De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 24 juni pagina 11

24 juni 1939 – pagina 11

Dit is een ingescande tekst.

de Wereld van reen schap van Ant. W. Mensing geveild en door den :egenwoordigen eigenaar, den Amerikaanschen verzamelaar Getty, in bruikleen afgestaan. Ook Frans Hals heeft, zooals Rembrandt, een agen zaal, maar de keuze uit zijn werk is minder 'elukkig. Het mooiste stuk is ontegenzeggelijk het 'ortret van den Haarlemschen bierbrouwer Duyst ran Voorhout dat de lezer zich van de Haarlemsche ?rans Hals Tentoonstelling in 1937 herinneren zal. In 't geheel zijn zes zalen aan de Hollandsche neesters gewijd; behalve Vermeer, Rembrandt en ials zien we de in Amerika populaire schilders :ooals Jan Steen, Ostade, Van Goyen, Ruysdael, iobbema, Pieter de Hoogh, Terborch en Cuyp. DE vijf Italiaansche zalen bevatten ruim 130 schilderijen die in groote trekken de evolutie ?an den stijl, van Duccio over Botticelli en Raphael ot Titiaan en Tiepolo, aanduiden. Tot de glanstukken der Vroeg-Italiaansche kunst telt. het Toeger aan Domenico Veneziano toegeschreven .Profielportret van een Jongen Man" (Collectie ohn D. Rockefeller Jr.), dat hier op naam van 'aolo Ucello staat. Ook het pendant ertoe, het Portret ?an Elizabetta Montefeltro (Collectie Jules Bache) langt hier als een werk van Ucello. Drie andere neesterstukken van Italiaansche kunst komen uit lezelfde Collectie Bache: Crivelli's fleurige, kleine .Madonna met Appelen en een Komkommer", taphael's Portret van Giuliano dei Medici" en 'itiaan's Venus en Adonis" Bijzonder indrukwekkend is de hier bijeengeirachte collectie isde eeuwsche Nederlandsche neesters, de zoogenaamde Primitieven. De Ince all Madonna" van Jan van Eyck uit de National rallery" inMelbourne(Australië), de aan Van Eyck n Petrus Christus toegeschreven Hl. Hieronymus" lit het Detroit Institute of Arts," Rogier van der Veyden's teere Madonna met Kind" uit de colsctie Percy S. Straus, Dirk Bouts' Madonna" en rtsrard David's Vlucht naar Egypte" (Coll. Bache) ... ge kunt blijven opsommen ! Het meest indrukirekkend zijn echter de portretten. Het strenge .Mansportret" van Memlinc uit de collectie John '. Morgan, het ranke Vrouwenportret" van den elfden meester uit de Bache-Collectie en een derde lemlinc, het Portret van een Jongen Man" uit e Willys-Collectie vormen een niet vaak gezien tisemble. Een reeks portretten van meesters uit de volgende eneratie: Jan Gossaert Mabuse, Joos van Cleve enz. ertegenwoordigen den loden eeuwschen portrettijl, en uitstekende werken van Fransche, Duitsche, Iwitsersche (vier portretten van Holbein!) en ingelsche meesters weerspiegelen den verre rei enden invloed der Nederlandsche schilderkunst van it tijdperk. Met verbazing zal de Hollandsche bepeker op deze tentoonstelling een grootsche .Gevangenneming Christi" van Hieronymus Bosch >ntdekken, waarvan het Amsterdamsche Rijksnuseum een zevental jaren her een repliek aange kocht heeft. In de Nederlandsche pers werd het Am sterdamsche exemplaar toen een copie genoemd. Nu wordt het oorspronkelijke exemplaar voor het eerst in het openbaar tentoongesteld. Het komt uit een Californische collectie en is, wat kwaliteit, staat en kleurgamma betreft, zóó veel beter dan het Amster damsche schilderij, dat het vrij zeker voor het origineel van Bosch aangezien kan worden. HET overzicht zou niet volledig zijn zonder ver melding van de Spaansche zalen met werken van Greco, Goya, Velasquez en Murillo, en van de drie zalen met schilderijen van Rubens en Van Dijck. Van Rubens is een bekoorlijk portretje van 's meester's dochtertje Clara Serena (Collectie F. R. Bay) een bijzondere vermelding waard, even eens het bravoureuse portret van zijn broer, Philip Rubens (Detroit) en het Zelfportret" uit de Collectie Andréde Coppet. Van Dijck's late portretten uit zijn Engelschen tijd zijn in een aparte zaal ondergebracht, terwijl de werken uit zijn vroegen Genueeschen tijd in een van de Rubenszalen hangen. De late,,Engelsche" portretten zijn te groot, te elegant, te mondain, te behaagziek, en ver moedelijk te duur betaald. Hoeveel eenvoudiger, overtuigender en interessanter zijn de vroege Genueesche portretten l Maar tusschen de bewon deraars van late en van vroege Van Dijck's is geen compromis mogelijk. Het is tusschen hen altijd een soort ideologische oorlog geweest waarbij geen dooden vallen, hoogstens de prijzen. HET eerste wat de Amerikaansche kranten over deze tentoonstelling te vermelden hadden, was dat de schilderijen voor 30.000.000 dollar d.i. rond 55.000.000 gulden verzekerd zijn. Of dit een excuus was voor de aanwezigheid van oude meesters in de Wereld van Morgen" of een aanmoediging voor het publiek om ze te gaan zien, is den Europeeschen bezoeker niet geheel duidelijk geworden. Maar ook diegene, die voor de magie der groote getallen minder gevoelig is, zal van deze tentoonstelling stellig een blijvende herinnering medenemen. N. S. TRIVAS Bij de foto's: Rechts boven: Memlinc: Vrouwenportret. Rechts onder: Terborch: Binnenhuistafereel. Links onder: Garavaggio: Stilleven.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl