Historisch Archief 1877-1940
KANTTEEKETVINGEN
Engelsch-Amerikaansche vriendelijkheden
Een aantal jaren geleden, toen de invloed van
Engeland in Zuid-Amerika danig aan het tanen
was, heeft de Britsche regeering besloten tot het
houden van een groote tentoonstelling in Monte
video. De Prins van Wales bezocht in hoogsteigen
persoon de Zuid-Amerikaansche republieken, voor
welk bezoek hij zich de moeite had genomen te leeren
Spaansch spreken en de Tango dansen. Dat de
reis minder uit persoonlijk genoegen dan uit
commercieele en politieke overwegingen was onder
nomen, werd toen ter tijd door niemand ontkend.
Ook de tocht die het Britsche koningspaar op
het oogenblik in Noord-Amerika aflegt, draagt een
duidelijk onpersoonlijk karakter. Het is een tocht
die in de eerste plaats ten doel heeft gehad, de
banden die het roerige, soms zelfs oproerige domi
nion Canada met het centrum van het Imperium
verbinden, nauwer aan te halen. Mag men op de
perscommentaren afgaan, dan is dit doel bereikt.
De tocht had echter nog een ander doel: een
officieel bezoek aan Washington en New-York
moest een symbool zijn van de hartelijkheid die
de laatste jaren in de betrekkingen tusschen Enge
land en de Vereenigde Staten is gekomen. Welnu,
het publiek der Staten", heeft het Britsche
koningspaar met uitbundig enthousiasme ontvangen.
De dagbladen vloeien over van enthousiaste be
woordingen.
Gaarne zou men in dit alles de belofte zien van
onvoorwaardelijke hulp der V.S. aan de Europeesche
democratieën. En hoewel wij er van overtuigd zijn
dat de Vereenigde Staten, indien bij de huidige
mogendheden-constellatie een conflict uitbrak, zich
op den duur aan de zijde der democratieën zouden
scharen, men mag en kan niet onmiddellijk alles
verwachten. Ten slotte wordt ook hun houding
niet zoozeer bepaald door idieele motieven, dan wel
door uitermate practische overwegingen. Waarbij
de gedachte aan de tien milliard dollar die de
V. S. nog aan vorderingen op Europa hebben wegens
schulden uit den wereldoorlog, een woordje mee
spreekt....
VOOR ELKE BEURS 'N
BROCHES
20 STUKS
De As bekent kleur
Om een staatshoofd dat een wet heeft uitgevaar
digd waarbij het zijn onderdanen verboden is, in een
bepaald land aan een bepaalden oorlog deel te
nemen, een redevoering te laten houden waarin hij
de daden zijner burgers, die dien oorlog tot een
goed" einde hebben gebracht uitbundig be
jubelt en verheerlijkt, waarlijk, de muze der
geschiedenis moet over fantasie en gevoel voor
ironie beschikken om een dergelijke situatie tot
stand te brengen. Zij heeft het klaargespeeld.
Het Duitsche Condor-legioen paradeerde Dinsdag
j.l. voor Adolf Hitler en is door den Führer" be
dankt voor de bijzondere diensten die het de be
schaving in het algemeen en Duitschland in het
bijzonder heeft bewezen. Terzelfdertijd defileerden
voor Mussolini de ruim twintigduizend Italiaansche
soldaten die in Spanje gestreden hadden.
Het sprookje der niet-inmenging is tot zijn juiste
proporties teruggebracht. Het wordt onmiddellijk
door een nieuw sprookje vervangen: dat Italiëen
Duitschland verder nog maar weinig belang stellen
in de ontwikkeling van Spanje. Waarschijnlijk zullen
er van de zijde der democraten wel weer
goedgeloovige lieden zijn die dit zullen accepteeren;
zij zullen wijzen op de redevoering die generaal
Franco kort geleden hield, waarin hij verklaarde
alle pogingen om Spanje einzukreisen", met kracht
te zullen keeren, wij vreezen dat de realiteit
minder prettig zal zijn voor vele optimisten in
Londen en Parijs. Franco staat bij Rome en Berlijn
diep in de schuld. Talrijke buitenlandsche technici
moeten hem nog bijstaan. Het zijn meest Duitsche
concerns die zich van het Spaansche economische
leven meester maken. De geruchten omtrent het
aanleggen van marine-bases in de Middellandsche
Zee en op de Westkust van Afrika houden aan.
Deze bases zouden ook door Duitsche en Italiaan
sche oorlogsschepen en onderzeeërs gebruikt kun
nen worden.
En terwijl aldus de samenwerking tusschen Rome
en Berlijn steeds nauwer wordt, wil het met de
onderhandelingen betreffende het Vredespact nog
maar niet vlotten. Chamberlain achtte het niet
noodig, persoonlijk naar Moskou te gaan. Wacht
hij soms af, tot Moskou over de brug komt? Wij
vreezen dat hij dan zér lang zal moeten wachten....
Nationalistische concentratie in Indi
Nederland heeft weinig belangstelling voor Indië.
Het heeft zoo mogelijk nog minder belangstelling
voor de nationalistische beweging. Eenigen tijd ge
leden heeft zich in deze beweging echter een ge
beurtenis voorgedaan, die van zulk een gewicht
is, dat zij een Kantteekening" verdient.
Een zestal Inlandsche politieke partijen hebben
na een korte bespreking besloten, zich te vereenigen
tot een nationale concentratie, de Gaboengan
Politiek Indonesia", waarvan het bestuur gevormd
wordt door afgevaardigden van de Partai Sarekat
Islam Indonesia, de Parindra en de Gerindo,
inlandsche politieke partijen van een min-of-meer
gematigd karakter. In December zal deze nieuwe
organisatie haar eerste Congres Indonesia" houden.
De redenen waarom deze concentratie tot stand
is gekomen, zijn in hoofdzaak van
buitenlandschpolitieken aard. Inlandsche kringen vreezen een
spoedig internationaal conflict, vreezen tevens dat
dan met de belangen van Indiëniet voldoende reke
ning gehouden zal worden. Precies zooals men het
in Engeland als vanzelfsprekend beschouwt, dat
Britsch-Indiëin geval van oorlog het moederland
niet in den steek laat, precies zoo ziet men het in
Nederland als de gewoonste zaak van de wereld,
dat de Indonesische bevolking goed en bloed zal
offeren ten bate van den Nederlandschen staat. Er
zijn echter in Britsch-Indië, en ook in
NederlandschIndie velen, die deze verhoudingen minder een
voudig achten en die eventueele hulp bij een inter
nationaal conflict afhankelijk willen stellen van
vergaande politieke concessies. Het streven der
nieuwe Indonesische concentratie is, de stem van
Indiëniet verloren te laten gaan in het tumult der
eerstvolgende maanden en jaren. Dit streven ver
dient de aandacht van ieder die de democratie" niet
als een dooden letter beschouwt.
Wotenport-llefhebberi
komt naar Luik l
De groote l nter nationale
WaterTentoonstelling biedt U
lentattoneele attracties : wedftrt)den,
acrobatle. het wondere ' Goud.
Paviljoen '. enz... Het geheel een
grootsch en origineel «chouwtpel.
INTERNATIONALE
WATERTENTOONSTELLING
LUIK 1939
MEI ? NOVEMBER
Wethouder Boekman's promotie
Wat heeft de man eraan?"
Niets".
Deze tweespraak, opgevangen aan de uitgangs
poort der Gemeentelijke Universiteit, waar zoo juist
wethouder Boekman den graad had behaald van
doctor in de letteren en wijsbegeerte, scheen mij
hoewel zij wellicht ietwat smalend bedoeld werd
de hoogste lof toe, die een beoefenaar van de weten
schap kan verwerven: de lofspraak zijner belange
loosheid.
Hier werd de universiteit nu eens niet beschouwd
als een vakschool en de wetenschap niet vereenzelvigd
rrnt een middel om zich baantje en inkomen te ver
zekeren. Hier werd de oude, in ons humanistisch
land waarlijk nationale opvatting gehuldigd, dat de
dienst der wetenschap in zich begeerenswaardig is.
Hier werd door een stadsmagistraat een voorbeeld
gegeven, dat om navolging smeekt. Hier werd aan
getoond, dat ijver nog edelmoedigheid kan zijn!
De goedkoope hoon, dat dit doctoraat den wet
houder niets opbrengt, is de hoogste roem, die men
hem gunnen kon. Eervoller nog dan de toespraak
van den promotor, was het niets" ten antwoord
op de vraag: wat heeft de man eraan?"
Wel heeft de wetenschap er iets aan, dat een ervaren
practicus, na gedegen onderzoek der denkbeelden,
die omtrent de verhouding der Nederlandsche over
heid tot de kunst in de laatste eeuwen werden gevormd
en verdedigd, de practische middelen aantoont om
de ideale theorie van Thijm: dat de kunst weder
de harmonische levensform der menschen worde"
te helpen verwerkelijken.
Dat hij hierbij een groote voorzichtigheid betrachtte
in het openen van perspectieven voor de toekomst,
stemt overeen met de loffelijke objectiviteit bij de
beschrijving van het verleden betoond. Het wekt
vertrouwen.
Er staan in het proefschrift van dr. Boekman
vele dingen, waarnaar geluisterd moet worden,
vooral indien men ze ongaarne hoort! Ze werden
hoffelijk, maar duidelijk geformuleerd. Een dier
dingen is, dat de Nederlandsche regeering zich om
de bekendmaking van het nationale cultuurbezit
aan inzaat en vreemdeling nog altijd te weinig be
kommert ; een ander: dat het departement van Onder
wijs, kunsten en wetenschappen met de zorg voor
het onderwijs klaarblijkelijk al zwaar genoeg belast is.
Zelden worden zulke dingen met voldoende auto
riteit gezegd. Te zelden ook is de formuleering van
een ideaal de vrucht van een grondige kennis der
praktijk. Dat wethouder Boekman uit de practijk
tot de theorie kwam, en uit de werkelijkheid tot het
ideaal besloot, siert hem misschien nog het meest
van al, want dit siert, behalve zijn geest, zijn karakter.
Menigeen stelt zich met zijn werk tevreden en ver
drijft er zijn droomen mee. Hier werd de edele droom
uit het harde werk geboren. Daar heeft de man niets
aan. Maar wie nog een beetje wijsheid bezit, zal hem
erom eeren.
ANTON VAN DUINKERKEN
Gezellig familiehotel
Eigen parkeerterrein
Pensionprijzen
f. 5.-, f. 5.50, f. 6.- per dag
HOTEL Mn ^^ ' ' p
RAUCHfSCHEVENINGEN
*J^t
PAG. 6 DE GROENE No. 3236