Historisch Archief 1877-1940
Vrouwen en vrouwenleven
Het doordringen van nieuwe maatschappelijke vormen
in het Nabije Oosten brengt met zic'i dat ook hun
begeleidings-verschijnselen tot ontwikkeling komen. De vrouwen
emancipatie is er een van. In het moderne Egypte maakt
de vrouw denzelfden strijd voor zelfstandigheid door die
in West-Europa vijf-en-zeventig jaar geleden is ontstaan.
De schrijfster van het onderstaande artikel is een voor
aanstaand Egyptisch journaliste. Als zoodanig is zii een
symbool van de door haar beschreven ontwikkeling.
Om Koolsoem, de Egyptische CretaCarbo"
HET Egyptisch departement van
oudheden heeft onlangs een zeld
zaam fraaie tempel opgegraven die uit
den tijd van de I2e Dynastie dateerde.
Het merkwaardige was dat de archi
tectuur van dezen tempel in haar een
voud ultra-modern was. Men kan
trouwens naar waarheid zeggen dat
er niets nieuws is onder de Egyp
tische zon. Dit geldt voor de bouw
kunst, voor alle kunst en evenzeer
voor de vrouwenbeweging. Vierduizend
jaar geleden bezaten man en vrouw in
Egypte gelijke rechten: de vrouw in
het oude Egypte had evenveel privi
leges als haar echtgenoot.
Maar deze prachtige beschaving is
te gronde gegaan. De vrouw verloor
haar positie door de macht van vreem
de indringers. Merkwaardig genoeg
heeft zij in den jongsten tijd door
buitenlandsche invloeden weer iets
van haar prestige herwonnen.
Tijdens Engeland's overheersching
ontstond de nationalistische beweging
met een organisatie die den vrouwen
gelegenheid gaf, zich te uiten. Zij
spreidden een fel nationalisme ten
toon en speelden een vooraanstaande
rol in den politieken strijd. Deze gaf
hun een mogelijkheid om zich van de
lethargie van het verleden te ver
lossen.
Toen dan ook Zagloel Pasja, de
leider van de Nationalistische Bewe
ging, eerst naar Malta en daarna naar
de Seychellen verbannen werd, zette
zijn echtgenoote zijn werk voort met
een waardigheid en moed die haar een
plaats onder 'swerelds grootste vrou
wen doen toekomen. Zij was uiterlijk
altijd even rustig, innerlijk echter vol
vuur. Uit alle deelen van Egypte reisden
mannen naar haar toe om haar klare
redevoeringen aan te hooren. Zij had
een ongedacht succes. De wijze waar
op zij de mannen ontving, beteekende
iets geheel nieuws. Het belang van
de eigenlijke vrouwen-beweging die
juist vóór den wereldoorlog was ont
staan onder den naam La Femme
Nouvelle", was er ten zeerste bij
gediend. La Femme Nouvelle" om
vatte enkele honderden leden, voor
namelijk uit de hoogere kringen. De
beweging wilde zich vooral op de
gebieden van hygiëne en opvoeding
verdienstelijk maken. In 1919 sprak
een vooraanstaand lid van La Femme
Nouvelle", mevr. Esther Fahm Wissa
voor drieduizend mannen in een
bekende moskee te Caïro. Zij was
bovendien nog Christin, maar kreeg
toch van den Sjeik verlof, uit den
Bijbel voor te lezen. Anders kon zij
zijn uitnoodiging om het woord te
voeren, niet aanvaarden.
DEZE beweging heeft groote suc
cessen geboekt. Vooral op het
gebied der opvoeding is veel bereikt.
Het aantal lagere- en middelbare
scholen voor meisjes groeit gestadig.
Tegenwoordig kan een meisje van de
middelbare school naar de Caïro-sche
Universiteit gaan waar coëducatie is
ingesteld. Vrouwen kunnen voorts op
vrijwel ieder departement benoemd
worden. Velen hunner binden trouwens
met succes den strijd met mannen aan
om de hoogste plaatsen.
Het moderne Egyptische meisje
kiest bij voorkeur het beroep van
onderwijzeres, journaliste of verpleeg
ster. Er zijn echter ook vrouwelijke
artsen en enkele vrouwelijke archi
tecten. Vrouwen kunnen ook in
genieur worden, maar van deze ge
legenheid is nog geen gebruik gemaakt.
Het zal interessant zijn, de reacties
waar te nemen, wanneer zulks wél
geschiedt.
Telefoniste of secretaresse is een
beroep dat weinig aantrekkingskracht
uitoefent. Van belang is het echter,
op te merken dat mejuffrouw Lutfia
el Nadix, telefoniste van beroep, de
eerste Egyptische vrouwelijke solo
piloot was.
Nieuwe takken van onderricht, zoo
als koken, ontwerpen en naaien,
worden door de regeering ingevoerd
op de middelbare en technische scholen.
Een vrouwen-werkloosheidsprobleem
bestaat niet voor deze regeering.. Zij
zelve heeft trouwens tegen de
vijf-entwintig-honderd vrouwen in dienst.
De allerhoogste posities kunnen zij
echter nog niet verwerven, maar velen
hebben het al ver gebracht. Er zijn er
die als film-censor optreden, als
inspectrice voor het gevangeniswezen,
en ook aan de ministeries van verkeer
en arbeid zijn vele vrouwen ver
bonden.
Nu de vrouw uit zooveel beroepen en
richtingen kan kiezen, is het vroege
huwelijk, dat eeuwenlang gewoonte
is geweest, niet langer de regel. In dit
verband kan men de vrouwenbeweging
met nog een van haar overwinningen
gelukwenschen: haar verzoek, den
minimum-huwelijksleeftijd voor man
nen op achttien en voor vrouwen op
zestien jaar vast te stellen, is ingewil
ligd.
Eenigen tijd geleden is de vrouwen
beweging bovendien begonnen met
de uitgave van een voortreffelijk
veertiendaagsch geïllustreerd blad dat
in Fransen en Arabisch wordt gedrukt.
Trouwens, bijna ieder Arabisch dagblad
heeft zijn speciale vrouwenpagina.
Ook in de radio dringt de Egyp
tische vrouw steeds meer naar voren.
DE film-industrie heeft in Egypte
een hooge vlucht genomen.
Het land heeft voortreffelijke theaters
en moderne studio's. De arbeid wordt
door de fraaie weersomstandigheden
zeer begunstigd. Er zijn dan ook reeds
verschillende Arabische films geprodu
ceerd. Sterker: Egypte heeft ook reeds
zijn Greta Garbo ! De star" van
Wedad" (de jongste Arabische film,
die ook in Londen veel succes had),
de aantrekkelijke zeven-en-twintig-ja
rige mejuffrouw Om Koolsoem, bezit
niet alleen een prachtige stem maar
acteert ook als de beste. Haar spel is
frisch, direct en gedistingeerd.
Het merkwaardige is dat zij uit een
fellah-familie komt. Enkele woorden
ter nadere aanduiding zijn gewenscht.
Haar ouders werkten van 's morgens
vroeg tot's avonds laat. De vrouwen uit
den boerenstand zijn tot dusver door de
nieuwe feministische beweging nog vrij
wel niet beroerd. Evenals in oeroude
tijden leven zij vrij en eenvoudig. Zij
werken op de velden en gaan ter markt.
Soms zijn zij het die hun man geld
leenen. In het algemeen verkeeren zij
dus niet in een onderworpen positie.
In zoo een milieu is Om Koolsoem
geboren en opgegroeid. Toen zij jong
was, placht zij te zingen voor de boeren
in de omgeving die haar met kleine
geschenken beloonden. Naburige dor
pen hoorden van haar roep, en spoedig
werd zij ook in de steden beroemd.
Tegenwoordig is zij niet alleen een
film-ster, maar ook de populairste
radip-zangeres van geheel Egypte.
In de geheele Arabische wereld, van
Mevrouw Zagloel Pasja echtgenoote van
den stichter der nationalistische Beweging
Britsch-Indiëtot Marokko, groeit haar
faam.
EN nu treedt Miss Egypte vol vuur
het sociale leven van Caïro en
Alexandriëbinnen. Zij bezoekt bios
copen, dancings, theaters en clubs.
Vaak heeft zij veel belangstelling in
politiek. In de drukke straten van het
cosmopolitisch Caïro kan men haar
dikwijls haar eigen auto zien rijden.
De traditie wordt in een traditioneel
land vernietigd. Een maatschappij,
die eeuwenlang onveranderlijk was,
gaat veranderen.
Een nieuwe vrouw is geboren en
neemt deel aan het leven van haar
land. De koningin, Farida, is zelf een
zuiver specimen van Egypte's nieuwe
vrouwen". Zij helpt haar zusters, de
gewoonten van het verleden van zich
af te werpen. En zoo gaat Egypte
wellicht een nieuwe beschavingsperiode
tegemoet waarvan de luister, dank
zij de gelijkheid in posite van man en
vrouw, niet geringer zal zijn dan die
van het tijdperk der Pharaoh's.
ZOE RAFIA BADRE
Kinderen"
Engeltjes met natte regenjassen
SCHOONMAAK heerschte en moe
der vond het een verstandige ge
dachte, Zus met de twee kleine broer
tjes op een verre boodschap te sturen.
Loopen heen en loopen terug, met een
snoepje aan een snelbuffet als beloo
ning. Maar het regende dien morgen
pijpestelen en stilletjes had moeder
haar verstandige gedachte alweer af
gelast. Zus en de jongens echter dach
ten er anders over. Laten we tóch
maar gaan", vond Zus gelaten, met
hun kaplaarzen en regenjassen aan
zullen ze niet smelten, en als ik thuis
op ze passen moet, zijn ze óók verve
lend...."
Guus en Broer namen" dat laatste
niet; zij vervelend? Nooit! Zus zou 'ns
zien welke engelen ze konden zijn
onderweg. En wat krijgen we dan
aan dat snelbuffet?"
Zul je wel zien," zei Zus geheim
zinnig.
Ze gingen.
Vele uren later kwamen ze terug.
Zus sjokte een beetje, Guus liep met
plapperende schoenen, een zeker tee
ken dat hij zich verveelde en Broer
was grommig.
Hoe was het?" informeerde moe
der voorzichtig.
O, dol, dólletjes l" verzekerde Zus,
luchtig. Mag ik rst thee, moeder?
Ik ben uitgedroogd."
Na de thee werd ze spraakzamer.
Ach, wat zal ik u zeggen ! U kent ze,
hè? Ze staan iedere vijftig meter stil
om een kous op te trekken of in een
plas te turen. Broer vraagt, bij alle
straten waar ze doorheen komen, of
dit wel nétte straten zijn en of er nétte
menschen wonen. En dat dan erg hard
op. En Guus staat midden op straat
stil en begint te stiklachen omdat er
een erg dik mensch voorbijgaat. Maar
het ergste was het bij het snelbuffet.
Ze hadden elk een taartje uitgezocht
en met ons drieën dronken we n glas
limonade. Toen we klaar waren ik
moest natuurlijk een restje van Guus
opeten! veegde ik hun monden
schoon en vroeg of er nog neuzen ge
snoten moesten worden.
Ja, de mijne," zei Broer met die
harde doordringende stem van 'm,
mijn snotkoker zit tenminste vol...."
'n Figuur dat ik sloeg.... allemaal
van die keurige mevrouwen in de
buurt, die mij natuurlijk aankeken of
ik het helpen kon, dat het kind er zoo'n
taal uitsloeg !"
Was dat nou zoo erg?" vroeg Broer
met onschuldige blauwe oogen, Zus
was telkens kribbig tegen ons en toen
ze op de heenweg haar arm om mijn
schouders wilde slaan, heb ik haar
weggeduwd. Toen was ze boos, nou...!"
Guus kwam hem ijverig te hulp.
maar moeder vond droogjes: Ik merk
het al, jullie zijn werkelijk engeltjes
geweest, engeltjes in natte regen
jassen."
En Zus kreeg een extra koekje.
ERICA.
PAG. 12 DE GROENE No. 3248