De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 3 juni pagina 6

3 juni 1939 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KANTTEEKETVIÏVGEN De V.S. draaien bij Hetgeen reeds lang verwacht werd, is geschied: de regeering der Vereenigde Staten heeft bij het Congres een voorstel ingediend tot wijziging der neutraliteits-wetgeving. Bedoelde wetgeving, inder tijd door Stimson geinaugureerd, had tot doel, de Vereenigde Staten buiten een oorlogsconflict te houden. Dat doel werd bereikt door den export van oorlogstuig (niet voedings- of industrieële grondstof fen) te verbieden, zoodra de president verklaard had dat tusschen twee of meer landen de oorlogs toestand bestond. Vóór deze verklaring mocht elk die dat wilde, zooveel in de V.S. koopen als hij wilde, mits hij in dollars betaalde en de gekochte goederen in eigen schepen afhaalde. Door deze regeling kon in een beginstadium van een conflict de sterkste mogendheid zich vrijelijk voorzien van alles wat zij noodig had. Japan heeft dat bij voorbeeld gedaan. China daarentegen had te weinig schepen om eventueele bestellingen af te ?halen en kon geen wapens krijgen. De aanvaller werd dus bevoordeeld, de aangevallene benadeeld. De laatste jaren heeft de regeering duidelijk ge voeld en het velen duidelijk gemaakt dat deze regeling niet meer paste bij de huidige wereld. De V.S. moesten partij kiezen vóór of tegen de tota litaire staten, vóór of tegen de driehoek Rome Berlijn?Tokio, vóór of tegen Italië, Duitschland en Japan die de macht van de Vereenigde Staten aan de oevers der Pacific" ondergroeven. De V.S. heb ben partij gekozen. De nu voorgestelde wijziging der neutraliteitswetgeving maakt het mogelijk, in oorlogstijd ook wapenen in de V.S. te koopen, mits men als vroeger in dollars betaalt en het bestelde zelf vervoert. Bij de huidige mogendheden-constellatie zou Engeland van deze nieuwe regeling ten zeerste profiteeren, ten nadeele van Duitschland. Het zal de saldi van Engelsche burgers in de V.S. kunnen gebruiken voor de betaling. Geld ,,in veiligheid brengen" in de V.S., met de bedoeling er persoonlijk volledig over te kunnen beschikken, is dus een fictie geworden. Het Vredesfront" Deze wijziging in de houding der Vereenigde Staten zij had grooter kunnen zijn, maar Europa onderschat vaak het isolationisme aan gene zijde van den Atlantischen Oceaan was niet het eenige onaangename bericht dat Berlijn in de afgeloopen week bereikte. Ook de voortgezette onderhandelin gen tusschen Londen, Parijs en Moskou zullen in de hoofdstad van het Derde Rijk aanleiding hebben gegeven, misschien niet tot wanhoop < zooals velen vermoeden , in elk geval niet tot vreugde. Na de bezwaren die de Sowjet-Russische regeering tegen de diverse voorstellen der Westelijke demo cratieën heeft ingebracht, is de Engelsche regeering ten slotte nog vóór Pinksteren gekomen met een naar het schijnt definitief voorstel dat vooral onder Franschen druk veel verder ging dan haar voorgaande proposities. Volgens dit nieuwe voorstel zouden Frankrijk, Engeland en de Sowjet-Unie een drievoudig verbond sluiten waarbij zij in de eerste plaats eikaars grondgebied garandeerden tegen eiken aanval hun koloniale bezittingen vielen buiten deze regeling , waarbij zij in de tweede plaats tezamen de verschillende staten garandeerden tegen over welke zij verplichtingen op zich hebben genomen en waarbij zij in de derde plaats verklaarden eiken anderen Europeeschen staat te hulp te willen komen wiens onafhankelijkheid bedreigd werd. Ergo: een democratisch politioneel driemanschap. Dit nieuwe voorstel beteekende een stap vooruit, vergeleken bij het oude. Er bleven echter nog haken en oogen bij over. Om te beginnen drukte het feit dat het Verre Oosten geheel buiten deze regeling viel, volgens Moskou op deze nieuwe politiek het itteedles Warm en sterk. Soepel en licht. Het ideale ondergoed vooi het Hollandsche klimaat. stempel van