Historisch Archief 1877-1940
Plus en mie
G, 7» Werwneus Büning-Ensink
HET was een zomeravond en we
liepen over een weiland. Een van
die zomeravonden met nog van die
roode en oranje vegen in de lucht en
zwaluwen die over slootjes scheren;
een avond waarin luchtbescherming
en oorlog en bommen en vernielde
jeugd onbestaanbare dingen lijken.
Een goede avond. We liepen maar door
omdat het stil was en koel, omdat het
gras geurde en zacht was. Het groote,
zwarte ding in de verte deerde ons
niet. We wisten dat het een zoeklicht
was omdat we ons dat van overdag
herinnerden. Maar het hinderde niet,
het was zoo maar een roerloos donker
gevaarte daar ergens in het weiland.
Het had ook een huis kunnen zijn of
een paar koeien....
Waarom weet ik niet, misschien
omdat mijn zoon zeer technisch is
aangelegd of omdat je op een mooie
zomeravond zelfs in een zoeklicht geen
kwaad kunt zien, hoe dan ook, we
liepen die richting uit. Een motor
ronkte, een licht flikkerde fel aan en
uit, donkere gedaanten liepen heen en
weer en dan een stem, rustig zooals
alles op dien avond: Piet, de plus is
op." De soldaat zei er nog iets bij in
sappig Amsterdamsch dat ik helaas
niet mag herhalen.
Onder het naar huis gaan legde mijn
zoon mij uit wat óp was. Ik herinner
me dat het iets met koolstaven te ma
ken had, maar ik ben een zeer ontech
nisch aangelegd vrouwspersoon en had
op school voor natuurkunde een 3 en
voor wiskunde een 4.
Wat niet wegneemt dat ik nu, in de
donkere herfstavonden nog altijd die
stem hoor. Toen ik onze
distributiekaarten gehaald had hoorde ik het
in het kraken van mijn oude,
trouwe fiets: De plus is op, de plus
is op".
ALS er iets in de krant staat over
het hamsterverbod, over wat je
niet en wat je wel moogt koopen, als
de petroleumman mij bij de bus een
gewichtige bon geeft, als ze vertellen
dat er weinig zeep in het land is;
overal en altijd hoor ik het: de plus
is op.
Ietwat benepen herinner je je de thee
van cacaoboonenschillen uit de vorige
mobilisatie, de broodkaarten, het ge
mier van vuurtjes stoken in den tuin
en zwart geblakerde pannen.... En
dan denk je aan al de plus die je gehad
hebt. Goede vrienden, boeken, zooveel
oogenblikken die een mensch niet zal
kunnen vergeten ook al zal jaren lang
min ons deel zijn. En van ergens heel
diep in je komt een verlangen boven
om het óók in het minteeken uit te
houden, en als het kan mét een beetje
van de zwier die er in de plus-j aren
was, mét een beetje zelfspot omdat het
tenslotte niet zoo heel erg is in ver
gelijking met al de verschrikkingen
om ons heen.
De plus is op, onherroepelijk óp.
Maar ook in het min-teeken blijven de
herfstdagen, blijft de wazige ochtend
mist, de roode graniums die feller rood
zijn dan ooit in den zomer, de hooge
zonnebloemen die je aankijken met
n groot donker oog, de stadsgrachten
met de rossigwordende boomen aan
weerskanten, spelende kinderen, boe
ken, glinsterend water.... Ik mag dan
een 4 voor wiskunde hebben gehad;
dat alles is plus met een groote P, en
het i's er.... nog.
Indi
In de eendaagsche
DE eendaagsche is, moet u weten,
de trein, die u in twaalf uur
brengt van Batavia naar Soerabaja,
800 K.M. rennend, dwars door Java.
Dit zegt u, helaas, niets. Holland is
te klein om dit te beseffen. Maar u
moet het meegemaakt hebben om te
weten hoe die sensatie is, dat je na
twaalf uur rijden nog je land niet uit
bent; want daarna komt dan nog het
wilde bergland van Oost-Java, de heer
lijke werkelijkheid van het sprookje
Bali, komen de steppen met halfwilde
paarden en de kleurige meren van de
kleine Soenda-eilanden, om nog niet
te spreken van de Molukken en
NieuwGuinea.
Maar die veelheid van kilometers
doet je goed, en geeft je de zin om
eens rustig en diep adem te halen en
je armen uit te strekken en te weten
dat je dan niet tegelijkertijd de poorten
van Rotterdam en Kleef raakt....
Buiten Batavia vliegt de trein door
het vlakke land van de Noordkust;
een stralende zonsopgang over de
eindelooze rijstvelden houdt me een
tijdje geboeid. Dan duik ik weg in
De Groene" van vijf weken oud en
verlies me in tooneel, muziek, tentoon
stellingen, jeugdcongressen en gezel
lige Hollandsche mopjes, en als ik dan
opkijk, erger ik me er plotseling aan
dat de boomen nieuwe, lichtgroene
Was DE GROENE
Juist uitverkocht
toen U er naar vroeg ?
EEN GOEDE RAAD:
NEEM EEN ABONNEMENT!
puntjes vertoonen tusschen het donker
groen gebladerte, in plaats van eerst
behoorlijk kaal te worden, erger ik me
aan het al hard en fel geworden licht,
dat het landschap doodslaat.
Maar dan word ik gelukkig opeens
heelemaal wakker uit Holland, als ik,
vaag in de nevel, de bergen zie, in het
Zuiden, weldadig met hun machtige
en toch sierlijke, hun indrukwekkende
en toch trouwhartige lijnen. En op de
rijstvelden, langs de trein, is het
duizendkleurig bewegen van de felle
baadjes der Soendaneesche vrouwen,
oogsters tusschen de goudgele padi;
en ik weet dat ik straks, in
MiddenJava, ook vrouwen zal zien oogsten,
maar nu in stemmig blauw- en
bruingekleurde kleeren, met de scherpe,
houten rijstmesjes in de haarwrong
gestoken. Ik weet dat het wijde land
van West-Java, met hier en daar
dichte rubberbosschen, zal veranderen
in den tuin van Midden-Java met glin
sterend gebogen sawah's langs de berg
hellingen en met de klappertuinen,
die zoo wonderlijk doorlicht zijn. Ik
verlang al naar de eindelooze, bloeiende
suikerlanden. Verderop, met de paarse
gloed over de zacht-wuivende riet
pluimen, en naar de eerlijke, strenge
en hemelhooge lijnen van de bergen
in het Oosten, scherp in de avond
lucht. En het woeste berglandschap in
het Zuiden, in de oertijd door wilde
aardrillingen opgestooten, zal me weer
eindeloos boeien.
En tusschen dit alles door lees ik
De Groene", van a tot z, verdiep ik
me in oude, opgestuurde Rotterdam
mers, droom me weg in Holland en
voel me wonderlijk zweven tusschen
twee werelden. SAJA
PAG. 13 DE GROENE No. 3252
tegen haaruitval en roos
Institute for Beauty Culture and Halrgrow"
Weteringschans 83 - (boven O.V.V.) Tel. 37729
meubelen, speciaal
gemaakt en toch niet duur/
V>-aagtvrijblijvend prijsopgave
paul« schongs-amsterdam zuid
amstelv.weg 1030 ? telef. zzs74
CREDIETEN
van circa f 1000.?beschikbaar, af
lossing 12, 18 of 24 maanden. Dis
crete afwikkeling, geen kosten vooruit.
Postzegel voor antwoord bijvoegen.
Credietbank ,,'s-Gravenhage"
Allard Piersonstr. 9d, Rotterdam, Tel. 33203
JUTOPURK"
Amsterdam
Bartholomeus
RuloffstraatS
b
Jac. Obrechtpl.
Telefoon
12622-95754
>IOI>KR\' GROOT GARAGEBEI>RIJF
Qff i^ggp SUB.DEALER
VOOR AMSTERDAM
Voor Hondenliefhebbers
3'
THE KOK'3 KENNELS DEN OOLm
Schotsche Terriërs ? lersche Terriërs ? Dalmatiërs
Momenteel Schotsche en lersche terriër pups disponibel
SO W J ET-UNIE
Wilt U op de hoogte zijn van de politiek der Sowjet-Unie? Leest dan het
maandblad De Sowjet-Unie". Verkrijgbaar aan alle kiosken te Amsterdam
en Rotterdam. Prijs 15 Ct. per exemplaar. Abonnement f 2.- per jaar franco
per post. Te bestellen bij de Administratie, Valeriusstraat 76], Amster
dam Z. Telefoon 2I4I5, Rijksgiro 3426I3.
PRINSENGRACHT. 837.
TEL 37906
BEGRRFENlUEN-CREMflTIE-TRilNSPORTEN
''III i! IF''llF W W WW W ''II III'1 ''IF 'V W ''II W 'N
J l Vf\lfC GEDIPLOMEERD MASSEUR.
. Jt I\.VJIYJ HEILGYMNAST
LIJSTERLAAN 29, Tel. 56O9, lJmuiden-Oost
Instituut voor liellgyiiinastiek
Hfassage-hoogte zon - Heli t therapie
GARAGE BEUKERS (in Zuid)
FRANS HALSSTRAAT 26a TEL.23655
Verhuur van nieuwe Citroen
Auto's zonder chauffeur
OPRUIMING TIJDSCHRIFTEN 1938
Deze aanbieding geschiedt slechts n keer
Complete, in goeden staat zijnde jaargangen worden tegen onderstaande
zeer lage prijzen uitverkocht.
Aarde e.h. volken ?4.?, Astra ?2.50, Chr. Vrouwenl. ? 2.50, Contact, f l.?,
Elsevier./ó.SO, Gids ?4.50, Gr. Nederl. ? 4.50, Gulden Winckel2.?, Haagsch
Mndbl ?3.?, Kind ? 2.50, Kron. v. hed. kunst en kuituur ?4.?, Landhuis
?3.50, Leven en werken ? l .50, Mndbl. v. beeld, kunsten / 5.50, Mensch en Mij.
?3.?, Nederland ?3.?, Oké?2.50, Op de hoogte ? 3,50, Op de Uitkijk/'3.?,
Social. Gids ?3.?, Stem ?4.?, Tooneel ? 2.?, Trop. Nederland ? 3.?, Vrouw
e h. Huis ?4.?, Wetensch. Bladen ?6.?, Zonneschijn ?2.50, Amusantje
?2.?, Cinema en theat. ? 1.50, Econ. stat. berichten ?5.?, Eigen Haard ?2.50,
Groene A'dammer ?2.?, Haagsche Post ? 1.50, Leven/'1.75, Panoran^2.?,
Prins ?2.?. Rev.d. Sporten/1.50, Spiegel/2.?, Sportkron. ? l .50, Stuiversblad
?2.?, Wereldkroniek ?2.75, Zakenwereld ?2.?, Art et les artistes ? 5.?,
Europa ? 2.50, Fernina ?2.50, Je saistout/'3.?, Lectures p. tous ? 2.50, Merc.
de France ?3.50, Nouv. Rev. Francaise ?3.50, Oeuvres libres ?5.50, Rev. d.d.
mondes ?3.?, Rev. de Paris ?3.?, IJlustration ?5.?, Petite Illustr. ?2.50,
samen ? 6.?, Monde illustré?2.50. Vu ?3.?, Die Dame ? 2.?, Deutsche
R'schau/2,50, Elegante Welt ? 2.?, Internat. Literatur ? 3.50, Magazin ? 2.50,
Neue R'schau ?3.?, Wiener Mag. ?3.?, Berl. III Ztg. ? l .50, Daheim ? 2.?,
Flieg. BI. ?3.?, Illustr. Ztg. 3.50, Jugend ?2.50, Lust. BI. ?2.50, Neue
Tagebuch/2.?, Schweizer ill. Ztg. ?4.?, Simplicissimus ?2.50, Weltbühne
?2.50, Wiener Bilder ?3.?, Woche ? 2.?, Connoisseur ? 6.?, Fortnightly
?3.50, Good housekeeping ?3.50, Harpers mag. ?3,50, Judge (9 nrs) ?1.50,
Lad. home Journal ?4.?, Nat. geogr. mag. ?5.50, Strand ?2.50, London
News ?4.50, New statesman and nation ? 2.50, Passing show ? 3.50, Punch
?4.?, Saturday Ev. Post ?6.?. Sketch ?4.50, Sphere/5.?, Tatler/4.50
Tit-Bits ?3.?j Illustr. Italiana ?6.?. Waardevolle nummers Wendingen.
Zendingen ongefrankeerd onder rembours. Br. Na. 1200, Groene Amsterdammer