U lïH U m G H E D E N Stadsinventaris Amsterdam in den vreemde ER is Amsterdam in den vreemde op twee manieren. De eene is, als je ergens in het buitenland zit, ver van huis, met een beetje weemoed naar de grachten en de groene boomen; ergens zit je aan een meertje, met een in Holland onbetaalbaar glas wijn voor je, met een pijp of sigaret, terwijl een drooge, warme wind langs je strijkt. Dan denk je aan Amsterdam, een vochtige stad, een nevelige stad, een stad, waar vertrouwde pleinen zijn, vertrouwde straten en vertrouwde grachten. Waar menschen gemoedelijk en bekend zijn, waar niet als in een super-wereld-stad, waar je de men schen niet kent en ze jou niet kennen, je alleen, vergeten en eenzaam leeft. Amsterdam, waar het zoo goed is om te leven. Je denkt aan onder de boomen van het plein", aan singels, straten, pleinen. Amsterdam in den vreemde: een oase van vriendschap en verdraagzaamheid.... Maar wat is dat, welk een rauw geluid ? Een bus, zoowaar een autocar met een Hollandsch nummer, met een GZ.-nummer. De bus houdt stil voor het kleine cafétje waar wij zaten te peinzen onder een ouden plataan. En de menschen stappen uit, Hollanders... Amsterdammers. Marie, waar is Piet? Piet, Piet! Kom 'es kijken. Wat een lekker uitzicht. Net de Schinkel! Marie, waar is Piet nou? Piet, waar doet je dat an denken? Nee, die kant, is het niet net de Nieuwe Meer, draai je dan om suffer! Marie, we zullen hier een glaasje Voorburg vragen, aan dien wijn vind ik niks an. Marie, zoek eens Voorburg op in het woordenboekje, wat, ben je het kwijt, heb je dat ge hoord Piet? Marie is het woorden boekje kwijt, brutale meid, ik had je nog zoo gezegd het in je taschje te stoppen, waarvoor heb je in Brussel een duur taschje gekregen, toch zeker niet om je woordenboekje te ver liezen?" Dit is n dialoog, terwijl ik in voor heen zalige rust onder den plataan van mijn glas wijn zat te genieten. Tegelij kertijd ontsponnen zich ongeveer twaalf dergelijke dialogen over der gelijke onderwerpen, in de schoone taal, die gesproken wordt tusschen Buiksloot en Diemen, tusschen Sloterdijk en de Oranjesluizen. En ik zweeg, opdat over de wal mijner tanden niet zou komen het verraderlijke woord van de stedegemeenschap. En ik zweeg onder mijn plataan en ik dronk van mijn glas wijn en dacht met weemoed aan Amsterdam in den vreemde I. en met afschuw aan Amsterdam in den vreemde II. Amsterdam in den vreemde is schoon en liefelijk, onder de voor waarde, dat het niet naar den vreemde toekomt. Tooneel We hebben d'r een (Centraal Theater) ROOM SERVICE" liep twee jaren op Broadway en toen maakten de Marx-brothers er een film van. Maar in Nederland wordt het als een toeval lig zomerstukje in een serie van eenige stoffige blijspelletjes door een toeval lige zomercombinatie gebracht in een voorstelling, die toevallig uitstekend is. Louis de Bree heeft, als leider van een steeds wisselend zomergezelschap, dat hij echter constant Het vroolijk Too neel" noemt, een goede keus gedaan, want hij nam een klucht, die het ook in het winterseizoen zou doen, wat van de meeste zomerstukken niet gezegd kan worden. De geheele intrigue van Wij heb ben d'r een" draait om het zoeken van een tooneeldirecteur en zijn helpers naar een financier, die een van zijn stukken moet subsidieeren. In Neder land zou deze Gordon Miller naar het Gemeentebestuur zijn gegaan, maar Ko van Dijk jr. als de schijnzieke auteur het stuk speelt in Amerika en daar heeft men drie acten noodig om geld voor het tooneel los te krijgen en dan moet de tooneelschrijver zich nog da genlang ziek houden, de directeur moet met steeds nieuwe listen zich den