UITHUIZ1GHEDEN Stadsinventaris Spanning SPANNING in de stad beteekent: leege stad. Als er nu spanning heerscht zitten de menschen thuis: aan de radio. De schouwburgen zijn dicht, bios copen zitten halfleeg, café's druppelen pas voller als de nieuwsberichten al voorbij zijn. Overdag groepen de menschen samen en praten. Over oorlogskansen, over neutraliteit, over gesignaleerde vlieg tuigen, over bombardementen, oorlogs operaties, over vrees en hoop. Ondertusschen gaat het leven weer verder. Alleen ligt op den achtergrond van ieders denken en doen het monster: oorlog op den loer. Elke gedachte, elke daad heeft den bijsmaak: oorlog, en, al worden wij het ons niet bewust, het is een deel van onze persoonlijk heid geworden. Zoo lijkt het, als of er niets aan de hand is. Maar dat is maar schijn. Door de drukte van de stad begeven zich de krantenschreeuwers. Extra editie" is een machtswoord, waarmee men, als met den stok in het mieren nest, het gedoe der menschen verstoort. Van alle kanten schieten zij toe, om, aandachtig lezend, langzaam weer verder te gaan. Na enkele dagen zijn de menschen echter al gewend aan die extra-edities". En de radioberichten dooven de belangstelling er voor. Zandzakken, eterniet platen, hoopen zand veranderen het beeld der stad verder. Maar ook alweer niet ingrijpend. Oh, hebben ze daar ook al zakken", zegt de stedeling en gaat voorbij. Een ander maal ziet hij het al niet meer. Het is onbegrijpelijk, hoe snel men zich aanpast. Wat gisteren een sensatie scheen is vandaag de natuurlijkste zaak van de wereld. Wat wij gisteren nog als van zelf sprekend hebben aan genomen, vinden wij heden reeds ondenkbaar. Plakkaten aan de muren, zakken zand zijn de uiterlijke kenteekenen van de spanning. Verder is er niets te zien. Maar in de harten der menschen ziet het er somber uit. In de stad alleen wat leeg. Tooneel Er was eens" (Centraal Theater) ALS U dan al een avond Uw radio in den steek laat en naar het Centraal Theater gaat, dan ziet U daar een stuk, dat ook in hoogen vredestijd niet heel erg opwekkend ge weest zou zijn. Maar wilt U oorlogs geruchten vergeten voor het lot van een leelijke vrouw, verstrikt in mis dadigheid, die door een schoonheids?k Is de operatie van Dr. Laseur gelukt? vraagt de patiënte in den spiegel operatie mooi en edel wordt, dan geeft het Centraal Tooneel een behoorlijke opvoering. Ri Gilhuys was de slechte vrouw, die edel wordt, en Remmelts de man die de vruchten van die edel heid plukt. Alletwee goede rollen. Cees Laseur is erg sympathiek als oude dokter en van Ees even sympa thiek als adellijke moordenaar. Cor Hermus als opa is vriendelijk en de regie van Remmelts niet de sterkste, die in dit theater te zien is geweest. Maar als vlucht uit de nieuwsberichten is dit stuk in een meerendeels goede bezetting een bezoek zeer waard. Film Entent e Cordiale (Tuschinski) EEN historische film met actueele beteekenis, want een film over de Fransch-Duitsche toenadering in het begin dezer eeuw en haar apotheose in de succesvolle samenwerking tijdens den wereldoorlog. De toenadering wordt veroorzaakt door Edward I, die Parijs had uitgekozen als wachtkamer tot het koningsschap en die, dank zij de onverwoestbare Victoria, tijd genoeg kreeg deze wachtkamer grondig te leeren kennen. Eenmaal koning vergat Edward zijn voorliefde niet en door zijn Fransch georiënteerde innemendheid kwam een vriendschapsverdrag tot stand. De film bepaalt zich niet tot historische feiten, maar lascht het onontbeerlijke verhaaltje in. Hierdoor krijgen wij niet alleen een ondergeschminkte Gaby Morlay als koningin Victoria en een opgevulde Victor Francen als Edward te zien, maar o.a. ook de romantische Janine d'Arcey als een onhistorische figuur uit het gevolg van Victoria, die een minder platonische entente cordiale sluit met een journalist uit het Fransche kamp. Wat niet zoo zeer actueel als wel van alle tijden is. De Schuldige (Rialto Theater) OVER vijfentwintig jaar zullen ze een film maken, waarin ze uit beelden, hoe het was, toen deze oorlog uitbrak. In De Schuldige " is het de vorige, en de schuldige, ongetrouwde vader Pierre Blanchar verlaat Madeleine Ozeray en het zoontje Gilbert Gil om, na den vorigen oorlog, een rijke erfgename te trouwen en een aanzien lijk en hooggeacht officier van justitie te worden. Zijn zoon ontvlucht het ,,/fc ben schuldig" zegt Pierre Blanchar stiefvaderlijk huis en groeit op voor galg en rad, waar dus de officier van justitie hem herkent als zijn onbe kenden zoon van den onbekenden vader. En hij bekent: Ik ben schuldig. Vader en zoon zijn gelukkig vereend, nadat de zoon vrijgesproken is van een moord, die hij niet bedreef en de vader van een slechte daad, die hij wél deed. Het is alles wel erg ontroerend en tenslotte edel. Maar zou zooveel edel moedigheid en boeken-slechtigheid wer kelijk bestaan? Al speelt het dan tusschen twee oorlogen in. Union Pacific DIT is niet n film, dit zijn er vier of vijf door elkaar gemixed met de onvergelijkelijke vaardigheid en beheersching van het materiaal van den Showman" Cecil B. de Mille, die ook niet n regisseur is, maar vier of vijf in n persoon vereenigd. Cecil de Mille Colonnes noemde men hem vroe ger spottend, maar dat begrijpen alleen de oudeAmsterdammers en de oude film liefhebbers, die zich nog De Tien Ge boden" en Het Teeken des Kruises" f MIJN VRIEND, DE THUISZITTER ! over: UITGAAN HALLO", riep mijn vriend, de Thuiszitter, terwijl hij de deur van mijn woonkamer opengooide. Mag ik binnenkomen?" En hij nam plaats in den grooten leunstoel, nam een groote sigaar, schonk zichzelf een whisky in en keek vriendelijk rond. Ik kon niet protesteeren, want ik zat met mijn oor bij den luidspreker om naar de nieuwsberichten te luisteren. Weet je", zei mijn vriend, en hij lette niet op mijn protesten, je bent vandaag niet gekomen en daarom dacht ik, dat ik jou maar eens moest opzoeken. Al dat thuisgezit is niks gedaan. Iedereen zit thuis. Nu moet je uitgaan. Want wat gebeurt er? Thuis is het onrustig. Iedereen is geprikkeld en nerveus. En buiten? Buiten zie je alleen maar prettige menschen, die zich van de moeilijk heden niets aantrekken. Buiten zitten de onverbeterlijken rustig achter hun glaasje van dit of van dat en rooken hun lievelingssigaar. Ze laten de nieuwsberichten voor wat ze zijn: onheilsberichten, die je beter morgen dan vandaag kunt hooren en ze denken er niet aan naar huis te gaan vóór iedereen naar bed is en daar tenminste tot rust komt. En daarom ben ik vanavond maar eens uitgegaan en zoo kwam ik je opzoeken. Want er komt nog iets bij . ." Ik beduidde hem, dat ik naar de radio wou luisteren, maar mijn vriend liet mij geen rust, totdat ik eindelijk de radio met een zucht afzette. Ja", zei mijn vriend, er komt nog iets bij. Als iedereen thuis zit, ziet de stad er verlaten uit en worden de menschen noodeloos zenuwachtig. Ga jij nu propageeren, dat de menschen weer uit hun huizen kruipen en weer een beetje levendig worden. Ik vind jou ook maar een vervelenden huismusch. Eigenlijk heb ik spijt dat ik gekomen ben. Ik ga maar weer weg, als jij niet blij bent, dat ik gekomen ben. Adieu." Dat is goed", zei ik, dat is heel verstandig van je gedacht, anders had ik je er misschien wel uitgetrapt." Zie je wel", zei mijn vriend, dat je zelfs deze idee nog van mij moest krijgen?" van hem herinneren. Maar naast den protserigen filmparvenu, die graag de rijkdommen der film etaleert, bestaat er een de Mille, die opgegroeid is met en in de film en die weet, wat je er mee kunt doen. Dat is de handige jongleur, die met spanningen en sentimenten goochelt en zijn publiek krijgt, waar hij het hebben wil. In Union Pacific" geeft hij een beeld van den eersten spoorwegaanleg dwars door de Vereenigde Staten en hij legt dien spoorweg dwars door uw hart en zenuwen. En u hoort den showman roepen: Gaat dat zien, komt dat zien, vijf films in eenen en dat voor eenmaal entreegeld, gaat dat zien !" Schilderkunst Schilderijen bij Aalder ink IN de onlangs uitgebreide expositie ruimte van kunsthandel Aalderink hangen momenteel schilderijen en teekeningen van A. Meilink, een schilder die pas op lateren leeftijd be gonnen is en die ons voor een eigen aardige verrassing stelt. Want we hebben hier te doen met twee, zeer van elkaar verschillende Meilinks. De eene heeft zich toegelegd op zuiver aangevoelde stillevens die een beheerschheid en rust uitademen, ethe risch zijn als het werk van Mankes en tegelijk de krachtige overtuigdheid hebben van de stillevens van Verster. Men zie b.v. het stilleven op een kist", in het benedenzaaltje naast de deur. Boven hangen de andere Meilinks, uitbeeldingen vol activiteit van maaiers, en landschappen die Fransch aandoen. Hier is alles beweeglijkheid, bij de stillevens is alles een bezonken en gerijpte rust. Ge kunt kiezen, maar wellicht beide uitingsvormen waar deeren .... 'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiit/: t L eveit t daat i \ | Zelfs bij 'de grootste | gebeurtenissen staat het leven niet stil. Het gaat gewoon zijn gang. In De Groene vindt het zijn zuiversten weerslag, De beste medewerkers verklaren U wat er op elk gebied aan den gang is. Abonneert U! Zie den bon op pag. 17 rillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIllllllllHIIIIIIIIMIIIIIIItlllllll PAG. M DE GROENE No. 32-49