Historisch Archief 1877-1940
'rouwen en vrouwenleven
Het 2500-jarige probleem
Mary Dorna
MIJN nogal naaste familieleden,
waar ik niets kwaads vermoedend
bij oploop, omdat ik ze graag eens
terugzie, omdat het mooi weer is en
omdat ik een nieuw, naar mijn smaak
aardig en modieus complet aan heb,
spreken eerst even over koetjes en
kalfjes, om na de onvermijdelijke thee
met-koekjes me plompverloren
inquisitorisch te ondervragen: Heb jij nu
nog nooit eens eraan gedacht, wat er
met je gebeuren moet, als je begraven
wordt?"
Ik hap een paar maal naar adem en
vraag direct erover heen: Zie ik er
zóó ellendig uit?"
Afgezien van de tactlooze gemeen
heid om iemand zoo maar met zijn
begrafenis rauw op 't lijf te vallen, ter
wijl die iemand nog tamelijk in orde
met dat nieuwe mantelpakje, niets
kwaads vermoedend, uit pure vriende
lijkheid een belangeloos bezoekje komt
brengen.... Ou peut on tre mieux qu'au
sein de sa familie? jawel! Hoe je
er uit ziet komt er niet op aan", is het
gevoelige familie-antwoord, dat loopt
maar in jurken en schoenen te graaien,
alsof het geld niet op kan, dat zit ver
kwistend in café's en dat laat Onze
Lieve Heer een goede man zijn, zonder
zich om iets te bekommeren".
Ten eerste ben ik niet dat", maar
ik-zelf, en dan, wat gaat het jullie
aan, wat ik uitvoer!" Daarna denk ik
een leelijk woord, citeer echter met
groote zelfbeheersching het Bijbel
woord: Laat de dooden hunne dooden
begraven"
Dan wil ik je eens wat anders zeg
gen", doceert een der vermelde familie
leden, je bent toch ook zoo'n stuk
artist, dan ken je wel Cecile van Den
deren, ze is een schilderes van naam,
en ze is ook nog van onze familie
nu, deze dame weet dan ook wel hoe
het hoort zij heeft nu al voor zich
zelf en voor haar man en kindei en
gezorgd dat ze keurig ie klasse ge
cremeerd worden met Bach als be
geleiding. Afgezien daarvan, dat
Beethoven te opgewekt was, stelde ze
Bach vet boven Beethoven, als vrouw
van cultuur, dat waren haar eigenste
woorden. Dat behoorde jij nu ook te
doen !"
Wat bedoel je?", vraag ik onnoozel
Bach boven Beethoven stellen of cre
meer en?"
Nee dat natuurlijk niet", zegt
familielid no. 2, eraan denken, dat je
een keurige ie klas begrafenis kiijgt
al was het maar voor je familie. Of je
voor cremeeren bent of gewoon begra
ven, hangt van je principes af."
Ik prefereer voorloopig nog een
beetje te leven", antwoord ik beschei
den, en o, als jullie eens wisten, wat
er voor verrukkelijke dingen voor geld
te krijgen zijn, jullie zeggen altijd
dat ik de waarde van het geld niet ken
dat is toch zonde en schande om al
dat goeie geld als ik het had te
besteden aan een rot-begrafenis!"
Nu, dan zijn wij anders", scandeert
het heele familiekoor, wanneer jij
mocht overlijden, laten we je in de
puntjes begraven, zoo zijn wij nu". Ze
doen, of ze me een geweldig cadeau
geven en verwachten nu, dat ik ze har
telijk zal bedanken.
Is het duur, zoo'n begrafenis?",
informeer ik voorzichtig. Duur en
duur zijn twee; voor 5 a 600 gulden
heb je al iets keurigs waar je mee voor
den dag kunt komen".
Als jullie me nu eens 25 gulden
leenden, dan zijn jullie goedkooper
van me af. Ik ben zelfs bereid jullie
met 25 cent per week af te betalen".
Je bent een hopeloos geval", con
cludeert mijn familie. Je krijgt niks.
We geven alleen voor iets ernstigs.
Ziekte of dood".
Ik denk een heel slecht en kort
woord. En ineens word ik helsch. Nu
sta ik nog voor jullie en ik heb plezier
in dat beetje leven, wat een mensen
gekregen heeft, en de zon schijnt, en
ik heb een nieuw zomer japonnetje
noodig maar zoo verlangen jullie
me niet te zien, hè, levend en fleurig in
een zomerjaponl En eigenlijk heb ik
ook nog sandalettes noodig, en
Bemberg-kousen, en een charmeuse en een
fleschje parfum, liefst Rimmel, kost
maar 15 gulden" zeg ik om ze te
ergeren erbij, ik zeg nou lekker alles,
want ik krijg toch niks. Die 25 gulden
wil ik niet eens hebben, zou ik toch
niet mee uitgekomen zijn; juist met
die 600 gulden van mijn begrafenis
misschien. Dag lui", zeg ik luchtig en
ik laat ze verbluft, verslagen en
geresigneerd achter. De parfum van Rim
mel vonden ze, denk ik, het allerergst.
O
I VER de Aias", het welbekende
Grieksche treurspel, kan ik kort
zijn. De vaklieden hebben het van alle
kanten belicht. Alleen werd het me tot
een obsessie, het was op de popu
laire" avond, die op de middag van
bovenstaand gesprekje volgde een
obsessie (zei ik), dat ze het klaarspeel
den met den dooden Aias het heele laat
ste bedrijf te vullen", als ik het zoo uit
drukken mag, terwijl ze ermee hadden
kunnen volstaan hem achter een stuk
carton te schuiven, wat Aias zelf al
met tact en handigheid en een fictief
zwaard dat hij zoo zwierig toesprak,
gedaan had om hem voorgoed kwijt
te zijn.
Hup Ajax", had ik wel oneerbiedig
willen roepen. Maar dat roept een be
schaafd mensch alleen op het
voetbalterrein. Wat me echter opviel na 2500
jaar waren de motieven: waarom Aias
wel of niet begraven mocht worden;
door wie wel en door wie niet; wanneer
niet en wanneer eindelijk aan het slot,
goddank toch wel. En het leek me
een heele karwei om den nogal robusten
dooden Aias op de schouders te torsen
om hem op de manier van zijn tijd een
begrafenis a la Cecile van Denderen
te bezorgen.
MIJN huisbediende Gradus, waar
ik vaak verschillende politieke en
sociale problemen mee bespreek, ver
telde ik bovenstaande voorvallen en
voorstellingen. Plotseling werd zijn
an sich" toch al lang, bleek, zorgelijk
gezicht, nog zorgelijker, langer en
ernstiger.
Uw familie hep gelijk", besliste hij
streng, en die familie van Aojax ook
wij benne met z'n alle, ik, me vrouw
en me bloeie van kindere, voor 36
cent in de week in het begrafenisvonnis
en zoo benne we verzekerd van een
heele nette begrafenis van 80 gulde
de persoon. Voor ons mensen is dat
genoeg. Maar u ben van beter familie,
U zal onder de 400 gulde niks kenne
krijge."
De kinderen van Gradus zijn 3 en 5
jaar, hij en zijn echtgenoote 25 en 27.
Toch zonde van het goeie geld"
repliceer ik weer, verlegener dan bij
mijn familieleden en ook ontdaan om
dat ik de massa tegen me heb.
Gradus zucht even zwaar als de
naaste familieleden en kennissen van
mij en Aias en murmelt iets, dat in
de verte aan de weeklachten van het
koor van de Grieksche tragedie doet
denken.
Wil U dan van de arme begraven
worden?" vraagt Gradus met de diepe
verachting van armen voor armen in
zijn doffe stem.
,Ja, dat wil ik".
badnimf van onzen tijd is een verschijnsel
op zichzelf. Men kan de hedendaagsche
zeestranden in lyrische poëzie bezingen, want
er dartelen allerschattigste bruingebrande meisjes
in onmogelijke costuums rond; men kan ook
gruwelijke verhalen ophangen van het heete
zand, waar geen plaatsje onbezet blijft door
dikke moeders in shorts en jengelende kinderen
en de gruwelverhalen zoowel als de zoet
vloeiende verzen bevatten slechts waarheid.
De kunst is nu maar, o vrouwen, jong en minder
jong, om tot het poëtische, en niet tot het ver
foeilijke gedeelte der badgasten te behooren.
Het kan zelfs al is men niet meer zóó schattig
en slank; de heele kunst bestaat hierin, dat men
dat feit onder oogen durft te zien, en zich ernaar
te gedragen.
In elke badplaats heerscht ook een avondmode.
Soms kan men er met n avondjapon volstaan,
soms moeten het er minstens tien zijn dat
hangt ervan af of men zich te Kamperduin of
te Deauvrlle ophoudt. De avondjapon van de
foto is zeer geschikt voor iemand die er nóg
een paar heeft maar dan zal ze er ook fu
rore mee kunnen maken, daar in het dessin van
de stof alle tinten van de zee zijn nagebootst,
beginnende met wit en naar onderen toe don
kerder verloopend: groen, blauw, en tenslotte
de donkergroen en koraalroode rand, met
zeeplanten, schelpen enz. De blauw suède tasch
heeft den vorm van een schelp wat nog niet
eens zoo rg mal^is!
PAG. 12 DE GROENE No. 3237