hotelmanager van het lijf houden en tenslotte moet er nog een schijndoode zijn om de première doorgang te doen vinden. Amerikaansche kolder van het gees tige soort, die in de Hollandsche op voering meer tempo noodig heeft, maar die het juiste spelbegrip ondervond bij Louis de Bree als de tooneeldirecteur, Jan van Ees als regisseur, Bob van Leersum als de inspicient en Ko van Dijk J r. als een geestig getypeerde tooneelschrijver uit de provincie. Film De zwarte extase (Roxy Theater) DE wildste wildernis bezit weinig geheimen meer voor den trouwen bioscoopbezoeker, want er is een tijd geweest, dat de filmoperateurs zich in donker Afrika verdrongen en het grapje ontstond: van Pardon, mijn heer, is deze tijger nog vrij ?" De bioscoophabituévan die dagen heeft tot vervelens toe kudden olifanten op zich zien toestormen, hij heeft tijgers en leeuwen op geringere afstand zien pas seeren dan in Artis mogelijk is en hij is eens gaan verzitten in zijn comfortabelen fauteuil en hij heeft de dieren der wildernis de strijd om hun bestaan zien voeren tot hij er honger van kreeg. Dit alles moge hem er echter niet van weerhouden eens een Afrika-film te gaan zien, die er niet op uit is hem van de eene sensatie in de andere te gooien, maar die ontstaan is uit de meest argelooze confrontatie van de camera met het wildernisleven in het meest cen trale deel van Centraal Afrika. Uit dit toevallig samentreffen van natuur en techniek ontstond een documentaire, die meer spanning en dramatische vondsten bezit dan de knapste scenario schrijvers van Hollywood bij elkaar kunnen verzinnen en die daarbij de speciale attractie der authenticiteit heeft, wat een verademing beteekent na zooveel onnatuur in de gangbare filmproductie. Het Koraalrif (Rembrandt Theater) DE aanwezigheid van Jean Gabin in deze film maakt een moord in het begin noodzakelijk, maar dan heb ben wij onzen tol aan de moorddadig heid der Fransche film betaald en krij gen wij een zeer origineel scenario te zien, dat ons van Australië, via een paradijsachtig koraalrif naar MiddenAmerika v.v. brengt, vervolgens een romantische ontmoeting tusschen Jean Gabin en Michèle Morgan in het oer woud van Australiëveroorzaakt, een idylle, die door een politiespion wreed verstoord wordt en ons na veel avon turen brengt naar een gelukkig einde met het koraalrif als het paradijs voor de twee gelieven in het verre verschiet! Een film, waarin veel gebeurt, veel ook, dat men geneigd is tot kitsch" te verJean Gabin en Michèle Morgan in Het Koraalrif" klaren; maar dat alles wordt in de juiste verhoudingen gehouden door den Franschen geest, die afwisselend over voldoenden realiteitszin en gevoel voor romantiek beschikt om een kitschig onderwerp tot een boeiende film te maken. Chineesche schilderkunst IN den kunsthandel Tikotin te Den Haag wordt van i Augustus tot i September een tentoonstelling ge houden van het werk van Ch'i PaiShik, den beroemden modernen Chineeschen schilder. Herberg op de Veluwe DE herberg bestaat al eeuwen en hij draagt nog de kenmerken van een oude herberg. En zoo zijn er tien tallen herbergen op onze mooie Veluwe. Daar is nog de oude stal, waarop het woord Uitspanning" staat vermeld, hoewel er tegenwoordig alleen nog maar sprake is van ontspanning. In die stal staan geen koetsen en paarden, maar auto's en benzineblikken. Maar dat zie je niet van buiten af. Het is heerlijk zitten ondel het lommer van de hooge tamme kastanjes voor het hotel, of in de veranda. Een paard graast op het weilandje aan de overkant en kijkt peinzend naar auto's, fietsen of tan dems die af en toe voorbij komen of stilhouden. Een van de naaste familie leden van den herbergier is de tuinman, die vrijwel met de regelmatigheid van een klok telkens terugkeert om het grint te harken dat er dan ook altijd smetteloos uitziet. Het beekje in de buurt heeft een echte water val, met een verval van ongeveer een meter. Hoe beroemd die waterval wel is wordt bewezen door de stukjes zilverpapier die het natuurschoon be kronen alsof het zilveren medailles zijn. Maar zooals het nu eenmaal met medailles gaat, zij die ze werkelijk verdienen krijgen ze niet altijd, waar mee gezegd wil zijn dat daar in de omgeving vele bunders zijn zonder zilverpapiertjes die veel mooier aanblik geven dan de waterval die een attractie is voor schoolreisjes en kinderen die hun schoenen niet mogen uittrekken. Groote ongerepte bosschen in de omgeving staan onder beheer van de Vereeniging voor behoud van Natuur monumenten. Tot nog toe zijn er geen prikkeldraadhekken en bordjes met ongastvrije opschriften. En naast de herbergen zijn er ge zellige pensions en luxueuse hotels, een te meer sinds de beroemde Mallejan te Vierhouten heropend is. Heel ver standig om er eens heen te gaan. MIJN VRIEND, DE THUISZITTER over: TEGENSTELLINGEN T?EN tegenstelling", aldus mijn vriend, de Thuiszitter, en hij nam een ,J?> versche abrikoos uit het mandje, dat hij zoojuist uit Frankrijk ge kregen had, een tegenstelling bestaat niet. Want wat is een tegenstelling'? Dat is een stelling tegenover iets anders. Een tegenstelling bestaat dus bij de gratie van wat anders. En in plaats van daarvoor dat andere dankbaar te zijn, stelt zij zich er tegen. Een tegenstelling is dus het summum van on dankbaarheid. Eigenlijk", aldus mijn vriend, en hij pelde de tweede abrikoos, eigenlijk heeft een tegenstelling veel van een getrouwde vrouw. Zoolang ze niets heeft om zich tegen te stellen, is zij het eens. Maar zoodra ze getrouwd is, stelt ze tegen. En hoe ontstaat een tegenstelling? Neen, laat mij het maar zeggen", aldus mijn vriend, met vollen mond, want jij drukt je toch altijd zoo onduidelijk uit. Een tegenstelling ontstaat door iets of iemand, die onte vreden is met de wereld. Als jij in een restaurant versche abrikozen bestelt want van mij krijg je ze toch niet komt er een keurige ober met een mandje. Welk een tegenstelling: jij wordt bediend door een man, die er wat voor zou geven, als hij op jouw plaats zat. Maar jij zit er al en dus is er een schrijnende tegenstelling. Als jullie allebei tevreden waren, was er geen tegenstelling. Alleen iemand die bedient en iemand, die bediend wordt. Dat waren dus de sociale tegenstellingen. Er zijn nog andere. Er is een tegenstelling in geslacht: mannelijk en vrouwelijk. En aangezien ze alle twee meestal met elkaar ontevreden zijn, kan men hier eerst recht van tegenstelling spreken. Er is de tegenstelling tusschen landen onderling. Tegenstelling, omdat in ieder geval het eene erg ontevreden is met het andere. En daarom zal ik je wat zeggen. Alle tegenstellingen ontstaan uit onte vredenheid. Als we dus de tegenstellingen uit den weg willen nemen, moeten we de menschen tevreden maken, en daarvoor moeten ze de tegenstellingen niet meer zien. Daarom moet je de menschen niet wijzen op hen, die het beter hebben, maar op hen die er veel slechter aan toe zijn. En het gelukkige van deze wereld is, dat er meer zijn, die het slechter hebben dan die het beter hebben." Maar", vroeg ik bedeesd, maar hoe moet het dan, met hen, die het slechter hebben?" Laat die maar klagen", zei mijn vriend. Dat hebben ze altijd gedaan. Tegenstelling moet er zijn. Hoe is die idee? Jammer alleen, dat jij er niet op gekomen bent!" PAG. M DE GROENE No. 32-43