UITHUIZIGHEDEN Stadsinventaris De gemobiliseerde stad HEEL Amsterdam voelt zich n kazerne. Het is het wel niet, maar het voelt zich zoo. Het heeft in het jongste verleden geen militaire bedrij vigheid gekend en is nu trotsch over eiken groen-grijzen man, die door haar straten loopt. En er loopen heel wat... Minderen" en meerderen", voor den Amsterdammer kortweg soldaten", die in dienst haastig door de stad fietsen of rijden, die 's avonds met tweeën en gedrieën wat door de straten kuieren. In scholen en kazernes zijn zij gelegerd en brengen daar een opgewekte bedrij vigheid. Er staan vrachtauto's met allerlei reclameteksten voor aardappel meel, voor limonade, voor beschuit, voor groente in blik, maar alle vervoe ren soldaten. Door de stad worden troepen en paarden gevoerd, proviand wagens rijden heen en weer en de bur gers zien vol ontzag toe. Zij die de vorige mobilisatie, die van '14 meegemaakt hebben, voelen zich beproefde veteranen, die met vader lijke liefde op deze generatie toezien. En de niet-gediend-hebbenden hebben een stil ontzag voor eiken drager van het uniform, voor elk onderdeel van de eerbiedwaardige organisatie, die het Nederlandsche leger blijkt te zijn. De burger in het stadsbeeld is nume riek de sterkste. Maar de militair overheerscht. Als hij met manhaftigen tred passeert, ziet men hem vol eerbied aan en gevoelt, dat van eiken stap, dien hij zet, het heil van het vaderland afhangt. Hun bedrijvigheid komt den militairen leek onbegrijpelijk, maar daarom des te gewichtiger voor. Hoe dan ook, de aanwezigheid der landverdedigers geeft Amsterdam het zekere gevoel, dat zij niet bang behoeft te zijn. Als er zooveel soldaten zijn, ken er niets gebeuren. Maar toch, maar toch zouden de burgers binnen afzienbaren tijd wel weer graag de meesters van hun stad willen zijn.... Film Dodge City ( Theater Tusch insk i) REEDS in het steenen tijdperk van de film reden cowboys over het witte doek. Zij vochten tegen SiouxIndianen en paardendieven en dit doen ze nog, maar thans met geluid en in natuurlijke kleuren. En deze technische vooruitgang heeft niet eens de roman tiek en de spanning van het geval ver minderd. De leidende persoon, de z.g. he-cowboy, heet thans niet BronchoBilly of William S. Hart, maar Errol Flynn en hij zuivert een roerige neder zetting van Westwaarts trekkende pio niers van haar ongure elementen op een manier, die hem de harten van alle toeschouwers, maar vooral dat van de vrouwelijke hoofdpersoon doet win nen. Er gebeurt veel in zoo'n film, de heldendaden en schurkenstreken vol gen elkaar in snel tempo op en al weet men, dat de deugd tenslotte zal zege£rro/ Flynn vieren en in een slotkus haar belooning zal vinden, de spanning wordt er niet minder om. Zoodat men ademloos, zooals dat heet, de in meer dan een opzicht kleurige avonturen uit de wordingsgeschiedenis der Vereenigde Staten blijft volgen en eerst achteraf ontdekt, dat de film bijna twee uren van uw kostbare aandacht in beslag heeft genomen. Waarover u zich dan misschien zal schamen, omdat het hier maar zoo'n kwajongensachtig cowboygeval betrof. Koning der Onderwereld (Roxy Theater) EEN gangsterfilm, die geen halve maatregelen neemt. Het valt bij geen benadering te schatten, hoeveel schoten en hoeveel lijken in deze film vallen en het is met eenige moeite, dat de regisseur de twee hoofdpersonen in leven houdt, om hieruit het gelukkige eindduo nog te kunnen formeeren. Humphrey Bogart, ditmaal eens zon der de Dead-End Kids, is de gangsterHumphrey Bogart, de gangster als Koning der Onderwereld aanvoerder en Kay Francis is de vrou welijke dokter, die de lijfarts van de bende wordt en in die hoedanigheid het troepje schurken tijdelijk met blind heid slaat om ze dan aan de politie uit te leveren. De scène van den blinden aanvoerder, die zoekend en tastend door het hoofdkwartier gaat om de aanstichtster van al dit kwaad te vin den en te dooden, zou zoo uit de GrandGuignol gestolen kunnen zijn en dit is lang niet de eenige scène, waarin met 's menschen zenuwen gespeeld wordt. Wie óók buiten zijn dagelijksche leven sensatie zoekt, kan bij dezen koning der onderwereld, zonder kans op teleur stelling, terecht. Es war eine rauschende Ballnacht (Rembrandt-Theater) NEEN, lezer, deze'dichterlijke titel dekt geen operette-inhoud met dansende garde-luitenants en compromitteerende bal-nachten, maar heel Domheid en Genie Marika Rökk en Tsjaikowsky eenvoudig een soort film-biografie van Peter Iljitsch Tsjaikowsky, een be roemde Russische componist, zooals u weet, wiens grootheid, volgens de Ufa, slechts kon uitkomen tegen een achter grond van filmberoemdheden als Ma rika Rökk en Zarah Leander. Marika danst als zij een open ruimte ziet en Zarah zingt als er een vleugel in de buurt is en niemand zal het Tsjaikows ky euvel duiden, dat hij tenslotte lie ver dood gaat dan met deze vriendinnen verder te leven. De heele film door loopt Peter Iljitsch al rond met een lij dend gezicht, dat tevergeefs zijn genia liteit moet verraden en als wij niet voortdurend Tsjaikowsky's werken als begeleidingsmuziek bij de film hoorden, zouden wij nooit geloofd hebben met een componist te doen te hebben gehad. De muziek is overigens goed, maar dat is ook het eenige wat niet van de Ufa is. MIJN VRIEND DE THUISZITTER over: VERLOOP VAN TIJD T7ERLOOP van tijd", aldus mijn vriend, de Thuiszitter, en hij schoof V het ijzeren luik voor het venster en stopte zijn pijp, verloop van tijd heeft het menschdom immer gesuggereerd, dat er met den tijd tegelijk iets anders vooruit ging. Maar de tijd is als water in een rivier. Het loopt eeuwig naar zee, het wisselt zijn bed, het wisselt zijn temperatuur, het wisselt wellicht zijn kleur en zijn samenstelling, maar het blijft water, stroomend naar zee. In tienduizend jaar is het niet beter en niet slechter geworden, maar het is gebleven: verloop van water. Als men baadt in het water, zou men zich graag inbeelden, dat het water edeler werd of zuiverder; men tracht dammen te leggen of reguleeringen aan te brengen. Maar het water trekt zich er niets van aan. Het stroomt, het verloopt. Ik weet", aldus mijn vriend, en hij zag mij recht in de oogen, ik weet, dat jij denkt of ook alleen maar hoopt, dat jij door je werkzaamheid, die je eerlijk tracht te verrichten, den tijd kunt verbeteren. Ik weet, dat millioenen over de heele wereld datzelfde idealisme gekoesterd hebben. Maar voel jij je met die millioenen anderen, nu niet erg belachelijk f Als jij, al die jaren, net als ik, rustig thuis was gebleven, als je, net als ik, een pijp goede Hollandsche tabak had gerookt en je nergens mee bemoeid had, dan zat je hier niet met een teleurstelling, maar was je net zoo gerust als ik nu hier. Ik heb mij niets te verwijten van mislukkingen en hoef niet bedroefd te zijn over in rook opgegane illusies. En daarom geef ik jou en alle anderen een raad: Laten jullie nu verder alle illusies los over verbetering, evolutie en veredeling van den mensch. Ja, nog sterker: Verzet je tegen verbetering, tegen menschelijkheid en rechtvaar digheid. Propageer het kwaad, het brutale en gewelddadige, het onrecht en de hebzucht, de machtswellust en de onredelijkheid. En als je dat propageert, ben je er zeker van, dat ze na verloop van tijd zullen zeggen: zie je wel, dat hij alles vooruit geweten heeft. En ze zullen je beroemd en geëerd maken en wellicht tot regeerder en volks opvoeder. Maar, als ik je n raad mag geven, dan moet je niet zeggen, dat die goede idee weer van mij moest komen." TENTOONSTELLING van schilderijen, aquarellen en teekeningen door A. M E l LI N K in onze thans zeer uitgebreide tentoonstellingsgelegenheid Ie Weteringdwarsstraat 4 Opening Zaterdag 2 September te half drie. Dagelijks, behalve 's-Zondags, van half tien tot half zes, tot 23 September daaraan volgend. Uw bezoek zullen we bizonder op prijs stellen. KUNSTHANDEL AALDERINK VANWEGE den internatio nalen toestand waren de majoor en de leeraar, beiden in de reserve, gedwongen de vacantie te onderbreken. Ze pakten, en het was merkwaardig hoe op eenmaal hun toon veranderd was en de leeraar gedwee de laatste hoffe lijkheden van den majoor ten opzichte van Gisse, lijdelijk aanzag. Alvorens te vertrekken legde mij de majoor nog even snel de strate gische positie van Nederland uit ons dreigde geen gevaar, mits wij de kolom lucht boven Neder land vrij konden houden van vijandelijke vliegtuigen. En de stratosfeer?" vroeg Gisse onschuldig. En de mist?" Als het mist voor de Duitschers, mist het ook voor de Engelschen", zei de majoor en bij nader inzien begrijp ik niet hoe wij met dat antwoord genoegen konden nemen. Het pension stroomde leeg en ook wij keerden naar de stad terug met de jongens, die voormobilisatie spelen, hetgeen neer komt op een onbarmhartige onder drukking van den jongste door den oudste. Zij werpen verschan singen op in de kinderkamer, gaan dwars tegen den draad in, snauwen elkander af en zitten in geïmpro viseerde tenten. De meid zocht overal naar een paar emmers die even te voren nog in de keuken stonden en die zij in de kinder kamer terug vond als loopgraafmortieren. De benedenburen zouden in September met vacantie gaan en nadat zij een maand lang rust hadden gehad van ons, hoopten wij nu op een maand rust van hen. Vanwege de omstandigheden gin gen zij niet en dat was ons eerste nadeel. Zij hebben een nieuwen hond die door Spot bij wijze van begroeting oogenblikkelijk in den nek genomen werd, zoodat wij dadelijk verplicht waren een non agressiepact te sluiten. Hij mag niet uit zoolang het mormel van beneden zich in den corridor be vindt. Het pact is gesloten voor een half jaar de gemiddelde levensduur van een pact. Met uitbundige vreugde heeft Nisse de mogelijkheid onder de oogen gezien dat zijn school voor militaire doeleinden gebruikt zou kunnen worden volgens hem het eenig fatsoenlijke gebruik dat je van een school maken kunt. Ieder jaar je aardrijkskunde op nieuw van voren af aan te moeten beginnen en in wie weet welke spelling, stelt ten slotte te hooge eischen aan het uithoudingsver mogen van een kind. Wij hebben de koffers uitge pakt. Wat ga je nu doen ?" zei Gisse, die verwachtte dat ik in het we reldbestel iets zou ondernemen van beslissenden aard. Ik voel mij nog vrij man!" sprak ik een ander vrij man na en ging naar het hoekje bij het Concertgebouw, waar eenige vrien den bezig waren de wereld weer in orde te brengen, onder het gebruik van vele bitters en ik moet zeggen: met weinig resultaat. J. VAN HOORN PAG. 15 DE GROENE No. 32«