandigheden de beslissing oorlog-of-geen-oorlog? in eigen handen houden. Heel begrijpelijk. . . . maar oprechte samenwerking is tusschen bondgenooten die elkaar zoo weinig vertrouwen, onmogelijk. Duitschland is de eenige mogendheid die hierbij zijde spint. Gegarandeerd Scandinavi De Duitsche regeering heeft in den loop van de vorige week tot de Scandinavische staten het voor stel gericht, hun integriteit te garandeeren. Wat zat daar achter? Algemeen neemt men aan, het volgende: wanneer Duitschland onverhoopt in een oorlog mocht geraken, hetzij met Polen allén hetzij tegen enkele andere mogendheden, zal het de Scandinavische landbouwproducten en ertsen niet kunnen missen. Het voortreffelijke Zweedsche Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN A LA CARTE ijzererts vooral, is voor Duitschland van ontzaglijke waarde. Het garantie-aanbod van Duitschland is niets anders dan een poging om de militaire neutra liteit dier landen te koopen alsmede zich te ver zekeren van den noodzakelijken import. Het spreekt vanzelf dat men dit te Kopenhagen, Oslo, Stockholm en Helsinki ook wel doorziet. Aan den eenen kant zijn er echter invloedrijke kringen in deze landen, die tegen het onderhouden van nauwe, profijtelijke handelsrelaties met het Derde Rijk geen bezwaren hebben; aan den anderen kant willen de regeeringen niet gaarne Berlijn voor het hoofd stooten. Noorwegen en Zweden kunnen zich nog eenigermate terughoudend betoonen, voor Denemarken is de zaak moeilijker. Het grenst aan Duitschland en herbergt een Duitsche minderheid: het is daarom niet waarschijnlijk dat het het royale Duitsche garantie-aanbod zal afslaan. De conferentie der Scandinavische ministers die Dinsdag te Stockholm begonnen is, had moeite, tot een zekere eens gezindheid te geraken, zonder de positie van Denemarken te schaden. Op zichzelf meenen wij overigens uit verschillende gebeurtenissen der laatste jaren de conclusie te mo gen trekken, dat garanties als thans door Duitschland verstrekt worden, practisch van geringe beteekenis zijn. Duitschland garandeert" nu Denemarken, omdat het dit jaar waarschijnlijk geen tijd heeft voor een geforceerde oplossing"der Sleeswijksche quaes tie; wanneer het lust heeft, deze quaestie in 1940 of 1941 aan de orde te stellen, dan zal het zich van een in 1939 gegeven garantie weinig aantrekken. Het vriendschapsverdrag met Polen dat uit 1934 dateert en op het oogenblik een doode letter is, strekke tot bewijs van een-en-ander. Landarbeiders en studenten De minister van sociale zaken heeft vorige week een brief gericht tot de gemeentebesturen waarin hij wijst op de mogelijkheid tot het verrichten van landarbeid in Duitschland. Werklooze Nederlandsche landarbeiders krijgen straks bevel om in Duitschland te gaan werken. Natuurlijk geen formeel bevel, echter wel een practisch bevel: weigeren zij, voor nu niet bepaald royale loonen in het Derde Rijk arbeid te verrichten, dan zal hun uitkeering ingehou den worden. Ergo: verpauperiseeren of werken bij de Nazi's ! Wat dat laatste voor geloovige of socialistische landarbeiders zal beteekenen, schijnt de regeering niet te bekommeren. Zij maakt er zich blijkbaar ook geen zorgen over, dat de Duitsche overheid door een handige propaganda met de opheffing der werkloosheid die als feit onloochenbaar is, maar hoe is dat feit ontstaan? haar best doet van deze Nederlandsche landarbeiders bewuste of onbewuste propagandisten ten bate van het nationaal-socialisme te maken. Kan men de in het plan-Westhoff aanbevolen werken niet wat vlugger uitwerken, opdat Nederlandsche landarbei ders in Nederland kunnen gaan werken? Het nieuwe wetsontwerp ter regeling van de college-gelden dat in den loop van de vorige week werd ingediend, kunnen wij niet bewonderen. De minister stelt voor, de studenten vijfmaal ? 350. te laten betalen; daarna zijn zij van de betaling der college-gelden vrijgesteld. Deze regeling zal het Rijk evenveel geld opbrengen. Hoe staat het dan met de verdeeling dier opbrengst over de verschil lende categorieën studenten ? Zij die uit de kringen van den middenstand of de arbeiders komen, zullen toch moeten trachten zoo spoedig mogelijk af te studeeren. Voor de bemiddelden kwam het er ook nu niet op aan of zij enkele jaren langer ? 300. betaalden. Het eenige verschil is dus dat de studen ten uit onbemiddelde kringen straks naar verhou ding meer zullen moeten betalen dan tot dusver het geval was. Een ontwikkeling die wij kwalijk kun nen toejuichen. PAG, 6 DE GROENE No..3232