De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 8 juli pagina 6

8 juli 1939 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

KANTTEEKENINGETV Danzig und kein Ende Onze teekenaar Jordaan heeft deze week de drie opperduitschers Hitler, Göring en Göbbels afgebeeld, bezig met het fabriceeren van een tijdbom en overleggend, op hoe laat" zij gesteld zal worden. De bom is bestemd voor Danzig. Het komt ons voor dat dit beeld met de werkelijke situatie overeenkomt. Men behoeft niet meer te twijfelen aan den vasten wil van de Duitsche regeering om zoo spoedig mogelijk de Danzigers heirn ins Reich" te voeren. Göbbels heeft van die wil getuigenis afgelegd; Hitler eveneens: hij kan dus niet meer terug. De tactiek die de Duitsche regeering bij deze affaire toepast, is dezelfde als vorig jaar: de spanning voortdurend opjagen, steeds hooger nóg hooger, tot ,,men" in de democra tische staten tenslotte de aanvankelijk onaanvaard bare regeling als een welkome en eigenlijk niet onbillijke oplossing accepteert. Gedurende het afgeloopen weekend is het zooveelste spannings-offensief begonnen. In den loop van de vorige week werd het Heimwehr-corps te Danzig geformeerd. Duizenden jonge Duitsche soldaten arriveerden er in den blijkbaar sinds Spanje gebruikelijken vorm van toeristen. Vrijdag namen hooge Duitsche officieren het commando over het Heimwehr-corps over. Tegelijk werd een stroom van oorlogsmateriaal naar Danzig gezonden dat n.b. een gedemilitariseerde stad is. Lichte- en zware kanonnen, anti-vliegtuiggeschut, tanks, ma chine-geweren, het ontbreekt het Vrijkorps" aan niets. Tevens begon men met den bouw van barakken. De internationale onrust werd versterkt door het bericht dat Hitler waarschijnlijk omstreeks den 2Osten Juli en een Duitsche kruiser op 27 Augustus a.s. een bezoek aan Danzig zou brengen. Polen bewaart onder deze omstandigheden zijn kalmte. Het protesteert op gezette tijden bij den Danziger Senaat, zonder veel succes. Zélf militair ingrijpen kan het niet: daarvoor zijn de maat regelen die Duitschland neemt, stuk voor stuk niet belangrijk genoeg. Het gevaar van de situatie schuilt juist hierin, dat met behulp van maatregelen die stuk voor stuk niet als een motief voor ingrijpen kunnen worden voorgesteld, tenslotte de annexatie van Danzig een feit wordt. Het zou niet de eerste maal in de geschiedenis zijn, dat de quantiteit in de qualiteit omsloeg ! Engeland's houding Vorige week Donderdagavond hield minister Halifax voor het Royal Institute of International Af f airs" een redevoering die feller van toon en inhoud was dan men gemeenlijk van dezen gemoedelijken staatsman te hooren krijgt. Hij waar schuwde Duitschland dat Engeland niet afzijdig zou kunnen blijven, wanneer het inzake Danzig tot een gewapende uitbarsting zou komen. Dit was niet het eenige symptoom van een agres sievere strooming in Engeland. Maandag erkende zelfs de Times dat in Danzig beslist zou worden over VILLARS VU;°T ^ "«""en! ^?fe VILLARS het lot van Polen en daarmee over het lot van geheel Oost-Europa, terwijl de Daily Telegraph met een opzienbarend artikel verscheen waarin door dit prominente conservatieve blad geïischt werd dat Churchill in de regeering zou worden opgenomen. Het is mogelijk dat de campagne voor Churchill bin nen afzienbaren tijd succes zal hebben. Niettemin zou het voorbarig zijn, aan te nemen dat de Engelsche regeering reeds geheel van politiek veranderd is. Zij durft niet tegen Duitschland op te pokeren. Zij zet zich liever aan de conferentie-, dan aan de speeltafel. Men vermoedde Dinsdag althans op grond van berichten uit Warschau, dat Polen, Frankrijk en Engeland gezamenlijk over wegen, een stap te Berlijn te doen, m.a.w.: Berlijn tot een bespreking uit te noodigen. Verwacht men werkelijk nog heil van een dergelijke tactiek ? Slechts door met de vuist op tafel te slaan zou men de Duitsche regeering te elfder ure kunnen remmen. Het vredesfront Het verhaal gaat dat Molotow tijdens zijn eerste onderhoud met Strang, den specialen Engelschen vertegenwoordiger te Moskou, gezegd heeft dat hij verheugd was, dezen te ontmoeten; dat de SowjetUnie het verraad aan Tsjechoslowakije niet had vergeten en dat zij niet eerder een overeenkomst zou sluiten voor er geen speld meer tusschen te krijgen was. Wellicht heeft Molotow andere woorden gebruikt; dat dit verhaal wonderwel op de houding der Russen past, is een feit. Ieder Fransch-Britsch voorstel dat Duitschland de gelegenheid zou geven tusschen de mazen van de overeenkomst door te glippen en zijn positie te versterken, werd door het Kremlin een voudig afgewezen. Tegelijk ging men te Moskou door de voortdurende aarzelingen waarvan vooral de Engelsche politiek getuigde, twijfelen aan de oprechtheid der Fransch-Engelsche bedoelingen. Deze twijfel kwam op verrassende wijze tot uit drukking in het artikel dat Zjdanow, een van de meest invloedrijke leden van het Politieke Bureau de in feite hoogste instantie der Sowjet-Unie vorige week Donderdag in de Prawda schreef. Hij beweerde ronduit dat het de bedoeling van de Fransche en Engelsche regeering was om de onder handelingen zoo lang te rekken dat zij er tenslotte den brui aan konden geven en verontschuldigd waren, wanneer zij zich dan met de as-mogendheden poogden te verstaan. Dit artikel baarde internatio naal groot opzien, zelfs veel onrust. Met groote haast dienden Londen en Parijs Zater dag hun nieuwe voorstellen in het zijn, gelooven wij, de veertiende of vijftiende; het is moeilijk, den tel niet kwijt te raken Estland, Letland, Litauen en Finland zouden nu toch wél onder de gemeen schappelijke garanties vallen. Het Russische ant woord werd reeds den Maandag daarop overhandigd. Het stelde Londen en Parijs teleur. Wederom vond Moskou dat zij niet ver genoeg waren gegaan. In ruil voor een garantie van Nederland, Belgiëen Zwitserland, eischte de Sowjet-Unie eenige aan vullende garanties van haar eigen grondgebied. Bovendien wilde zij dat in het verdrag een clausule zou komen, krachtens welke het in werking zou treden in geval van indirecte agressie" de methode waarmee Duitschland, Oostenrijk en Tsjechoslo wakije heeft bezet. De vasthoudendheid van de Sowjet-Unie is alleszins redelijk. Het is buitenge woon te betreuren dat Engeland nog steeds niet wil kiezen of deelen: óf met de Sowjet-Unie samen, óf met de as. Het Vredesfront is daardoor nog niet zoo hecht als men wel zou wenschen. Dat het Washingtonsche Huis van Afgevaar digden het neutraliteits-ontwerp van Huil niet heeft aanvaard, was ook geen prettig bericht voor demo cratisch Europa. Er werd een amendement aange nomen waardoor het verboden zal zijn, in geval van oorlog oorlogsmateriaal in engeren zin aan de, strijdende partijen te leveren. Deze nederlaag van Roosevelt is een waarschuwing: laat ons de kracht van de isolationistische strooming in de V.S. niet onderschatten! Deze zal, naar wij verwachten, eerst in den loop van een ernstig conflict belangrijk verzwakt worden, zooals ook in den Wereldoorlog het geval is geweest. Het Verre Oosten In den loop van de vorige week kwamen voor het eerst na langen tijd wederom eenige optimistische berichten uit het Verre Oosten. Het scheen of de Losse nummers van De Groene: 20 cent, Ouder dan 3 maanden : 60 cent. Toezending uitsluitend na ontvangst van het bedrag. Japansche regeering ernstig van plan was, met Engeland te gaan onderhandelen over de bestaande geschillen". Helaas werd het optimisme niet bewaarheid. De Japansche militaire autoriteiten te Tientsin lieten Tokio weten, dat zij ongeacht of er een overeenkomst met Engeland gesloten zou worden, er niet aan dachten, de anti-Britsche maatregelen op te heffen, De toestand werd integendeel nog verscherpt. Het spreekt vanzelf dat de Engelsche onder-minister voor buitenlandsche zaken, Butler, deswege onder vraagd, nog niet over voldoende officiële inlich tingen beschikte. Zondag was inmiddels wederom een Engelschman te Tientsin vrijwel geheel ontkleed en met zijn paspoort in het gezicht geslagen. Domei berichtte, dat de onderhandelingen ter bijlegging van het incident" Dinsdag zouden beginnen. De Dinsdag verstreek, van onderhandelingen geen sprake. Het Japansche departement van buiten landsche zaken deelde ten slotte Woensdag mede, dat de conferentie volgende week geopend zou worden. Een versterking van Engeland's positie behoeft men, vreezen wij, van deze onderhande lingen niet te verwachten. Als zij doorgaan ! Russen en Japanners zijn inmiddels weer slaags geraakt; wederom in Buiten-Mongolië. Volgens Japansche berichten zijn daar kort geleden groote infanterie-gevechten gehouden, die een Russischen aanval tot staan zouden hebben gebracht. Wat van deze berichten juist is, dient men af te wachten. Dat in deze streken voortdurend gevochten wordt, is een feit. Trouwens, de Japansche Nitsji-Nitsji was deze week zelfs zoo brutaal om met geweld te dreigen, indien de Sowjet-Unie de Japansche petroleum-rechten op Sachaün en dito visscherijrechten in den Stillen Oceaan niet in meerdere mate zou ontzien. Kabinets-crisis Gelijk reeds elders in dit blad betoogd is, vermocht zelfs een kabinetscrisis geen belangstelling te wekken voor de binnenlandsche politiek van ons land. Het publiek bekeek de plaatjes van den heer Colijn die aan het visite-rijden was; het las de koppen van de berichten over verschillende besprekingen en audiën ties en daarbij blijft het. Zelfs de beurs is kalm. Van abnormale kapitaalsvlucht is geen sprake: men acht blijkbaar zelfs de mogelijkheid van een Roomsch-rood kabinet, dat naar velen, waar schijnlijk niet ten onrechte, vreezen terstond tot dergelijke onfrissche manipulaties zou leiden, bijzonder gering. De kabinetscrisis bracht ons inmiddels eenige interessante pers-commentaren. De Rijkseenheid beweerde dat reeds in 1933 bij het NationaleKabinet-Colijn de kiem was gelegd voor het bederf", zijnde dat kabinet een soort van Volksfront met sterken (sic!) défaitistischen inslag. De vraag is thans, aldus dit illuster orgaan, naar een regeering welke geheel vrij van de politieke partijen", d.w.z. speciaal geheel vrij van de oppermacht der partij- en vakvereenigingskoninkjes zou staan. Aan deze taal leenen de hoogleeraren Bezemer, Cosquino de Bussy, Gimbrère, Juynboll, Mekel, Mohr, Pulle en Suyling hun naam. De Haagsche Post, een blad dat thans onder redac tie staat van den heer Bauduin, tot voor kort lid van de redactie van de Rijkseenheid, vergastte de lezers reeds vorige week op een kort stukje met on-, zoo niet anti-democratischen inslag. Colijn, aldus dit blad, moest onder alle omstandigheden aan het roer blijven, zonder zijn kalmte verstoord te zien, en zijn handelingen gebreideld, door politiek gedoe dat zijn eigen verantwoordelijkheden niet schijnt te voelen en te begrijpen. Verzet van verpolitieke Kamerleden mocht niet worden geduld. In tijden als deze kan geen partijgedoe worden gedoogd. Zoowel in op vatting als in terminologie herkent men hier met weinig moeite den prae-fascistischen geest van het z.g. Nationaal Herstel". UW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken nu over meer dan een half millioen gegevens. Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen, stam'boomen etc. Heraldisch Genealogisch Bureau De Banier, Zeer billijk. Oranje Nassaulaan 87, Overveen. PAG. 6 DE GROENE No. 3240

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl