ALS WOONPLAATS Bij de foto's BOVEN: Het oude Zuid, een steenen stad. LINKS ONDER : Open bouw Bosch en Lommer", de schuurtjes uit de gesloten blokken zijn gebleven. Caricatuur van open bouw. Begrip achter gevel" nog volkomen aan wezig. RECHTS ONDER : Open bebouwing op Landlust", voor en achter zijde der woningen gelijk waardig. (Foto's Eva Bssnyö) gramstijl ons de ontwikkeling van Amsterdam als woonstad gedurende de laatste tien jaar deed zien. Woningen te Amsterdam worden geproduceerd door drie verschillende categorieën bouwers, nl. de particuliere bouw-nijverheid, de Woningbouwvereenigingen en de Gemeente zelve. In de laatste tien jaar, n.l. van i Jan. 1929 tot i Jan. 1939 werden er 38.668 woningen bijgebouwd. Door her- en verbouw en slooping alsmede onbewoonbaarverklaring werden 7.186 woningen aan de woning voorraad onttrokken, zoodat de absolute toename 31.482 woningen bedraagt. In totaal waren er op i Januari 1939 222.702 woningen beschikbaar, zoodat een relatieve vermeerdering van 16,46 pCt. heeft plaats gehad. De vermeerdering van de be volking bedraagt in die zelfde tijd echter slechts 6,74 pCt. De grootere behoefte aan woningen dan de volksaanwas doet veronderstellen, wordt mede veroorzaakt door het feit dat de gemiddelde gezins grootte in dienzelfden tijd belangrijk gedaald is nl. van 3,89 tot 3,59. Bijna veertigduizend woningen in tien jaar tijd gebouwd, is waarlijk geen kleinigheid. De particu liere bouwnijverheid produceerde hiervan het grootste deel, nl. bijna dertigduizend woningen. Het zou in deze beschouwing te ver voeren om dit aantal woningen te rangschikken naar de huurklasse. Het grootste deel is echter uniforme woningen. Wonin gen voor groote gezinnen b.v. zijn ongetwijfeld veel te weinig gebouwd. Het lage cijfer der gemiddelde gezinsgrootte zal immers sterk beïnvloed worden door vele kinderlooze gezinnen. Voor een gezin met vijf zes kinderen wordt het reeds zeer moeilijk een geschikte woning te vinden. Ook de woningen voor Ouden van Dagen zijn nog zeer klein in aantal. Op bijna een kwart millioen woningen bezitten wij in totaal 362 woningen voor Ouden van Dagen. . . . Natuurlijk zijn economische factoren niet vreemd aan dit achterwege blijven van speciale woningen. De particuliere bouw-nijverheid die 75 pCt. der woning-productie verrichtte, heeft, zooals ik in dit blad reeds eerder betoogde, zich in de eerste plaats in te stellen op een zoo groot mogelijke rentabi liteit. X-NPMERKELIJK is echter, dat wij ons zelfs bij \,J deze groote vermeerdering van het aantal woningen, toch weder bewegen in de richting van woningnood. Was op i Juli 1936 nog 5,6pCt. onbe woonde woningen aanwezig, op i Jan. 1939 was dit cijfer juist tot de helft gedaald, met een vrij regel matige daling van ongeveer ltl pCt. per half jaar. Het ziet er dus niet naar uit, dat men Amsterdam in de laatste tien jaar overbouwd" heeft, hoewel dit in bepaalde huurklassen ongetwijfeld wel het geval zal zijn. Voor de volkshuisvesting is echter in de komende jaren nog een belangrijke taak te Am sterdam weggelegd. De rondrit door de nieuwe wijken deed nl. zien dat de moderne stedebouw steeds meer haar invloed in de woningbouw doet gelden. De open bouwwijze die hier en daar tot stand is gebracht bewijst dat wij verlost kunnen worden uit de steenen stad". Gemeenschappelijke tuinen tusschen de blokken, en plantsoenen in de straten bieden de mogelijkheid om menschwaardige woningen te bouwen, zelfs bij onze ongelukkige woonwijze in vier tages. Deze nieuwere bebouwingswijze stelt echter eischen aan de woningen en daarmede ook aan de architecten, die tot nog toe niet gesteld werden, Bij het gesloten bouwblok is van de openbare straat af altijd slechts de helft van het uiterlijk der woningen te aanschouwen, nl. de voorgevels. Bij het open bouwblok echter wordt ons honderd procent getoond, en eventueele tekortkomingen worden dan ook op onbarmhartige wijze gedemonstreerd. Wil men dan ook met succes profijt trekken van de voordeelen die open bouwwijze aan de woningbouw kan bieden, dan zal men zijn eischen ten aanzien van de wonin gen zelve hooger moeten stellen, dan tot nu toe het geval is geweest. Ik geloof dat dit onze opgaaf is voor de volgende tien jaren. Een begin van uitvoering van de nieuwste stadswijk, nl. Bosch en Lommer (achter de Admi raal de Ruyter-Weg), stelde in dit opzicht zeer teleur, maar nog is het niet te laat, en een gewaarschuwd mensch telt voor twee. Moge de Overheid uit het verleden een les trekken voor de toekomst tot heil van Amsterdam als woonstad. Koop eerst een andere tandpasta en liefst de duurste die er is en probeer daarna Ivorol. Dan neemt U waar hoe Ivorol in reinigend-, witmakend-en schuimend vermogen alle andere verre overtreft. Tube 60, 40 en 25 et. PAG. II DE GROENE No. 3135