Vrouwen [en vrouwenleven letereatioeale kiederlitteratiuer Kinderboeken en -tijdschriften uit alle^landen der wereld Merkwaardige tentoonstelling te Genève IN het Palais Wilson (het vroegere Volkenbondsgebouw) bevindt zich n van die vele internationale orga nisaties, waar Genève rijk aan is: de afdeeling Kinderlitteratuur" van het Bureau International d'Education". Men treft hier een collectie kinderboeken aan wel de rijkst gesorteerde ter wereld, bijeengebracht uit vijf-en-veertig verschillende landen. Zij zijn ondergebracht in een perma nente tentoonstelling en zoo geëxpo seerd, dat den bezoeker terstond de groote verscheidenheid van werken in het oog valt. Men vindt er de prach tigste luxe-uitgaven naast eenvoudige prentenboekjes; verhalen uit de meest onbekende landen; kleine Chineesche prentenboekjes op rijstpapier naast Poolsche en Tsjechische in schelle kleuren; de Bakerrijmpjes van Sijtje Aafjes" temidden van Snow White" en de prachtige Fransche kinderboeken van Père Castor". De tentoonstelling is onderverdeeld in verschillende groepen. Als de voor naamste hiervan zou ik de drie vol gende willen noemen: de boeken, die geacht worden de wereldvriendschap tusschen de kinderen aan te kweeken; diegene, die bij de kinderen het meest geliefd zijn en een duidelijk beeld geven- van het kinderleven in de ver schillende landen, en tenslotte die kinderboeken, die voor elk land als klassiek" gelden (zooals bv. Little Lord Fauntleroy", Pinocchio" en, voor ons land, Dik Trom") en een soort van gemeenschappelijke erfenis voor de jeugd van dat land vormen. Dat deze tentoonstelling door een internationale organisatie als het boven genoemde Bureau in het leven ge roepen werd, behoeft geen verwonde ring te baren. De kinderlitteratuur heeft zekere typisch internationale eigenschappen. Worden niet juist de kinderboeken het meest in alle talen vertaald? Neem slechts Robinson Crusoë, de sprookjes van Grimm en Andersen. Mexicaansche kinderen le zen Pinocchio, Spaansche kinderen bezoeken met Nils Holgersson Zweden, Amerikaansche verlangen er naar Zwitserland te leeren kennen door het lezen van Heidi". Zoo vinden we hier Kunstzaal v an Lier ROKIN 126 AMSTERDAM Doorloopend Tentoonstellingen vaak niet minder dan twintig, dertig vertalingen van eenzelfde boek. Vooral opvallend van de klassieke" en de meest geliefde kinderboeken is, dat deze boeken haast alle kinderen voorstellen van eenzelfde gevoelstype, zoodat de lezers ook boeken uit vreemde landen gemakkelijk kunnen aanvoelen, en door het verschil in milieu waarin deze boeken spelen tegelijkertijd op natuurlijke wijze ver trouwd raken met de zeden en ge woonten van andere landen en een zekere sympathie gaan opvatten voor het vreemde" kind. De boeken, die geacht worden we reldvriendschap tusschen de kinderen aan te kweeken, zijn zeker niet slechts zoetelijke tendenzwerken. Bij deze groep staan ook met zorg uitgezochte verzamelingen van volksverhalen uit de meest uiteenloopende landen, waar uit blijkt dat onder alle volkeren steeds de zelfde vredesidealen golden. Ook enkele reisverhalen en beschrijvingen van ontdekkingsreizen in deze ge dachte geschreven, vallen er onder. Het voordeel van deze boven de tendenzboeken is, dat zij, door te verhalen van oude gebruiken, de geheimzinnigheid van het Oosten of het leven der Afrikaansche negers, de zucht naar avontuur en het overkomen van onoverkomelijke moeilijkheden van den jongen lezer bevredigen en hem boeien. Boeken voor alle leeftijden vindt men onder deze groep. Voor de heel-kleinen, prentenboeken met vroolijk gekleurde teekeningen van kinderen in nationaal costuum; voor de grooteren zijn er bundels verhalen uit de heele wereld" en vredesvertelsels", waarin de afschuwelijkheden van een oorlog worden aangestipt. DE pacifistische kinderlitteratuur in engeren zin is nog pas in haar allereerste begin. Sommige auteurs, die wilden beantwoorden aan het idealisme, waar het oudere kind naar vraagt, schiepen een nieuwe figuur, een held van den vrede". Andere willen den kinderen bijbrengen hoeveel elke cultuur verschuldigd is aan die van andere landen, of probeeren hen te interesseeren voor de ideeën van den Volkenbond. Vooral de Engelschen hebben zich in dit op zicht zeer vruchtbaar getoond; een der beste boeken juist over de Volkenbonds idee is wel Cease firing" van Winifred Hulbert. Vooral in verband met deze boeken zou het interessant zijn te vernemen hoe de kinderen erop reageeren. Inder daad stelt het instituut psychologische onderzoekingen in naar de reacties van kinderen op de verschillende boeken. Aan de hand van deze gegevens wordt een lijst samengesteld van de beste kinderboeken ter wereld en dan rond gestuurd aan opvoeders en jeugdvereenigingen. Beziet men de tentoonstelling in haar geheel, dan valt op hoe weinig technisch verschil er tusschen de boeken is. Kleur en druk komen voor de verschillende leeftijden meestal overeen, het verschil is slechts het onderwerp. Als zeer bijzonder vielen mij de kleurrijke Skandinaafsche trolD e transparante T~)E vrouw is een psychisch ?*-^ phenomeen. Zoo heet^ dat ten minste tegenwoordig; vroeger noemde men haar een raadsel", in de hoop, er daarmee af te zijn. Helaas, het mocht niet wezen: zij wilde wel raadselachtig blijven, mits men zich moeite gaf om tot de oplossing te geraken; en toen haar eenmaal gebleken was dat de emancipatie niet in alle opzichten bevorderlijk was geweest voor de belangstelling in dezen wel, toen wendde zij zich, althans wat het uiterlijk betreft, van emancipatie af; zij verloochende sommige van haar voorschriften, en omhulde zich opnieuw met een raadselachtige waas. Doorschijnende stoffen, netachtige weefsels, die zoo wel contouren als kleuren vager maakten, kwamen in de mode, eerst voor avondkleeding, later voor blouses mantels en zoo voort, terwijl een sluier (?voilette" genaamd) voor het gelaat werd gehangen, en later, ter meerdere mystificatie, op den rug of opzij, onder de kin of om den hoed gestrikt, de geringe hoeveel heid hoed kwam compenseeren. Niet alleen aan de top, maar ook aan de basis zijn doorzichtige ma terialen troef. Denk maar aan de kousen, aan de sandalen van tralie werk. Het moge dan zoo zijn dat wij een beetje raadselachtig doen wij geven toch ook te kennen, dat raadsels er zijn om opgelost te worden f De afgebeelde jonge dame draagt een dinerjapon van zwarte doffe crêpe, waaroverheen een zwart tullen overkleed met witte chenille nopjes. De ceintuur is van turquoise-blauwe crêpe, de hoed zwart met tullen sluier. lenverhalen op, wier voorstellingen in gruwelijkheid zeker niet voor Walt Disney's booze heks hoeven onder te doen. En toch steeds met smaak ge lezen worden door kinderen onder de veertien ! Vele bezoekers komen hier dagelijks. Buitenlandsche uitgevers bestudeeren de uitgave van kinderboeken, teeke naars bekijken de plaatjesboeken en maken schetsen, psychologen bestu deeren de kindermanuscripten, ouders komen zich op de hoogte stellen van de litteratuur voor verschillende leef tijden. Op opvoedkundig gebied heeft deze smaakvolle tentoonstelling zeer zeker een groote waarde. J. POLAK-WEENING PAG. 12 DE GROENE No. 32-43