opportunisme, niet van beginselvastheid. Voorts zouden de diverse garanties aan de kleinere staten slechts in werking treden, wanneer deze zich actief tegen een bedreiging wilden verzet ten. Doen zij dat niet, dan gebeurt er niets. Komt Polen in den loop van dit jaar onder Duitschen druk tot een regeling betreffende den Corridor, dan heeft Duitschland aan invloed gewonnen zonder dat het Vredesfront" behoeft op te rukken. Alles hangt dan ook af van dezen wil om, zoo noodig, op te ruk ken, van den wil, vooral in Frankrijk en Engeland om endgültig" af te rekenen met de as Rome Berlijn. Eerst door deze onverzettelijke gezindheid waaraan, terecht, t» Moskou getwijfeld wordt zal de doode letter van een verdrag levende werke lijkheid kunnen worden. Woensdag j.l. wees Molotow, voorzitter van den Raad van Volkscommissarissen en Volkscommis saris van buitenlandsche zaken, er op dat de Unie zich er niet mee kon vereenigen dat de Baltische Staten niet expressis verbis door Londen en Parijs gegarandeerd werden. Zijn redevoering zal een koude douche zijn geweest vopr hen die dachten dat alles reeds in kannen en kruiken was De weerslag op den Balkan De onderhandelingen betreffende het Vredes front" hebben de laatste maanden op den Balkan een verscherping der wederzijdsche tegenstellingen ten gevolge gehad. De as Rome?Berlijn heeft er een krachtig offensief ontketend, dat in de eerste plaats gericht was op Zuid-Slavië. Verdeeld ZuidSlavië, want de onderhandelingen tusschen Slaven en Kroaten zijn eenigen tijd geleden afgebroken. Het land heeft zich formeel nog niet aangesloten bij het Anti-Komintern-Pact; wij vreezen dat zulks slechts een quaestie van tijd is. Roemeniëheeft van Engeland en Frankrijk ga ranties gevraagd en gekregen. De regeering speelt echter dubbel spel en houdt nog steeds een hand naar Berlijn uitgestoken, waarover in de Fransche pers de laatste weken nogal wat te doen is geweest. Slechts in Turkije is Duitschland op een open neen" gestooten. Von Papen's zending is mislukt. Ismet Inönö, Kemal Ataturk's opvolger, heeft oude rekeningen met Engeland en Frankrijk vereffend waardoor Turkije een belangrijke schakel in den anti-totalitairen keten vormt. Boelgarije is de groote rustverstoorder. Door middel van Boelgarije dat streken van Roemenië, Zuid-Slaviëen Griekenland opeischt, pogen Rome en Berlijn den Balkan te intimideeren en te bcheerschen. Deze pogingen maken iets meer kans op succes, nu de verkiezingen in Hongarije tot een verzwakking der democratische krachten hebben geleid. De reactionaire regeeringspartij heeft aan zienlijk gewonnen, maar ook de fascistische groenUW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken nu over meer dan een half millioen gegevens. Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen, starn1 boomen etc. Heraldisch Genealogisch Bureau De Banier, Zeer billl|k. Oranje Nassaulaan 87, Overveen. hemden van Sza'aszi. Door middel van deze dicta tuur-aanbidders kan Berlijn sterkeren druk op Boe dapest uitoefenen, door middel van Boedapest ster keren druk op Belgrado en Boekarest. Laat ons afwachten wat in deze roerige hoek van Europa verder geschiedt. Geheel gerust zijn wij er niet op. In memoriam Met generaal Snijders die Vrijdagavond te Hilver sum op hoogen leeftijd overleed, heeft Nederland een zijner markantste figuren verloren, een man die voor de Nederlandsche weermacht niet slechts in de moeilijke jaren van zijn opperbevelhebberschap veel heeft beteekend, wiens naam klank" had gekregen in ons weinig militair gezinde land. Sterker nog: wij zijn er van overtuigd dat de gemiddelde Neder lander, gevraagd om een Nederlandsch generaal op te noemen, slechts n naam zou vermogen te noe men: die van den thans ontslapene. Dit feit typeert zijn bekendheid, zijn populariteit, die hij behalve aan zijn onvermoeiden ijver en wijde belangstelling aan een zekere joviale martialiteit dankte. Populair was hij, en bleef hij, in breede kringen, ook toen hij in de laatste jaren van zijn leven zijn naam verbond aan het vreemdsoortig allegaartje van oud-liberale en semi-fascistische opvattingen, dat onder den naam van Nationaal Herstel" op een eclatant echec is uitgeloopen. J. Hoving, de leider van de Vrijdenkers-vereeniging De Dageraad", die Zaterdag het tijdelijke met het eeuwige verwisselde, was wel in alle opzichten de antithese van den overleden generaal, behalve wellicht in oprechte strijdbaarheid. Hij was een figuur die in zekeren zin tot de vorige eeuw, tot de eeuw van Moleschott, Gerrit Jan Mulder en Multatuli behoorde, toen de strijd tegen de godsdienstige opvattingen op wetenschappelijk gebied nog de aandacht van breede lagen des volks had. Deze strijd, hoezeer ook vaak nog noodzakelijk, mist het vuur, dat haar dertig jaar geleden nog eigen was en dat toen door de Vrijdenkers-vereeniging De Dage raad" met kracht werd aangewakkerd. De jongere generaties hebben voor De Dageraad" weinig be langstelling. Zulks behoeft ons niet te verhinderen op deze plaats den man te gedenken die als leider dier beweging een der moedigste strijders voor de menschelijke waardigheid is geweest die Nederland in deze eeuw heeft gekend. Z l L VEN l BEEKHUIZEN l STAM ER E N LOENEN (VEL.) MAARN (U.) B U IJ V E N VAN DE Democratisch Nederland IN democratisch Nederland ligt de democratische stad Amster dam. In de democratische stad Am sterdam had een uit Duitschland verdreven mensch een ijssalon gevestigd. Zulks verdroot den ondemocratischen leden der Nederlandsche samenleving. Zij besloten den brutalen indringer een gevoelige afstraffing toe te dienen. Weshal ve zijn bedrijf Woensdagavond 24 Mei j.l. bestormd is door een troep met boksijzers om zich slaande, jeugdige personen, behoorende tot die beweging die haar devies de eer en het gewe ten der natie" te vormen, pleegt te eeren met daden die van het tegendeel getuigen. Het spreekt van zelf dat, buitenlandsche voor beelden getrouw, na den overval door de roemruchtelingen ge poogd werd de verantwoordelijk heid af te schuiven op enkele min derjarigen die sarrend" zouden zijn opgetreden. Enfin, de inboedel was ernstig beschadigd, een reeks onschuldi gen had flinke opstoppers opgeloopen en de heeren verwijder den zich in gesloten formatie. Ver der in de stad werd een aantal hunner gearresteerd. Zes werden vastgehouden. Democratisch Nederland heeft dus met dezen nieuwen vorm van fascistische intimidatie kennis ge maakt, waarschijnlijk niet voor de laatste keer. Zoo is deze tijd nu eenmaal. Het muisje had echter een staartje. Na den overval vatte namelijk een te Amsterdam reeds bestaand Comitéter bescherming der J oodsche belangen'', deels bestaan de uit burgers die zich in rustiger tijden slechts voor quaesties van het formaat Het Versche kadet je" plachten te interesseeren, het plan op, openlijk tegen den laffen N.S.B.-overval te protesteeren.Een manifestje werd gestencild en op enkele plaatsen in de stad ver spreid. De inhoud was zoo redelijk als maar kon. Men verzocht de politie, wat energieker op te tre den; men wees op het on-Nederlandsche van dergelijke manifes taties; men achtte het gewenscht dat Duitschland's politieke me thoden tot gene zijde van de grens beperkt bleven. Prompt volgde in-beslag-neming van het manifest ten bureele van het Comité; het zeil werd er opge licht om te zien of de een of andere onverlaat daar nog paperassen had verborgen. Zulks beteekende echter, naar de volijverige justitie mededeelde, niet dat er huiszoe king" was verricht. Wellicht had men dan ook het behang van de muren gescheurd, om van ander consciëntieus onderzoek naar mo gelijke schuilplaatsen kieschheidshalve maar te zwijgen. Het manifest kan niet meer ver spreid worden. Zulks is geschied anno 1939 in democratisch Nederland. En het leven gaat verder. KANTEKLEER PAG. 6 DE GROENE No. 3235

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl