DOR grafie gebruikt om de teekeningen op het hout over te brengen. Een moderne, alle middelen van de techniek gebruikende plaatjesfabriek. Een prach tig orkest onder een virtuoozen dirigent. Een draai ende, lichtovergoten revue geleid door een visionairen regisseur. Reinhardt, Lubitsch en Chaplin in n geest, overgoten met ettelijke droppels van den demonischen Goya. IN twintig jaren, als een komeet verschijnend, veertig-,vijftigduizend teekeningen als een sterrenregen om zich heen strooiend, zoo voltrekt zich het wonder van Gustave Doré. Zeven millioen frank verdient hij er mee. De chef van dit wonder-teekenparadijs staat als een grand-seigneur midden in het leven van Parijs. In zijn salon komen de grooten van zijn tijd samen. Alexandre Dumas, Jacques Offenbach, Eugène Sue, Meyerbeer, Hippolyte* Taine, komen samen. Romantiek, Realisme, Drama tiek, scepsis en wijsheid, ontmoeten avontuur en schoonheid, antiek en middeleeuwsch. Slechts Victor Hugo, de door Napoleon III verbannene, ontbreekt; als geen andere had hij op dezen Parnassus van gearriveerden gestraald; ook daarin op Dorégelijkend dat hij als vijftigjarige reeds een beroemdheid was. Eén ding is echter merkwaardig. Gavarni ging tezelfdertijd in armoe door het leven en Daumier , was dankbaar dat Corot hem het kleine landhuis schonk, dat hij anders wegens huurschuld had moeten verlaten. In het begin van de zeventiger jaren begint Doré's gigantische productie te verstarren. De voor raad is uitgeput. In 1872 heeft hij nog een paar gelukkige oogenblikken als hij Londen schildert. Van de fantasie keert hij tot de werkelijkheid terug. Als een getrouw geschiedschrijver legt hij het haastige verkeer vast; de menschen in de opgepropte straten, het rustelooze leven in de dokken en havens, de duisternis van het misdadigersmilieu, de ellende van de gevangenissen. Deze biografie van Londen behoort tot de ten onrechte vergeten werken van Doré. Doréis snel vergeten; hij is aan de zoogenaamde prachtband gestorven. Aan die dikke boeken, goud op snee, die ongeopend op de salontafels lagen. Daarvoor hadden de ondernemers hem misbruikt en heeft hij zich laten misbruiken. Veel, misschien het meeste van hem, zal verloren blijven. Maar genoeg blijft over om hem te waardeecen. Bioscoop en radio, draaitooneel en rotatiepers kunnen in hem een van hun pioniers gedenken. ROBERT BREUER "1"" iiimiiiiiiiiiiiiiniig BIJ DE AFBEELDINGEN l Rechts boven: Donte en Vergilius in de Hel | Onder rechts: Don Quichote in de gevangenis i Onder links: Ti//er-g;'r/s uit Londen (1880) i =. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHII IIIIIIIIIIIlA