KANTTEEKETVITVGEN De naderende crisis De laatste weken waren van een aangename onbezorgdheid, althans voor ons, Europeanen. Men zou waarlijk wenschen dat het zoo bleef. Maar helaas, ieder die iets verder ziet, moet wel tot de conclusie komen, dat geen enkele oorzaak der latente spanningen is weggenomen, en dat de crisis nadert met schier fatale zekerheid. Hier en daar maakt men zich verheugd met een optimistisch symptoom: Hitler zou maar liefst twee zenuw instortingen hebben gehad, en de Engelsche regee ring zou hebben besloten, op 25 October a.s. verkiezingen voor het Lagerhuis te houden. Dus blijft alles kalm. Men behoeft aan n ding niet te twijfelen: dat de Duitsche regeering vastbesloten is, de annexatie van Danzig in den loop der eerstvolgende maanden te voltrekken. Zij heeft geen haast hoe langer zij wacht, des te meer komt Polen in het nauw: er wordt door sommige rechtsche kringen al aan gedrongen op een accoord met Duitschland.... , maar Danzig moet Duitsch worden, gouwleid«r Förster liet daarover in esn agressief artikel gean twijfel bestaan en waarschijnlijk niet alleen Danzig, maar de geheele Corridor en, zoo mogelijk, ook Opper-Silezië. Von Brauchitsch, de opperbevelhebber van de Wehrmacht" te land, hield omstreeks het midden van de vorige week een sombere redevoering waar over weinig is uitgelekt. Hij liet echter duidelijk doorschemeren dat het Derde Rijk niet meer tevreden was met Danzig-allén. Van andere zijden is bekend geworden dat Duitschland het plan heeft, het Poolsche front zoo spoedig mogelijk op te rollen en dan met een groszartig" vredesaanbod voor den dag te komen. Deze en dergelijke berichten kunnen licht door Duitschland de wereld ingestuurd zijn ter intimi datie van den vermoedelijken tegenstander. Duitsch land gaf Engeland den vriendschappelijken raad, er bij Polen op aan te dringen, toe te geven. De Poolsche regeering heeft verklaard, dat zij geen oogenblik aan toegeven denkt. De Engelsche regeering bewaart het stilzwijgen. Wat heeft generaal Ironside (inmid dels uit Warschau teruggekeerd) haar medegedeeld over de kansen van Polen bij een mogelijk conflict? Men weet het niet. Zooveel staat slechts vast, dat het met de verleening van de hoog-noodige credieten aan Polen niet zoo vlot gaat als men zou wenschen. Is Londen bevreesd, te wedden op een paard, waar van het weet, dat het de race verliezen zal ? Intusschen is de race nog niet in optima forma be gonnen. De incidenten die herhaaldelijk tusschen Duitschers en Polen voorvallen, doen de spanning slechts stijgen. Krijgt Hitler zijn zin? Zooals wij herhaaldelijk hebben uiteengezet, is er geen kans, te verhinderen, dat Polen op dezelfde wijze vernietigd wordt als Tsjechoslowakije, tenzij GOEDKOOPE RETOURS NAAR ENZ. VRAAGT INLICHTINGEN l De nieuwe motorschepen KONINGIN EMMA" en PRfNSESBEATR/X" voorden dagdienst VlissingenHartvich v.v. der Mij. ZEELAND" zijn in de vaart de Duitsche regeering met absolute zekerheid weet, dat Engeland en Frankrijk geen concessies, welke ook, meer zullen dulden. Het Vredesfront moet zoo uitgebreid en zoo vastberaden mogelijk zijn. Is het zoo uitgebreid mogelijk? Neen. Roosevelt is er niet in geslaagd, de Vertegenwoordiging te over tuigen van de realiteit der oorlogsdreiging: hoewel de Vereenigde Staten waarschijnlijk op den duur niet neutraal zullen blijven, zullen de democratieën toch allén den eersten stoot moeten opvangen. Wellicht ook den tweeden. Gelukkig schijnt er in de Moskou'sche onderhandelingen eenig schot ge komen te zijn. Parijs en Londen komen tegemoet aan dsn juisten eisch van de Sowjet-Unie, terstond met militaire besprekingen te beginnen. Dat Berlijn hierdoor geïntimideerd zal worden, lijkt ons on waarschijnlijk. Polen blijft bedreigd. Is het Vredesfront zoo vastbesloten mogelijk ? Even min. Engeland maakt niet den indruk, een positief en onwrikbaar besluit te hebben genomen. Het blijft schipperen. Het probeert nog steeds, de leden van het totalitair driemanschap tegen elkaar uit te spelen. Vandaar het toegeven aan de vér-gaande Japansche eischen. Vandaar ook de merkwaardige uitlatingen van den Engelschen minister van handel, Hudson, die probeerde te ontdekken, hoe Duitsch land op een Engelsch vredesaanbod" reageerde. Niet al te best, helaas. De affaire-Hudson Reeds in het einde van de vorige week doken in Londen geruchten op, dat de regeering van plan was, aan de Duitsche regeering een groote leening aan te bieden, teneinde haar in staat te stellen, de oorlogs productie op vredes-productie over te schakelen. Duitschland zou een zekere mate van internationale controle moeten dulden, het zou zich voorts uit Bohemen en Moraviëmoeten terugtrekken, maar het zou in ruil voor zooveel vriendelijkheden con cessies krijgen op koloniaal gebied. Dit plan als het een plan was, hield geen rekening met het doel dat den nazi's voor oogen staat: verovering van de wereldheerschappij. Het was onbeholpen, en getuigde van een volslagen gemis aan inzicht in de officieele Duitsche mentaliteit. Na enkele dagen bleek dat de hier gereleveerde denkbeelden geopperd waren door minister Hudson tijdens een onderhoud met dr. Wohltat, die voor handelsbesprekingen in Londen vertoefde. Hudson verklaarde echter dat hij uitsluitend zijn persoonlijke meening had weergegeven en dus niet namens de regeering sprak. Maandag legde Chamberlain een soortgelijke verklaring af in het Lagerhuis. Niettemin blijft de zaak verdacht. Het is ondenk baar dat een ondergeschikt minister volkomen op eigen risico zoo vér-strekkende mededeelingen doet. Deze behoeven hem natuurlijk zoo niet letterlijk in gegeven te zijn door zijn superieuren, maar zij geven toch wel zekere aanwijzingen omtrent de sfeer die in het ministerie heerscht. Niet in het ministerie alleen, trouwens. Invloed rijke kringen in de City hebben met leede oogen ge zien dat de Duitsche annexatie van Bohemen en Moraviëeen einde maakte aan de veelbelovende be sprekingen die juist tusschen Britsche en Duitsche vertegenwoordigers aan den gang waren voor de afsluiting van een vér-gaand handels-accoord. Deze kringen schijnen, nu de verontwaardiging over het Duitsche optreden eenigszins is geluwd, te pogen langs dezen of genen weg weer contact met Duitsch land te zoeken. Van een-en-ander is de affaireHudson een bewijs. Dat deze tactiek ons fataal lijkt, behoeft nauwe lijks gezegd te worden. Echter niet Engeland, maar Polen zal er het eerste slachtoffer van zijn. De besprekingen te Tokio Vóórdat de besprekingen te Tokio over den toe stand te Tientsin begonnen, moest men het, aldus Japan, eerst eens zijn over de algemeene vraagstuk ken die Engeland's houding in het Verre Oosten raakten. Neen, zei de Engelsche regeering, wij pra ten slechts over Tientsin. Het resultaat van de onder handelingen tusschen Craigie en Arita is geweest, dat een overeenkomst is gesloten betreffende de algemeene quaesties die den achtergrond vormden van den toestand te Tientsin". Hulde voor zooveel scherpzinnigheid ! De Engelschen kunnen nu zeg gen dat uitsluitend over Tientsin gesproken is, de Japanners, dat de algemeene quaesties" geregeld zijn. De algemeene quaesties" zijn geregeld, en wel in een voor Japan zeer gunstigen zin. Engeland zal zich van allen steun aan Japan's vijand, althans in het bezette gedeelte van China, onthouden. Intusschen brengt zulks met zich mee dat ook de steun aan Tsjang-kai-Tsjek die steun bitter noodig heeft den eersten tijd wel niet uitgebreid zal worden. Er deden reeds te Londen geruchten de ronde dat de Engelsche regeering de Chineesche valuta volledig zou loslaten. Voorshands zijn deze geruchten gedementeerd, maar wij zijn niet geheel gerust gesteld door deze dementi's. Trouwens, in Tsjoengking, Tsjang-kai-Tsjek's hoofdstad, heeft men van de overeenkomst met gerechtvaardigde verontwaardiging kennis genomen. De maarschalk heeft zich minder fel geuit, maar hij is dan ook nog te zeer afhankelijk van den Britschen goeden wil" voorzoover aanwezig. Chamberlain heeft wel medegedeeld dat zijn regeering geen afstand heeft gedaan van het recht, China credieten te verleenen. Dat willen wij wel aannemen. Maar hij hoeft van dat recht geen gebruik meer te maken.... Engeland hoopt nu, dat Japan omgekocht" is. Uit Berlijn werd reeds gemeld dat er groote zenuw achtigheid heerschte althans volgens een bericht van Havas. De Duitsche en Italiaansche pers heeft de overeenkomst een capitulatie van Engeland genoemd hetgeen zij ook is. De Amerikaansche pers richtte ook eenige verwijten tot Londen. Ten onrechte. Amerika is mede schuldig aan Japan's succes: onlangs heeft senator Pittmann voorgesteld, op strategisch-belangrijke producten die naar Japan uitgevoerd worden, een embargo te leggen- Minister Cordell Huil heeft verklaard dat er geen sprake van was dat dit voorstel uitgevoerd zou worden: de Vereenigde Staten verdienen veel te veel aan Japan. Engeland hoopt in de tweede plaats dat Japan het nu in het Verre Oosten ietwat zal ontzien. Dat is nog lang niet zeker. De Japansche bevelhebbers te Tientsin verklaarden reeds dat, als Engeland niet alle blijken gaf van zijn goeden wil, de overeenkomst van Tokio een doode letter zou blijven. En op den zelfden dag dat Arita en Craigie het eens waren, werden te Peiping en in andere plaatsen de antiBritsche maatregelen verscherpt. Er staat den Ja panners, wanneer zij anti-Britsche relletjes willen opwekken, nu eenmaal een onbeperkt aantal Chinee sche paupers ten dienste. . . . Het verre Oosten en het nabije Westen Van sommige zijden heeft men, ondanks de gevaren die het Engelsche terugwijken in het Verre Oosten met zich brengt, toch deze politiek gewaardeerd. Engeland heeft binnenkort", zoo redeneerde men, alle aandacht noodig voor Europa. . . . Het moet voor het Verre Oosten geen zorgen behoeven te koesteren. Deze overeenkomst waarmee Japan's goede wil gekocht is, zij het ook ten koste van de Chineezen, is in werkelijkheid een nederlaag voor Berlijn'en Rome, dus voor de drie hoek Berlijn?Rome?Tokio, dus op den duur een overwinning voor het nieuwe China." Deze optimistische interpretatie staat of valt met deze vraag: heeft Engeland nu inderdaad Japan's goeden wil gekocht? Kan het inderdaad in rustig vertrouwen op Japan's onzijdigheid in een mogelijk conflict, zijn strijdkrachten in Aziëverminderen? Er is helaas reden, het te betwijfelen. Engeland's omkoop-politiek heeft de laatste jaren nooit succes gehad. Heeft Engeland Japan's vriend schap verworven, door het verzet tegen de annexatie van Mandsjoerije te saboteeren ? Italië's vriendschap, door de sancties af te gelasten, de Abessijnsche ver overing te erkennen, de interventie in Spanje oog luikend toe te staan? Duitschland's vriendschap, door de Duitsche herbewapening te vergemakke lijken, tegen de inlijving van Oostenrijk slechts te protesteeren en die van het Sudetengebied te bevor deren ? Niemand zal hierop bevestigend kunnen antwoorden. De drie fascistische mogendheden zijn uit op de herverdeeling van de wereld. ledere concessie brengt hen nader tot dat doel. ledere concessie vergroot hun brutaliteit. ledere concessie onder graaft de positie der democratieën. Als U geregeld losse nummers koopt hebt U kans dat juist het nummer dat U speciaal interesseert U door een of andere oorzaak ontgaat Neem liever 'n abonnement PAG. 6 DE GROENE No. 3243