KANTTEEKENITVGEN Chamberlain garandeert" De verklaring inzake de Poolsche garantie die minister Chamberlain Maandag j.l. in het Lager huis aflegde, dient men te bezien tegen den achter grond van de Duitsche voorbereidings-maatregelen. Zij verkrijgt dan eerst reliëf. Duitschland heeft op het oogenblik tegen de twee millioen soldaten onder de wapenen. Koortsachtig wordt gewerkt aan de versterkingen in West en Oost. De oogst wordt in record-tempo binnenge haald. Polen is aan de Noord-, West- en Zuidzijde door Duitsche troepen omgeven. Met name in Slo wakije zijn zeer groote contingenten samengetrok ken teneinde op het gegeven tijdstip druk uit te oefenen zoo niet erger op het belangrijkste Poolsche industrie-gebied: Silezië. Ter zelfder tijd nemen in Danzig de verontrustende verschijnselen toe in aantal en graad van onrustbarendheid. De stad bereidt zich formeel ten oorlog voor. Naast lichte- en zware kanonnen, mitrailleurs en tanks werden in de afgeloopen week ook groote hoeveel heden handgranaten de gedemilitairiseerde" stad binnengesmokkeld". Van haar kant heeft de Poolsche regeering ver klaard, dat zij den terugkeer van Danzig naar het Rijk, op welke wijze ook, niet zal dulden. Chamberlain had inmiddels een nieuwe verkla ring-van-bij stand opgesteld, die Warschau ter goed keuring werd voorgelegd. Warschau verzocht er . enkele veranderingen in aan te brengen. Men zal wel niet mistasten wanneer men veronderstelt dat deze veranderingen de verklaring eerder verscherpt dan verzacht hebben. ?> Wanneer Chamberlain de les had willen leeren die de geleidelijke ondergang van Tsjecho-Slowakije gegeven heeft, dan had zijn verklaring van een dergelijke strekking kunnen zijn: Polen heef t het recht elke verandering in den status van Danzig als casus belli te beschouwen; Engeland zal in dat geval onmiddellijk Polen te hulp snellen. Gemeten aan dezen maatstaf schiet Chamberlain's verklaring te kort. Tekort naar geest en inhoud. Naar den geest, omdat zij niet in positieven zin was gesteld, maar van een zeer voorzichtige, ja schier bedeesde conditionalis gebruik maakte: Als mis schien Duitschland dit van zin is, en als misschien Polen dat van zin is, en zoo voort en zoo voort. Tekort ook naar den inhoud. Chamberlain zei niet, dat een verandering van Danzig's status als casus belli zou gelden n voor Engeland n voor Polen. Hij zei slechts dat een dusdanige verandering ernstige kwesties zou doen opkomen, welke het Poolsche nationale bestaan en de Poolsche onafhan kelijkheid raken. Voor wie tusschen de regels kan lezen, stond hier: Laat Duitschland zijn gang gaan, maar laat het de noodige garanties geven dat het de Poolsche zelf standigheid niet zal aantasten. Wij vreezen dat de Duitsche regeering de kunst van het-tusschen-de-regels-lezen zeer goed verstaat. Acht men onze analyse en onze visie te pessimis tisch? Het is mogelijk. Voorloopig zien wij aan Engelsche zijde nog niet die onverschrokken klaar heid die Duitschland een beslissend halt !" kan toeroepen. De internationale situatie Wij hebben in het bovenstaande uitsluitend over Chamberlain" gesproken. Daarmee bedoelen wij niet, hem uitsluitend verantwoordelijk te achten voor den diuk die op Polen uitgeoefend wordt om te verhinderen dat het land naar de wapens grijpt. Er is in Engeland en Frankrijk achter de schermen weer een geheel offensief van verzoenings-gezinden aan den gang. Het vrijwel doodgezwegen bezoek dat Lord Lothian, de pas-benoemde Engelsche gezant te Was hington, vorige week aan Parijs bracht hij had o.a. een langdurig onderhoud met Daladier heeft in sommige kringen veel ongerustheid gewekt. De Times schreef Dinsdagmorgen j.l. een stevig hoofd artikel, maar liet er stellig niet zonder opzet den indruk van verloren gaan door er een ingezon den stuk van een verzoenings-gezinde dame naast te plaatsen. Deze schreef dat Polen en Duitschland maar moesten gaan onderhandelen. Hetzelfde had Chamberlain trouwens gezegd. Maar Duitschland onderhandelt niet langer. Dinsdag werd bericht dat Von Brauchitsch en Von Ribbentrop spoedig vacantie zouden nemen. Toen Göring in Maart j.l. met vacantie was, volgde de bezetting van Bohemen en Moravië.... De as Rome-Berlijn heeft in de afgeloopen week gepoogd, de banden met Spanje nauwer aan te halen. Ciano bracht een bezoek aan dat land. Com mercieel overleg tusschen Italiëen Spanje is gaande. Italiëheeft nog zeer groote vorderingen op Spanje. Deze zullen wellicht met ertsen afgelost worden. De Spaansche bladen wezen naar aanleiding van dit bezoek verontwaardigd het vermoeden van de hand, als zou Spanje zijn neutraliteit prijsgeven en zich op leven en dood verbinden met Rome en Berlijn. Een geheel echten indruk vermocht deze verontwaardiging niet te maken. Hoewel men in rechtsche Spaansche kringen tegen een al te nauw samengaan met Duitschland en Italiëgekant is, is het toch aan geen twijfel onderhevig dat Spanje deze beide landen in geval van een conflict zal steunen. De aansluiting bij het Anti-KominternPact is met elke waarachtige neutraliteit in strijd. De onderhandelingen te Moskou De Londensche Economist maakte vorige week de juiste opmerking dat het van de Moskousche onderhandelingen op het oogenblik helaas minder van belang is, of zij slagen dan wel of zij mislukken. Komt het pact tot stand, dan hebben de aarzelingen waarmee het gesloten is, het positief effect bedorven. Komt het pact niet tot stand, dan ontstaat een onoverzichtelijke situatie, waarbij de Sowj et-Unie zich mogelijkerwijs van Europa verwijdert en het tot tijdelijke beveiliging van haar Westgrens gewenscht acht, een non-agressie-pact voor korten termijn met Duitschland te sluiten. Zelfs deze mogelijkheid het ligt ons verre haar thans reeds als waarschijnlijkheid" te betitelen schijnt de Engelsche regeering niet te kunnen aan sporen. Verwacht zij soms nog, dat zij er zonder belangrijke concessies van af komt ? Frankrijk heeft, teneinde Turkije voor het Vredesfront te winnen, Alexandrette moeten afstaan een verlies dat in strategisch en politiek opzicht met een zware neder laag gelijkstond. Meent Engeland, dat het zich ge ringere verliezen kan getroosten om de Sowjet-Unie binnen het Vredesfront te krijgen? Ook in de afgeloopen week schoten de besprekin gen weer niet op. Molotow heeft de zeventiende Engelsch-Fransche voorstellen verworpen. Het schijnt dat de Sowjet-Unie, die eenige maanden geleden met veel minder genoegen had willen nemen, thans eischt dat eerst tweezijdige militaire verdra gen met Polen, Turkije en Roemeniëgesloten wor den, alvorens een driemogendheden-pact onderteekend wordt. Speciaal het pact met Roemeni zou op moeilijkheden stuiten. Intusschen staan de onderhandelingen zoo goed als stil, vermoedelijk tot genoegen van Duitschland. De as regelt" Zuid-Tirol Volgens verschillende berichten is in de afgeloo pen week een overeenkomst tot stand gekomen tusLast van Uw zenuwen? Spoedig weer opgewekt en gekalmeerd met Mijnhardt's Zenuwtabletten Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten. schen Rome en Berlijn, betreffende Zuid-Tirol. De Duitsche minderheid die daar woont, krijgt het recht, haar bezittingen te verkoopen en naar Duitsch land te verhuizen. De Brenner zou dus ook taalgrens worden. Duitschland geeft daarmee ter wille van de samen werking met Italië, al zijn rechten prijs op een gebied dat Duitsch is in hart en nieren, maar waar de Duitsche bevolking door de Italiaansche overheersching gruwelijk onderdrukt is: zij moest zelfs de Duitsche opschriften van de grafsteenen harer voorouders verwijderen. Wij verwijzen voor verdere bijzonderheden naar het hiernaast geplaatste artikel van een onzer medewerkers. Men ziet: komt het in zijn kraam te pas, dan ver geet de heer Hitler het völkische" beginsel dat hij door dik en dun heette te volgen. Een soortgelijke regeling als thans met Italiëgetroffen wordt, was vorig jaar, toen er moeilijkheden waren met de Duitsche minderheid in Tsjecho-Slowakije, on aanvaardbaar. De Duitsche regeering wilde er niet eens over spreken. Aldus geldt macht boven recht. Het geheel is een bewijs te meer voor de vlotheid waarmee Duitschland van den Volk"-mythus om schakelt op den imperialen mythus, die zelfs het masker der ethnische rechtvaardigheid heeft afge legd. Het Verre Oosten De honderd-vijf de week van den JapanschChineeschen oorlog werd niet door opmerkelijke verschijnselen gekenmerkt, tenzij men daartoe de toenemende agressiviteit der Japansche pers tegen Engeland zou willen rekenen. De invloedrijke Kokoemin Sjimboen plaatste ter gelegenheid van den tweeden verjaardag van het incident" een artikel waarin het de missie van Japan werd genoemd, Engeland uit het Verre Oosten te verjagen. De stemming bij het leger is niet minder fel. Het eenige waarover men twist, is: het tempo waarin deze verjaging moet geschieden. Wellicht laat En geland zich intimideeren, zoo denkt men in Japan, en werkt het mee aan de Nieuwe Orde" in China, t.w. aan de koloniseering van China door de Ja panners. Laat Engeland zich niet intimideeren, dan Er uit!" Een-twee-drie gaat zooiets natuurlijk niet. Het zal tijd vergen. Maar als men ziet dat de blokkade van de Britsche concessie te Tientsin nog steeds voortduurt en dat de Britsch-Japansche confe rentie ter opheldering van het misverstand" nog steeds niet bijeengekomen is, dan blijkt hieruit wel hoe diep het Engelsche prestige gezonken is, beter: over hoe weinig kracht Engeland in het Verre Oosten beschikt, nu de Europeesche spanning alle aandacht opeischt. Want zonder verklaring is En geland's zwakheid natuurlijk niet. De gevechten aan de Mongoolsch-Mandsjoekwosche grens duren inmiddels onverminderd voort. De strijd wordt er eerder heftiger dan kalmer. Ook in Zuid-Sjansi wordt weer hevig gevochten. Dit ge bied is overigens door de Japanners reeds ettelijke malen geheel gezuiverd". Zwart op Wit: Ronieinsch postuur hauscar MPEERWAGENS |lng. Hausbrand|«OOK HUUR EN OCCASIONS* BLARICUM |Bui.un.m.rw.g 17 j» VrMflt fl«ïllustr««fd> protpecti» EINDELOOS zijn de grillen der dictatoren, en men was geneigd het als n gril onder velen te beschouwen, wanneer Benito Mussolini lang-begraven tradities van het Romeinsche imperium nieuw leven trachtte in te blazen, zooals de viering van de stichting der stad Rome. Het schijnt echter alsof de poging, aansluiting te vinden bij ver schijnselen vóór en omtrent het begin onzer jaartelling, niet tot het land der citroenen bepaald zal blijven, maar in het land van knollen, aardappelen, groente en fruit herhaald zal worden. Ons oog viel althans deze week op een artikel, getiteld De Kinder bijslagverzekering, met als onder titel Beschouwingen over de LexRomme. Aldus zwart op wit in De Roomsch-Katholieke Staats partij, Maandblad ter voorlichting van de leden en organen der partij, uitgegeven door het Dagelijksch Bestuur, het nummer van 30 Juni j.l., pag. 135. De Lex-Romme. Niet zoo maar, simpel, argeloos en doodgewoon: de Wet-Romme, neen: de LexRomme. Voorgesteld door: minister Romme? Of Romme consul? Romme proconsul? Romme dictator? En wie mag dan in Nederland voor magister equitum spelen? Wie voor censor morum? Wie voor tribunus militum? Zullen wij straks de TweedeKamer-leden, beter: de senatores, de zittingzaal zien binnenkomen, zwierig met de toga om? Wie zal zich aanbieden om Vesta's vuur te bewaken? Waar komt de Tarpejische rots ? Dat zijn zoo maar vragen. Wij wachten met spanning op het Juli-nummer van De RoomschKatholieke Staatspartij, Maand blad ter voorlichting van de leden en organen der partij, uitgegeven door het Dagelijksch Bestuur. KANTEKLEER PAG. 6 DE GROENE No. 3241