DE GROENE AMSTERDAMMER OPGERICHT .1877 Redactie en Administratie: Keizersgracht 355, Amsterdam-C. Tel. 37964. Abonnement f. 10.?per jaar. Postrekening: 72880. Gem. Giro G 1000 Abonnementen kunnen met elk nummer ingaan, doch alleen tegen het einde van een jaargang, na opzegging vóór l December, worden beëindigd. 8 JULI 1939 Binnenlandsch nieuws ZELFS de kabinetscrisis, die vorige week Vrijdag haar normale tweejaarlijksche op wachting maakte, vermocht het Nederlandsche volk niet de gewenschte belangstelling voor de binnenlandsche politiek bij te brengen. Algemeen heeft men dit feit verklaard uit het alarmeerende buitenlandsche nieuws: de binnen landsche crisis viel immers samen met een buiten landsche die althans zoo scheen het velen wellicht in korten tijd op oorlog uit zou loopen. Wie interesseerde zich in die omstandigheden voor wat te Den Haag besproken werd? Wij meenen dat deze verklaring voor de heerschende politieke apathie tekort schiet. Deze apathie is in de eerste plaats geboren uit het onbewuste inzicht dat in de staatkundige crisis waarin ons land thans verkeert, geen perspectief zit. Het politiek instinct des volks, dat vaak zuiverder reageert dan de groote pers, heeft het belang van de breuk tusschen Colijn en de Katholieken gewogen en te licht bevonden. Immers, deze breuk zou slechts van werkelijk gewicht zijn, indien zij leidde tot een nieuwe parlementaire constellatie, tot een nieuwe politieke werk-meerderheid. Instinctief voelt men dat op een nieuwe constellatie zeer weinig kans is. Waarom zou men dan warm loopen voor het spel van kat en muis dat beide partners van de Coalitie spelen ? De heer Colijn wien de Kroon zonder bepaalde opdracht met de formatie van een nieuw ministerie belastte, besteedde enkele dagen voor besprekingen met politieke persoonlijkheden met name uit het Roomsch-Katholieke kamp. Hij scheen een con creet, zij het beperkt werkprogramma opgesteld te hebben en poogde hiervoor enkele losse figuren ?te vinden. Deze eerste poging tot vorming van een extra-parlementair kabinet mislukte. Deswege be legde de formateur Woensdag een bespreking met de leiders der grootste fracties. Eerste poging tot vorming van een nationaal" kabinet, zijnde een kabinet dat de voordeelen van het vorige zou missen en zijn nadeelen in vergrooten vorm vertoonen. Ook deze poging had geen succes. In arrenmoede legde Colijn zijn opdracht neer. DE vraag is nu: wat eischt het landsbelang? Wij zouden ons niet willen scharen achter hen die, speculeerende op een goedkoope ideologie, uitsluitend om sterke mannen" roepen. Door tastendheid en energie zijn gewenscht, maar aan blinde doortastendheid en vooze energie hebben wij geen behoefte. Zij dienen beide gericht te zijn; gericht door een plan, door een practisch werk programma dat aan de voornaamste nooden van ons volk tegemoet komt. Men ontkomt in een tijd als deze niet aan versterkt staats-ingrijpen, en het is onjuist dit staatsingrijpen a priori uit den booze te achten. Alles hangt af van de taak die de democratische staat zich stelt, en van de wijze waarop hij deze taak uitvoert. Wat heeft Nederland op het oogenblik noodig? Laten wij deze vraag voor twee punten onder oogen zien, beter: voor twee fronten", om de terminologie te gebruiken die de heer Colijn eenigen tijd geleden heeft toegepast. HET eerste front: de defensie. Het is, en zeker voor buitenstaanders, bij zonder moeilijk een samenvattend oordeel te geven over de maatregelen die de regeering de laatste jaren op militair gebied heeft genomen. Er is ge werkt, hard gewerkt zelfs. Desondanks is er menig gebied waarop ons land een zorgwekkenden achterEr is een uitstekend CAFÉ-RESTAURANT in Ouwehand's Dierenpark Ritenen, op den Grebbeberg stand vertoont. Er zou dit zij aanstonds gezegd geen reden zijn op dezen achterstand te wijzen (men kan nu eenmaal niet alles in hetzelfde tsmpo verbeteren), ware het niet dat juist de achterstand, dien wij op het oog hebben, symptomatisch is voor het conservatieve regeeringsbeleid der laatste jaren. Hij gaf datgene aan wat wij het timbre der regeeringspolitiek zouden willen noemen. Wij bedoelen de verdediging tegen luchtaanvallen. Dat iedere particuliere persoon en iedere particuliere onderneming wat luchtafweergeschut mag aanschaffen; dat het door het Friesche Provin ciaal Electrisch Bedrijf gegeven voorbeeld naarstiglijk door andere soortgelijke instellingen is gevolgd; dat Amsterdamsche notabelen samen moeten komen om te overleggen hoe zij het millioen bijeen zullen schrapen dat in eerste instantie voor de beveiliging van de hoofdstad noodig is; dat alles was symptomatisch voor een regeerings beleid dat vraagstukken, die het zelf blijkbaar niet aan kon, op anderen afschoof. Onze burgerij weet niet, wat zij in geval van luchtaanvallen doen moet; zij weet niet of gasmaskers noodig zijn of niet; zij weet niet of, en zoo ja waar zij het veege lijf kan bergen in geval van nood. Het inslaan van voorraden wordt overgelaten aan de beurs en het inzicht der huisvrouw. Groot handelaren moeten een zekere reserve achter houden. Het is weinig waarschijnlijk dat ons land, mocht het tot oorlog komen, blijken zal over de voorraden te beschikken die bij een wellicht maan denlange blokkade noodzakelijk zijn. Zuinigheid was nu eenmaal troef. Of de Nederlandsche staat de laatste jaren de zorg voor zijn eersten plicht: de bescherming van het leven zijner burgers, op de best mogelijke wijze heeft vervuld, deze vraag durven wij niet met een volmondig ja" te beantwoorden. HET tweede front: de werkloosheid. Onder den aandrang der katholieke ministers is de bestrijding der werkloosheid met meer energie dan te voren ter hand genomen. De verbetering van de conjunctuur heeft gedurende den laatsten tijd de werkloosheids-cijfers aanzienlijk doen da len, met name onder de jongeren. Er zijn op het oogenblik waarschijnlijk onder de mannelijke arbeiders van 25 tot 40 jaar bijna driemaal , onder hen die van 40 tot 60 jaren oud zijn, ruim tweemaal zooveel werkloozen als onder de jongeren groep (14?24 jaar). Dr. H. M. H. A. van der Valk deelde in het voorlaatste nummer van EconomischStatistische Berichten mede, dat in de periode van April 1936 tot April 1939 de werkloosheid in de groep 14 t. e. m. i7-jarigen met 56 pCt. was gedaald, die in de groep boven 31 jaren slechts met 10 pCt. ^ Laat men daarom niet meenen dat het werkloos heidsvraagstuk opgelost is. Wellicht zal dat van de jeugdwerkloosheid gelden, overigens jvist op het oogenblik dat men er uitgebreide maatregelen tegen gaat nemen. Het geldt echter niet van de werkloosheid onder de ouderen. De arbeidskrachten boven de dertig jaren die door het productie proces zijn uitgestooten, werden er langs normalen weg niet wederom in opgenomen. Actieve werkloosheidsbestrijding blijft daarom een dringende taak voor de regeering. Deze bestrij ding zal de gemeenschap millioenen kosten. Daartegen bezwaar te maken, laten wij gaarne over aan hen die, wanneer het om de beveiliging van den staat gaat waarin hun eigendommen liggen, bij voorkeur in honderden-millioenen denken. ONS land heeft om deze redenen en ten behoeve van den strijd op de twee genoemde fronten, behoefte aan energiek en weloverwogen regeeringsoptreden. Geen regeeringscombinatie, een parle mentaire zoo min als een extra-parlementaire zal aan dezen eisch kunnen ontsnappen. Neder land zal zich niet straffeloos kunnen isoleeren in een wereld waarin het staatsorganisme zoowel bij de democratische als bij de totalitaire mogendheden van steeds grooter belang wordt. De democratie behoeft hierbij geen schade Restaurant DORRIUS N.Z. Voorburgwal b.h. Spui, Amsterdam PLATS DU JOUR EN ALACARTE te lijden. Iets meer activiteit zou haar geen kwaad doen. Dit leidt ons tot de laatste vraag: wat zal deze kabinets-crisis tenslotte voor de democratie in ons land beteekenen? Het antwoord daarop kan slechts met zekerheid gegeven worden, wanneer vast staat, op welke wijze de crisis opgelost zal worden. Een parlementair kabinet dat op een solide meerderheid steunt, lijkt ons op zichzelf onder alle omstandig heden de meest gewenschte oplossing. Voorwaarde daartoe is dat de Roomsch-Katholieken met de sociaal-democraten willen samenwerken. Een ander alternatief heeft de grootste partij des lands niet. Strikt bezien, heeft zij de plicht, deze consequentie van de breuk met Colijn te aanvaarden. Of is het teveel gevergd van de Roomsch-Katholieke Staats partij, op dit punt consequente politiek te verwach ten? Dan zou op haar en niet op Colijn, de verant woordelijkheid vallen voor een zakenkabinet dat geen perspectieven biedt, tenzij aan den rentenier. Laat ons deswege de democratie niet hard vallen. Zij heeft in landen als de Vereenigde Staten en Zweden getoond, wat zij vermag, zoo er mannen de leiding in handen hebben, wien een plan voor oogen staat, mannen die niet den schijn wekken, op de herinneringen aan een overigens welbesteed leven te teren. De democratie vergt in dezen tijd moed en doortastendheid. Zij vraagt om moderne, frissche ideeën. Zij vraagt ons daden. En dat Colijn de man zou zijn om nieuwe vaart te zetten achter dit land, om het te wekken uit zijn loome rust, om het tot een voorbeeld te maken van een krachtige, werkende, jonge democratie dat wenschen wij, met alle waardeering voor zijn persoon, te be twijfelen. Ach en wee -geroep over het mislukken zijner pogingen lijkt ons dan ook overbodig. Het huidige partijenstelsel biedt alsnog de mo gelijkheid tot de vorming van een werkzaam parle mentair ministerie. Hopen wij, dat men niet uit politieke zwakheid aanstonds bij de slechtste op lossing terecht komt: het zakenkabinet. Het zal de anti-parlementaire strooming in ons land aan wakkeren. Men kan er zeker van zijn, op den weg van den minsten weerstand op den duur de meeste obstakels te ontmoeten ! TENTOONSTELLING HET LEGER" HOUTRUST _ DEN HAAG 1 TOT EN MET 16 JULI 1939 Geopend 10-22 u 's Zondags 13-17 u. Toegangsprijs 1.0.30 (met inbegrip v. lied. bel.) bOORLOOPEND SCHIETWEDSTRIJDEN PER SPOOR NAAR DEN HAAG MET GOEDKOOPE RETOURKAART E N Verkrijgbaar aan alle Italloni. PAG. 3 DE GROENE No. 3240