De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1939 19 augustus pagina 17

19 augustus 1939 – pagina 17

Dit is een ingescande tekst.

Theatrale perplexiteiten Over de onduldbare lankmoedigheid van het Hollandsche publiek ALTIJD opnieuw doet het mij weer goed te constateeren, hoe weinig het Fransche theaterpubliek over zijn kant laat gaan en hoe weinig schuchter het is, dat te laten merken. Onlangs nog hoorde ik in een Parijsch variét eeri chansonnier een liedje zingen, dat voorzoover ik het kon verstaan heelemaal niet zooveel buitenissigs bevatte, maar dat bij het publiek blijk baar ,,a raw spot" aanraakte, want de goede man zag zich door de zaal bewoners gedwongen de rest van zijn chanson in te slikken en een ander ten beste te geven, en een beetje vlug ook. Een anderen keer was ik in het Chatelet (een van de meest uitgewoonde concertzalen ter wereld) waar een pianist, geflankeerd door een symphonieorkest ietwat zonderling met het tweede concert van Chopin omsprong. Twee heertjes op leeftijd, die vóór mij zaten, gaven met welsprekende gebaren en op zeer onzachten toon hun ont zetting te kennen over zooveel ont spoorde muzikaliteit. En gelijk hadden deze oudstrijders. Zulke dingen komen daar dikwijls voor. En zoo vaak als ik dat mee maakte, dacht ik er over na, hoe erg het in ons land wel met het over het voetlicht gebrachte gesteld moet zijn, voor het publiek een beetje van zich af gaat bijten. Meermalen kon ik vast stellen dat bij gelegenheden waar in andere landen het publiek onder het aanheffen van den kreet: sauve qui peut" of woorden van gelijke strekking op de nooduitgangen zou afstormen, de vaderlandsche theaterbezoekers kalm blijven zitten en trachten er zo sophisticated" mogelijk uit te zien. Zoo hoorde ik eens op het Kurhaus te Scheveningen een jongmensch zingen, wiens stemmiddelen ternauwernood toereikend waren voor het ambt van volontair-voorzanger op een Zondags school. In andere landen zou men zijn bloed geëischt hebben. De Kurhausbezoekers evenwel applaudisseerden vriendelijk. Wat kan de verklaring hiervoor zijn ? Gebrek aan temperament ? of aan zelf vertrouwen ? Wellicht denkt menigeen: Ik vind het maar zoo-zoo, maar wel licht snapt mijn buurman er meer van dan ik; hij ziet er althans wel zoo uit." Zijn wij te plechtig? of te onoprecht? zoo dacht ik, toen eenige maanden geleden een van onze dagbladen een enquête hield over het vraagstuk: Waarom gaat gij naar den bioscoop ?" Er kwamen een massa interessante antwoorden binnen; enkelen waren zelfs zeer diep in het probleem door gedrongen en hadden de lezers een blik in hun innerlijk gegund die stellig niet mis was. Maar onder al die onthul lingen miste men de confidenties van de ongetwijfeld talrijke bioscoop-habitués, die derwaarts gaan omdat zij, zeggen wij, vrijkaartjes hebben, of moéten van hun wederhelft; of vues hebben op resp. Greta Garbo, de cassière of een ouvreuse; of omdat zij ijschocolade-verslaafden zijn en die lekkernij alleen in de bioscoop kunnen krijgen.... en niemand was op het idee gekomen om te schrijven: Ge achte Red., U hebt daar eigenlijk niets mee te maken, maar omdat U zoo aanhoudt: voor mijn plezier". De eenvoudigste zaak van de wereld. WELNU: reeds jaren lig ik op den loer om eens een uitbarsting van volkswoede in een Nederlandsch theater mee te maken, tot nu toe echter zonder het minste resultaat. Meer malen heb ik echter gegronde hoop gekoesterd dat het zoo ver zou komen. Dat kwam zóó. Ik dacht: misschien is dat enorme incasseeringsvermogen, om het met een pugilistischen term te zeggen, karakteristiek voor concert bezoekers. Misschien moeten wij frische und fröhliche protesten in den bioscoop, ja zelfs in danslokalen met of zonder attracties of andere broed plaatsen des verderfs zoeken. Het hieronder volgende, schier on gelooflijke maar waarheidsgetrouwe relaas is het resultaat van een dier bioscoopbezoeken (ik stel voorop, dat ik een groot liefhebber en bewonderaar van de film ben): Na het Fox-Movietone News en een wereldschokkende Hollandsche newsreel een titel op het doek: De Muziekdetective" (sic!) En dat was een beauty ! Niet ten onrechte hield ik bij den titel alleen al mijn hart vast. Wij kregen dan in dit Amerikaansche product een muzikalen ex pert" te aanschouwen, die, met naar schatting een heel pakje Wrigley in zijn mond, in zijn studio ten overstaan van eenige béte handlangers een allerzonderlingste wandeling door de muziekliteratuur maakte. Zijn muzikaal detective-schap bestond daarin, dat hij van tijd tot tijd een paar noten op een piano hakte, welke noten soms her kenbare klassieke thema's voorstelden, die hij naar herkomst en overeenkomst op een hoogst naïeve manier door el kaar haspelde. Het werd echter pas gezellig toen de camera op den wand van de studio werd gericht: daar hing nl. een schilderij, waarop Mozart, Haydn en Schubert, bien tonnés de se trouver ensemble, voorkwamen, omgeven door eenige in een soort compromis-costuum van dien tijd uit gedoste schoonen. Dat de Schubert van dit schilderij een afschuwelijke gelijkenis vertoonde met Harold Lloyd, is slechts een bijkomstigheid. Op een bepaald oogenblik begonnen de per sonen op dit doek te leven: een der UIT IN HET HARTJE VAN AMSTERDAM, TUSSEN LEIDSCHE PLEIN EN VONDEj ZICHT OVER EN HET BONTE [^^?^fögg&T LEIDSCHE PLEIN, BIEDT HET TE HOTEL DER A.M.V J BLIK RUST E terra* CENTRAAL CO-OP2 EN OGEN. STAD NNING ALS DE GEEK. MAAK l II l DER HET CENTRAAL HOTEL DER A.M.V. J. dames trad naar voren en begon Mozarts Alleluja" te zingen. Op het gelaat van de in de studio aanwezigen teekende zich een soort medelijdende waardeering af. Toen het lied uit was sprak de Muziek detective: Yeah, not so bad, sister. But nowadays we don't want any more of that old-fashioned muck. What we want is something with a Hl' more pep" in it. Give'm the works, boys". Hij gaf een teeken met de hand en op de tonen van den foxtrot: Couple of hard guys looking for trouble" begon nen een paar schaarsch aangekleede girls haar overigens onberispelijke beenen in de lucht te werpen, aan gevuurd door alle aanwezigen, niet het minst door den Muziek-detective, die zijn musicologische waardigheid aldus leelijk te grabbel gooide. Het ergste moest evenwel nog komen: wie schetst mijn ontzetting, toen de ge schilderde Schubert bij het hooren van deze negerklanken zijn hoofd met wel gevallen in de maat mee bewoog.... Reactie bij het publiek: nihil. Wij slikten het op de meest infame manier; wij mochten immers niet riskeeren er uit gegooid te worden en de hoofdfilm te missen! DAN maar naar een cabaret-dansant (naar de comedie ging ik niet, dat kon ik niet betalen); ik dacht bij deze gelegenheid tevens het onsolide met het nuttige te vereenigen. Ik begaf mij dus naar een inrichting van dit kaliber, die ik hier discretelijk de Shanghai-dancing zal noemen, en zette mij aan een tafeltje neer. Met eenigen schrik merkte ik op, dat, blijkens tee kenen aan den wand, de directie van dit lokaal zich op het standpunt stelde dat haar de bevoegdheid toekwam per sonen zonder opgaaf van redenen te (doen) verwijderen. Het criterium van de directie te dezer zake niet kennend, stemde mij dit ietwat onrustig. Overi gens bleek men kosten noch moeite gespaard te hebben om het publiek datgene te geven, waarop het uit hoofde van het feit, dat een slecht uit de klui ten gewassen biertje in dat tablisse ment een gulden kostte, recht mocht laten gelden. Plotseling maakte zich namelijk uit de gelederen van de band een solist" los, een kort, agressief uitziend man met een trompet. Ik behoef over zijn spel niet uit te weiden. U kent het wel: Het was hoog, hard en leelijk. Onder het spelen blies hij zich zoo ontstellend op, dat ik ieder oogenblik verwachtte, dat hij ter plaat se zou explodeeren en ons allen in ongelegenheid brengen. Voor dat het echter zoo ver kwam, eindigde de s aio met een geluid als een tram in de bocht. Wel, ik moet zeggen, de jazz-fans lijden niet aan de schuchterheid van hun collega's classicisten. Het was een gejuich van je welste; ik begreep dat ik een voortreffelijke jazz-manifestatie had bijgewoond. In mijn behoefte aan sympathie vestigde ik mijn blikken op mijn tafelbuurman, een zwijgzaam jonkman met een in het hoofd vastgeroeste pijp. Hij had niet aan de ovaties deelgeno men. Onze blikken ontmoetten elkaar. Mijn verwachting was, dat hij zich in dezen zin zou uitlaten: Ermann' dich, Seele, krank und matt Vergiss die bittren Schmerzen" of dergelijke troostrijke woorden. Dat kwam echter anders uit. Zonder de pijp uit den mond te nemen sprak hij: Vent speelt ontaard goed". Toen ben ik maar weggegaan. Voorloopig heb ik, zooals men zal begrijpen, de hoop opgegeven, dat ik het ooit zal beleven, dat het publiek iets terug doet. Men zal zich afvragen, waarom ik zelf dan niet eens het initiatief heb genomen tot een fluit- of joeldemonstratie. Helaas, ik ben ook Nederlander. Ik durf ook niet voor mijn buurman.... P. SONNEGA CHARIVARIA Merkwaardige berichten , ,Voor de tweede maal ziet een prinsesje het levenslicht." (N. Ap. C.) Generaal De Wittert had gelijk toen hij bepleitte dat de aankondi ging van een geboorte altijd per saluutschot moet geschieden." (T.) Paindeluxe-brood Het ging alleen om een mondelinge bespreking." (R.) Drie kamers zijn nog geheel gaaf intact." (Volk) Geslachtelijke moeilijkheden | Vrijwillige samenwerking,gesteund l door wettelijke regeling is verre te | verkiezen boven dat van boven af." | Tante Betjc redivivus." (Avf>.) | Dinsdag 15 dezer hoopt Wouter Hutschenruyter zijn Hosten verjaar dag te herdenken." (R.) En wanneer heeft hij dat feest gevierd ? Meemaaksels De jonge stationschef maakt een liefdesavontuur mee met Kathe." (H.) Men ziet het beursmilicu in de Kue Ouincampoix gcboortewceeen mm, zooals de beurzen van later ze zelden gekend hebben." (R.) Toen kon de prins zelf mm, hoe het publiek reageert op de aardige film." (T.) Indien de dag, volgende op dien waarop de geboorte heeft plaats ge had, een Zondag mocht zijn, wordt de feestvicring verlegd naar den on middellijk volgenden Maandag." (M. v. H. Z.) Anders gezegd, naar den dag onmiddellijk voorafgaande aan den eerstvolgenden Dinsdag. liet welbekende schadelijke gewas, dat hier te lande, door de bestaande tegenstellingen op godsdienstig ge bied, zoo welig voort kon woekeren, wordt nu ook in onze Ovcrzecsche Gebiedsdeelen met man en macht aangekweekt." (Lib. Wbl.) Verg. Zoek-licht, Encyclopaedie: Bacteriën (splijtzwammen) ver menigvuldigen zich door dwarsdeeling; van daar de naam splijtzwam." Het onsmakelijke woord liet oude Haarlem, dat zich vet" nieuwt en toch eender bleef, on(lo)smakelijk als het was verbonden aan een rijkere en diepere werkelijkheid". ======== (R.) Beleediging van een volksgroep Zij zeggen van den premier: cur leader, right or wrong." (R.) Ken lezer schrijft ons: In de etalage van pianohandel van 15. te Amsterdam staat hel volgende: I:örstt'Y l'itrncltn, een heerlijk instru ment om :elf te mitsieccren. Ik dacht dat het diende om er niet zelf aard appels mee te schillen. De ontvanger der Registratie en Domeinen te Leeuwarden zal publiek bij inschrijving verkoopen diverse onbruikbare goederen afkomstig van de bijzondere strafgevangenis te Leeuwarden." (Adv. il.) Dat zit nog. iiiiiiiiimiiiiiiintlirPAG. 17 DE GROENE No. 3246

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl