De weldaad der narcose ONTDEKKINGEN zoo stellen velen zich voor komen onverwachts op in het brein der genieën, die aldus het menschdom plotseling verrijken met ongekende mogelijkheden ter ver dieping van de kennis of vergrooting van het ma terieel genot. Nadere bestudeering leert echter het omgekeerde. Een ontdekking hangt als het ware in de lucht en als dan opeens het schokkend feit de wereld ver stomd doet staan, is men de voorboden, de als onbelangrijk beschouwde waarnemingen en mededeelingen van vroeger, vergeten. Het nageslacht pleegt dan wel de juiste toedracht te ontdekken en de beteekenis dier voorloopers aan het licht te brengen maar de geschiedenis is wreed en laat zich ongaarne rectificeeren. Wanneer wij dus op het standpunt staan, dat ,,de" ontdekking niets anders is dan de laatste schakel in een keten, dan is het niet te verwonderen, dat vaak niet n, maar meerdere personen, onaf hankelijk van elkaar, deze laatste schakel smeden. Later is het weer een dankbaar object van een be paald soort vaderlandsliefde om den verdienstelijken landgenoot ten hemel te verheffen: nationalisme en wetenschap zijn nu eenmaal begrippen, die soms moeilijk met elkaar overweg kunnen. Laten wij er vrede mee hebben, dat de kleine staten, ook Nederland, in dit opzicht ruimer plegen te denken dan de groote. HET onderwerp, waartoe het bovenstaande aanleiding en inleiding is: de narcose, is een treffend voorbeeld van gelijktijdig ontdekken met alle treurige gevolgen van dien. Men behoeft niet de pen van een Poe te bezitten, om het leed der geopereerden te beschrijven, vóórdat nu bijna een eeuw geleden de narcose haar intrede deed in het domein van heel- en verloskunde. De helsche pijnen welke de ongelukkige slachtoffers leden onder het rappe mes van den chirurg die maar al te goed wist, dat enkele minuten de limiet waren, aan zijn ingrijpen toebedeeld , het hooren, en zien soms, van datgene wat bij den leek een rilling van afgrijzen pleegt te verwekken, dit alles werd vroeger niet omhuld met het barmhartig waas der verdooving. Het is niet verwonderlijk, dat slechts de enkeling een ingrijpende operatie overleefde, en de betere resultaten van nu zijn niet alleen te danken aan de vooruitgang der chirurgische techniek, het toepassen van a- en antiseptische maatregelen, maar ook aan het invoeren van de narcose. Uit dien hoofde zal de zestiende October van het jaar 1846 geboekstaafd blijven als een dag, den annalen der medische wetenschap waardig. Op dien dag namelijk verwijderde de Amerikaansche chirurg Warren in het Massachusetts General Hospital te Boston voor het eerst in de geschiedenis een gezwel bij een patiënte, die met aetherdamp onder narcose was gebracht. Terecht kon hij zich na afloop van de operatie nog gekleed in het jacquet waarin men toentertijd placht te opereeren tot de enthousiaste toeschouwers wenden met de uitroep: "Gentlemen, this is no humbug!" En inderdaad de toekomst heeft uitgewezen, dat dit geen humbug was. Was dit dus de eerste groote operatie, waar met goed succes de narcose bij was toegepast dit wil niet zeggen, dat men niet eerder van de verdoovende eigenschappen van gassen op de hoogte was en er gebruik van had gemaakt. Zoo liet de tandarts Horace Wells in 1844 bij zichzelf een kies trekken onder lachgas-narcose, die wonder boven wonder zoo goed slaagde, dat volgens Wells hiermee de grootste ontdekking aller tijden was geschied. Twee jaren daarvóór, in 1842, had een ander chirurg, Crawford Long, in Georgia verschillende keeren aethernarcose toegepast, maar hij had dit feit niet in ruimeren kring bekend ge maakt. Anderen schreven het invoeren van de nar cose toe aan Morton, een leerling van Wells, en er ontbrandde een felle strijd tusschen enkele me dische faculteiten wien de hoogste eer toekwam een strijd, waar uiteraard het medisch belang verre bij te zoeken was. HET eerste gevecht tusschen lachgas en aether was van korten duur. Aangezien de juiste wijze van toepassing voor het eerste middel nog niet gevonden was de gunstige gevallen bleken op toeval te berusten zegevierde de aether zonder UW FAMILIEWAPEN opgespoord en prachtig ge schilderd in maat naar keus f 13.50. Beschikken nu over meer dan een half millioen gegevens. Vraagt eens vrijblijvend aan. Zegelringen, stamWaar de narcose ons voor bespaart slag of stoot. Wells, die kosten noch moeite had gepaard, om het lachgas ingang te doen vinden, trok zich dezen tegenslag zoo aan, dat hij enkele jaren later zelfmoord pleegde door zich in het bad de polsaderen te openen. Teneinde het lijden te verzachten diende hij zichzelf een aethernarcose toe De belangstelling voor verdoovende gassen was nu gewekt, en het duurde niet lang of het chloroform deed als zoodanig zijn intrede in de medische wereld. Welhaast een halve eeuw heeft een felle strijd ge woed welke van de twee middelen chloroform of aether het minst gevaarlijk is, een strijd die tenslotte ten gunste van de aether is beslist. De gelukkig zeer sporadische gevallen waarin de toepassing van aether tot complicaties aan leiding heeft gegeven, hebben, na den wereldoorlog, geleid tot een herleving van het oude lachgas, dat zich alleen in de tandartsenpraktijk had gehand haafd. Het bezwaar van het lachgas is, dat het met behulp van een speciaal apparaat, vermengd met zuurstof, toegediend moet worden. Hierbij vergeleken is de simpele aetherkap een wonder van eenvoud maar het behoeft geen betoog, dat inzake methodes uiteindelijk alleen de resultaten mogen "eslissen. Wetenschap ER is nog een factor, die de aethernarcose con currentie heeft aangedaan: de plaatselijke verdooving. Het komt n.l. herhaaldelijk voor, dat men nood zakelijke operaties moet verrichten bij patiënten, die men b.v. om longafwijkingen niet aan het risico van een narcose mag blootstellen, anderzijds zulke kleine ingrepen moet doen, dat een algemeene verdooving niet in verhouding staat tot de ernst van de plaatselijke afwijking. Terwijl de gasnarcose een vergiftiging van de hersencentra bewerkstelligt, waardoor dus de ver dooving aangrijpt in het eindpunt vanden door pijn en gevoelsprikkels afgelegden weg, gaat de plaatse lijke verdooving van het principe uit, dat deze prikkels even goed elders, dichter bij het prikkelpunt, onderbroken kunnen worden en het bewust zijn intact kan blijven. Zoo kan men door sterke afkoeling de zenuwuiteinden buiten werking stellen en de beroemde Fransche chirurg Ambroise Pare, die eens bij een temperatuur van 25 C op het slagveld opereerde, kon in deze ijzige koude straf feloos armen en beenen amputeeren. Zekerder, en ook gemakkelijker toe te passen, zijn de chemische middelen waar het novocaïne momenteel wel het bekendst van is die men daar inspuit, waar de gevoelszenuwen van het operatie terrein verloopen. Met enkele tientallen kubieke centimeters is zoo een geheele arm gevoelloos te maken! Nóg kleinere hoeveelheden heeft men noodig, als het middel ingespoten wordt in het ruggemergskanaal, een methode, die in bekwame handen schitterende resultaten oplevert. August Bier, de Duitsche chirurg, die dit principe wilde toepassen, probeerde het zooals het behoort, eerst op zichzelf; toen hij zag, dat er geen gevaren aan verbonden waren, kwamen pas de patiënten aan de beurt. In den laatsten tijd past men bij groote operaties de combinatie van plaatselijke verdooving met algemeene, b.v. lachgasnarcose toe, en de betere resultaten die men momenteel verkrijgt, zijn niet in de laatste plaats aan deze handelwijze te danken! PIJN is subjectief. Indien er al fakirs en Christian Science-" aanhangers zijn, die bij zichzelf iedere gewaar wording van pijn weg kunnen suggereeren en een operatie zonder narcose ondergaan, dan geldt toch voor den in dit opzicht hypersensitieven mensch van deze eeuw in het algemeen, dat zelfs het trek ken van een kies of het insnijden van een absces zonder verdooving een hevige kwelling beteekent. Indien wij sommigen philosophen mogen gelooven, is de sterke ontwikkeling van den pij nzin een ver schijnsel van degeneratie n der velen, waar ze hun visie van de ondergang der West-Europeescht beschaving en haar dragers op baseeren. Hoe diook zij de medische wetenschap behoort reke ning te houden met de nuchtere feiten. En uit dien hoofde kunnen wij dankbaar zijn dat de verdooving in haar vele, maar stuk voor stuk heilzame vor men bestaat. Dr. J. OUDENBOSCH Kleine perikelen boomen etc. Zeer billijk. Heraldisch Genealogisch Bureau De Banier, Oranje Nassaulaan 87, Overveen. ER heeft zich een vacantiestemming over het huis ge legd. Gisse is met de twee niet schoolplichtige onderhoorigen reeds vertrokken. Nisse moet nog zekeren tijd op school blijven en ik zegen de Leerplichtwet, want stel je voor dat de jongen een half jaar later te weten zou komen hoeveel vuurspuwende bergen er op Java zijn en hoe de hoofd steden van Europa heeten. Tegen den tijd dat hij er heen moet, zijn die namen toch weer veranderd en ik leer hem nu al voor de grap: Christiania, vroeger; thans Oslo. Petersburg, daarna Petrograd, thans Leningrad. Waar de paedagogiek niet toe leidt! Hij kon de hoofdstad van Griekenland maar niet onthouden en als ik hem nu overhoor en hij weifelt, trap ik hem onder tafel tegen zijn scheen en de lieveling antwoordt: A ! Teenen ! De salon-Tyrolerin vertrekt met ons, over veertien dagen. Wij hebben haar opgezegd en de beste getuigen gegeven. Leuk voor de gene die straks met het blonde kind moet optrekken ze kan nog geen ei koken. Nisse en ik leven nu met haar alleen en hebben ons leven teruggebracht tot den oer-vorm, omdat zij niet koken kan. Zij zou een half-zacht eitje bij het ontbijt verzorgen" en het had de hardheid van een handgranaat. Merkwürdig" zei het meisje. Es hat nur sechs Minuten gekocht". Nisse en ik zoeken dus ieder voorwendsel om in de stad te gaan eten en sturen geruststellende rapporten naar buiten, waar Mamma met de kinderen, ge assisteerd door de juf, een vreugdeloos bestaan leidt. Maar zij zijn in de lucht. Wij eten (en er zit geen cent reclame in) bij Schiller, waar je op een vreugdelooze Rembrandt schouwt, en Nisse, die voor het eerst de groote wereld ziet en onafhankelijk wil zijn, bestelt de zonderlingste menu's. Versche tuinboontjes met gebak ken aardappelen en sla ? liever geen soep en veel ijs. Toen kwamen wij een avond in het Brouwerswapen en aangezien het ijs daar in dezelfde zilveren bekers werd opgediend, zei de intelligente lieveling hoorbaar: Die hebben ze zeker gestolen bij Schiller." Het is onverklaarbaar dat dit kind op school nog bijge werkt moet worden. De laatste Zondag zijn wij met een schoolvriendje naar Artis geweest. Zij stonden er op, het Natuurkundig Museum te zien en bij het aanschouwen van het ontzaggelijke geraamte van een oli fant, sprak Nisse tot zijn vriendje: Dat is nou de graat van een olifant." Hij heeft de behoefte alles te verklaren. Ten opzichte van de opgezette dieren zeide hij: Alles wat je hier ziet en waar de haren nog aanzitten, dat is levend geweest." Is dat een bison?" vroeg zijn vriendje. Ja, een kind er van !" In het restaurant bestelden de jongelieden 8 en 12 gansche uitsmijters, plus gebakken aard appelen. Mijnheer", zei Nisse tegen den vriendelijken kellner, de gebak ken aardappelen zijn niet zoo lekker. Ik houd anders wel van gebakken aardappelen". Dat is de eerste keer dat ik dat hoor", zei de ober. Wat mankeert er dan aan." Ze zijn niet vet genoeg", merkte het vriendje op. Vader-zijn is wel een hél ding. J. VAN HOORN PAG. 7 DE GROENE No. 3243