De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 17 juni pagina 6

17 juni 1939 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KANTTEEKENINGEN Kladno en Nachod " Donderdag 8 Juni j.l. is in het Tsjechische Kladno een Duitsch politie-agent vermoord. De moordenaars bleven, ondanks het in het uitzicht stellen van zeer hooge belooningen, onvindbaar. Daarop werd door de Protectoraats-regeering de bevolking van het plaatsje een hooge boete opgelegd die voor viervijfde door de Joden, voor n vijfde door de vroegere Benesj-aanhangers betaald moest worden. De stemming bleef onrustig. Bij de begrafenis kwam het wederom tot incidenten. Zaterdagmorgen werd in Nachod, in NoordBohemen, een Tsjechisch politie-man door Duitsche politie pardoes neergeschoten. Wij hoorden niets van een den Duitschers opgelegde boete. Wel be tuigde Von Neurath, de Rijksprotector, zijn deel neming en stelde hij de moeder van den vermoorde een groote som ter beschikking. Bij de begrafenis zond hij een krans. Blijkbaar hebben de Duitschers nog niet alle hoop opgegeven, het Tsjechische volk tot dien graad van serviliteit te brengen die het Duitsche beschouwt als iets dat vanzelf spreekt. Het broeit voortdurend in Bohemen en Moravië. President Hacha vreest zijn verradersrol met den dood te moeten bekoopen, en heeft zich reeds van een lijf garde moeten voorzien. Ook in Slowakije wordt de stemming tegen de Duitschers voortdurend scherper. Of het veel zal baten? Wij vreezen van niet. De macht van het huidige Duitsche staats-apparaat is daarvoor te groot. Dit apparaat kan alle verzet in den kiem smoren, en intusschen de beste Tsjechische arbeiders over Duitsche werkplaatsen verspreiden. Polen en Duitschland De spanning tusschen Polen en Duitschland stijgt. Reeds heetten in de afgeloopen week de wederzijdsche gezanten te Berlijn en Warschau voor onbepaalden tijd met verlof te zijn gegaan duidelijk bewijs van wederzijdsche ontstemming. Het schijnt dat Duitsch land nogmaals tot Polen heeft gezegd: Willig onze eischen inzake Danzig in, en wij zullen demobiliseeren." Wederom heeft Polen weigerend geant woord. In Danzig wordt het daardoor steeds roeriger. Een Duitsche Kultur-Woche" wordt er gehouden, de S.S. heeft er gedefileerd, nu gaat ook de senaats president op een Duitsch marineschip herhalings oefeningen afleggen. Douane-moeilijkheden zijn aan de orde van den dag. Nota's van Danzig en Polen wisselen elkaar af, ambtenaren van beide partijen worden gearresteerd, maar Polen geeft geen krimp. Integendeel. Aan de defensie wordt met man en macht gewerkt. De City zal waarschijnlijk binnen kort een groote leening verschaffen hetgeen wel noodig is, want de bodem van den schatkist is reeds lang te zien en de crediet-mogelijkheden in het arme land zélf zijn uitgeput. Aan den anderen kant weert ook Duitschland zich dapper. In Slowakije worden groote troepen contingenten samengetrokken, om straks in Juli? Augustus? September? het Silezisch indus trie-gebied onder druk te zetten. Spanje en de as Staatsraad Wohltat, een van Göring's naaste medewerkers, is Vrijdag j.l. naar Spanje vertrokken. Doel: de bevordering der handelsrelaties tusschen Spanje en het Derde Rijk, het versterken van de toch reeds machtige positie die Duitschers in het Spaansche economische en administratieve leven in nemen. De militaire samenwerking dient dus door een economische te worden gevolgd. Deze samenwerking blijft, het spreekt van zelf, niet tot Duitschland beperkt. Ook Italiëis er bij betrokken. Serrano Suner, de leider der Spaansche fascisten, was dezer dagen te Rome op bezoek en is daar met uitbundig feestvertoon ontvangen. De Paus deed daarbij een lieven duit in het zakje. Einde van deze maand gaat Ciano, de Italiaansche minis ter van buitenlandsche zaken, naar Burgos en, naar bericht werd, zal Franco in hoogsteigen persoon in den herfst een officieel bezoek brengen aan Rome en Berlijn. Aldus voltrekt zich de gelijkschakeling van Franco-Spanje. Waarschijnlijk zal zij niet zonder wrijving geschieden. Het is mogelijk dat intern nog weerstanden overwonnen moeten worden, met name van royalistische en clericale zijde; het is mogelijk dat daartoe een door Duitschers aangestookte falangistische staatsgreep noodzakelijk is; hoe het ook zij, dat het Spaansche volk zich voorloopig de Duitschers en Italianen van den hals kan schuiven, is weinig waarschijnlijk. Wat dit voor de communicatie-lijnen van Frank rijk en Engeland beteekent, leert reeds een opper vlakkige blik op de kaart. Het verre Oosten Achter de deuren is er in Japan de laatste maan den heel wat geconfereerd. Moeten wij ons nauwer bij de as Rome-Berlijn aansluiten?" Of nauwer bij de democratische mogendheden?" Dat was de vraag. Zij is nog niet volledig beantwoord. Men weet ook in Duitsche en Italiaansche kringen wel dat Japan, mocht in Europa een oorlog uitbreken, voorloopig neutraal zou blijven. Men weet dat de driehoek Rome-Berlijn-Tokio gegrondvest is op gemeenschappelijke belangen, opportunistische be langen die van object veranderd kunnen worden. Zoolang Japan echter het meest rooven kan van de gezamenlijke tegenstanders van Italiëen Duitsch land, zal het aan de zijde dier beide mogendheden blijven staan. Leger- en zekere vlootkringen dringen daarbij op een nauwere alliantie aan. Het schijnt dat zij het traditioneele verzet der groothandelaren weer eens gebroken hebben. De laatste dagen is Japan weer extra-vrijmoedig opgetreden. In de Engelsche concessie te Tientsin reeds eerder met prikkeldraad omgeven bevonden zich vier Chineezen die de Engelsche consul wei gerde uit te leveren. Als antwoord heeft Japan nu een boycott afgekondigd over de Engelsche en de Fransche concessie. Deze zijn geheel van de buiten wereld afgesloten. En zoo laten de democratieën zich in het Verre Oosten de eene vernedering vóór, de andere na, welgevallen. Gemeenteraadsverkiezingen Tijdens de voorbereiding der provinciale-statenverkiezingen, die onder zeer geringe belangstelling gehouden werden, troostte men zich met de gedachte dat de gemeenteraads-verkiezingen in sterkere mate de aandacht zouden trekken en zouden getuigen van een levende democratische gezindheid. Helaas, de democratische gezindheid wier bestaan wij niet in twijfel trekken, richt zich in dagen als wij nu beleven, vrijwel geheel op de buitenlandsche situatie. Voor de constellatie der groote mogendheden inteL ITT H A U ER? MAGENBITTER ? resseert men zich, niet voor de samenstelling der gemeenteraden. Voorzoover wij konden constateeren is er dan ook tot dusver vrijwel van geen verkiezingsstrijd sprake geweest. Amsterdam dat vroeger in dezen tijd placht te wemelen van groepjes debatteerenden, gaat rustig zijn gang. De burgerij heeft de oproepingsbiljetten ontvangen en terzijde gelegd en daarbij blijft het. Zelfs het met het gebruikelijke bombarie aangekon digde offensief van de N.S.B, vermocht in de hoofd stad geen beroering te verwekken. Of zal dit week end ons nog een Blauwe-Zand-affaire brengen? Nederlanders in Duitschland De directeur van den rijksdienst der werkloosheids-verzekering en arbeidsbemiddeling is een man die van aangename verrassingen houdt. Zoo werd dezer dagen weer door hem medegedeeld dat Nederlandsche arbeiders in Duitschland te werk gesteld konden worden bij zekere afdeeling der zware industrie, waaraan de naam van Hermann Göring men kent toch reeds zijn jongsten bijnaam: ,,le chevalier sans beurre et sans brioches" ? ver bonden is. Vijfhonderd Nederlanders kunnen er geplaatst worden, grondwerkers, bouwvakarbeiders, metaalbewerkers, enz., tegen salarissen, variëerende van 58 tot 70 pf. per uur. De normale arbeidsweek bedraagt zestig uur. Per kwartaal zouden dan ar beiders die hun familie in Nederland achter laten, welgeteld 30 R.M. mogen overmaken. Bij de terug reis mogen zij 10 R.M. meenemen. Ongehuwde arbeiders, die geen loon-overschotten" de humor is de wereld nog niet uit! wenschen over te maken, kunnen in zeer grooten getale geplaatst worden. Men weet, waarvoor de Hermann-Göring-Werke" dienen: in de eerste plaats voor de fabricage van halffabrikaten voor de oorlogs-industrie. Is er iemand die durft beweren dat deze nobele producten nimmer tegen ons land zullen worden gebruikt ? En voelt men dan, hoe onverantwoordelijk elke maand uitstel is voor een dusdanige bestrijding der werkloos heid dat de cijfers nog aanzienlijk vlugger dalen dan thans het geval is? ZILVEN l BEEKHUIZEN l STAMEREN I-OENEN CVEU.) MAARN CU.) BLIJVEN DE VAN DE Zwart op^wit: de andere wang OP 24 Mei j.l. is te Londen de een-en-veertigste jaarverga dering gehouden van The British and Chinese Corporation Limited", een eerzame spoorwegmaatschap pij van welke de heer D. G. M. Bernard president is. Het beeld dat deze moest ophangen van de situatie waarin de diverse door de maatschappij aangelegde en geexploiteerde spoorwegen verkeer den, was verre van rooskleurig. De spoorweg van Sjanghai naar Nanking is door de Japanners ge annexeerd: den beambten van de maatschappij is de toegang ont zegd, de inkomsten worden door Japanners ontvangen en gehou den. De spoorweg van Sjanghai naar Hangstsjou is door de Japanners geannexeerd. De Japanners wei geren ook maar een miniem gedeelte van de inkomsten aan de wettige eigenaars af te staan. In totaal heeft The British and Chinese Corporation Limited" al bijna anderhalf millioen pond te vorderen op de hebzuchtige Ja panners. De spoorweg van Kanton naar Transpiratie en stukloopen van huid en voeten. Purolpoeder houdt huid en voeten koel en droog, gezond en gaaf. Strooibus 60 et. Hongkong viel den Japanners in handen toen zij de eerstgenoemde plaats bezetten. De Chineesche troepen hadden hem echter van te voren duchtig vernield. Het station te Kanton was geplunderd, vijf bruggen waren vernield. Scha de: n-en-een-derde millioen dol lar. De spoorweg van Peking naar Moekden hebben de Japanners zich toegeëigend. Alle inkomsten vloeien in hun kas. Dergelijke economische hardhandigheden komen meer voor dezer dagen. Er zou dan ook geen reden zijn om aan het jaarverslag van de zwaar-getroffen British and Chinese Corporation Limited" meer aandacht te besteden dan aan de andere jaarverslagen der duizenden Britsche handelsmaat schappijen, ware het niet dat de heer D. G. M. Bernard de boven vermelde droeve opsomming had laten volgen door deze merkwaar dige woorden: Wanneer men de ontzettende situatie waarin het land thans verkeert, in oogenschouw neemt, is het dubbel droevig, te be denken dat China, vóór de vijan delijkheden in Augustus 1937 uit braken, in een sinds jaren niet gekenden toestand van voorspoed ver keerde. Laat ons echter troost vin den bij de gedachte dat China over een zeldzaam vermogen tot herstel beschikt en dat, wanneer eenmaal de oorlog afgeloopen is, het land zich na n of twee goede oogsten weer op den weg naar welvaart zal bevinden. Om deze ontwikkeling te bespoedigen zal China uit het bui tenland kapitaal noodig hebben om haar spoorweg-verhingen te herstel len, en ik vertrouw er op dat Enge land bij dezen wederopbouw naar beste krachten zal medehelpen. Aldus zwart op wit, in de Eco nomist" van 27 Mei j.l., p. 516, tweede kolom. Ziehier dus een maatschappij die door de Japanners uitgeschud is, maar zich onmiddellijk bereid verklaart, nieuwe kapitalen in een door Japansche imperialisten zoo niet in naam, dan toch in feite beheerschte streek te be leggen. Of staan wij hier bij een der zeldzame voorbeelden van waren Christenzin die, naar men zegt, in dezen tijd steeds schaarscher worden, en dienen wij 's heeren Bernard's woorden te beschouwen als trouwe opvolging van het Bijbelsch gebod dat hij die op den eenen wang een ferme klap ge kregen heeft, zijn aanvaller den anderen wang moet toekeeren? Zoo ja, dan heb ik er vrede mee. KANTEKLEER

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl