Historisch Archief 1877-1940
Een verhaal van De Groene
DE heer Duvally bezat in het Quartier Latin een
kleine antiquairzaak, die bekend was wegens
haar fraaie en zeldzame exemplaren. Hij had een
trouwe clientèle die echter matig met aardsche
goederen was gezegend: artisten, studenten,
tooneelspelers; soms ook een paar elegante snobs, voorbij
gangers, dagdieven en anderen.
De student Max Bulbertin kwam op den dag dat
hij innerlijk met de Sorbonne had gebroken en
haar een,,fabriek van officiëele
diploma's-met-rechtop-levensonderhoud in plaats van een tempel van
vrije wijsheid" had genoemd, voorbij den winkel.
Dat was zijn geluk. Hij was namelijk juist op weg
naar de Morgue", niet als afnemer voor anato
mische doeleinden, maar als leverancier, indien
men zichzelf althans tegelijk als leverancier en waar
kan beschouwen.
Max Bulbertin was pacifist in hart en nieren.
Aan den anderen kant hield hij er een atavistische
en barbaarsche heldenvereering op na. In het
middelpunt van deze cultuur stond als bij
zoovele jonge menschen met weinig lichaamskracht
en veel phantasie : Napoleon. Niet de massa
moordenaar van de ontelbare slagvelden, want die
werd door Max fel gehaat, maar de dappere ver
achter van alle gevaren, die altijd en overal den dood
had getart, de groote avonturier, die in werkelijkheid
den universeelen vrede had willen stichten.
Dat de student Max Bulbertin niet in de Morgue"
belandde, kwam door een miniatuur van Napoleon,
die in de etalage van den heer Duvally lag. Alle
duivels", zei hij bij zichzelf, 't is toch eigenlijk
geen kunst om er tusschen uit te knijpen." En daar
Max twee-en-twintig jaar was en men op dien
leeftijd gemakkelijk van het leven in den dood,
maar nog gemakkelijker van den dood in het leven
stapt, boog hij voor de miniatuur en vergat de
Morgue". Van dien dag af liep hij dagelijks voorbij
den winkel van den heer Duvally en groette zijn
ivoren heros als een trouwen helper.
DE miniatuur van Napoleon zei tot de slanke
jade-vaas die naast hem stond: Een aardige
jongen is dat I Hij weet veel meer van me, dan ik
zelf weet, maar hij is aardig."
Een Engelschman, correct gekleed, koel en op
distance gesteld, betrad den winkel. Zou ivoor
kunnen verbleeken, dan zou de miniatuur op dat
oogenblik bleek zijn geworden. Dus ga ik," zei hij
tegen de jade-vaas, 't was mijn noodlot om aan
een Engelschman in handen te vallen. Vaarwel,
vriendin...."
De vaas van jade glimlachte. Zij dacht aan haar
dichter, die dagelijks kwam.
Hij was een chte dichter en dus arm, en
de vaas was duur. De dichter las Confucius
en Lao-Tse. Hij schreef ontroerende gedichten,
maar de menschen houden niet van ontroeringen.
Soepel en licht.
Het ideale ondergoed
voor het Hollandsche klimaat.
Daarom lagen de gedichten in zijn etenskast, thuis,
naast een stuk brood en een paar sinaasappelen.
Er zijn echter menschen die nooit van een
jadevaas droomen en met twee beenen op den grond
staan. Die daar, dat afgodsbeeld", zei de dikke
heer tot zijn begeleidster, die zouden we nog wel
kunnen gebruiken in de salon". Een monster !"
was het antwoord. Hij wist echter, wat chique en
passend was. Zijn hand strekte zich uit naar de
glimlachende wijsheid van Indië: Boeddha. Daarop
strekte zij zich ook uit naar de jade-vaas. Die liet
een zachten, hoogen kreet hooren. Een vluchtige
schaduw gleed over het gelaat van den Boeddha.
EEN schandaal!" schreeuwde de
BoerenBrueghel, die aan den muur hing, die kerel
verkoopt ons als zeep en haringen !".... Ja",
zuchtte een Teniers, als zeep en haringen. ..."
Een gothische waterspuwer vloekte: Moge Satan
den kerel halen ! 't Is een doodgewone, goddelooze
sjacheraar". Een uit hout gesneden Madonna,
Neurenberger school, fluisterde: waarom twist
gijlieden zoo, als soldaten? Bepaalt die man soms,
aan wie hij ons verkoopt?" Neen", antwoordde
een Daumier, hij heeft oogen waarmee hij niets
ziet en ooren waarmee hij niets hoort, maar zijn
neus is best in orde. Anders had hij ons niet bij
elkaar gescharreld!" Iedereen lachte.
Overigens", aldus wendde de Daumier zich tot
een portret van Crivelli, een van die smalle, rood
harige vrouwenkopjes, ik heb je evenbeeld gezien.
Ze komt bijna eiken dag hier voorbij, blijft een paar
minuten verwezen kijken en loopt dan door."
Bedoel je die prinses?" floot de Venetiaansche
spiegel echt achttiende-eeuwsch, in elk van haar
lijnen zat de teederheid van een melodie van Mozart".
De deur werd angstig geopend. De vrouw stond
in de winkel. Zij was slank en in het zwart gekleed.
Haar gezicht was zeer wit, haar profiel lang en
bitter. Alleen enkele schilders uit de vroege
Renaissance hadden zoo de vrouw gezien.
De antiquair kroop naar voren. Ik zou graag
weten, wat de spiegel kost." vroeg de vrouw.
Duvally noemde een bedrag. De vrouw werd nog
bleeker, glimlachte droevig. Ja", zei ze, dat had
ik al gedacht. Maar dat gaat niet.... 't Is meer
dan ik in een maand verdien".... Ze liep naar de
deur. Jammer", zei ze, 't is zoo'n mooie spiegel..."
OP zekeren dag was iemand in wanhoop naar Du
vally geloopen en had hem een boek te koop ge
boden, een eersten druk van Büchner's Danton's
Tod", met de eigen regie-aanteekeningen van den
schrijver. Duvally was in de wolken. Hij betaalde
een behoorlijk bedrag. Het boek stopte hij weg, tot
de jonge tooneelspeler Aristide Villart hem op
zocht. Toen haalde hij het voor den dag. Duvally
was er trotsch op, dat een tooneelspeler als Aristide
Villart, den eenige naar wien hij ooit ging kijken,
een geboren acteur ! tot zijn klanten behoorde.
Ik heb juist iets voor u", zei Duvally, en gaf
hem het boek.
Aristide Villart hield dus Büchner in de hand.
Zijn hand trilde en zijn vingers streelden de woorden
die door een tot in den dood gejaagd genie in den
rand neergeschreven waren. Daarop zei hij tot den
antiquair: U moet weten, dat ik van Büchner meer
houd, dan van alle schrijvers ter weield. Voor hem
geef ik u alle Duitsche en ook Fransche auteurs
cadeau...." Duvally straalde. Hij wilde de Büchner
aan Villart ten geschenke geven.
Op dat oogenblik geschiedde het noodlot.
Twee heeren betraden den winkel, twee elegant
gekleede heeren. Mon cher", zei de oudste, die een
monocle droeg, tot den jongste, hier vind je de
interessantste stukjes van Parijs. Niet kwaad, hè,
die Brueghel ? Die Madonna daar, ook wel aardig.
En kijk dat eens. .. .", hij pakte den Büchner beet,
dien Aristide Villart verbijsterd losliet, pardon,
pardon ! Eventjes maar ! Kijk eens aan, Jacques:
een eerste druk ! Ken je hem niet? Een Duitscher.
Revolutionaire vent. Stierf, toen hij vier-en-twintig
was. Met zijn eigen opmerkingen er in !"
Het spijt me," zei de acteur, het boek is van
mij. Ik wou het juist koopen. ..."
U wou het koopen", kraaide de stem, misschien
wil ik dat ook wel ! Het is met de boeken precies als
met andere dingen: ze zijn voor dengene, die het
meeste biedt. Wat biedt u voor dat boekje?"
Mijnheer Duvally" Villart wendde zich tril
lend tot den antiquair, zegt u toch wat ! Zegt u,
dat de Büchner van mij is !" Inderdaad", zei de
antiquair, het boek is zoo goed als verkocht".
't Is maar een grapje, 't is maar een grapje," zei
de grijsaard, ik bied u tienduizend francs voor dien
Büchner". Neen, Duvally," riep de acteur, dat
mag u niet toestaan. U weet, wat die Büchner voor
mij beteekent. . . .!" De antiquair zei geen woord.
Is tienduizend te weinig? Hi-hi. Vijftienduizend
dan ! Vijftienduizend francs voor den eersten druk
van Danton's Dood. Hi-hi. Danton is dood, en Büch
ner is ook dood. Vijftienduizend francs. nmaal
andermaal.... " ....?Duvally!" ....Derde
maal ! Van mij !"
Enkele bankbiljetten fladderden op de toonbank
neer. De deur werd dichtgeslagen.
Enkele uren later vond men den antiquair achter
de toonbank liggen. Hij was gewurgd. Te jonge
acteur liet zich arresteeren zonder tegenstand te
bieden.
ITE SCHAEFERS
^MIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIItulllllllllllllllllllllllllllllllllllnlIIIII
=
Paindeluxe-brood
Van dit moment af zakt het stuk
langzaam maar zeker naar beneden."
(V ad.)
,,Mr. M. Slingenberg, oud-minister
in het vorige kabinet." (T.)
iiiiimimiitiiiiiiiiiiiiiHiimiMiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiuiMimiii iiiiiiiiiiiiiiiiimitiiiiintmiiiiimimiiiiiiiniiiiuiMiiriiiiiiMiiiii-j
CHARIVARÏA I
vreden gesteld met de bestudeering Dit nummer behoorde tot i
deivan een of ander repetitiewerkje." aardigste van dezen avond."
(Veral. Honidacle-ex.) (l /111. C.)
Het juiste woord op de juiste
plaats
Zij ziet haar liefde en haar eer
zucht onherroepelijk door haar af
komst gedwarsboomd." (R.)
De spreker stond uitvoerig stil
bij deze theorieën." (T.)
Onze classici
Helaas ook wij
AmsterdammersHomo sum." (Ons Toon.)
Wellicht een oratio contra domo?"
======== (K.)
Onze pedagogen
Het komt er vooral op aan, dat do
kinderen zich de ligging en de vorm
van een aardrijkskundig onderwerp
kunnen voorstellen." (Vac.)
Toch hadden daartegenover vele
candidaten van de studie der
vaderlandsche geschiedenis zich enkel
teDeelwoordenjammer
Meer en meer verliest nu de fijne
morgennevel zijn frischheid en een
maal weggedampt door den stijgenden
zonneglocd, zien wij op de voor ons
liggende heuvelkruin de resten van de
middeleeuwsche burcht der Vinci."
(T. aanh.)
Hier kan een dichter als Brooke
helpen, zoodal, hem lezende, de ziel
opengaat." (R.)
Aansnijerij
Dit onderwerp zou op een confe
rentie worden aangesneden met eenige
kans op succes." (R.)
De ondernemers waren er op ge
steld, dat hij deze zaak in de kamer
a." (H.)
Deze kwestie mag een andere
snuffelaar in de kunsthistorie a." (H.!).)
Behoort tot l
Met behoort tot i der zeer gewaar
deerde narcotisecrende middelen."
(T.)
Hollandsche zorgzaamheid
IV uitvoering van de hymne werd
V.MV.C rgd door vijfhonderd zangers en
zangeressen." (R.)
Bij het onderzoek bleek de
zielkunde over het algemeen goed ver
zorgd." n'crs/. IIt>njdactc-cx.)
De bladen vermelden dat Eugen
Kenyeres veroordeeld is tot levens
lange gevangenisstraf met aftrek
van twee maanden preventieve
hechtenis. Hij zal dus waarschijnlijk
twee maanden voor zijn dood vrij
gelaten worden.
Correspondentie
27 Mei: Kr is een Deventer
handAntw. Ja, en een Groenegestaan
woord.
PAG, 16 DE GROENE No. 3237