OP een van de scherpste platen die Albert Hahn aan den Wereldoorlog den eersten.... heeft gewijd, was de Dood afgebeeld, die te midden van een besneeuwde oneindigheid eenige plassen bloed bekeek. Het onderschrift luidde: Rood staat op wit nog beter dan op groen." Het is wellicht een risquant bedrijf om met den Dood van meening te verschillen. Trouwens, over smaken valt niet te twisten. Toch moet het ons van het hart dat de berichten die van stijgende inter nationale spanningen, ja van de mogelijkheid van een gewapend conflict spreken, ons in de zomersche dagen die wij nu beleven, sterker treffen dan ooit het geval zou kunnen zijn in den winter. Deze immers schijnt ons aan den dood verwant. De zomer behoort aan het leven. De zomer van 1939 schijnt tusschen leven en dood te aarzelen. Boven China vliegen de Japansche bommenwerpers en richten op gezette tijden gru welijke bloedbaden aan onder weerlooze mannen, vrouwen en kinderen. Over Europa daalt een span ning, anders geaard dan die wij vorig jaar moesten doorstaan. Toen was zij irreëel, sensationeel, on gewoon. Thans schijnt zij geboren te zijn uit het onontkoombare noodlot. De dagbladen spreken over het gewapende conflict niet als over iets dat komen kan, maar dat komen zal, met waarschijn lijkheid, zoo niet met zekerheid. DRIE millioen soldaten zijn gelegerd aan de grenzen van Frankrijk. Italiëheeft binnen kort twee millioen onder de wapenen. Spanje telt nog drie-kwart millioen gemobiliseerde strijders. Hoevelen in Duitschland, aan huis en hof onttrok ken, voor een oorlog gereed gehouden worden, valt niet bij benadering te zeggen: ook hun aantal zal men echter met millioenen moeten tellen. In Engeland wordt koortsachtig een leger uit den grond gestampt. Het eene oorlogsschip na het andere loopt van stapel. De munitie-fabrieken draaien dag en nacht. Alom poogt de burgerbevolking zich in den kortst mogelijken tijd te beveiligen tegen de gevaren die haar bedreigen. Zoo ziet de zomer van 1939 er uit. Het graan krijgt nauwelijks tijd, te wiegen in den wind. Zoo snel mogelijk mpat het binnengehaald worden. De voorraad moet gevormd worden die noodig is om den vijand te imponeeren of die, zoo mogelijk, de basis moet vormen voor zegepraal en overwinning. De kracht der jeugd wordt bij onze Oosterburen misbruikt om dood en verderf voor te bereiden. Wellicht dat het bij de voorbereidingen blijft. Wellicht dat wij dezen zomer weer doorkomen. Maar wat zal 1940 ons dan brengen? Of 1941? Vindt men het soms dwaasheid, zoover vooruit te denken? Is er grooter dwaasheid denkbaar dan dat men het een dwaasheid acht, twee jaar voor uit te zien ? GOEDKOOPE RETOURS ENZ. VRAAGT INLICHTINGEN l Het nieuwe motonehlp KONINGIN £MMA" voor den dtgdlenst Vllsstngen?Hmrwlch v. v. der Mamt* ichtppij ZEELAND" /£ ia de ratrti zuiierichlp m j. PRINSES BEATRIX"Jult *J. SPANJE - speelbal in Gedemobiliseerde Spoonsche soldaten keeren huiswaarts Economische vooruitzichten van Het doek valt Op 20 April j.l. kwam de Non-Interventie-Commissie voor de laatste maal te Londen bijeen. Nadat de staten die er in vertegenwoordigd waren, formeel ontheven waren van hun plicht, geen manschappen of materiaal naar Spanje te zenden, diende de secretaris het voorstel in om onder de post oninbare vorderingen" de gelden op te schrijven die aan den penningmeester van de Commissie betaald hadden moeten worden door de regeering van Albaniëtot den dag waarop voorzegde regeering ophield te bestaan". De Italiaansche vertegenwoordiger ver hief zich daarop van zijn zetel, en deelde mede dat hij tegen deze formuleering ernstige bezwaren had. Immers," zeide hij, er zetelt te Tirana een wettige regeering, naar behooren gekozen door de Constitueerende Vergadering van Albanië." Hij verzuimde mede te deelen dat deze Constitueerende Vergadering onder het waakzaam oog van Italiaansche hoofd officieren bijeengekomen was. De Commissie even wel hield rekening met zijn ernstige bezwaren. Met deze klucht, harer waardig, beëindigde de Non-Interventie-Commissie haar werkzaamheden. De historie van dit nobel lichaam moet nog ge schreven worden. Zij zal, vooral na de Duitsche en Italiaansche onthullingen betreffende de actieve hulp aan generaal Franco, een aaneenschakeling zijn van bedrog en huichelarij. Bedrog en huichelarij echter niet slechts van de zijde der totalitaire staten. Immers, de regeeringen van Frankrijk en Engeland zijn regelmatig ingelicht over den materieelen steun, dien Burgos van Rome en Berlijn ontving. Zij heb ben even regelmatig deze inlichtingen naast zich neer gelegd. Commander" Oswald Frewen van de Royal Navy", een van de officieren in dienst van de Non-Interventie-Commissie, heeft onlangs in een Engelsch tijdschrift medegedeeld dat hij en zijn collega's oorspronkelijk de controle zeer ernstig namen. Geen overtreding der bepalingen ontsnapte aan zijn oog. Op zekeren dag zond hij een uitvoerig rapport naar Londen over de levering aan Franco van vier Italiaansche oorlogsschepen. Een maand later antwoordde Chamberlain op een vraag in het Lagerhuis betreffende deze transactie, dat hij er nog geen officieele inlichtingen over had gekregen." Door deze politiek is het republikeinsche Spanje, langzaam uitgehongerd, voortdurend wanhopig links en rechts wapens koopend zelfs in Duitsch land te gronde gegaan. Franco heeft de overwin ning behaald een Duitsche overwinning", be weerde Hitler een Italiaansche overwinning", beweerde Mussolini een Moorsche overwinning" beweerde de Sultan van Marokko. Zij hebben helaas alle drie gelijk. en politieke Franco*s dictatuur De wederopbouw van een verwoest land De wereldoorlog heeft van de volkeren die nu het Britsch Gemeenebest der Naties vormen, ongeveer n millioen dooden geëischt. Twee-en-een-half jaar burgeroorlog" is Spanje op ruim 1,2 millioen gesneuvelden komen te staan. Het aantal gewonden heeft men op een kleine vier millioen geschat.... Niet alleen de rijen der bevolking zijn zwaar ge dund, ook 's lands economie heeft ernstig geleden. Landerijen zijn verwoest, huizen liggen in puin, wegen zijn vernield. Eén vijfde van de groote Catalaansche textiel-industrie is voorloopig buiten ge vecht gesteld. Het vervoerswezen werd ontwricht: van de drieduizend locomotieven die er in Juli 1936 waren, zijn er thans nog precies duizend in gebruik. Generaal Franco kan, om in deze droevige econo mische omstandigheden verbetering te brengen, twee wegen volgen. Hij kan het uitgeputte land rust schenken; hij kan landbouw en industrie op gang brengen; hij kan goede relaties aanknoopen met de groote democratieën en de van dezen geleende kapitalen gebruiken ter verhooging van den levens standaard der bevolking. Dat is de eerste weg. Hij kan ook pogen, Spanje hermetisch af te sluiten van de democratische buitenwereld; de arbeiders op te zweepen tot productie-verhooging in een geforceerd tempo; deze productie richten, niet op de werkelijke behoeften des volks, maar op de uitbreiding van leger, vloot en luchtmacht. Dat is de tweede weg. Als niet alle teekenen bedriegen, heeft generaal Franco onder Duitschen druk den tweeden weg in geslagen. Zoowel in economisch als in politiek opzicht wordt Spanje een autoritaire staat. De invoer wordt tot het hoogst-noodige beperkt; de autarkie wordt zoo veel mogelijk bevorderd: in Spaansch Marokko worden grcote katoenplantages aangelegd; de eucalyptusbosscnsn van Andalusiëworden gekapt om de cellulose te verkrijgen die de basis is voor de synthetische spinstoffen. De agrarische productie wordt zoo snel mogelijk opgevoerd. De groote land bouwbedrijven welker bestaan in vele streken de massa der boeren veroordeelde tot een hongerleven, worden slechts geliquideerd voorzoover zij irrendabel zijn. Elders worden dwergbedrijven versmol ten. Vrijkomende arbeidskrachten kunnen in leger en industrie een plaats vinden. Ware de boter een dagelijksch verbruiksartikel geweest voor de groote massa, dan zou men kunnen zeggen dat zij ook in Spanje door de kanonnen wordt vervangen Niet slechts in economisch, ook in politiek op zicht wordt de nieuwe staat langs autoritaire lijnen opgebouwd. Alle partijen zijn geperst binnen het kader van n hunner, de Falange", breeduit: