De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 10 juni pagina 6

10 juni 1939 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KANTTEEKETVINGEN Engelsch-Amerikaansche vriendelijkheden Een aantal jaren geleden, toen de invloed van Engeland in Zuid-Amerika danig aan het tanen was, heeft de Britsche regeering besloten tot het houden van een groote tentoonstelling in Monte video. De Prins van Wales bezocht in hoogsteigen persoon de Zuid-Amerikaansche republieken, voor welk bezoek hij zich de moeite had genomen te leeren Spaansch spreken en de Tango dansen. Dat de reis minder uit persoonlijk genoegen dan uit commercieele en politieke overwegingen was onder nomen, werd toen ter tijd door niemand ontkend. Ook de tocht die het Britsche koningspaar op het oogenblik in Noord-Amerika aflegt, draagt een duidelijk onpersoonlijk karakter. Het is een tocht die in de eerste plaats ten doel heeft gehad, de banden die het roerige, soms zelfs oproerige domi nion Canada met het centrum van het Imperium verbinden, nauwer aan te halen. Mag men op de perscommentaren afgaan, dan is dit doel bereikt. De tocht had echter nog een ander doel: een officieel bezoek aan Washington en New-York moest een symbool zijn van de hartelijkheid die de laatste jaren in de betrekkingen tusschen Enge land en de Vereenigde Staten is gekomen. Welnu, het publiek der Staten", heeft het Britsche koningspaar met uitbundig enthousiasme ontvangen. De dagbladen vloeien over van enthousiaste be woordingen. Gaarne zou men in dit alles de belofte zien van onvoorwaardelijke hulp der V.S. aan de Europeesche democratieën. En hoewel wij er van overtuigd zijn dat de Vereenigde Staten, indien bij de huidige mogendheden-constellatie een conflict uitbrak, zich op den duur aan de zijde der democratieën zouden scharen, men mag en kan niet onmiddellijk alles verwachten. Ten slotte wordt ook hun houding niet zoozeer bepaald door idieele motieven, dan wel door uitermate practische overwegingen. Waarbij de gedachte aan de tien milliard dollar die de V. S. nog aan vorderingen op Europa hebben wegens schulden uit den wereldoorlog, een woordje mee spreekt.... VOOR ELKE BEURS 'N BROCHES 20 STUKS De As bekent kleur Om een staatshoofd dat een wet heeft uitgevaar digd waarbij het zijn onderdanen verboden is, in een bepaald land aan een bepaalden oorlog deel te nemen, een redevoering te laten houden waarin hij de daden zijner burgers, die dien oorlog tot een goed" einde hebben gebracht uitbundig be jubelt en verheerlijkt, waarlijk, de muze der geschiedenis moet over fantasie en gevoel voor ironie beschikken om een dergelijke situatie tot stand te brengen. Zij heeft het klaargespeeld. Het Duitsche Condor-legioen paradeerde Dinsdag j.l. voor Adolf Hitler en is door den Führer" be dankt voor de bijzondere diensten die het de be schaving in het algemeen en Duitschland in het bijzonder heeft bewezen. Terzelfdertijd defileerden voor Mussolini de ruim twintigduizend Italiaansche soldaten die in Spanje gestreden hadden. Het sprookje der niet-inmenging is tot zijn juiste proporties teruggebracht. Het wordt onmiddellijk door een nieuw sprookje vervangen: dat Italiëen Duitschland verder nog maar weinig belang stellen in de ontwikkeling van Spanje. Waarschijnlijk zullen er van de zijde der democraten wel weer goedgeloovige lieden zijn die dit zullen accepteeren; zij zullen wijzen op de redevoering die generaal Franco kort geleden hield, waarin hij verklaarde alle pogingen om Spanje einzukreisen", met kracht te zullen keeren, wij vreezen dat de realiteit minder prettig zal zijn voor vele optimisten in Londen en Parijs. Franco staat bij Rome en Berlijn diep in de schuld. Talrijke buitenlandsche technici moeten hem nog bijstaan. Het zijn meest Duitsche concerns die zich van het Spaansche economische leven meester maken. De geruchten omtrent het aanleggen van marine-bases in de Middellandsche Zee en op de Westkust van Afrika houden aan. Deze bases zouden ook door Duitsche en Italiaan sche oorlogsschepen en onderzeeërs gebruikt kun nen worden. En terwijl aldus de samenwerking tusschen Rome en Berlijn steeds nauwer wordt, wil het met de onderhandelingen betreffende het Vredespact nog maar niet vlotten. Chamberlain achtte het niet noodig, persoonlijk naar Moskou te gaan. Wacht hij soms af, tot Moskou over de brug komt? Wij vreezen dat hij dan zér lang zal moeten wachten.... Nationalistische concentratie in Indi Nederland heeft weinig belangstelling voor Indië. Het heeft zoo mogelijk nog minder belangstelling voor de nationalistische beweging. Eenigen tijd ge leden heeft zich in deze beweging echter een ge beurtenis voorgedaan, die van zulk een gewicht is, dat zij een Kantteekening" verdient. Een zestal Inlandsche politieke partijen hebben na een korte bespreking besloten, zich te vereenigen tot een nationale concentratie, de Gaboengan Politiek Indonesia", waarvan het bestuur gevormd wordt door afgevaardigden van de Partai Sarekat Islam Indonesia, de Parindra en de Gerindo, inlandsche politieke partijen van een min-of-meer gematigd karakter. In December zal deze nieuwe organisatie haar eerste Congres Indonesia" houden. De redenen waarom deze concentratie tot stand is gekomen, zijn in hoofdzaak van buitenlandschpolitieken aard. Inlandsche kringen vreezen een spoedig internationaal conflict, vreezen tevens dat dan met de belangen van Indiëniet voldoende reke ning gehouden zal worden. Precies zooals men het in Engeland als vanzelfsprekend beschouwt, dat Britsch-Indiëin geval van oorlog het moederland niet in den steek laat, precies zoo ziet men het in Nederland als de gewoonste zaak van de wereld, dat de Indonesische bevolking goed en bloed zal offeren ten bate van den Nederlandschen staat. Er zijn echter in Britsch-Indië, en ook in NederlandschIndie velen, die deze verhoudingen minder een voudig achten en die eventueele hulp bij een inter nationaal conflict afhankelijk willen stellen van vergaande politieke concessies. Het streven der nieuwe Indonesische concentratie is, de stem van Indiëniet verloren te laten gaan in het tumult der eerstvolgende maanden en jaren. Dit streven ver dient de aandacht van ieder die de democratie" niet als een dooden letter beschouwt. Wotenport-llefhebberi komt naar Luik l De groote l nter nationale WaterTentoonstelling biedt U lentattoneele attracties : wedftrt)den, acrobatle. het wondere ' Goud. Paviljoen '. enz... Het geheel een grootsch en origineel «chouwtpel. INTERNATIONALE WATERTENTOONSTELLING LUIK 1939 MEI ? NOVEMBER Wethouder Boekman's promotie Wat heeft de man eraan?" Niets". Deze tweespraak, opgevangen aan de uitgangs poort der Gemeentelijke Universiteit, waar zoo juist wethouder Boekman den graad had behaald van doctor in de letteren en wijsbegeerte, scheen mij hoewel zij wellicht ietwat smalend bedoeld werd de hoogste lof toe, die een beoefenaar van de weten schap kan verwerven: de lofspraak zijner belange loosheid. Hier werd de universiteit nu eens niet beschouwd als een vakschool en de wetenschap niet vereenzelvigd rrnt een middel om zich baantje en inkomen te ver zekeren. Hier werd de oude, in ons humanistisch land waarlijk nationale opvatting gehuldigd, dat de dienst der wetenschap in zich begeerenswaardig is. Hier werd door een stadsmagistraat een voorbeeld gegeven, dat om navolging smeekt. Hier werd aan getoond, dat ijver nog edelmoedigheid kan zijn! De goedkoope hoon, dat dit doctoraat den wet houder niets opbrengt, is de hoogste roem, die men hem gunnen kon. Eervoller nog dan de toespraak van den promotor, was het niets" ten antwoord op de vraag: wat heeft de man eraan?" Wel heeft de wetenschap er iets aan, dat een ervaren practicus, na gedegen onderzoek der denkbeelden, die omtrent de verhouding der Nederlandsche over heid tot de kunst in de laatste eeuwen werden gevormd en verdedigd, de practische middelen aantoont om de ideale theorie van Thijm: dat de kunst weder de harmonische levensform der menschen worde" te helpen verwerkelijken. Dat hij hierbij een groote voorzichtigheid betrachtte in het openen van perspectieven voor de toekomst, stemt overeen met de loffelijke objectiviteit bij de beschrijving van het verleden betoond. Het wekt vertrouwen. Er staan in het proefschrift van dr. Boekman vele dingen, waarnaar geluisterd moet worden, vooral indien men ze ongaarne hoort! Ze werden hoffelijk, maar duidelijk geformuleerd. Een dier dingen is, dat de Nederlandsche regeering zich om de bekendmaking van het nationale cultuurbezit aan inzaat en vreemdeling nog altijd te weinig be kommert ; een ander: dat het departement van Onder wijs, kunsten en wetenschappen met de zorg voor het onderwijs klaarblijkelijk al zwaar genoeg belast is. Zelden worden zulke dingen met voldoende auto riteit gezegd. Te zelden ook is de formuleering van een ideaal de vrucht van een grondige kennis der praktijk. Dat wethouder Boekman uit de practijk tot de theorie kwam, en uit de werkelijkheid tot het ideaal besloot, siert hem misschien nog het meest van al, want dit siert, behalve zijn geest, zijn karakter. Menigeen stelt zich met zijn werk tevreden en ver drijft er zijn droomen mee. Hier werd de edele droom uit het harde werk geboren. Daar heeft de man niets aan. Maar wie nog een beetje wijsheid bezit, zal hem erom eeren. ANTON VAN DUINKERKEN Gezellig familiehotel Eigen parkeerterrein Pensionprijzen f. 5.-, f. 5.50, f. 6.- per dag HOTEL Mn ^^ ' ' p RAUCHfSCHEVENINGEN *J^t PAG. 6 DE GROENE No. 3236

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl