'rouwen en vrouwenleven Op zoek maar de vroiiw ie het r), r t Ervaringen van een Hollandsche vrouw in Britsch'Malakka MIJN eerste pogingen om iets meer van de Oostersche vrouwen en hun strijd om rechten en vrijheden te vernemen, hadden niet veel succes. Ik woon in een land (Britsch-Malakka), waar drie rassen: de inheemsche Maleiers, de bijna even talrijke Chineezen en de veel minder talrijke, maar zeer werkzame, zeer intelligente en zeer donkere Zuid-Indiërs vreedzaam te zamen leven. Onder Engelsche pro tectie, waar de Maleiers blij mee zijn, de Indiërs minder, terwijl de Chineezen probeeren de gelijken van de Euro peanen te worden vooral in uiter lijke dingen. Dit laatste is van invloed op de vreemde antwoorden die men kan krij gen, als men het teere punt der emanci patie van de Oostersche vrouw aan raakt. Ik vroeg een Chineesche leerares en een allerliefste, beschaafde Indische vrouw naar verschillen tusschen vroe ger en nu. Beiden ontweken een ant woord en veranderden het onderwerp van gesprek (de een begon over Shirley Temple te spreken, de ander over den vrijheidsstrijd in Indië). Later merkte ik, dat men zich schaamt voor de oude toestanden en daarom het onderwerp in een gesprek omzeilt. Oude toestanden beteekent hier niet altijd vroegere toestanden; men kan ze ook nog volop in het heden vinden. Of oud of nieuw in de meerderheid is, is niet zoo gauw uit te maken. Waar schijnlijk het oude, hoewel in China zelf de oorlog een snelle modernisee ring op alle gebieden meebrengt, het geen wel noodig is. Hei !"pleegt een rijke oude Chinees te roepen, die zelf bewust voortstapt in zijn wijde broek, een dikke, gesloten, zelfgenoegzame kop boven zijn zijden jasje. Dat Hei" beteekent, dat hij zijn vrouw roept. Een naam is niet noodig. In de rijkere, dat is hier ook hoogere kringen, is men anders nogal vaak verwesterscht. Bij eenvoudige menschen is de toestand nauwelijks anders dan tien of honderd jaar geleden. We kregen eens een Indischen middenstander" op bezoek. Hij bracht zijn kinderen en een paar neefjes mee (ik heb nog nooit een eenvoudigen Chinees of Indiër op bezoek gehad, of hij bracht de kin deren van de halve familie mee). Zijn vrouw volgde ook. De kinderen waren vroolijk en ondernemend en namen bezit van het heele huis. De vader was waardig en ernstig in zijn Zondagsche overhemd zonder boord (door de week draagt hij heelemaal niets, behalve een sarong). Maar de vrouw, prachtig aangedaan in een blauw met gouden sari, ringen om de enkels, diamanten in de neus, een bloem in het haar, zat apathisch in een hoekje van de bank. Zelfs de platenboeken, die altijd veel succes hebben bij bezoekers als dezen interesseerden haar niet. Alleen een afbeelding van een baby en een van een Oosterling ontlokten haar een flauw lachje van herkenning. Het was ook eigenlijk een wonder, dat ze mee was gekomen. In de kedeh" van den vader loopt de geheele familie in en uit: de zoon, de neefjes en het jongste doch tertje. Alleen de moeder en het oudste meisje blijven onzichtbaar: purdah, afzondering der vrouw. Als ik thee schenk en de vrouw uit gewoonte het eerst geef, is de waardige pater familias verbaasd en bijna beleedigd. Dat is een Europeesche gewoonte", verklaart mijn echtgenoot. Die Europeanen PAG. 12 DE GROENE No. 3253 hebben nu eenmaal van die rare bijgeloovigheden." VERMAKELIJK is de strijd, die in de onovertreffelijke ingezonden stukken iri een plaatselijk blad wordt gevoerd. Die stukken zijn naïever en eigenwijzer dan eenig ingezonden stuk, ooit in Europa vertoond. Eindeloos zijn de beschouwingen over liefde en huwe lijk, waartoe het moderne Chineesche meisje met haar gepermanente haren en aangezette lippen (o steenen des aanstoots!) de heeren der schepping inspireert. Het huwelijk voor de kin deren door de ouders in orde gebracht, vindt ernstige verdedigers. De vraag, of een jong meisje in het openbaar mag dansen, is een heftig, maanden lang debat waard. Tien jaar geleden zag men ook geen Chineesch meisje dansen en Indiërs en Maleiers doen het nog niet. Verreweg de meeste van de ver makelijk serieuze stukken draaien om dergelijke problemen. Totdat er op eens iemand komt mededeelen, dat het gewenscht is den Chineesche meisjes even goed als den jongens een vak te laten leeren en ze niet den geheelen dag in huis te laten zitten mah-jong spelen. Maar het verrassendst is een kort stukje getiteld: Je krijgt een aardige baby". Men moet tegen een aanstaande moe der niet zeggen Je wilt zeker een flinke jongen hebben", maar: Je wilt zeker een aardige baby hebben", want we weten tegenwoordig, dat een meisje niets minder waard is dan een jongen. Dit uit de pen van iemand, wier volk het voortbrengen van zonen duizenden jaren lang als een heilige plicht tegen over de doode voorouders beschouwden, zet een dikke streep, die heden en ver leden scheidt. De Indiërs polemiseeren gewoonlijk over andere zaken. Hun vrouwen, als ze vrij zijn, toonen een pittiger en ruimer belangstelling dan de Chineesche dansenthousiastjes. Van een V.W.C.A.clubje van vijf Chineesche en twee Indi sche meisjes waren de laatsten verre weg de intelligentsten en meest geinteresseerden. Op vele plaatsen is de slaafschheid en onderworpenheid nog onbeperkt. Vele Indiërs, die hier hun werk hebben, brengen hun vrouw niet mee, omdat in een vreemd land aan alle kasten- en andere voorschriften niet de hand wordt gehouden, hoewel ze het hard genoeg vinden van hun kinderen gescheiden te zijn. Tenminste, als het een jongen is. Namasivaya Pathr heeft een zoontje in Indiëen spreekt er over, waar hij me tegenkomt. Zijn vriend Shunmugan Modalliar heeft echter een dochtertje en zwijgt in vele talen. De derde vriend, een rijke planter, heeft wel een vrouw bij zich, doch ze blijft kinderloos. Nu heeft zijn vader in Indiëeen nieuwe vrouw voor hem uitgezocht (ik moet eerlijk zijn, hij mocht per brief kiezen uit drie jongedames die hij van vroeger kende) en dezer dagen vertrekt hij naar zijn geboorteland, maar niet langer dan een amazone-echtgenoot. De eerste vrouw helpt hem inkoopen doen voor de bruid. Zoowel bij Chineezen, Maleiers als Indiërs, is het heel gewoon, als iemand die het kan betalen meer dan n vrouw neemt. Ze wonen dan in ver schillende huizen. Ook een overigens zeer moderne en verwesterde society dame kan u worden aangewezen als de tweede vrouw van meneer Chung. De kinderen zijn uit beide (ev. alle drie) huwelijken wettig. Alleen bij hen, die Christenen zijn geworden, komt de polygamie natuurlijk niet voor. D' k E Mohammedaansche Maleiers (Maleiers van het schiereiland noordelijk van ons Sumatra), die men aristocratisch,onverschillig of lui noemt al naar men hen beziet, nemen ook wel deel aan de moderniseering. De Mohammedaansche voetbalvereeniging klaagde (per ingezonden stuk) over gebrek aan belangstelling, iets heel ernstigs in een sport-eerende En gelsche kolonie. Die luie Maleiers ook". Een antwoordend stuk bleef niet uit en een van de aangevoerde argu menten ter verdediging luidde: de Mo hammedanen zijn zoo blij, dat de vrouw tegenwoordig zich vrij mag be wegen, dat hij zijn vrije tijd graag be steedt om met haar in het openbaar te kunnen wandelen, zooals vroeger niet kon (of die huiselijke wandellust algemeen geldt, is te betwijfelen). Het, althans in de aanvang, meest vertrouwd klinkende stuk was ook van Maleische hand, van een vrouw, een van de eersten van haar volk, die de moed had om te gaan studeeren (d. w. z. schoolgaan), ondanks spot en plagerijen van familie en kennissen. De brave menschen zongen den armen vader zoolang aan de ooren, dat hij tenslotte het meisje vóór haar laatste examen van school nam. Nu moedigt de oude vrouw de jonge meisjes aan, voor wie zulke moeilijkheden niet meer bestaan. Heel bekend klinkt haar: Vergeet niet, hoe wij er voor hebben moeten vechten. Denk er om, dat het niet voor niets is, dat een vrouw zich ontwikkelt. Ze moet een betere huis vrouw, moeder en opvoedster worden". Dan gaat de vertrouwde toon weer over in een Oostersche klank. De schrijfster had gezien, dat vele jonge meisjes het nu zoo ver voerden, dat ze Europeesche kleeren aantrokken. Dat vindt ze ver keerd. En in elk geval moeten ze er voor zorgen op Vrijdag, den Mohammedaanschen feestdag, hun eigen klee derdracht te dragen. En als een meisje dan zoo graag voor de rest van den tijd op z'n Europeesch rondloopt, laat ze dan zorgen, dat.... ook haar onder jurk in orde is. Dat dat niet altijd het geval is, merkt ze soms aan de ver legenheid van een meisje tusschen de tien en twintig, dat in een rickshaw rijdt...." Met deze beschouwing eindigt het stuk. Wat ons ook komisch moge voor komen, de Oostersche vrouw strijdt haar strijd bewust, al spreekt ze er niet graag over. En de scheiding tus schen vandaag en gisteren is zoo groot, dat er voor haar geen terug mogelijk is. r wen aüondjasje MISSCHIEN is het avondjasje wel het artikel, dat de meeste modeverande ringen ondergaat aan het jacquetje, dat U over Uw avondjapon draagt, kunnen Uw vriendinnen het allereerst zien of Uw jurk van verleden jaar is. We hebben er al heel wat meegemaakt, een jaar of vijftien geleden waren er de Spaansche shawls, en later de bridgecoat (loshangend) en het nauwe jacquetje, als dat van een mantelcostuum, en de bolero en nu hebben de Fransche modevorsten geput uit de mode die heerschte in den tijd van Keizerin Eugénie: een tijd waarin werkelijk allercharmantste jacquetjes gedragen werden. Stel U voor, een avondtoilet van satin duchesse", met heel wijden rok, het corsage lang niet vrij van décolleté. Daarbij hoort een jasje rrnt platte kraag, knoop sluiting, 3/4 mou wen, reikende tot over de heupen, en tamelijk wijd uitloopend. U moet het natuurlijk kunnen dragen, en als U maar iets over de 110 pond weegt, zal Uw beste vriendin met veel nadruk tegen U zeggen: Wat zie je er goed uit! !" Satijn is trouwens altijd een beetje gevaarlijk voor de lijn, door de vele glanzen: en zoo is het jasje van onze foto (ook op een model uit de vorige eeuw geïnspireerd) eveneens het best geschikt voor een slanke, en vooral lange gestalte. Het is parelgrijs, de japon van geplisseerd mousseline. De mof" met bloemen vormt een gracieus détail, tevens praktisch, want hij bevat een zakdoek, beursje enz.