Toerisme 77 MELK DEN DAG' riuweliiksleest in de b ergen van -oervie FELIX TIMMERMANS vertaalt het Carpe diem" sappig met Melk den dag". Er is ver moedelijk geen plaats ter wereld van welke dat zóó geldt als een klein bergdorpje in Zuid Servië: Galitsjnik. Eén maal per jaar is er zoo'n dag en wie dan niet melkt, moet een vol jaar wachten. De traditie bestemde het namelijk zoo, dat men in Galitsjnik maar eens per jaar trouwen kan. In voorkomende gevallen is het dus zaak op tijd gereed te zijn, en wel vóór 19 Juli, de dag waarop de huwelijken en masse" gesloten worden. Deze masse" blijft altijd nog onder de 10 huwelijken, en is dus nog wat eenvoudiger dan de goedkoope dagen in Amsterdam of Den Haag, maar aangezien het geheele dorp uit nog geen 1000 huizen bestaat, is de 196 Juli telkenmale voor Ga litsjnik de groote feestdag van het jaar. Het ontstaan der traditie is te be grijpen. De mannen zijn zonder uit zondering in een of anderen tak van het melkbedrijf werkzaam en aange zien de plaats te klein is om met een wagentje in het dorp zelf rond te trekken, trekken de Galitsjaners de geheele wereld rond. Men vindt ze in Amerika evengoed als in Klein-Aziëen Parijs. De vele kleine inkomens voor een glas melk of limonade maken eene groote en zoodoende kan men zeggen, dat Galitsjnik zeer welvarend en rijk is. De berglucht is gezond, de rotsgrond maakt sterk en het dagelijksch klim men Galitsjnik is het hoogst gelegen dorp in den Balkan: 1400 m. maakt taai. Het afgelegene van de groote stad houdt de moraal goed en zoodoende behoort Galitsjnik bovendien tot de geestelijk en lichamelijk zeer gezonde streken van Europa. Symbolischerwijze ligt de politiepost ver buiten het dorp. Behalve deze post zijn er nog twee groote huizen, de kerk en een huis, dat zich met den grootschen naam hotel" tooit en waar bij navraag inderdaad een drietal hokjes met vloo-vrije bedden ter beschikking staan van hen, die de hals brekende toer omhoog wagen. De waard taxeert u dan en stelt in verband daarmee den kamerprijs vast, waaraan u zich hebt te onderwerpen, want den zelfden dag teruggaan is onmogelijk. U moet ook niet verbaasd zijn, indien u in deze van melk en honing over vloeiende streek kudden van 10.000 stuks schapen of geiten zijn geen zeld zaamheid voor een klein kopje melk 3 dinar moet betalen, of indien u voor uw koffie anderhalf dinar betaalt en uw buurman slechts n. Omstreeks 19 Juli maakt de waard goede zaken. Zijn hotel is dan vol, en hij besteedt zijn klanten uit. Schrijver dezes sliep in een huis, waar hij op handen en voeten over een steilen laag rolsteenen in moest klimmen (3 maal is hij naar beneden teruggevallen, ge lukkig zonder ernstige gevolgen). De menschen vroegen voor deze dagelijksche oefening-na-urenlange-kolodans 20 dinar per nacht; welk bedrag dank zij tusschenkomst van den dorps pope tot 8 dinar werd verminderd. Alzoo: van het geheele dorp Ga litsjnik geldt op 19 Juli: melk den dag ! En de Galitsjaners toonen in het melk bedrijf bedreven te zijn ! DE enkelingen, die aan al deze drukte niet rnee doen, zijn de arme bruidjes. Na 12 Juni mogen ze het ouderlijk huis niet meer verlaten en van drie dagen vóór tot drie dagen na het huwelijk zitten ze opgesloten in een donkere kamer om te weenen over het afscheid aan de jeugdperiode. Voor de bruid zijn de dagen rond het huwelijk geen pretje. Op den avond van 18 Juli verlaat de bruid het huis om onder muzikaal geleide van de Turksche band voor het laatst als meisje water te gaan halen. Daarna beginnen de festiviteiten voor jong en oud, doch de bruid moet zoo snel mogelijk terug naar haar afge zonderd vertrek, waar ze als een gevangene haar eten krijgt toegestoken. Den negentienden Juli wordt zij over gebracht van het ouderlijk huis naar het huis harer schoonouders. Met de vlag in top trekt een processie uit om haar af te halen. Van te voren is de heer gemaal met wijn geschoren en heeft hij het liefdes-symbool, de appel, bij zich gestoken. Voor het bruidshuis stuurt hij iemand met den appel naar binnen en de bruid zendt een anderen appel terug. De bruigom keert dan naar huis en de geheele uitzet van de bruid wordt op paarden en ezels geladen. Als laatste komt zij zelf ook, wordt ook op een paard geladen (anders kan men het onmogelijk beschrijven) en zoo trekt alles huiswaarts. Bij vertrek, aankomst en elk oponthoud wordt rijkelijk bran dewijn geschonken en niet allén geschonken zoodat er aan jool geen gebrek is. De muziek verzorgen de door het ouderpaar van eiken bruigom gehuurde Turksche of Zigeunerbands, die of schoon uit 3-5 man bestaande, gemak kelijk tien vaderlandsche fanfarecorp sen kunnen overstemmen. In elk geval winnen zij het in energie. Zonder merkbare pauze hameren ze hun toepan" of trommel en ontlokken krijschende geluiden aan de zoerla. De heerlijkste oogenblikken beleeft men, wanneer twee bands elkaar ontmoeten en elk de eigen melodie voortzet met een energie en geweld, die de oude dondergoden beschaamd moet doen staan. Intusschen breekt de derde dag aan en weer wordt de bruid tevoorschijn gehaald en in processie ter kerke ge voerd. Met een overvloed van oeroud kerkelijk ceremonieel wordt het hu welijk gesloten. De jonggehuwden wor den met bloemenkransen getooid en als de bruid het ja-woord spreken zal, zegt zij eerst nee, waarop de aanwezi gen haar toeroepen en het nog eens en nog eens vragen en dan klinkt schuch ter het jeste" van haar lippen. Nog hebben ze het Godshuis niet verlaten of de brandewijn gaat al weer rond. De flesschen worden meegedragen in den stoet en als men zich erover ver baast, dat men geen enkele beschon8/J DE FOTO'S V. ?. n. r.: Een der typische oude dorpskerkjes, ver scholen in het ontoegankelijke binnen land van den Balkan. Feestdracht van een jonge Serviër. jonge vrouw van de Noord-Dalmatische kust. kene ziet, hoort men, dat er hier zoo veel gedronken wordt, dat de lieden voor de eerste twee liter immuun zijn. Aan de Schnapps zelf ligt het niet, di is sterk genoeg. BRUID en bruigom nemen geen deel aan het bruiloftsmaal. Zoo dra dit aanvangt gaat de bruidegom onder geleide van zijn vrienden naar het bruidsvertrek, waar hij bij het ochtendgloren uit terugkeert om den nog aanwezigen gasten toe te roepen het bruidsvertrek te bezichtigen. Dan trekken de gasten naar de bron om water te halen voor de bruid om zich te wasschen. Inmiddels schenkt de bruigom warme Schnapps en deelt de bruid kousen uit als geschenk. Aan het eind van de plechtigheid stelt de bruid zich met een waterkruik aan de deur en giet water over de handen der gasten, die haar dan een geldstuk toestoppen. Komt men later nog eens als het stiller is, terug, dan wordt men weer met de gastvrijheid behandeld, die den Slaven eigen is. De muziek speelt en doet u uitgeleide; het geheele personeel wordt op een rij gezet om u de hand te drukken en plechtig reikt de bruid u haar zijden voorschoot om te kussen... Dr. JOH. HARTOG Was DE GROENE juist toen u er naar vroeg? Een goede raad: neem een abonnement PAG. 15 DE GROENE No. 3242